پاورپوینت ادبیات نهم کتاب تکمیلی فصل اول (pptx) 29 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 29 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
به نام ویاد خدای مهربان
تکمیلی پایه نهم – فصل اول
1- «به نام خداوند جان و خرد/ کزین برتر اندیشه برنگذرد» نخستین بیت شاهنامه است. به نظر شما چرا فردوسی شاهنامه را با نام خداوند «جان»
و «خرد» آغاز کرده و از میان صفات گوناگون خداوند بر جان آفرینی و خردبخشیِ او تکیه کرده است؟
زیرا او فردی خردگرا بود و به دو بعد روحانی و جسمانی اشاره کرده است. (خداوند از روح خود درون کالبد انسان دمید «نفخت من روحی»و بعد از آفرینش انسان اولین گوهر ارزشمندی که آفرید عقل بود«اول ما خلق الله العقل»به همین دلیل فردوسی کتاب خود را با روح وعقل آغاز کرد (جان و خرد)واین نشان می دهد که شاعر اهمیت زیادی برای خرد قائل بوده و معتقد بوده روح ما روحی است خدایی
فردوسی پیوند جان و خرد را در قالب این بیت از دیباچه چگونه نشان داده است ؟
خرد، چشم جان است؛ چون بنگری/ تو بی چشم، شادان، جهانْ نَسپری
اهمیت خرد برای جان، مانند چشم است برای انسان. همانطور که زندگی بدون چشم سخت وناگواراست،زندگی بدون خرد هم ناممکن خواهد بود (به عبارتی او می خواهد تاکید کند روح و جان انسان بدون خرد ارزشی ندارد)
2- مصراع دوم از بیت «خداوند نام و خداوند جای/ خداوند روزی دهِ رهنمای» یادآور کدام نامهای خداوند است و چرا فردوسی این دو را در کنار هم نشانده است؟
روزی ده به رزاق بودن که صفت عام خداوند است اشاره دارد (یعنی شامل همه موجودات است ) و رهنمای به هادی بودن که صفت خاص پروردگار است و مخصوص انسانها است اشاره میکند رزاق بودن باعث پرورش جسم انسان میشود و هادی بودن باعث پرورش روح و جان انسان میشود.
اندیشیدنی ص 15
3- مفهوم بیت دیباچة شاهنامه را با این بیت ناصرخسرو مقایسه کنید:
«تواناسـت بـر دانـش خویـش دانـا / نه داناسـت آنکو تواناسـت بر زر»
هر دو شاعر معتقد هستند که دانایی (معرفت)باعث توانایی انسان می شود.
آیا بیت دیباچه با مفهوم بیت زیر در تقابل است؟ چرا؟
« تا توانستم، ندانستم چه سود؟ / چون که دانستم، توانایی نبود »
کلا توانایی بر دو نوع است :1- توانایی جسمی -2- توانایی روحی
و به نوعی این دو بیت باهم تقابل معنایی دارند زیرا بیت دیباچه بر توانایی روحی تاکید دارد ولی این بیت بر توانایی جسمی تاکید دارد . از طرفی وجه اشتراک هر دوبیت تاکید بر ارزش خرد در زندگی است.
4- میدانیم که فردوسی در تاریخ ادبیات فارسی از لقب «حکیم» برخوردار بوده است : حکیم ابوالقاسم فردوسی. بر پایة بیتهای دیباچه و شناختی که از شاهنامه دارید، بگویید چرا ایرانیان چنین لقبی را برازندة فردوسی دانسته اند.
به کسی که بر حکمت عملی و نظری تسلط داشته باشد، حکیم می گویند. و فردوسی هم از جهت اهمیت دادن به خرد و علم وتسلط به علوم زمانه به این نام خوانده می شده است .
خواندنی ص 17
1- از میان گفتاوردهای(نقل قول های) داستان اکوان دیو، یک نمونه «گفتاورد در گفتاورد» و یک نمونه «تک گویی» بیابید.
گفتاورد در گفتاورد:
چنین داد پاسخ که:«دانای چین/ یکی داستانی زده است اندرین
که:« در آب هر کو بر آورد هوش / به مینو نبیندروانش سروش
به زاری، بماند هم ایدر به جای / خرامش نیاید به دیگری سرای »
تک گویی:
گر اندازم- گفت – بر کوهسار، / تن و استخوانم نیاید به کار
به دریا به آید گر اندازدم / کفن، سینه ی ماهیان سازدم»
« به جایی بخواهم فگندنت- گفت / که اندر دو گیتی نیابی نهفت»
2- در بیت زیر ضمیر جابه جاشده را به جایگاه نخستین خود بازگردانید .
بـه دریـا بِـهْ آیـد گـر انـدازدم / کفــن ،ســینة ماهیــان ســازدم یکی آرزو کن که تا از هوا/کجات آید افگندن اکنون هوا
به دریا بِهْ آید گر اندازدم /
کفنم
، سینة ماهیان سازد یکی آرزو کن که تا از هوا /کجا اید افگندن اکنون هوایت
3- شعر را آهنگین بخوانید و بر پایة «تَ » و«تَن» ، وزن شاهنامة فردوسی را پیدا کنید( .شمارِ بیتهای شاهنامه در دست نویس های
]
= نسخه های خطّیِ
[
گوناگون، ناهمسان است؛ اما بیشترِ دست نویس ها دارای کمابیش پنجاه هزار بیت اند. بنابراین شاهنامه نزدیک به یکصد هزار مصراع دارد و وزن یکایک مصراع ها، همان است که شما می یابید).
تتن تن/ تتن تن/ تتن تن / تتن
فعولن/ فعولن/ فعولن/ فعول
جُستنی
ص20
نوشتنی ص 21
1- معنیِ بیت های گفتاورد در گفتاوردی را که در بخش«جستنی» یافته اید، به فارسیِ امروزی بنویسید
.
هر کس در آب بمیرد در بهشت فرشتگان را نمیبیند
2-
معنای واژه، ترکیب و مصراع هایی را که در متن زیرشان خط کشیدهایم، بنویسید
.
ز هامـون بـه گـردون برافراشــتش
:
او را از زمین به آسمان بلند کرد.
ببیننــد چنــگالِ مــردِ دلیــر
:
زور وبازوی مرد شجاع را ببینند.
به دیگر، ز دشـمن همی جسـت راه
:
با دست و پای دیگرش دنبال راه فرار از دشمن بود.
ستایش گـرفــت
:
شروع به ستایش کرد.
بفگنْــدنَم
:
رطوبتش گرفته شد(خشک شد)
اندیشیدنی ص21
1- در خواندن بیت های شاهنامه، لحن غالب، لحن حماسی است. آیا وزن شاهنامه به پیدایش این لحن یاری میرساند؟
بله
بیت های داستان اَکوان را چگونه میخوانید تا ضرباهنگِ حماسی حفظ شود؟
با لحن پیکارجویانه ، کوبنده و آهنگی محکم و تاکید بر هجای آخر کلمات
2-
از روندِ رویدادهای این داستان، چه ویژگی هایی از شخصیت ابَرپهلوان ایران، رستمِ دستان در می یابید؟
زیرکی ، توکل بر خدا، شکرگزاری، دلاوری ،نا امید نشدن
3- بزرگ نمایی و اغراق، ویژگیِ همیشگیِ داستان های حماسی است. از دیدِ شما دلیل اغراق آمیز بودن چنین داستان هایی چیست و در کدام بخش از داستان اکوان دیو، اغرا ق نمایان تر است؟
الف)بزرگ جلوه دادن شخصیت ها و رویداد ها داستان باعث جذابیت و تاثیر گذاری بیشتر میشود.
ب) جایی که قسمتی از زمین را برید و بالا آورد
( زمیـــن گــرد بُبــرید و بــر داشتــش / ز هامـون بـه گـردون برافراشــتش)