پاورپوینت آشنایی با ابزارهای ارتباطی جلسه ششم تکنولوژی (pptx) 11 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 11 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
جلسه ششم
نظریات تعامل با تکنولوژی
ماهیت تکنولوژی
ماهیت تکنولوژی رسانه
ویژگی های تکنولوژی رسانه
ویژکی های ذاتی
ویژگی های عرضی
آشنایی با ابزارهای ارتباطی
تعامل ابزار و فرهنگ
«نیل پستمن» با نگاهي تاريخي فرهنگ‌ها را به سه نوع متمايز از يكديگر تقسيم مي‌كند، كه در حال حاضر در اين كره خاكي ما نمونه‌هايي از هر كدام از اين سه نوع را مي‌توان ديد. دوره«ابزار»، «تكنوكراسي» و «تكنوپولي»
ويژگي‌هاي «فرهنگ ابزارها»،
تا قرن هفدهم تمام فرهنگ‌هاي جوامع مختلف فرهنگ ابزار و آلات بوده است.
ابزارها را به دو منظور نيازهاي مشخص و اساسی زندگي مادي انسان‌ها يا در خدمت مظاهر و سمبل‌هاي عقيدتي.
در اين دوران تعاليم مذهبي كاربرد ابزار و آلات و كم و كيف استفاده از آنها را تعيين مي‌كرد. به عبارت ديگر اين «ابزار» بود كه در خدمت ايدئولوژي قرار داشت.
اولين و آخرين اصل آن بود كه همه دانش‌ها و خوبي‌ها از خداوند نشاءت مي‌گيرد به همين دليل بايد همه تلاش‌ها و كوشش انسان‌ها در خدمت خداوند قرار گيرد.
در يك جامعه مبتني بر فرهنگ «ابزار» مباني و باورها و اعتقادات ديني، هماهنگ و برخوردار از نظمي است كه جاي هر چيزي را مشخص است.
وجود نظم و هماهنگي در سيستم عقيدتي و ديني موجود، اساساً ربطي به ميزان پيشرفت تكنيك در آن جامعه نداشته و تابع متغير كمي و كيفي تكنولوژي و پيشرفت آن نيست. زيرا مبناي اين باور ديني و عقيده و مذهبي، بيشتر بر پايه‌هاي مسائل متافيزيكي و الهيات مربوط به آن استوار است و همين نظام هماهنگ اعتقادي است كه جهان را داراي نظم و ميزان مي‌بيند و جهان بيني سامان يافته و منظمي را باعث مي‌شود.
تقابل تکنولوژی با فرهنگ(1)
بديهي است كه شناخت مهد تكوين و بلوغ هر پديده‌اي مقدم بر، بررسي اصل پديده است. تبيين ويژگي‌ها و فضاي حاكم بر چنين بستري، يك ضرورت قطعي به شمار مي‌رود و جامعه نيز به عنوان زمينة عيني پيدايش تغييرات و تكامل تكنولوژي از اين قاعده مستثني نيست.
ویژگی های دوران فرهنگ تكنوكراسي
در اين دوره، ورود تكنوپولي به عرصة زندگي و تعارضاتي كه با سنت داشت تغييرات فكري و اعتقادي عميقي ايجاد كرد.
پس از انقلاب صنعتي قرن نوزدهم اروپا «رونسانس» ماشين، خداي اصلي و حقيقي اينان شد.
ديگر انسان‌ها حاضر نبوند اصل و اساس زندگي و حيات اين جهاني خود را با حياتي كه مملو از ترس از خداست و محصور در جامعة ابزار و آلات بود معاوضه كنند.
در اين دوره باور كساني كه به مباني پيشرفت اعتقاد داشتند بر قبول اين اصل بود كه شناخت و درك هدف و مفهوم تلاش‌هاي بشري نيازي به پديدها و مباني اعتقادي و ستون‌هايي كه مباني ساختمان الهيات مسيحيت را قوام بخشيده، ندارد.
از اين جهت علم و تكنولوژي دو ابزار مهم پيشرفت‌اند و از آن‌جا كه اين دو عنصر، پيوسته اطلاعات قابل اعتماد و خدشه ناپذيري درباره طبيعت ارائه و روز به روز بر وسعت آنها مي‌افزودند ،
اميد همگان بر آن بود كه بالاخره اين دو عنصر روزي خط پاياني بر جهل و خرافات و دردها و آلام بشري بكشد و بتواند همة اين مصائب را خاتمه دهد.
در يك جامعۀ تكنوكراسي (فن سالاري) ابزار و آلات نقش كليدي را در جهان انديشه‌هاي فرهنگي آن جامعه بر عهده دارند.
همه شرايط، تحولات و خواسته‌ها و همة ويژگي‌هاي اجتماعي بايد تا حدود زيادي تابع خواسته‌ها و ضوابطي باشد كه رشد اين ابزار آلات و سير تحولي و تكاملي آن ايجاب مي‌كند. از زندگي جمعي و شرايط اجتماعي آن گرفته تا دنياي مفاهيم و سمبل‌ها، همه تابع متغير خواسته‌هاي جدي و توقعات ناشي از سير تكاملي اين تكنيك‌ها مي‌باشد.
از نظر «پستمن» در اين جامعه، ابزار و تكنيك در اجتماع هضم نمي‌شود بلكه به آن هجوم مي‌برد و خود برآن است كه به فرهنگ تبديل شود. در اين‌جاست كه بايد سنن، آداب، افسانه‌هاو عقايد، سياست و مقررات و حتي مذهب براي بقاي خود وارد نزاع شود و دست به مقاومت بزنند.
تقابل تکنولوژی با فرهنگ(2)
در مجموع ويژگي‌ها و عوامل شكل‌گيري و تكامل انقلاب صنعتي رنسانس را مي‌توان اين‌گونه برشمرد:
تأثير پذيري رنسانس از شكوفايي علوم در مشرق زمين،
مذهب ستيزي و مادیگرايي،
نوانديشي و ساختارشكني،
مرزبندي ميان دو حوزة اعتقاد و عمل،
ظهور نظام دموكراسي، تفكر سكولاريسم،
محدودشدن دين به عرصه فردي،
توسعه علم به عرصة اجتماعي،
تمسك به عقلانيت ابزاري،
قدرت نظام‌سازي،
زيبا شناسي مادي و تفاوت ماهوي ميان فطرت انساني و رنسانس مادي.
فرهنگ؛ تسلیم تکنولوژی
از نگاه«پستمن» دوران «تکنوپولي» موقعيتي است كه فرهنگ جامعه، كاملاً تسليم تكنولوژي شده است و ديگر قادر به دفاع از خود نيست. از نظر «پستمن» جامعه آمريكا به چنين شرايطي دچار شده است او تعبير «ايدز فرهنگي» را براي چنين جامعه‌اي به كار مي‌برد.
واژۀ تكنوپولي را پستمن از دو كلمۀ «تكنولوژي» و «مونوپولي» ساخته و منظور او «تكنولوژي بدون اخلاق است» كه در اثر آن تمام بنيان‌هاي فرهنگي و ارزشي فرو مي‌ريزد و انسان منفعل و بندۀ محض تكنولوژي مي‌شود.
پستمن در دو كتاب «تكنوپولي» و «زندگي در عیش مردن در خوش» نگراني خود را از جوامعي كه به اين «ايدز فرهنگي» دچار شده‌اند به ويژه جامعة آمريكا ابراز مي‌دارد و به متوليان فرهنگي هشدارهاي جدي مي‌دهد.
ویژگی های دوران تكنوپولي
پيشرفت تكنولوژي جاي بشريت را اشغال كرده است.
در اين دنيا برطرف ساختن جهل و خرافه و آلام بشري هدف نيست. بلكه هدف غايي در اين خلاصه شده كه خود را با توقعات و تمايلات و لوازم تكنولوژي جديد هماهنگ سازيم
در نظام تكنوپولي ما تنها به وسيلة اعجاب آفريني و شگفتي ماشين احاطه نمي‌شويم بلكه بدان سوكشانده و تشويق مي‌شويم. كه اگر انگيزه و ايده‌هاي نهفته و ذاتي آنها را اصولاً مورد توجه قرار ندهيم، دچار بيماري كوري شده و قدرت بينايي خود را براي درك معاني ايدئولوژيك و دستاوردهاي تكنولوي خود از دست مي‌دهيم.
نظریات برخورد با تكنولوژي
با توجه به آثار فرهنگي و زيست محيطي تكنولوژي و پيامدهاي مثبت و منفي آن، در چگونگي مواجهة با فن‌آوري، اختلاف نظر وجود دارد. با نگاهي به اين نظريات به سه ديدگاه نيز مي‌توان اشاره كرد:
الف) ترد كردن؛ بدان معنا كه با توجه به آثار مخرب تكنولوژي، آن را در حد توان ترد و از عرصه زندگي حذف ودر حد ضرورت واز روی ناچاری ازتکنولوژی استفاده كنيم.
ب)تسليم شدن؛ بدان معنا كه ما بدون توجه به تبعات تكنولوژي، با نگاهي خوش‌بينانه، فرهنگ و تمامي ابعاد زندگي را به آن بسپاريم.
ج: تدبیر كردن؛ بدان معني كه با توجه به نزاع تكنولوژي با فرهنگ و سنت،ضمن مقاومت در برابر آثار سوء آن، فرهنگ و سنت را از پيامدهاي آن محفوظ نگه داريم وبا شناخت دقیق از توانایی‌های آن کاملاً استفاده کنیم.
شناخت ماهیت تكنولوژي
چند سئوال کلیدی
ماهيت تكنولوژي چيست و داراي چه ويژگي‌هاي ذاتي و ماهوي است؟
آيا تكنولوژي جديد تداوم طبيعي بلكه تكاملي تكنولوژي قديم است كه هر دو ماهيتي واحد دارند اما يكي ساده‌تر و ديگري پيچيده‌تر است؟
مثلا آيا تراكتور را ادامه طبيعي و كمال يافته گاوآهن، ماشين ادامه اسب
پاسخ عموم افراد ـ اعم از خواص و عوام ـ به اين سئوال مثبت است
به همين جهت هر گاه از ضايعات تكنولوژي جديد سخن گفته مي‌شود، دليل آن استفاده كردن و جهت‌گيري غلط متوليان عنوان مي‌شود و كمترين ترديدي دربارۀ ماهيت و كاركرد خود تكنولوژي وجود ندارد.
جمعبندی مباحث قبل
با توجه به مطالبي كه دربارۀ تاريخچه، ديدگاه‌هاي مختلف دربارة ماهيت تكنولوژي مطرح شد، نقش انسان در توليد وتوسعۀ تكنولوژي و چگونگي تعامل باآن بسیار مهم است
نتايج بحث
اول: در همۀ دوران‌ها عامل اختراعات و تكامل تكنولوژي آن، نياز انسان، قدرت خلاقيت و روحيۀ كمال جويي او بوده است.
دوم: بدون شك تكنولوژي حتي در دوران ابزار نيز پيامدهاي مثبت و منفي و مادي و معنوي در زندگي انسان داشته است و به طريق اولي تكنولوژي مدرن نيز، خنثي نيست و فرهنگ خاص خود را به همراه مي‌آورد.
سوم: نگراني افراطي و دغدغه‌هاي مطرح شده از طرف دانشمندان غربي و حتي اسلامي متأثر از تجارب تلخي است كه جوامع غربي با آن روبرو شده‌اند و به صرف اين‌كه مهد تكنولوژي نوين، در غرب بوده نمي‌توان پذيرفت كه ماهيتاً غربي است. و امکان بهره‌گیری از آن در جوامع دینی به ویژه برای تبلیغ دین وجود ندارد.
چهارم: غالب پيامدهاي تلخ تكنولوژي، به ويژه در دنياي غرب و حتي كشورهاي اسلامي متأثر از فرهنگ و ايدئولوژي غربي به ويژه تفكر ليبرال دمكراسي است.
پنجم: رشد تكنولوژي در غرب و عقب ماندگي جوامع شرقي به ويژه كشورهاي اسلامي، دلايل و موانع گوناگون دروني و بيروني دارد. كه مهمترين آنها- در درون- عدم توجه به ظرفيت‌هاي فرهنگ ديني و انفعال جوامع اسلامي و- در بيرون- سلطۀ استكبار بر اين جوامع است.
ششم: نقش انسان در تعامل و چگونگي بهره‌برداري از تكنولوژي و كنترل و هدايت پيامدهاي آن بسيار تعيين كننده است.
هفتم: پيامدهاي تكنولوژي را بايد در دو سطح مورد توجه قرار داد. اول؛ پيامدهايي كه ناشي از ذات و اقتضائات تكنولوژي است و دوم؛ پيامدهاي عرضی، كه ناشي از نوع تعامل و ميزان بهره‌كشي و باور بهره‌گيران است.
هشتم: آگاهي و شناخت دقيق ابعاد تكنولوژي، تأثير بسيار زيادي در كنترل و هدايت پيامدهاي ذاتي و عرضي و مادي و معنوي آن دارد.
نهم: تكنولوژي، آثار بسيار مثبت و سازنده‌اي نيز در جوامع بشري داشته و اين واقعيت قابل انكار نيست. ونمی توان از آنها صرف نظر کرد.
دهم: در بهره‌گيري از تكنولوژي معيار اصلي و اساسي بايد ايدئولوژي و ارزش‌هايي باشد كه در هر موقعيتي مبناي زندگي معنادار و هدفمند است و درصورت تعارض بايد با محاسبه هزينه- فايده، با فن‌آوري تعامل کرد.