پاورپوینت مقیاس های اندازه گیری و اطمینان از برازندگی ابزار پژوهش (pptx) 20 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 20 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
بنام خدا
مقیاس های اندازه گیری و اطمینان از برازندگی ابزار پژوهش
مقیاس های اندازه گیری Measurement scales
یکی از مراحل اساسی در پژوهش، اندازهگیری است. اندازهگیری روشی است که از طریق آن به یک صفت یا یک ویژگی، با توجه به ملاک مشخص، عددی نسبت داده میشود. به عبارت دیگر، اندازهگیری عبارت است از تبدیل کیفی به کمّی، با توجه به ملاک معین. اندازهگیری را میتوان به روشی اطلاق کرد که از طریق آن عددی بر اساس یک قانون معین جایگزین یک صفت میشود. پژوهشگر کار خود را با متغیر آغاز میکند و سپس برای بیان متغیر به صورت عدد از قوانین و مقیاسهای مختلفی استفاده میکند.
زماني که متغيرهاي تحقيق شناسايي شدند، مشخص ميگردد که اندازهگيري همه آنها (مقياس اندازهگيري) به يک صورت ممکن نميباشد .
ماهیتروش اندازهگیری و اعدادی که از طریق اعمال روشهای اندازهگیری حاصل میشوند، تعیین میکنند که برای تفسیر آنها باید از چه روش آماری استفاده کرد.
مقیاس هایی که به طور کلی در پژوهش های مدیریت به کار میروند به دو دسته تقسیم می شوند : مقیاس های رتبه بندی و مقیاس های نگرشی. مقیاس رتبه بندی نموداری و مقیاس رتبه بندی تفکیک شده، مرسوم ترین مقیاس های رتبه بندی هستند و مقیاس لیکرت و مقیاس های اختلافی معنی شناختی نیز گونه های مشهور مقیاس های نگرشی هستند.
انواع مقیاس ها
مقیاس های ترکیبی یا طیف های ترکیبیComposite Scale
فهرست ها
سنخ سنجی
دسته بندی مقیاس ها از نظر فنون مقیاس گذاری
فنون مقیاس گذاری مقایسه ای یا فنون مقیاس گذاری غیرمتریک(Comparative scale) یا رتبه بندی
مقياس اسمي Nominal scale
مقياس ترتيبي يا رتبهاي ordinal scale
مقياس فاصله اي Interval scale
مقياس نسبي Ratio scale
فنون مقیاس گذاری غیر مقایسه ای یا فنون مقیاس گذاری متریک(Non Comparative Scale) یا نگرشی
مقیاس لیکرت
مقیاس افتراق معنایی یا برش طبیعی یا اختلافی معناشناختی
مقیاس استاپل
مقیاس تکمیل عبارت
مقیاس ترستون
مقیاس درجه بندی
انواع مقیاس هاي اندازه گیری(رتبه بندی)
1-مقياس اسمي Nominal scale
ويژگيها صرفاً در مقولهها ردهبندي ميشوند بيآنکه هيچ رابطه رياضي بين مقولهها ضرورت داشته باشند.
مثال : کدگذاري کردن مثل شاد و غمگين
ممكن است به هريك از طبقات عددي اختصاص يابد اما بايد دانست كه اعداد اسمي از نظم و ترتيب اعداد طبيعي پيروي نمي كنند و فاقد هرگونه ارزش كمي بوده و تابع قواعد رياضي نيستند.اين اعداد در واقع كد آن طبقات هستند.
مثال
وقتي افراد از نظر وضعيت ازدواج به چهار طبقه : مجرد، متاهل ، طلاق گرفته و همسر مرده طبقه بندي مي كنند، تعريف عملياتي هرطبقه به ترتيب عبارتست از كسي كه هنوز ازدواج نكرده( مجرد) ، كسي كه يك يا چند بار ازدواج كرده و درحال حاضر همسر قانوني دارد( متاهل)، كسي كه از همسر خود جدا شده و در حال حاضر همسر ندارد.( طلاق گرفته) و بالاخره كسي كه همسر او فوت كرده و در حال حاضر مجرد است.( همسر مرده).طبقاتي كه در بالا ذكر شده ممكن است به اين صورت كد گذاري شود: مجرد(1) متاهل(2) طلاق گرفته(3) و همسر مرده(4) . بديهي است كه در اينجا نمي توان گفت كسي كه از نظر (وضعيت تاهل) در طبقه (2) است. صفت مورد مطالعه وي دو برابر كسي است كه در طبقه (1) قرار دارد.
2-مقياس ترتيبي يا رتبهاي ordinal scale
در مقياس رتبه اي نه تنها تفاوت كيفي متغير ها مشخص مي شود.( مانند مقياس اسمي) بلكه برتري و يا كمتري مقدار ودرجه ، صفت مورد بررسي نيز نشان داده مي شود. بدين معنا كه افراد مورد مطالعه از نظر صفت مورد نظر، از بيشترين تا كمترين مقدار آن صفت درجه بندي و مرتبه هر فرد نسبت به ديگران مشخص مي شود.
مثال:
پنج ويژگي زير را در مورد يك شغل بر حسب درجه اهميت آن ها رتبه بندي كنيد. براي مهم ترين عنصر عدد1 را در نظر بگيريد و آن ها را به ترتيب با اعداد 1و2و3و4و5 رتبه بندي كنيد.
ايجاد ارتباط با ديگران
به كارگرفتن مهارت هاي مختلف
انجام كل كار از ابتدا تا انتها
خدمت به ديگران
كاركردن به صورت مستقل
اين مقياس نه تنها مي تواند تفاوت ميان مقوله ها رامشخص كند ، بلكه ترتيب تفاوت ارجحيت هر مقوله را از نظر پاسخگويان مشخص مي سازد.اما به هر حال مقياس ترتيبي قادر به تعيين مقدار تفاوت بين رتبه هاي داده شده نيست. به طور مثال در ويژگي هاي شغل ، اولين ويژگي ترجيحي ممكن است با تفاوت جزئي از دومين ترجيح مشخص شده باشد. در حالي كه سومين ويژگي شايد با تفاوت بسيار زياد نسبت به چهارمي مشخص شده باشد.
3-مقياس فاصله اي Interval scale
اين مقياس از مقياس هاي قبلي كامل تر است.در اين نوع اندازه گيري ، نه تنها افراد از نظر صفت مورد مطالعه طبقه بندي مي شوند و رتبه هر فرد تعيين مي شود بلكه تفاوت هر فرد از فرد ديگر را نيز مي توان تعيين كرد.در اين مقياس به ما اجازه مي دهد. ميانگين و انحراف معيار پاسخ هاي مرتبط با متغير هاي مختلف را محاسبه كنيم.به عبارت ديگر اين مقياس نه تنها قادر است افراد را با توجه به خصوصيت مشخصي گروه بندي كند و رتبه ها را درون گروه هاي مشخص سازد ، بلكه قادر است مقدار اين تفاوت را اندازه گيري و تفاوت بين اشخاص را مشخص سازد.
مثال:
اگرمثلا حسابداران فكر كنند كه (1) براي آن ها مهمتر آن است كه شغلي را داشته باشند كه مهارت هاي متعددي را طلب مي كند تا اينكه كاري را از ابتدا تا انتها انجام دهند و (2) براي آن ها مهمتر آن است كه به مردم خدمت كنند تا به طور مستقل و تنها شغل خود را انجام دهند ، آن گاه مقياس فاصله اي قادر است به مانشان دهد آيا ترجيح اولي قوي تر است يا دومي ؟ براي انجام اين عمل بايد مقياس از حالت ترتيبي به حالت فاصله اي تغيير داده شود به طوري كه پنج نقطه برروي مقياسي كه مقدار اهميت هريك از پنج ويژگي شغلي را نشان مي دهد پديد آيد.
فرصت هاي زير كه در شغل وجود دارد براي من اهميت دارند.
الف: تماس با ديگران
1- كاملا مخالفم 2- مخالفم 3- نظري ندارم 4- موافقم 5- كاملا موافقم
ب: به كارگيري مهارتهاي مختلف
1- كاملا مخالفم 2- مخالفم 3- نظري ندارم 4- موافقم 5- كاملا موافقم
ج : اتمام يك وظيفه از ابتدا تا انتها
1- كاملا مخالفم 2- مخالفم 3- نظري ندارم 4- موافقم 5- كاملا موافقم
4-مقياس نسبي Ratio scale
خصوصيات ممتاز مقياس نسبي داشتن نقطه اي دقيق براي شروع است كه آن را صفر مطلق مي ناميم و از اين رو ، نارسايي نقطه دلخواه براي شروع در مقياس ترتيبي را جبران مي كند. صفر مطلق مقياسي معنا دار در يك مقياس اندازه گيري است. اين مقياس قوي ترين مقياس اندازه گيري بين چهار مقياس موجود است.
مثال:
قبل از پيوستن به اين سازمان در چند سازمان كاركرده ايد؟
لطفا تعداد فرزندان خود را مشخص كنيد.
..... زير سه سال
...... بين سه سال تا 6 سال
........ بالاي 6 سال و زير 12 سال
...... 12سال يا بالاتر از 12 سال
انواع مقیاس هاي اندازه گیری(نگرشی)
5-مقیاس لیکرت Likert Scale
مقیاسی است از پاسخ دهندگان می خواهند ،ارزیابی خودشان نسبت به عقیده ،یا باور ،یا رفتار،یا احساس و... را بر اساس ملاک های عینی و ذهنی که دارند، در یک دامنه پاسخ بین موافقت و عدم موافقت ابرازدارند.
ویژگی های این مقیاس:
این مقیاس می تواند در سطوح 3 یا 4 یا 5 یا 7 یا 9مقوله ای (امتیازی) استفاده شود
چنانچه این مقیاس در سطح 3 مقوله ای انجام گیرد،داده های ارزشمندی حاصل نمی شود.
طبق تحقیقات داده های سطح 5 و 7 و 9 مقوله ای (امتیاز) دارای ویژگی های مشابه از لحاظ چولگی ، میانگین ، واریانس ، کشیدگی از خود نشان داده اند ، پس مشابه یکدیگر عمل می نمایند.
بایستی از رویه نمره دهی منسجمی در لیکرت استفاده شود یعنی اینکه پاسخ کاملا موافق به یک عبارت مثبت و پاسخ کاملا مخالف با یک عبارت منفی (سوال معکوس) بایستی هردو ارزش 5 تعلق گیرد.
اجرای این مقیاس برای محقق آسان می باشد و درک آن نیز برای پاسخ دهندگان ساده می باشد.
قابلیت اجرا به صورت مصاحبه ، پرسشنامه ، تلفنی وحضوری یا الکترونیکی را دارد.
نسبت به دیگر مقیاس های جزبه جز مقایسه ای ، وقت گیرتر است .زیرا پاسخ دهندگان بایستی جملات طولانی را به جای جملات کوتاه بخوانند.
امکان تفسیر اشتباه از سوی پاسخ دهندگان وجود دارد.
امکان مقیاس سازی دوقطبی از نوع لیکرت وجوددارد.