پاورپوینت درس اول آشنایی با چند اصطلاح (pptx) 6 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 6 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
به نام خداوند جان آفرین حکیم سخن در زبان آفرین
درس اول
آشنایی با چند اصطلاح
آشنایی با چند اصطلاح
ای ساربان ، آهسته رو کارام جانم می رود وان دل که با خود داشتم با دلستانم می رود
من مانده ام مهجور از او ، بیچاره و رنجور از او گویی که نیشی دور از او ، در استخوانم می رود
گفتم به نیرنگ و فسون ، پنهان کنم ریش درون پنهان نمی ماند که خون بر آستانم می رود
محمل بدار ای ساروان تندی مکن با کاروان کز عشق آن سرو روان گویی روانم میرود
او میرود دامن کشان من زهر تنهایی چشان دیگر مپرس از من نشان کز دل نشانم میرود
با این همه بیداد او، وان عهد بیبنیاد او در سینه دارم یاد او یا بر زبانم میرود
بازآی و بر چشمم نشین ای دلستان نازنین کآشوب و فریاد از زمین بر آسمانم میرود
در رفتن جان از بدن گویند هر نوعی سخن من خود به چشم خویشتن دیدم که جانم میرود
سعدی فغان از دست ما لایق نبود ای بیوفا طاقت نمیارم جفا کار از فغانم میرود
قافیه
قافیه : در لغت به معنی « پیروی » است ، ودر اصطلاح ادبی کلماتی است که در پایان مصراع های هر شعر می آیند ، در یک یا چند حرف مشترک هستند، نظم و آهنگ خاصی به شعر می بخشند و شعر را دلنشین و شنیدنی می کنند.
شعری که قافیه داشته باشد « مقفی » نامیده می شود.
در مصراع یا بیتی که « مردّف » نیست آخرین واژه ، کلمه ی قافیه است.
به مژگان سیه کردی هزاران رخنه در دینم بیا کز چشم بیمارت هزاران درد بر چینم
باز امشب ای ستاره ی تابان نیامدی باز ای سپیده ی شب هجران نیامدی
مهمترین تآثیر قافیه تکمیل وزن است.
قافیه در شعر سنتی اجباری اما در شعر نیمایی نظم مشخصی ندارد.
حروف قافیه : مجموعه ای از صامت ها و مصوت های مشترک است که بر سر کلمات قافیه می آید.
سرو چمان من چرا میل چمَن نمی کند همدم گل نمی شود، یاد سمَن نمی کند
دی گله ای از طرّه اش کردم و از سر افسوس گفت که این سیاه کج ، گوش به مَن نمی کند
تا دل هرزه گرد من رفت به چین زلف او زان سفر دراز خود ، عزم وطَن نمی کند
کلمات قافیه در این ابیات : چمن ، سمن ، من و وطن
حروف قافیه : همان صامت ها و مصوت های پایانی است که همه ی این واژه ها در « ــَ ن » مشترک هستند که همان حروف قافیه می گویند
مُصَرّع : بیتی که هر دو مصراع آن قافیه داشته باشند ، مصرع نام دارد.
قالب : شکلی که قافیه به شعر می بخشد ، قالب نام دارد.
تفاوت قالب ها ، تفاوت در چگونگی قافیه ی آن هاست .
بیت : اگر به شعر آغاز درس دقت کنیم می بینیم که در نه سطر سروده شده است ، هر یک از این سطرها یک « بیت » نام دارد.
بیت کمترین مقدار شعر و به عبارت دیگر ، واحد شعر است .اگر شاعر مقصود خود را تنها در یک بیت بیان کند ، به آن بیت فرد می گویند و جمع آن مفردات است .مانند مفردات سعدی و دیگر شاعران ؛ از این ابیات بیشتر در سخنرانی ها ، نامه ها و رساله ها و خطبه ها استفاده می شود .
عاقبت گرگ زاده گرگ شود گرچه با آدمی بزرگ شود
چایی نرسد کسی به توانایی خویش الا تو چراغ رحمتش داری پیش
ياد رخسار تو را در دل، نهان داريم ما در دل دوزخ، بهشت جاودان داريم ما
توان نان خورد اگر دندان نباشد مصیبت آن بود که نان نباشد
مصراع : هر بیت شامل دو قسمت است ، هریک از این بخش ها « مصراع » نام دارد .
کمترین مقدار سخن موزون ، یک مصراع است .
شکر کند چرخ فلک ، از ملک و ملک و ملک
کز کرم و بخشش او ، روشن و بخشنده شدم
وزن : آهنگ برخاسته از مصراع های شعر را وزن می گویند.
وزنی که در هر یک از مصراع ها احساس می شود ، تابع نظمی است که در چگونگی قرار گرفتن کلمات آن مصراع وجود دارد.
ردیف : اصطلاحی عروضی است و به واژه یا واژههایی که بهصورت مکرر و بدون هیچ تغییری در آخر بیتها بعد از قافیه میآید گفته میشود.
شعری که ردیف دارد ، مردّف خوانده می شود.
بتی دارم که گرد گل ز سنبل سایه بان دارد
بهار عارضش خطی به خون ارغوان دارد
یکسان بودن در معنا / یکسانی در واج های تشکیل دهنده
اگر یک سر مو فراتر پرم فروغ تجلی بسوزد پرم
خرامان بشد سوی آب روان چنان چون شده باز یابد روان