پاورپوینت علوم و تکنولوژی بذر (pptx) 1 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 1 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
افزایش توان رویش بذر چند گونه گیاهی بومی ایران با استفاده از تیمارهای مختلف رفع خواب بذر Seed enhancement of seed germination in some native species of Iran with different treatments of removal dormancy
سعیده سادات میرزاده واقفی1، محمد علی علیزاده1 1.عضو هئیت علمی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
چهارمین همایش ملی علوم و تکنولوژی بذر ایران
از 17 گونه مورد بررسی 11 گونه اندمیک ایران می باشند. تیمار اعمال شده بر بیشتر گونهها که منجر به ایجاد گیاهچه غیر طبیعی شده است، سرمادهی در طول زمانهای مختلف میباشد. در مورد گونههای Astragalus خراشدهی از تیمارهای موثر است و و ایجاد چند گیاهچه غیر طبیعی نیز دیده شد. لازم به ذکر است اشاره به گیاهچههای غیر طبیعی دال بر عدم وجود گیاهچه سالم نیست. بلکه بیشتر گیاهچهها سالم بوده ولی در بین آنها تعدادی گیاهچه غیر طبیعی نیز دیده شد. کل بذرها 75 بذر در هر تیمار میباشد. میتوان دلیل گیاهچههای ناقص را کاشت در گلخانه و یا در پتری دیش دانست که شرایط کامل و مناسب رشد بذر را با توجه به اینکه این گونه ها بیشتر اندمیک هستند و دارای پراکنش محدودند و نیاز به شرایط خاص دارند. با توجه به اینکه بیشتر آنها در ارتفاعات می باشند نیاز به نور زیاد نیز دارند که در محیط گلخانه و آزمایشگاه فراهم نمی باشد. نوسانات دما، رطوبت و نور در محیط باز کنترل نمی شود همانند طبیعت است که رفتار محیط باز را پیروی می کند.
حداکثر درصد سبزشدن در سه گونه A. squarrosus A. kirrindicus. Astragalus alopecurus. بترتیب ، 60، 64 و 89 با تیمار خراشدهی مشاهده شد. کمترین درصد سبز شدن در دوگونه Phlomis elliptica و Rhamnus pallasii به میزان 33/9 بدست آمد. تعداد گیاهچه نرمال برای سه گونه A. squarrosus A. kirrindicus. Astragalus alopecurus. بترتیب 40، 45 و 62 عدد بوده که این سه گونه بیشترین تولید گیاهچه نرمال نسبت به شاهد و سایر گونه ها را داشتند. علت بالا بودن درصد سبزشدن و تعداد گیاهچه نرمال سه گون فوق ، اثر تیمار خراش دهی بر روی پوسته بذر بوده است واین امر نشان می دهد که خواب بذر سه گونه از نوع خواب فیزیکی بوده که توسط تیمار خراش دهی رفع گردید.
بعضی از گونهها مانند Astragalus ها دارای درصد جوانهزنی قابل توجهی هستند و در کلاس a و ab قرار دارند و میتوان از گیاهچههای غیر نرمال چشم پوشی نمود (شکل 1). اما در بسیاری از گونه مانند Rhamnus pallasii، Rosa orientalis، Phlomis elliptica در کلاس c قرار گرفته و تعداد گیاهچههای غیرنرمال درصد قابل توجهی از کل گیاهچه ها را در بر میگیرد. گیاهچههای غیر نرمال در این گونهها نسبت به کل سبز شدهها بالا است (شکل 2). از وارد کردن تیمار شاهد گونه هایی که درصد جوانهزنی آنها صفر بود در نمودار وارد نگردید.
شکل 1- میانگین درصد جوانهزنی گونههای مختلف در تیمارهای ذکر شده،
تفاوت معني دار تيمارها در سطح 5 درصد بر طبق آزمون دانكن ميباشد.
(سرمادهی) St.= Stratification،(ماه) M. = Month
(خراشدهی) S+= Scrification،( شاهدCo= Control ( .
بذرهای اندمیک جهت رشد خود به میکروکلیمایی نیاز دارند که همه جا فراهم نمی باشد و چون در گلخانه و آزمایشگاه شرایط یکسانی برای همه گونه ها فراهم است، نیاز های این گونه ها فراهم نمی شود و در نتیجه جوانه زنی موفقی نخواهند داشت.
با توجه به این مسئله میتوان اینگونه برداشت نمود که کاشت گونههای خاص و اندمیک در فضای باز نتایج بهتری را همراه دارد.
در تحقیقاتی که توسط سایر محققان صورت گرفته، در تیمارهای مختلف گیاهچههای غیر نرمال گزارش گردید(Chang and Yang 1996؛ Naraghi, 2005) . ضمن اینکه عواملی مانند ژنوتیپ، شرایط رشد درختان مادری، اکسیژن، نور و درجه حرارت از جمله عوامل تاثیر گذار در رشد گیاهچه است. با توجه به اینکه بذرها در یک جمعیت از پایههای مادری متفاوت جمع آوری میشوند ممکنست نیازهای متفاوتی جهت جوانهزنی داشته باشند. وجود گیاهچه غیر نرمال ، در بعضی ازگونهها با درصد سبز شدن کمتر، دال بر وجود تک بذرهای داخل توده بوده که ممکن است دراثر خسارت مکانیکی در زمان برداشت، وجود حفره در اثر آفات و بیمارهای بذر زاد، عدم بلوغ فیولوزیکی یا داشتن پس رسی گونه ها بوده است (Alizadeh and Isvand 2004).
نتایج و بحث
جوانهزنی بذر فرآیند پیچیدهایست که به ایجاد گیاه کامل میانجامد. در این تحقیق، تعیین تیمار موثر، درصد جوانهزنی، گیاهچه غیرنرمال و نرمال با استفاده از تیمارهای خواب‌شکنی بذر تحت شرایط آزمون استاندارد جوانه زنی در شرایط گلخانه در چند گونه گیاهی بومی ایران مورد بررسی قرار گرفت. بذرها تحت تیمارهای مختلفی از جمله خراشدهی و سرمادهی در زمانهای مختلف قرار گرفتند. نتایج نشان بیشترین درصد سبز شدن و تعداد گیاهچه نرمال در بذر گونه های A. squarrosus ، A. kirrindicus. ،Astragalus alopecurus تحت تیمار خراش دهی با سمباده بدست آمد. حداکثر درصد سبزشدن بذر سه گونه Capparis spinosa ، Zygophyllum fabago و Inula helenium با تیمارهای سرما به مدت 3 تا 4 ماه حاصل شد. تجزيه و تحليل دادهها با استفاده ازMinitab 14.1 صورت گرفت. مقايسه درصد جوانهزني بين تيمارهاي مختلف با استفاده از آزمون چند دامنهاي دانكن انجام شد. با توجه به نتایج، گونههایی که با خراشدهی فیزیکی، دارای درصد سبز شدن بالایی بودند نوع خواب آنها فیزیکی بود.
کلمات کلیدی: گیاهان بومی، گیاهچه نرمال، تیمار، خواب بذر.
دانشگاه پیام نور
چکیده
بذرها از ليست بذر باغ گياهشناسي ايران در سال‌های 2009-2008، 2010-2009، 2011-2010، 2012-2011 بطور متوالي انتخاب شدند. انتخاب گونهها تنها جهت رفع مشکل جوانه زني گونه ها نميباشد، بلکه تمرکز بر انتخاب گونههايي انحصاري، اندميک و خاص جهت حفظ ذخاير ژنتيکي گياهان بومي ايران و همينطور بالا بردن تنوع گونهاي باغ است. لیست گونههای مورد بررسی در جدول1 آمده است. بذر هر گونه براي هر تيمار 3 تکرار 25 تايي در نظر گرفته شد.
الگويي براي تيماردهي بر بذرها در نظر گرفته شد، که بدين شرح است:
تيمار شاهد: همه بذرها در گلخانه درگلدانهایی با قطر 25 سانتی متر و در پیت ماس کاشته شده و با بيش از 50% جوانهزني (که نشاندهنده جوانهزني مناسب است) جهت ادامه جوانهزني حذف ميشوند.
تيمار سرمادهي: از آنجا که سرمادهي در مناطق معتدله از تيمارهاي رایج جوانهزني است، بذرهاي باقيمانده وارد اين مرحله ميشوند. با بيش از 30% جوانهزني بذرها حذف شده و بقيه گونههاي جوانه نزده وارد مرحله بعد ميشوند. تيمارهاي تخصصيتر: از جمله خراش دهي، خيسانيدن و ... بر اساس منابع موجود بر بذرها اعمال گرديد. عمل خراش دهی بروش سمباده انجام گرفت. عمل سرمادهی بذرها در درجه حرارت صفر تا چهار درجه سانتیگراد در سردخانه فعال نگهداری بذر صورت گرفت. روش و مدت سرمادهی برای گونه ها متغیر بوده است. بطوریکه با توجه به رویش بذر گونه ها تا 10% عمل سرمادهی روی آنها نگرفت ولذا برای بقیه بذرها رویش نیافته بستگی به نوع گونه ها، عمل سرمادهی ازیک ماه تا شش ماه انجام گرفت. بعد از عمل سرمادهی، گلدان های مورد سرمادهی به شرایط گلخانه با دمای شبانه(15 درجه سانتیگراد) و روز ( 25 درجه ساتیگراد ) انتقال یافتند. درصد رویش نمونه های بذر بطور متناوب دو روز یاداشت برداری گردید و طول دوره آزمایش برای این تحقیق، تا یکسال بطول انجامید. درصد رویش ، تعدا د گیاهچه های نرمال و غیرنرمال در این تحقیق اندازه گیری شدند.
در هر مرحله از تیمارها از گیاهچههای Abnormal عکس گرفته و یادداشت برداری شد. گونههای مورد بررسی در این تحقیق در جدول 1 آورده شد.
دادههاي جمعآوري شده توسط برنامه نرم افزار آماري Minitab 14.1 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. مقايسه درصد جوانهزني بين تيمارهاي مختلف با استفاده از آزمون چند دامنهاي دانكن انجام شد.