مقاله گزارش کارآموزی اداره برق شهرستان گرمسار (docx) 52 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 52 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
گزارش کارآموزی
مدیریت توزیع برق
فروردین و اردیبهشت 1402
فهرست مطالب TOC \o "1-3" \h \z \u مقدمه PAGEREF _Toc472884424 \h 7نمودار سازمانی شهرستان PAGEREF _Toc472884426 \h 9اداره بهره برداری PAGEREF _Toc472884427 \h 10گروه های اجرایی بهره برداری PAGEREF _Toc472884428 \h 11گروه تعمیرات PAGEREF _Toc472884429 \h 12گروه بالانس شبکه PAGEREF _Toc472884430 \h 12گروه اتفاقات و عملیات PAGEREF _Toc472884431 \h 14لیست وظایف اتفاقات و عملیات: PAGEREF _Toc472884432 \h 14مجوز قطع و وصل برق PAGEREF _Toc472884433 \h 15هماهنگی اعمال خاموشی PAGEREF _Toc472884434 \h 15فرم خاموشی PAGEREF _Toc472884435 \h 15دستورالعمل و مراحل اعمال خاموشی PAGEREF _Toc472884436 \h 18گروه عملیات خط گرم PAGEREF _Toc472884437 \h 19تجهيزات خط گرم PAGEREF _Toc472884438 \h 20ابزار عمومي خط گرم PAGEREF _Toc472884439 \h 21اقدامات ايمني در عملیات خط گرم PAGEREF _Toc472884440 \h 21واحد مهندسی و نظارت PAGEREF _Toc472884441 \h 23وظایف واحد مهندسی و نظارت شهرستان PAGEREF _Toc472884442 \h 23پروژه چیست ؟ PAGEREF _Toc472884443 \h 24انواع پروژه از لحاظ تامین اعتبار PAGEREF _Toc472884444 \h 24سرمایه ای PAGEREF _Toc472884445 \h 24عمرانی PAGEREF _Toc472884446 \h 24نیرو رسانی PAGEREF _Toc472884447 \h 24سریال پروژه PAGEREF _Toc472884448 \h 25نوع اعتبار PAGEREF _Toc472884449 \h 25زیر سریال PAGEREF _Toc472884450 \h 25جلد پروژه ها PAGEREF _Toc472884451 \h 25مراحل پروژه های رفع حریم PAGEREF _Toc472884452 \h 26مراحل پروژه سرمایه ای و نیرو رسانی PAGEREF _Toc472884453 \h 27طراحی PAGEREF _Toc472884454 \h 29نکات مهم در طراحی شبکه های توزیع برق PAGEREF _Toc472884455 \h 30انواع نیروهای وارد بر تیر (Tension) PAGEREF _Toc472884456 \h 30موارد سکشن کردن خط PAGEREF _Toc472884457 \h 31فاصله مجاز فازها PAGEREF _Toc472884458 \h 32مهندسی ارزش PAGEREF _Toc472884459 \h 32تجهیزات و اجزای طراحی شبکه توزیع برق PAGEREF _Toc472884460 \h 32ترانسفورماتورها PAGEREF _Toc472884461 \h 32ساختمان ترانسهای قدرت روغنی : PAGEREF _Toc472884462 \h 33كنسرواتور یا منبع انبساط روغن PAGEREF _Toc472884463 \h 33تپ چنجر PAGEREF _Toc472884464 \h 34ترمومترها PAGEREF _Toc472884465 \h 34مجرای تنفسی و سیلیكاژل PAGEREF _Toc472884466 \h 35اتصال ترانس های توزیع PAGEREF _Toc472884467 \h 36قطع و وصل ترانسفورماتورهای قدرت PAGEREF _Toc472884468 \h 36مراحل لازم برای گود کنی و نصب تیر توسط پیمانکار PAGEREF _Toc472884469 \h 37انواع تیر PAGEREF _Toc472884470 \h 37نامگذاری تیر PAGEREF _Toc472884471 \h 37نصب تير PAGEREF _Toc472884472 \h 38انواع سیم ها و کابل های مورد استفاده در شبکه توزیع برق PAGEREF _Toc472884473 \h 39مزایای کابل های خودنگهدار PAGEREF _Toc472884474 \h 39کابل خود نگهدار PAGEREF _Toc472884475 \h 40انواع کابل خود نگهدار PAGEREF _Toc472884476 \h 40دامنه كاربرد کابل خود نگهدار PAGEREF _Toc472884477 \h 44محاسبات کابل PAGEREF _Toc472884478 \h 44مقره ها PAGEREF _Toc472884479 \h 45جنس مقرهها و طراحی شکل آنها PAGEREF _Toc472884480 \h 46مقرههای چینی PAGEREF _Toc472884481 \h 46مقرههای شیشهای PAGEREF _Toc472884482 \h 47مقرههای سیلیکون رابر PAGEREF _Toc472884483 \h 47انواع مختلف مقرهها PAGEREF _Toc472884484 \h 48آرایش مقرهها در زنجیره PAGEREF _Toc472884485 \h 49الف) زنجیره مقرههای آویزی PAGEREF _Toc472884486 \h 49ب) زنجیره مقره آویزی V شکل PAGEREF _Toc472884487 \h 49پ) زنجیره مقره آویزی V شکل دوبل PAGEREF _Toc472884488 \h 49ت) زنجیره مقره کششی PAGEREF _Toc472884489 \h 50ث) زنجیره مقره جامپر PAGEREF _Toc472884490 \h 50تحویل و تحول پروژه ها PAGEREF _Toc472884491 \h 51گردش تحویل و تحول پروژه در سیستم مدیریت منابع و طرح ها PAGEREF _Toc472884492 \h 51مجری PAGEREF _Toc472884493 \h 52مسئول مهندسی PAGEREF _Toc472884494 \h 52اعضای تیم تحویل و تحول PAGEREF _Toc472884495 \h 52ناظر مقیم PAGEREF _Toc472884496 \h 52حسابدار تاسیسات PAGEREF _Toc472884497 \h 53
مقدمه
این گزارش کار به عنوان کلیاتی از آموخته های نیمه اول دوره کارآموزی در مدیریت توزیع برق شهرستان ... ، که از تاریخ بیست و چهارم فروردین ماه سال 1402 به مدت 30 روز کاری می باشد ، برای ارائه به ... نوشته شده است. در این مدت ، با حضور در واحدهای مدیریت توزیع برق شهرستان ... ( استان ... ) ، با وظایف و اهداف هر بخش و نیز با پرسنل زحتمکش شرکت در این واحدها آشنا شدیم که در شرح گزارش ، به بررسی وظایف هر واحد بطور جداگانه پرداخته شده است.
نمودار سازمانی شهرستان
در حال حاضر ، برق شهرستان ... از طریق یک پست 132 به 20 کیلوولت که دارای دو ترانسفورماتور 30 مگاولت آمپر موازی می باشد تامین می شود. این پست دارای 9 فیدر خروجی می باشد :
پیک بار مصرف این شهرستان نیز در اردیبهشت ماه در حدود 25 مگاوات می باشد.
اداره بهره برداری
اهم فعالیت های اداره بهره برداری:
بازدید و سرویس و تعمیرات شبکه و تجهیزات
عملیات خط گرم فشار متوسط
بالانس شبکه و پست ها
برون سپاری فعالیت های بهره برداری
نظارت بر عملکرد پیمانکاران
نظارت بر خاموشی های خواسته و رفع خاموشی های ناخواسته
نظارت بر تحویل و تحول پروژه های اجرا شده
مانور خطوط و فیدرها در مواقع ضروری
گروه اتفاقات و عملیات و روشنایی معابر
نظارت بر شرکت های پیمانکاری
در شرکت توزیع برق ، چارچوب قراردادهای مابین شرکت و پیمانکاران گروه های اجرایی بهره برداری ، بایدها و نبایدها ، تاریخ قراردادها و نظارت بر عملکرد کلی پیمانکاران توسط بهره برداری ستاد تعیین می شود و این اختیار از شهرستان ها گرفته شده است. واحد بهره برداری شهرستان ، عمل نظارت بر مفاد این قراردادها را بر عهده دارد. کلیه هماهنگی های لازم برای گروه های پیمانکاری نیز بر عهده این واحد می باشد ، از جمله هماهنگی با ستاد ، هماهنگی با دیسپاچینگ ، اعلام خاموشی های خواسته ، اعلام به مراکز حساس و سایر موارد.
گروه های اجرایی بهره برداری
گروه تعمیرات فشار ضعیف
گروه تعمیرات فشار متوسط
گروه سرویس ترانس ها و پست ها
گروه بالانس و بارگیری شبکه
گروه اتفاقات و عملیات
گروه خط گرم
گروه های اجرایی ، بازوهای عملیاتی بهره برداری می باشند و تقریباً تمامی فعالیت های واحد بهره برداری به جز آن قسمت از کارها که قابلیت واگذاری ندارند ، به منظور بالا بردن كيفيت و خدمات رسانی بيشتر به مشترکین برق ، به پیمانکاران مورد تایید شرکت واگذار شده است.
در حال حاضر به علت کمبود نیرو در واحد بهره برداری شهرستان ، تمامی گروه های اجرایی بطور دائم فعالیت نمی کنند و کارها بصورت حجمی به پیمانکار واگذار می شود. در ادامه به بررسی کلی هر گروه پرداخته شده است.
گروه تعمیرات
در شهرستان ... ، گروه های تعمیرات فشار ضعیف و تعمیرات فشار متوسط با هم ادغام شده اند و فقط یک گروه با نام گروه تعمیرات ، وظایف این دو گروه را با هم انجام می دهد.
شناسایی اتصالات سست در شبکه توسط دوربین ترموويژن
در شبکه توزیع برق به دلیل تعداد بسیار زیاد اتصالات ، امکان بررسی تمامی اتصالات بصورت دستی و تک تک وجود ندارد ، بنابر این از دوربین ترموویژن استفاده کرده و فقط با یک عکس برداری حرارتی ، محل های تولید گرما (محل وجود عیب) در شبکه شناسایی شده و نسبت به تعمیر و اقدامات لازم در آن محل اقدام می شود. این روش علاوه بر سرعت بخشی به عمل شناسایی معایب اتصالات شبکه ، باعث صرفه جویی در وقت و هزینه نیز می شود.
گروه بالانس شبکه
بالانس شبکه یکی از عوامل مهم کاهش تلفات در شبکه توزیع برق است. هدف اصلی عمل بالانس در شبکه ، کاهش افت ولتاژ در انتهای خط با استفاده از سکشن کردن شبکه و نیز برقراری توازن بار سه فاز می باشد که این عمل نیز به نوبه خود می تواند باعث کاهش تلفات شود.
وظایف گروه بالانس:
بارگیری سه فاز ترانس ها
بارگیری در زمان پیک بار
سکشن کردن شبکه جهت کاهش افت ولتاژ
اندازه گیری مقاومت خطوط با دستگاه مقاومت سنج
اعلام نظر درباره انشعابات جدید در دست احداث
شمارش تعداد مشترکین در هر فاز
تعویض فاز اشتراک ها جهت ایجاد توازن در سه فاز
تعویض مسیر تغذیه خطوط فشار ضعیف جهت کاهش افت ولتاژ
تعیین ضریب بهره برداری ترانس ها و تعیین ترانس های فول بار و کم بار
با توجه به اینکه شبکه توزیع برق از سالیان گذشته بصورت کم کم و جدا جدا احداث شده است ، لذا در بسیاری از مناطق ، هیچ گونه توازنی بین مشترکین سه فاز وجود ندارد و جریان های سه فاز با هم برابر نیست و بعضاً اختلاف بسیار زیادی بین این جریان ها وجود دارد. این اختلاف جریان در فازها باعث افت ولتاژ شدید در انتهای خط در یک یا دو فاز شده و باعث عملکرد نامناسب ترانس نیز می گردد و کارکرد ترانس در حالت آنبالانسی باعث تلفات بیشتری می گردد. هم چنین سیم نول نیز دارای جریان زیادی شده و در مسیر این سیم نیز تلفات پدید می آید.
به منظور منظم نمودن جریان فازها و نزدیک کردن بار فازها به بار متعادل سه فاز ، گروه بالانس شبکه ، اقدام به بارگیری ترانس ها در ساعات مختلف روز و به ویژه در ساعات پیک بار می نماید. اگر جریان فازهای یک ترانس بیش از حد معینی از حالت تعادل خارج شده باشد ، اقدام به شمارش تعداد مشترکین در هر فاز نموده و نقشه محل تهیه می شود. این نقشه به بهره برداری ارائه شده و پروژه ی بالانس شبکه در محل مورد نظر تهیه شده و اقدام به توازن شبکه مورد نظر می نمایند.
هم چنین گروه بالانس وظیفه شناسایی ترانس های فول بار و کم بار را نیز بر عهده دارد. با شناسایی ترانس های کم بار و جابجایی آن ها با ترانس های با ظرفیت پایین تر ، علاوه بر اینکه ضریب بهره برداری از ترانس بالا می رود ، می توان ترانس برداشته شده را در جای دیگری که ترانس فول بار با ظرفیت کمتر نصب شده است ، نصب نمود و بدین ترتیب تلفات شبکه در دو مکان اصلاح می شود.
یکی دیگر از وظایف گروه بالانس ، اعلام نظر در رابطه با مشترکین جدید می باشد. هر متقاضی که تقاضای اشتراک جدید از شبکه و ترانس موجود را داشته باشد ، واحد مهندسی ، نظر گروه بالانس را مبنی بر ظرفیت ترانس و شبکه موجود و امکان واگذاری انشعاب از آن شبکه را جویا می شود و اگر گروه بالانس تایید کرد که ترانس دارای ظرفیت خالی می باشد و از نظر افت ولتاژ نیز مشکلی وجود نداشته باشد ، مراحل بعدی واگذاری انشعاب طی می شود. اگر ترانس ظرفیت نداشته باشد ، بایستی با ترانس با ظرفیت بزرگتری تعویض شود.
گروه اتفاقات و عملیات
اتفاقات و عمليات وظیفه رسيدگي به حوادث شبكه هاي توزيع و رفع خاموشي ها و خرابي ها و هر گونه قطع و وصل خواسته مدار است. اين كار در شهرستان هاي بزرگ توسط دو گروه اتفاقات و عمليات بصورت جداگانه پيگيري مي شود و در شهرستان هاي كوچك توسط يك گروه اتفاقات و عمليات انجام مي گيرد .
اتفاقات : پيگيري و رفع معايب و خاموشي هاي شبكه هاي فشار ضعيف در محدوده شهري و مناطق
عمليات : پیگیری و رفع معايب و خاموشي هاي شبكه هاي فشار متوسط و مانور خطوط
گروه هاي اتفاقات و عمليات گرچه به صورت جداگانه مي باشند ولي هر دو گروه توانايي انجام هر دو وظيفه را دارند.
در شهرستان ... ، وظایف دو گروه اتفاقات و عملیات توسط یک گروه با نام اتفاقات و عملیات انجام می شود.
لیست وظایف اتفاقات و عملیات:
رفع خاموشي شبكه های فشار متوسط
رفع خاموشي شبكه هاي فشار ضعيف
رفع معايب لوازم اندازه گيري مشتركين
رفع خطر و اقدام به تعويض تجهيزات آسيب ديده ای که ضرورت تعویض داشته باشند
رفع خاموشي از شبكه هاي معابری که نياز فوري به تامين روشنايي داشته باشند
مانور خطوط به منظور كاهش مقدار انرژی توزیع نشده
اعمال قطع و وصل با برنامه خطوط فشار ضعيف و متوسط و پست ها
ایمن سازی محیط کار برای گروه های اجرایی و اتصال زمین موقت
مجوز قطع و وصل برق
در شهرستانها آخرين دستور قطع يا وصل شبکه و پست ها پس از دريافت مجوز هاي لازم ( دیسپاچینگ ، مدیر واحد ، بهره بردار و هماهنگی و اطلاع رسانی به مشترکین ) با مسئول فوریت های برق مي باشد.
خاموشی: قطع برق به هر عنوان ( خواسته ، ناخواسته و حوادث ) يا به عبارت ديگر عدم امکان توزيع برق به مشترکين را خاموشي گويند .
به علت حساسيت خاص عمليات قطع و وصل برق و خطراتي كه به دنبال دارد ، بايستي هر گونه اقدام در این زمینه ، با فرماندهي خاصي انجام گردد كه اين وظيفه در شهرستان ها با بهره بردار و در غیاب ایشان کارشناس شبکه یا کارشناس اتفاقات و عمليات مي باشد .
هماهنگی اعمال خاموشی
هرگونه اعمال خاموشی یا قطع و وصل شبکه فشار متوسط یا قطع کامل پست توزیع بایستی با مجوز دیسپاچینگ انجام گردد. در صورت درخواست خاموشی شبکه فشار متوسط حداکثر تا 2 ساعت و یا 2 مگاوات با مجوز دیسپاچینگ و بیشتر از آن با مجوز مدیر عامل یا معاونت بهره برداری خواهد بود . قطع و وصل با برنامه شبکه فشار ضعیف تا 4 ساعت با مجوز شهرستان و تا 6 ساعت با مجوز دیسپاچینگ و بیشتر آن بایستی مجوز مدیرعامل یا معاونت بهره برداری اخذ گردد.
فرم خاموشی
درخواست اعمال قطع برق طي فرم قطع و وصل و اخذ مجوز هاي لازم صورت می گیرد. تمامی خاموشی های خواسته ( با برنامه ) بایستی در فرم های خاموشی ثبت شود و تمامی موافقت های لازم و مراحل قطع برق طی شود. فرم خاموشی دو برگ است و یک برگ در دست مجری پروژه بوده و برگ دیگر تا زمان اتمام پروژه ، در واحد اتفاقات و عملیات است و پس از اتمام پروژه به بایگانی انتقال می یابد.
دستورالعمل و مراحل اعمال خاموشی
قطع برق
آزمایش شبکه
تخلیه مدار
اتصال زمین در محلی مطمئن که قابل دید برای مجری عملیات باشد.
نکته : هر کدام از مراحل چهارگانه فوق که به درستی انجام نگرفته باشد ، مدار بی برق محسوب نمی شود و کار کردن با این شبکه به هیچ وجه مجاز نیست.
قطع برق برای انجام فعالیت پیمانکار ، توسط گروه اتفاقات و عملیات صورت می گیرد. وظیفه آزمایش و تخلیه شبکه نیز بر عهده همین گروه می باشد.
اتصال زمین توسط خود پیمانکار انجام می گیرد و باید در محلی نصب شود که در دید کارگران و مجری بوده و امکان جدا شدن اتفاقی وجود نداشته باشد. حتی الامکان در محلی نصب شود که دسترسی سایرین به آن امکانپذیر نباشد. تا زمان اتمام عملیات ، پیمانکار حق جدا نمودن اتصال زمین را ندارد. اتصال زمین فشار ضعیف با اتصال زمین فشار قوی متفاوت است و تجهیزات هر شبکه مخصوص به خود است.
هر پیمانکار باید اتصال زمین اختصاصی خود را داشته باشد و نمی تواند از اتصال زمین گروه اتفاقات و عملیات استفاده کند زیرا ممکن است در همان لحظه مشکلی در نقطه دیگری از شبکه رخ دهد که نیاز به حضور اتفاقات و عملیات در آن مکان بوده و اتصال زمین احتیاج باشد.
گروه عملیات خط گرم
عمليات خط گرم : مجموعه فعاليت هايي است كه بر روي شبكه هاي برقدار فشار متوسط به دو روش فرمان از راه دور و از راه نزديك و يا تلفيقي از آنها انجام مي شود.
عمليات خط گرم به روش فرمان از راه دور: عملياتي است كه توسط پرسنل مجرب و آموزش ديده كه شناخت كامل و كاربرد تجهيزات را آموخته اند و با رعايت حريم شبكه و استفاده از عايق هاي پوششي (كاورها ) و بدون لمس شبكه ، توسط اهرم هاي عايق (استيك ها) بدون خاموشي و از راه دور بر روي شبكه هاي برقدار انجام مي شود.
عمليات خط گرم به روش فرمان از راه نزديك: در اين عمليات كه مي تواند توأم با كليه مراحل فرمان از راه دور انجام شود ، سيمبان جهت كار با شبكه برقدار خود را نسبت به زمين و يا فازهاي جانبي ايزوله كرده و بر روي وسيله اي عايق كه حداقل الزامات استاندارد را تامين كرده باشد ، استقرار مي يابد و با استفاده از تجهيزات حفاظتي شخصي از قبيل دستكش و آستين و شانه بند عايق و... و رعايت حريم كليه اعضاي بدن (سر و سينه و ساير اعضا) كه فاقد پوشش حفاظتي مي باشند ، نسبت به انجام كار بر روي شبكه هاي برقدار بصورت مستقيم و با دست اقدام مي نمايد.
تجهيزات خط گرم
وسايل و ابزاري است كه با به كار گيري آن ها و رعايت شرايط ايمني ، كار بر روي خطوط برقدار ميسر است و مي توان آن ها را به گروه هاي زير تقسيم نمود:
• اهرم هاي عايق (استيك ها) : هرگونه عمليات فرمان از راه دور با بكارگيري اهرم هاي عايق ميسر خواهد بود. جنس استيك ها پلاستيك تقويت شده با الياف شيشه مانند فايبر گلاس و يا اپاكسي گلاس ها (Fiberglass-Reinforced Plastic)(FRP) بوده كه به ازاي هر 30 سانتيمتر ، 75 تا 100 كيلوولت داراي خاصيت عايقي مي باشند. اين استيك ها در سايزهاي مختلف از قطر 1 تا 52 سانتيمتر و طول 2 تا 16 فوت به صورت يك تكه يا دو تكه توخالي ساخته شده و در داخل از فوم مخصوص پر شده كه قابل جذب رطوبت نبوده و از آلودگي داخل جلوگيري مي نمايد . از نظر قدرت مكانيكي نيز بنا به مورد مصرف از 200 تا 12000 پوند (يك پوند = 454 گرم) توانائي تحمل فشار يا كشش دارند.
• پوشش هاي عايقي (كاورها): پوشش هاي عايقي كه معمولاً در دو نوع سخت و قابل انعطاف موجود مي باشند ، جهت پوشاندن پايه ، مقره ، سيم ، كراس آرم و يا هر محلي كه احتمال بروز حادثه وجود داشته باشد ، بكار مي رود تا از خطرات احتمالي و قرار گرفتن انسان ، تجهيزات و هادي ها بين دو فاز و يا فاز و زمين جلوگيري نمايند.
• تجهيزات محل استقرار سيمبان: اين تجهيزات شامل بوم و باكت عايق ، نردبان و سكوهاي عايق بوده كه حداقل الزامات استاندارد را تامين نمايند. سيمبان مي تواند با استقرار بر روي تجهيز مورد نياز عمليات و رعايت اصول ايمني ، نسبت به انجام كار از راه نزديك ، بر روي شبكه هاي برقدار اقدام نمايد. بديهي است براي انجام كار از راه دور به منظور بالا بردن ضريب ايمني نيز مي توان از تجهيزات فوق استفاده نمود.
ابزار عمومي خط گرم
برخي از اين تجهيزات كاملا فلزي بوده و به صورت مستقل استفاده مي شود.
برخی دیگر بصورت تلفيقي از استيك ها و قطعات فلزي بصورت ثابت وجود دارند ( مانند وایر کاتر و ... )
تعدادي از ابزارهاي فلزي بصورت مونتاژ موقت بر روز استيك ها ي عمومي قابل استفاده مي باشد ( مانند پيچ گوشتي ، آچار باكس و ... )
• تجهيزات ايمني خط گرم: لوازمي هستند كه جزء لاينفك اجراي عمليات خط گرم بوده كه اهم آن شامل دستكش عايق به همراه روكش چرمي ، شانه بند عايق ، آستين و ... مي باشد.
حداقل افراد اكيپ خط گرم : حداقل افراد يك اكيپ خط گرم جهت انجام عمليات خط گرم چهار نفر بوده كه شامل يك اپراتور بالابر و دو نفر سيمبان و يك سرپرست مي باشد . اين افراد بايد داراي گواهينامه آموزشي از مراجع ذيصلاح باشند.
اقدامات ايمني در عملیات خط گرم
مسئول ايمني بطور مستمر نسبت به بازديد و تكميل فرم مربوط به اكيپ خط گرم اقدام نمايد.
كليه افراد اكيپ هاي خط گرم بايد با اصول كمك هاي اوليه و نجات فرد آسيب ديده آشنا باشند و جعبه كمك هاي اوليه و كپسول آتش نشاني را در خودرو به همراه داشته باشند.
از انجام تعميرات خط گرم همزمان با شاخه زني در عمليات خط گرم به دليل ايجاد آلودگي در بوم و باكت خودداري شود. (پس از پايان شاخه زني و شستشوي كامل بوم و باكت تعميرات خط گرم انجام شود.)
تجهيزات عايق و كاورهاي مورد استفاده در عمليات خط گرم بايد متناسب با ولتاژ كاري داراي خاصيت عايقي بوده و به هيچ عنوان در آنها خدشه يا آلودگي وجود نداشته باشد.
در صورت وجود ريكلوزر(يا هر نوع كليد اتوماتيك) و توليد پراكنده در محدوده كاري خط گرم بايستي از مركز كنترل مربوطه درخواست شود كه قبل از شروع كار ، از حالت اتوماتيك خارج شود و در پايان كار نيز مجدداً به صورت اتوماتيك برگردانده شده و در فرم روزانه ذكر گردد.
كاركنان خط گرم موظفند ايمني فردي از قبيل استفاده كامل از كاورهاي مورد نياز و داشتن لباس ، كفش ، دستكش ، آستين و كلاه متناسب با خط گرم را رعايت نموده و همچنين هيچ گونه اشياي فلزي از قبيل ساعت و انگشتر و گردنبند و تلفن همراه ... را هنگام كار بر روي شبكه برقدار به همراه نداشته باشند . وظيفه نظارت بر حسن انجام كار به عهده سرپرست اكيپ مي باشد.
كليه افراد اكيپ بايستي علاوه بر رعايت ايمني فردي ، ايمني گروهي و ايمن سازي محيط كار از قبيل علائم هشدار دهنده و محل مناسب ايستادن جرثقيل و قرار گرفتن طناب ها ، مراقبت هاي لازم را اعمال نمايند.
در صورت بروز هرگونه حادثه منجر به خاموشي توسط سيمبان خط گرم ، سرپرست اكيپ موظف است بلافاصله مراتب را به مركز كنترل مربوطه اعلام نمايد . مركز كنترل شبكه در صورت اطمينان از سلامت افراد و پس از هماهنگي هاي لازم با سر پرست اكيپ خط گرم نسبت به برقدار نمودن مجدد شبكه اقدام خواهد نمود .
در صورت بروز هر نوع خاموشي يا انجام هرگونه مانور بر روي فيدري كه اكيپ خط گرم مشغول انجام عمليات مي باشد، جهت ايمني بيشتر بايد عمليات متوقف و پس از اعلام مركز كنترل مبني بر برقدار شدن شبكه و يا اتمام مانور اكيپ خط گرم به كار خود ادامه دهد.
هنگام ارتباط جمپر شبكه بدون برق، به شبكه برقدار ، بررسي شود كه هيچ گونه مصرف كننده اي به طرف بي برق كه بايد به شبكه برقدار ارتباط داده شود ، متصل نباشد. به عبارت ديگر جريان عبوري از جمپري كه ارتباط داده مي شود صفر باشد و هيچ فيوز كات اوتي در مسير مورد نظر نباشد. و هنگام جدانمودن جمپر نيز جريان عبوري از سيم صفر باشد.
هنگام ارتباط جمپر ترانس ، شبكه ، تجهيزات ، سركابل و يا هرنوع ارتباط جمپر بدون برق به شبكه برقدار ، بررسي شود كه هيچگونه اتصال زميني به طرف بي برق كه بايد به شبكه برقدار ارتباط داده شود ، متصل نباشد.
واحد مهندسی و نظارت
40195502388870ناظر مقیم00ناظر مقیم40195507620مهندسی و نظارت ستاد00مهندسی و نظارت ستاد467677587439500
وظایف واحد مهندسی و نظارت شهرستان
طراحی شبکه های جدید
تهیه و تصویب پروژه ها
ثبت پروژه ها در سیستم نرم افزاری شرکت
نظارت بر پروژه های در حال اجرا
تحویل و تحول پروژه ها
بستن قرارداد با پیمانکاران در حوزه اختیارات واحد شهرستان
...
پروژه چیست ؟
هر گونه عملیات اجرایی که توسط شرکت انجام می پذیرد اعم از نصب شبکه های جدید ، بازسازی و نوسازی شبکه های موجود ، رفع حریم ها و ... با نام پروژه شناخته می شود. انجام هر پروژه مراحلی دارد که در ادامه بیان شده است.
انواع پروژه از لحاظ تامین اعتبار
سرمایه ای : پروژه هایی که در برنامه جاری شرکت تصویب شده است و برای اجرای این پروژه ها ، در سال قبل ، اعتبار لازم از بودجه جاری شرکت پیش بینی شده است.
عمرانی : پروژه هایی که به مناسبت های خاص ( از جمله سفرهای رهبری ، ریاست جمهوری ، استانداری ها و ... ) اعتبارات آن تامین می شود.
نیرو رسانی : پروژه هایی که اعتبار آن از متقاضیان پروژه ها تامین می شود و شامل موارد خاصی می شود ، از جمله واگذاری انشعاب به متقاضیانی که خارج از محدوده ی شهری یا محدوده ی معین شرکت باشد.
سریال پروژه
198247035052002-91970002-9197هر پروژه یک شماره سریال مخصوص به خود را دارا می باشد.
به عنوان مثال:
76517528575000218059028575000357822528575000340233020764500269938520764500232092520764500
4976495298450زیر سریال00زیر سریال79375367665سال انجام پروژه00سال انجام پروژه1532255358140نوع اعتبار00نوع اعتبارسریال پروژه
نوع اعتبار : مشخص کننده ی محل تامین اعتبار مطابق لیست ردیف های اعتباری پروژه ها است.
زیر سریال : نشان دهنده ی شماره ی پروژه ی انجام شده در آن ردیف اعتباری می باشد.
جلد پروژه ها: بر روی جلد پروژه های ساختمانی ، حتماً باید نام تهیه کننده ، تایید کننده و تصویب کننده پروژه نوشته شود.
مراحل پروژه های رفع حریم
درخواست متقاضی یا سایر گروه ها
بازرسی و تایید توسط مسئول ایمنی
ارجاع به واحد مهندسی
برداشت اولیه توسط طراح
بررسی راه های موجود جهت رفع حریم ( استفاده از جلوبر ، تغییر مکان تیرها ، استفاده از کابل خودنگهدار )
تهیه و ثبت پروژه و طی مراحل مربوطه در سیستم نرم افزاری : تمامی پروژه های شرکت در نرم افزار جامع مدیریت منابع و طرح ها ثبت می شود.
انتخاب پیمانکار توسط مقصر حریم : اگر مقصر شرکت باشد ، رفع حریم توسط شرکت به وسیله پیمانکار انجام می شود ولی اگر مقصر مشترک باشد ، رفع حریم توسط مشترک به وسیله پیمانکار صورت می گیرد. پیمانکار انتخابی توسط مشترک بایستی قبل از انجام عملیات ، به واحد مهندسی مراجعه کرده و هماهنگی های لازم انجام گیرد و توضیحات مربوطه توسط طراح به پیمانکار داده شود. پس از انجام عملیات رفع حریم ، پایان کار از طرف پیمانکار به واحد مهندسی و نظارت اعلام می شود و برای تحویل و تحول پروژه اقدام می شود.
مراحل پروژه سرمایه ای و نیرو رسانی
درخواست پروژه توسط متقاضی
برداشت اولیه توسط طراح :
بررسی موانع موجود : موانع طبیعی ، موانع ساختمانی ، درختان ، عبور سایر خطوط الکتریکی و مخابراتی ، مناطق ممنوعه ، بررسی حریم ها
ترسیم کروکی محل
ترسیم خیابان ها و کوچه ها
مشخص کردن شبکه موجود
مشخص کردن حریم ها
مشخص کردن فواصل
مشخص کردن موانع موجود
انجام استعلامات لازم : شرکت آب ، شرکت مخابرات ، شرکت گاز ، اداره راه ، شهرداری در شهرها و دهیاری در روستاها
تهیه پروژه توسط طراح
انتخاب پیمانکار مورد تایید شرکت
برای پروژه های سرمایه ای توسط شرکت
برای پروژه های نیرو رسانی توسط متقاضی
بستن قرارداد با پیمانکار
در حوزه اختیارات شهرستان
خارج از اختیارات شهرستان ارجاع به حوزه ستادی
پیکتاژ کردن
تعیین محل دقیق و ابعاد گودها
تعیین مسیر سیم کشی
رعایت حریم ها : حریم راه و شهرسازی ، حریم خطوط الکتریکی
ارائه توضیحات لازم و توجیه پیمانکار توسط طراح
اجرای پروژه توسط پیمانکار طبق برنامه زمانبندی اعلام شده از طرف شرکت
نظارت در حین اجرای پروژه توسط واحد مهندسی و ناظر مقیم
اتمام عملیات اجرایی پروژه
اعلام صورت وضعیت پروژه از طرف پیمانکار
تشکیل کمیته تحویل و تحول و بررسی پروژه انجام شده
تسویه حساب با پیمانکار
بستن پروژه و انتقال به حساب 101
طراحی
اصول طراحی : هر پروژه ای که بخواهد بصورت عملی در شبکه اجرا شود ، نیاز به یک نقشه دارد و طراحی این نقشه که روش اجرایی کار را به پیمانکار نشان می دهد ، توسط طراح در واحد مهندسی انجام می شود. در طراحی شبکه به نکات بسیار زیادی باید توجه داشت که اکثر این نکات در دستورالعمل های طراحی از طرف توانیر ابلاغ شده است و رعایت این دستورالعمل ها و استانداردها در طراحی الزامی است. علاوه بر این ، در طراحی شبکه در هر منطقه جغرافیایی ، تجربیاتی لازم است که در طی زمان بدست می آید و در برخی از مواقع ، این تجربیات کارآمدتر از دستورالعمل ها و استانداردها می باشد.
تخمین کالای مورد نیاز : پس از طراحی نقشه ، تخمین تجهیزات لازم برای اجرای عملیات ، مرحله بعدی است. در این مرحله تعیین می شود که چه میزان کالا و تجهیزات بایستی تهیه شده و در اختیار مجری طرح قرار داده شود تا طرح بدون مشکل خاصی انجام شود. برای تخمین کالاها ، فرد باید با تمام تجهیزات مورد استفاده در شبکه توزیع برق آشنایی کامل داشته باشد و بداند که کدام تجهیز در کدام نقاط و به چه میزان مورد استفاده قرار می گیرد. در محاسبه تعداد کالاهای مورد نیاز ، فرد طراح باید تا حد ممکن ، تمامی زوایا را مورد توجه قرار دهد تا بعداً نیاز به بازبینی پروژه نباشد.
متمم پروژه : اگر کالاهای پیش بینی شده در طراحی ، برای اجرای کافی نباشد یا کالای خاصی پیش بینی نشده باشد ، کالاهای مورد نیاز تا 10 درصد بیشتر ، تحت عنوان متمم پروژه به پروژه اضافه می شود.
مکمل پروژه : اگر بیشتر از 10 درصد کالای پیش بینی شده ، برای اتمام پروژه لازم باشد ، تحت عنوان مکمل پروژه به پروژه افزوده می شود.
اگر پروژه بیشتر از 20 درصد دستخوش تغییر شود ، بایستی پروژه کلاً عوض شده و دوباره مراحل تهیه و تایید و تصویب را طی کند.
نکات مهم در طراحی شبکه های توزیع برق
نیروهای وارد بر شبکه
در شرایط مختلف آب و هوایی ( باد ، باران ، برف ، یخ و ... ) نیروهای مکانیکی متفاوتی بر شبکه (تیرها ، سیم ها و ...) وارد می شود. به همین دلیل برای طراحی شبکه های برق ، بیس و پایه محاسبات مکانیکی لازم است.
انواع نیروهای وارد بر تیر (Tension)
قدرت نامی : حداکثر نیرویی که بدون تغییر شکل ظاهری تیر ، می تواند به آن وارد شود.
نیروی ارتجاعی : حداکثر نیرویی که باعث خم شدن تیر می شود ولی بلافاصله پس از حذف نیرو ، تیر به راستای عمودی خود باز می گردد.
نیروی شکست : حداقل نیرویی که باعث شکستن تیر می شود.
56197585090قدرت نامی00قدرت نامی349059512890500178498512890500399859585090نیروی شکست00نیروی شکست225361585090نیروی ارتجاعی00نیروی ارتجاعی
در تیر کوتاه : نیروی شکست = 3 برابر قدرت نامی
در تیر بلند : نیروی شکست = 2.5 برابر قدرت نامی
طراحی شبکه در حد نیروهای ارتجاعی بلامانع است. زیرا احتمال اینکه در طول یک سال ، نیروی وارد بر شبکه به حد نیروی ارتجاعی برسد کم است (بطور مثال دو یا سه شب در سال) و این مساله اشکالی ندارد. فقط بخاطر دو یا سه شب در سال نمی توان کل شبکه را با این شرایط طراحی کرد زیرا بار اقتصادی بسیار زیادی را به شرکت تحمیل می کند.
نیروی ارتجاعی تیر = 1.5 برابر قدرت نامی تیر
برای نمونه در زیر چند مثال در طراحی شبکه با توجه به برآیند نیروهای وارد بر تیر آورده شده است.
اگر در طراحی ، نیروی وارد بر تیر ، 950 باشد ، می توان از یک تیر 800 برای آن استفاده کرد زیرا تیر 800 ، تحمل نیروی ارتجاعی تا 1.5 برابر 800 را دارا می باشد.
اگر در طراحی ، نیروی وارد بر تیر ، 1950 باشد:
الف) می توان از یک تیر 800 با مهار استفاده کرد.
ب) می توان از یک تیر 1600 بدون مهار استفاده کرد.
اگر در طراحی ، نیروی وارد بر تیر 1950 باشد ، می توان از دو تیر 800 بدون مهار استفاده کرد. زیرا دو تیر 800 دارای قدرت نامی 1600 است که قادر به تحمل 1.5 برابر 1600 یعنی 2400 می باشد و این مقدار بیشتر از 1950 است. پس می توان از دو تیر 800 بدون مهار استفاده کرد.
فلش سیم (SAG) : حداکثر میزان پایین افتادگی سیم از خط مستقیم واصل دو سر تیر را می گویند.
سکشن های خط : محل برش شبکه را سکشن می گویند.
موارد سکشن کردن خط
طول زیاد خط
زاویه زیاد خط
اسپن طولانی (اگر طول یک اسپن از 1.5 برابر اسپن مجاورش بیشتر باشد)
اختلاف ارتفاع شدید (برای جلوگیری از کشیده شدن مقره بطرف بالا)
عبور شبکه از بالای جاده ، رودخانه بزرگ ، مسیر بزرگ و ...
عبور شبکه از زیر خط انتقال
فاصله مجاز فازها
اگر فلش سیم بیش از اندازه مجاز باشد ، در اثر وزش باد ، فازها به یکدیگر نزدیک شده و باعث عملکرد رله ی اضافه جریان می شود. برای جلوگیری از این وضعیت ، راه حل های زیر بکار می رود.
افزایش فاصله فازها با استفاده از تراورس بزرگ
کاهش طول اسپن
کشش بیشتر سیم
استفاده از اسپیسر
با توجه به این مباحث و موارد دیگر ، نرم افزار ، محاسبات مربوط به طراحی شبکه را انجام داده و نیروها را برای شرایط سخت و شدید حساب می کند و در پایان ، اعداد و ارقام مربوط به روز سیم کشی را به دست می دهد و پیمانکار با استفاده از تخت چک یا نیرو سنج ، میزان کشش سیم را در زمان سیم کشی با توجه به جدولی که در اختیار قرار داده شده ، کنترل می کند تا در شرایط سخت ، مشکلی از لحاظ نیروی وارد بر تیر ها پیش نیاید.
مهندسی ارزش : در تمام مراحل طراحی شبکه ، مبحث مهندسی ارزش مطرح می شود ، یعنی با توجه به شرایط موجود ، استفاده از کدام روش ، عملکرد مطلوب و بار اقتصادی کمتری را در پی دارد. این مورد بایستی توسط طراح در نظر گرفته شود.
تجهیزات و اجزای طراحی شبکه توزیع برق
ترانسفورماتورها : ترانس ها مهم ترین و گران قیمت ترین اجزای شبکه توزیع هستند . در کنار هر ترانس در شبکه توزیع برق همیشه دو عنصر دیگر نیز وجود دارند.
فیوز کات اوت : برای محافظت از ترانس در برابر اضافه جریان ( اتصال کوتاه و اضافه بار )
برقگیر : برای محافظت از ترانس در برابر اضافه ولتاژ ( صاعقه و کلیدزنی )
در پای ترانس های توزیع معمولاً یک تابلو برق نیز موجود می باشد که فیوزها ، کلیدها ، کنتورهای روشنایی معابر و ... در آن قرار می گیرد.
ساختمان ترانسهای قدرت روغنی :
قسمتهای اصلی در ساختمان ترانسفورماتورهای قدرت روغنی عبارتند از:
هسته ترانس
سیم پیچ های اولیه و ثانویه
تانك اصلی روغن
به جز موارد فوق اجزا دیگری نیز به منظور اندازه گیری و حفاظت به شرح زیر وجود دارند :
كنسرواتور ( منبع انبساط روغن )
تپ چنجر
ترمومتر
نشان دهنده های سطح روغن
شیر نمونه برداری از روغن
شیرهای مربوط به پركردن و تخلیه روغن ترانس
مجرای تنفسی و سیلیكاژل
تابلوی كنترل
پلاك مشخصات نامی
كنسرواتور یا منبع انبساط روغن : تانكی است كه در بالاترین قسمت ترانس نصب می شود. در حین تغییرات بار روزانه ، روغن ترانس انبساط و انقباض می یابد و در حین انبساط وارد منبع ذخیره می شود . اندازه و حجم منبع ذخیره به اندازه ترانس و تغییرات دمایی آن در هنگام بهره برداری بستگی دارد . در ترانس هایی كه دارای تب چنجر قابل قطع زیر بار هستند ، منبع انبساط به دو بخش تقسیم می گردد كه قسمت كوچكتر برای تب چنجر و قسمت بزرگتر برای تانك اصلی در نظر گرفته می شود . از بالای هر قسمت منبع ذخیره ، لوله ای به فضای آزاد آورده می شود ، كه به آن مجرای تنفسی می گویند. در ورودی این مجرا ظرف شیشه ای قرار دارد ، كه داخل آن از ماده ای رطوبت گیر به نام سیلیكاژل پر می شود . به این ترتیب هوای ورودی به ترانس رطوبت خود را از دست داده و كاملاً خشك خواهد بود .
در هر قسمت منبع ذخیره ، یك نشان دهندة سطح روغن نصب می شود تا سطح روغن را در حین كار ترانس بتوان نظارت كرد و هم چنین دو سطح منبع دیگر كه مجهز به كنتاكت آلارم می باشند نیز بر روی آنها نصب می گردند سطح خارجی منبع ذخیره نیز با رنگ مناسب پوشیده می شود تا از خوردگی و زنگ زدن محافظت گردد .
تپ چنجر : در بارهای مختلف ، افت ولتاژ در ترانسفورماتورها و خطوط نیز تغییر می كند و سبب تغییر ولتاژ شبكه می شود . كنترل ولتاژ شبكه های توزیع و انتقال عمدتاً توسط تپ چنجر ایجاد می شود . اساس كار تپ چنجر ، بر تغییر نسبت تبدیل ترانس استوار است . بدین ترتیب كه با انشعاباتی كه در سیم پیچ فشار قوی تعبیه می گردد ، تعداد دور سیم پیچ را تغییر داده و سبب تغییر ولتاژ خروجی ترانس می گردد .
تپ چنجرها بطور گسترده ای برای كنترل ولتاژ شبكه در سطوح مختلف ولتاژی بكار گرفته می شوند . معمولاً كنترل ولتاژ در محدودة %15 +/- مقدور است . ولتاژ هر پله تب چنجر عموماً بین 1 تا 5/2 درصد تغییر می كند . انتخاب مقدار كم برای پله ها سبب افزایش تعداد تپ ها می گردد و انتخاب مقدار بالا برای هر پله باعث عدم امكان تنظیم دقیق ولتاژ مورد نظر می گردد .
تپ چنجر را در سمت فشار قوی نصب كرده اند زیرا در طرف فشار قوی جریان كمتر است و برای تپ چنجرهایی كه زیر بار عمل می كنند حذف جرقه ساده تر است و هم چنین چون در طرف فشار قوی ، تعداد سیم پیچی ها بیشتر است ، امکان ایجاد تپ های یکنواخت راحت تر است.
ترمومترها : این نشان دهنده ها ، از نوع عقربه ای بوده و برای تشخیص درجه حرارت گرم ترین نقطه سیم پیچی ترانس بكار می رود . معمولاً به ازاء هر گروه سیم یك نشان دهنده بكار گرفته شده كه روی یك از فازها نصب می شود . این روش اندازه گیری بصورت غیر مستقیم است ، به این معنی كه غلاف ترمومتر داخل روغن بوده و دمای روغن را حس می كند ، سپس جریانی متناسب با جریان عبوری از سیم پیچ ، از كویل حرارتی عبور میكند ، لذا گرمایی متناسب با سیم پیچ ها در ترمومتر ایجاد می شود .
نشان دهنده حرارت روغن : این نشان دهنده نیز از نوع عقربه ای بوده و عنصر حساس آن در بالای ترانس و در حول و حوش گرمترین محل روغن نصب می شود و خود آن روی بدنه ترانس و در مجاورت ترمومترهای سیم پیچ ها نصب می گردد . نوع عنصر حساس ، اغلب مقاومت حساس به دما است .
نشان دهندة سطح روغن : ممكن است نشان دهنده بصورت دریچه شیشه ای برای دیدن سطح روغن باشد . علاوه بر آن ، نشان دهنده نوع عقربه ای كه از طریق مغناطیس ، با شناور داخل منبع كنسرواتور در ارتباط است . نیز تعبیه می گردد و باید طوری نصب شود كه از سطح زمین قابل رؤیت باشد . عقربه نشان دهنده باید نمایانگر سطوح حداكثر ، حداقل و نرمال بوده و كنتاكتهایی برای آلارم نیز باید پیش بینی شده باشد .
مجرای تنفسی و سیلیكاژل : منبع ذخیره روغن توسط مجرای تنفسی به هوای آزاد مربوط می گردد و در ورودی آن یك ظرف شیشه ای كار گذاشته می شود كه بسته به بزرگی منبع می تواند از یك یا چند قسمت تشكیل شده باشد . درون این ظرف ها را با سیلیكاژل پر می كنند . هنگامی كه بار ترانس زیاد باشد و روغن گرم شود بر اثر انبساط روغن مقداری از هوای داخل کنسرواتور از طریق مجرای تنفسی خارج می شود . در انتهای ظرف سیلیكاژل یك مجرا وجود دارد كه در بالای آن یك پیاله زنگی شكل بصورت معكوس قرار دارد و در ته ظرف مقداری روغن ترانس ریخته می شود . به این مجموعه تله هوا (air trap) میگویند . هوا برای خارج شدن از منبع ذخیره باید از این تله بگذرد هنگامیكه روغن منقبض می شود فشار داخل منبع ذخیره كاهش می یابد . و فشار هوای بیرون بر سطح روغن داخل تله ، سبب می گردد كه سطح روغن داخل زنگ تا آنجا پائین بیاید كه هوا بتواند از آن عبور كند و پس از گذشتن از سیلیكاژل به منبع ذخیره برسد . به این ترتیب روغن، ذرات معلق در هوا را می گیرد و سیلیكاژل كه یك ماده رطوبت گیر است باعث جذب رطوبت هوا خواهد شد . سیلیكاژل به صورت دانه های گرد كوچكی است كه در شرایط خشك ، رنگ آن آبی است و با جذب رطوبت به رنگ صورتی در خواهد آمد . وقتی حدود 75% درصد از سیلیكاژل داخل ظرف تغییر رنگ داد باید آن را تعویض نمود . سیلیكاژل صورتی شده را برای بازیافت به آزمایشگاه می فرستند. سيلیكاژل از پایین ظرف شروع به تغییر رنگ می كند . اگر در مواردی مشاهده شود این تغییر رنگ از بالای ظرف شروع شده است به این معنی است كه نشتی هوا وجود دارد و باید آن را برطرف نمود .
اتصال ترانس های توزیع
اتصال ترانس های توزیع به صورت اتصال زیگزاگ می باشد.
مزایای این اتصال :
از ثانویه ترانس قدرت در مقابل اتصال زمین حفاظت می كند .
نامتعادلی بار را كاهش می دهد .
مانند اتصال مثلث هارمونی سوم ولتاژ را حذف می كند .
قطع و وصل ترانسفورماتورهای قدرت : جهت قطع ترانسفورماتور بایستی ابتدا بار ترانسفورماتوری كه قرار است از مدار خارج گردد محاسبه شود . اگر امكان مانور دادن بار بر روی ترانسفورماتورهای پارالل وجود داشته باشد ، می توان پس از انجام مانور اقدام به قطع دژنكتور طرف ثانویه ترانسفورماتور نمود . در صورتی كه امكان مانور بار وجود نداشته باشد و یا خروج ترانسفورماتور اضطراری نباشد ، خاموشی به یكی از روزهای تعطیل یا در ساعاتی از شبانه روز كه بار خروجی حداقل داشته باشد ، موكول می گردد .
مراحل لازم برای گود کنی و نصب تیر توسط پیمانکار
از کمیسیون فنی باید تاییدیه کالا بگیرد. ( تاریخ تاییدیه مهم است. )
تاییدیه تیر بگیرد. ( تاریخ تاییدیه مهم است. )
برگه تست تیر داشته باشد.
ظاهر تیر سالم باشد. ( اگر هر نوع خرابی داشته باشد و پیمانکار اقدام به تعویض تیر ننماید ، با واحد ساختمان ستاد هماهنگ شود. )
انواع تیر
چوبی
سیمانی : گرد (پیش تنیده) – چهار گوش
نامگذاری تیر
بطور مثال تیر 800 / 9
9 نشان دهنده طول تیر است : تیر 9 متری
800 نشان دهنده قدرت کششی تیر است.
قدرت کششی تیر : حداکثر مقدار نیرویی که به بالای تیر نصب شده در زمین وارد می شود و تغییری در شکل ظاهری تیر (اعم از خم شدگی یا شکستگی) رخ ندهد.
نصب تير
مهمترين قسمت در ثبات و پايداري يك شبكه ، نصب صحيح تير درشبكه مي باشد بنابراين بايستي در هنگام نصب تير به موارد ذيل توجه گردد :
قبل از نصب تير بايستي مسير پيكتاژ شود و محل حفر گود با محل مشخص شده ، تطابق كامل داشته باشد .
گودها از نظر ابعاد ( طول عرض و ارتفاع ) قبل از نصب تير كنترل گردد.
در مكان نصب تير مقدار سنگ لاشه ، سيمان ماسه به مقدار كافي از قبل آماده شده باشد .
حتماً بايستي از سنگ لاشه استفاده گردد تا سنگ ها به هم بهتر بافت شوند و حرکت نکنند.
بتون ريزي پايه تيرها به صورت مناسب انجام گیرد تا در بین سنگ ها وارد شود و پس از خشك شدن سفت گردد و يكپارچه شود .
بهتر است در پاي تير پس از ريختن بتون به مقدار 5 سانتی متر خاك نرم ريخته شود تا از تبخير آب داخل سيمان جلوگيري شود .
بتون ریزی بهتر است در زماني انجام شود كه ميزان درجه حرارت كمتر باشد ( بعد از ظهر ها ) تا سيمان پودر نگردد.
در نصب تير H بايستي متراژ تير ها از نظر ارتفاع تراز گردد تا تراورس بصورت مناسب در تير H نصب گردد.
بايستي گودي محل قرار گرفتن تير H از نظر ارتفاع و هم سطحي توسط شيب تراورس و يا لوله ي آب تنظيم گردد تا گود ها هم سطح باشند.
بهتر است قبل از بتون نمودن تير H نسبت به بستن تراورس اقدام گردد و پس از بستن تراورس بايستي نسبت به بتون ريزي اقدام نمود.
فاصله مركز تا مركز تير ها بايستي 234 سانتيمتر باشد .
در تمامي مراحل پيكتاژ ، حفر گود ، نصب تير و بتون ريزي ، با توجه به برنامه ي زمان بندي ، از طرف اداره طراحي و نظارت ، كنترل لازم انجام پذيرد.
انواع سیم ها و کابل های مورد استفاده در شبکه توزیع برق
سیم مسی : هدایت الکتریکی بسیار خوب ، ابعاد کمتر ، سنگین تر ، گران تر
سیم آلومینیومی : هدایت الکتریکی تقریباً خوب ، سبک تر ، ارزان تر ، ابعاد بیشتر
کابل خودنگهدار (ABC)
یکی از مهم ترین اجزای شبکه برق ، رساناها از جمله سیم های بدون روکش و کابل های دارای عایق می باشند که برحسب ولتاژ و جریان عبوری ، انواع مختلفی دارند. در گذشته ، سیم های مسی کاربرد بسیار زیادی داشته اند و بیشتر از این نوع سیم ها استفاده می شده است اما در حال حاضر در شبکه های توزیع شهری و روستایی ، بیشتر سعی بر آن است تا از کابل های خودنگهدار استفاده شود. کابل خودنگهدار از جنس آلومینیوم و دارای مزایای بسیاری است. اما از آنجا که ضریب هدایت آلومینیوم کمتر از مس است ( ضریب هدایت مس 56/1 برابر آلومینیوم است ) ، در جاهایی که محدودیت مالی و امنیتی وجود نداشته باشد ، همچنان ازکابل های مسی استفاده می شود . کابل های مورد استفاده در پست های توزیع هوایی شامل کابل های فشار ضعیف می باشد که برای انتقال انرژی از ترانسفورماتور به تابلوهای توزیع کاربرد دارند و از نوع کابل خشک باعایق PVC می باشند و به صورت کابل چند رشته ای مورد استفاده قرار می گیرند.
مزایای کابل های خودنگهدار
نمای بهتری نسبت به سیم های مسی دارد.
امکان برق دزدی در آن ها وجود ندارد.
به دلیل قیمت کم آلومینیوم ، این کابل ها سرقت نمی شود . هم چنین سرقت آنها کار سختی است.
ارزان قیمت تر از سیم های مسی هستند.
ايمني در كار در خط گرم
ريسك پايين در اتصالي بين فازها و نول
عدم حساسيت در برابر صاعقه
مقاومت در برابر خوردگي
امكان نصب روي ديوار
کابل خود نگهدار
کابل خود نگهدار
انواع کابل خود نگهدار
كابلهاي هوايي فشار ضعيف با نول و مهار:
كابلهاي هوايي دسته شده (خودنگهدار) فشار ضعيف با سيم نگهدارنده خنثي عايق شده ؛ كه به سيستم فرانسوي شناخته مي شود ، شامل 3 هادي فاز آلومينيومي عايق شده و يك سيم نگهدارنده عايق بندي شده كه از آلياژ آلومينيوم (معمولاً آلدري) مي باشد. اين سيستم ميتواند 1 يا 2 هادي آلومينيوم عايق شده اضافي با سطح مقطع 16 يا 25 ميلي متر مربع جهت مخابرات و يا سيستم روشنايي را دربرگيرد.
مقاومت مكانيكي و سطح مقطع نامي 3 هادي فاز يكسان هستند. در نوعي كه داراي نول و مهار مشترك مي باشد هادي خنثي جهت سيم مهار و با مقاومت مكانيكي بالا مي باشد و در نوع ديگر بدليل ارتقاء قابليت اطمينان و افزايش ايمني، نول و مهار جداگانه مي باشد.
كابلهاي هوايي دسته شده فشار ضعيف با نول و مهار
كابل خود نگهدار هوايي بدون مهار
اين نوع كابل شامل 4 هادي آلومينيوم عايق شده با سطح مقطع يكسان و مقاومت مكانيكي يكسان مي باشد. اين سيستم مي تواند 1 يا 2 هادي آلومينيوم عايق شده اضافي با سطح مقطع 16 يا 25 ميلي متر مربع جهت مخابرات و يا سيستم روشنايي را دربرگيرد.
بارگذاري كابل كشش مساوي روي هر 4 هادي را ايجاد مي كند. اين نوع كابل مشهور به سيستم آلماني مي باشد و استاندارد VDE به كابلهاي خودنگهدار با آرايش فوق مي پردازد.
كابل خود نگهدار هوايي دسته شده
كابل هوايي دسته شده با سيم مهار لخت
كابل هوايي دسته شده با سيم مهار لخت ، كه به سيستم فنلاندي شناخته مي شود ، شامل 3 هادي فاز آلومينيومي و يك سيم نگهدارنده خنثي كه از آلياژ آلومينيوم بدون عايق تشكيل شده است. اين سيستم مي تواند يك يا دو هادي آلومينيوم عايق شده با مقطع 16 يا 25 ميلي متر به عنوان مخابرات و يا سيستم روشنايي را شامل شود . مقاومت مكانيكي و سطح مقطع نامي هر يك از 3 هادي فاز يكسانند . هادي خنثي جهت مهار كابل و برقراري ارتباط نول بكار مي رود و داراي مقاومت مكانيكي بالايي است.
كابل هوايي دسته شده با سيم مهار لخت
کابل سرویس: شامل 2 يا 4 هادي آلومينيوم عايق شده كه توسط كارخانه دسته شده با سطح مقطع 16 ، 25 يا 35 ميليمتر مربع مي باشند.
کلمپ: کلمپ ها انواع گوناگونی دارند و برای کاربردهای مختلفی ساخته می شوند ، از جمله :
نوع انشعاب گيري كابل سرويس و انشعابات مشتركين
نوع انشعاب گيري و اتصال به ساير خطوط كابلي خودنگهدار
كلمپ كششي كابل خودنگهدار
كلمپ آويز
كلمپ ويژه نصب روي ديوار
...
نقطه وضعيت انتهايي و اتصال به كابل تغذيه كابل خودنگهدار هوايي :
دامنه كاربرد کابل خود نگهدار : خطوط كابلي خودنگهدار هوايي در سطوح ولتاژ فشار ضعیف 230 و 400 ولت و نیز 20 کیلوولت به صورت سه فاز مي باشند.
محاسبات کابل
در محاسبات سطح مقطع کابل ها ،
در فواصل زیاد : افت ولتاژ (چون مقاومت زیاد است)
در فواصل کم : جریان اتصال کوتاه (چون مقاومت کم و جریان اتصال کوتاه زیاد است)
در نظر گرفته می شود. به علاوه در هر دو حالت ، کابل باید بتواند جریان نامی را تحمل کند.
مقره ها
مَقَرّه یا گیره چینی پایه عایقی است که در دکلهای انتقال برق در محل اتصال کابلهای برق با دکل بکار میرود. در خطوط انتقال نیرو لازم است هادی های تحت ولتاژ به نحوی از برجها ایزوله شوند و برای این کار از مقرهها استفاده میشود.
این مقرهها دو وظیفه عمده دارند:
وظیفه اصلی مقرهها، ایزوله کردن هادی از بدنه برج میباشد. این مقرهها باید بتوانند بدون داشتن جریان نشتی، ولتاژهای بالای خطوط انتقال را از بدنه برج ایزوله نمایند.
مقرهها باید تحمل نیروهای مکانیکی حاصل از وزن هادیها و نیروهای اعمالی ناشی از باد و یخ را داشته باشند.
جنس مقرهها و طراحی شکل آنها
متداولترین جنس مقرههای مورد استفاده در صنعت برق عبارتند از:
مقرههای چینی
این مقرهها از ترکیبات آلکالین و سیلیکات آلومینیوم ساخته شدهاست. جهت بالا بردن استقامت مکانیکی چینی به آن اکسید آلومینیوم اضافه میکنند. مقرههای چینی هم به صورت بشقابی و هم به صورت یکپارچه ساخته میشوند.
مقرههای شیشهای
از شیشه نیز در ساخت مقرهها استفاده میشود ولی به دلیل پایین بودن استقامت مکانیکی شیشه لازم است به طریقی آن را تقویت نمود. یک روش، سرد کردن سریع شیشه پس از شکل دادن آن میباشد که با این روش سطح خارجی مقره سخت شده، موجب افزایش استقامت مکانیکی آن میشود. اشکال این نوع مقرهها این است که در مقابل ضربات مستقیم شکننده میباشد و با کوچکترین ضربه مستقیم، مقره کاملاً خرد میشود.
مقرههای سیلیکون رابر
پوشش سیلیکون از تشکیل مسیر رسانا توسط قطرات آب برروی سطح آن جلوگیری می کند وآب بر روی آن به صورت قطره قطره باقی می ماند. به همین دلیل مقاومت سطحی آن کاهش پیدا نمی کند و احتمال ایجاد آرک در این نوع مقره ها به حداقل می رسد. پیوند قوی مولکولی سیلیکون باعث می شود که اگر لایه ای از آلودگی یا غبار بر روی سطح آن بنشیند مولکولهای سیلیکون به سمت بالا حرکت کرده و لایه زاید را دربرگیرند. به خاطر همین طرح خارجی پوشش همواره سیلیکونی است. به این عمل ، خاصیت بازیافت (Recovery) می گویند. بهترین انتخاب برای مناطق با آلودگی های مختلف یا غبارآلود ، استفاده از پوشش های سیلیکونی است. استفاده از مقره های سیلیکونی باعث کم شدن هزینه شست و شو و نگهداری می شود. برتری دیگر مقره های سیلیکونی نسبت به سایر مقره های کامپوزیت مقاومت بسیار خوب در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید است که باعث شده عمر مفید پوشش های سیلیکونی در مقایسه با سایر پوشش ها طولانی تر باشد.
قابل انعطاف بودن مقره های سیلیکونی از شکستگی و پارگی آنها و آسیب پذیر بودن در برابر ضربات مکانیکی جلوگیری می کند. یکی دیگر از ویژگی های این نوع مقره ها وزن بسیار کم آنها در مقایسه با سایر مقره ها است که این مساله باعث می شود که مقدار و وزن دکل ها به همین نسبت کم شود که درکل باعث صرفه جویی در هزینه ها می شود. وزن کم مقره های سیلیکونی باعث کم شدن هزینه حمل ونقل و آسان شدن آن می شود.
انواع مختلف مقرهها
مقرهها بر حسب کاربرد و سطح ولتاژ به کار رفته انواع مختلفی دارند.
مقره چرخی
مقره سوزنی
مقره بشقابی
مقره بشقابی استاندارد
مقره بشقابی ضد مه
مقرههای بشقابی آئرودینامیک
مقره زنگولهای شکل
مقره های یکپارچه
مقرههای بوشینگ
آرایش مقرهها در زنجیره
مقرههای بشقابی با توجه به نیروی مکانیکی و سطوح ولتاژ به صورت تیپ ساخته میشوند. با توجه به سطح ولتاژ و نیروی مکانیکی نحوه اتصال و تشکیل زنجیره مقرهها متفاوت و به شرح زیر است.
الف) زنجیره مقرههای آویزی
زنجیره مقره آویزی: این زنجیره در مواردی استفاده میشود که نیروی مکانیکی چندان زیاد نباشد. معمولاً در هادیهای تک سیمه از آن استفاده میشود.
زنجیره مقره آویزی دوبل: در این فرم جهت بالا بردن استقامت مکانیکی، دو ردیف زنجیری مقره به موازات یکدیگر و به شکل II مورد استفاده قرار میگیرد. معمولاً در هادیهای باندل از این تیپ استفاده میشود.
ب) زنجیره مقره آویزی V شکل
در مناطق با سرعت باد زیاد، نوسانات بوجود آمده بر روی زنجیره مقره و در نتیجه انحراف بیش از حد آن میتواند منجر به کاهش فاصله ایزولاسیون گردیده و در نتیجه بروز قوس الکتریکی و اختلال در برق رسانی را به دنبال آورد. جهت جلوگیری از این مشکلات در این مناطق از زنجیری مقره V استفاده میشود تا از نوسانات زنجیره مقره جلوگیری شود. در زنجیره مقره V شکل معمولاًٌ طول دو بازو برابر میباشد. اما در مواردی که به دلیل زاویه خط نیاز به بازوهای متفاوت باشد، میتوان با کاهش و یا افزایش طول یک بازو به این حالت دست پیدا کرد. معمولاً زاویه بین دو بازو در زنجیره مقره بین ۹۰ تا ۱۰۰ درجه میباشد.
پ) زنجیره مقره آویزی V شکل دوبل
برای داشتن استقامت مکانیکی بیشتر، زنجیره مقره V شکل میتواند به صورت دوبل نصب شود.
ت) زنجیره مقره کششی
زنجیره مقره کششی
مقرهای کششی، برای خط 63 کیلوولت استفاده شده است. در برجهای کششی، مقرهها بصورت زنجیره مقره وظیفه اتصال هادی به برج را به عهده دارند. این زنجیره مقرهها میتوانند به صورت دوبل یا سه تایی و یا بیشتر مورد استفاده قرار گیرند که انتخاب آن بستگی به تعداد هادیهای هر فاز و همچنین شرایط بارگذاری و نوع مقره دارد.
ث) زنجیره مقره جامپر
این زنجیره مقره، سیم جامپر ارتباطی فازها را در برج کششی به صورت آویزی نگه داشته و از حرکت جانبی آن جلوگیری میکند. نیروی مکانیکی وارده به این نوع زنجیره چندان قابل ملاحظه نیست.
تحویل و تحول پروژه ها
پروژه های اجرا شده توسط پیمانکار به دقت مورد بررسی قرار می گیرد تا اشکالی در پروژه اجرا شده وجود نداشته باشد. این کار بر عهده گروه تحویل و تحول می باشد. در این گروه افراد زیر حضور دارند:
نماینده مالی : تایید صحت استفاده کالاها
نماینده بهره برداری : تحویل گرفتن شبکه تمام شده بصورت سالم
نماینده مهندسی
ناظر مقیم
مجری پروژه
در صورتی که پروژه مشکلی نداشت و توسط گروه تغییر و تحول تایید گردید ، پروژه بسته شده ، به حساب 101 می رود و جزء موجودی شرکت می شود.
گردش تحویل و تحول پروژه در سیستم مدیریت منابع و طرح ها
مجری پس از آن که کل پروژه را اجرا نمود ، نسبت به اعلام پایان کار اقدام می نماید. اگر کل پروژه اجرا نشده باشد ، محری بایستی موافقت مدیر برق شهرستان را جهت تحویل و تحول بدون اجرای کامل اخذ نماید. در صورتی که معایب ثبت شده توسط ناظر مقیم به وسیله ی مجری رفع نشده باشد ، مجری ابتدا بایستی معایب را رفع و به اطلاع ناظر مقیم برساند و پس از ثبت رفع معایب توسط ناظر ، مجری مجاز به اعلام پایان کار می باشد.
جهت تسریع در تحویل و تحول پروژه ، مجری بایستی کلیه کالاهای جمع آوری و هم چنین مازاد دریافتی از پروژه را به انبار برگشت داده باشد.
در صورتی که مدیریت برق شهرستان با درخواست مجری مبنی بر تحویل و تحول پروژه در حد کار انجام شده موافقت نمایند ، علت این امر (کمبود کالا ، تغییر مجری ، کمبود نقدینگی ، موانع اجرایی و ... ) بایستی توسط مجری در زمان اعلام پایان کار ثبت شود.
در صورتی که درخواست کالا ، خرید مستقیم ، متمم پروژه ، صورت وضعیت و ... به صورت بین راهی باشد ، سیستم اجازه ثبت پایان کار توسط مجری را نمی دهد.
مجری پس از ثبت پایان کار از منوی گزارش صورت برداری عینی بایستی پرینت های لازم را اخذ نموده ( برای پروژه های غیر امانی از گزارش صورت برداری فهرست بها پیمانکار نیز پرینت گرفته شود ، معادل مقادیر درج شده در این گزارش پس از تایید تیم تحویل و تحول ، صورت وضعیت قطعی قابل پرداخت خواهد بود. ) و نسبت به تکمیل آن ها اقدام نماید. ( شماره درج شده برای پایه ها بر روی این فرم بایستی عیناً بر روی پایه ها در محل پروژه نوشته شده باشد و هم چنین بر روی نقشه نهایی پروژه نیز درج گردد. )
پس از ثبت پایان کار توسط مجری ، ناظر مقیم در صورتی که نیاز بداند ، مجری کارهای دیگری را در پروژه انجام دهد ( رفع معایب ، ارائه صورت وضعیت ، ارائه نقشه نهایی و ... ) نسبت به برگشت پروژه اقدام می نماید. ( در این صورت پروژه باز می شود. ) ضمناً دلیل برگشت پروژه را نیز درج می نماید. در صورت موافقت ناظر با تحویل و تحول پروژه ، نسبت به ارسال به کارتابل مسئول مهندسی اقدام می نماید.
مسئول مهندسی ضمن بررسی درخواست تحویل و تحول نسبت به هماهنگی با اعضای تیم تحویل و تحول اقدام می نماید و پس از تایید به کارتابل ناظر مقیم ارسال می نماید.
اعضای تیم تحویل و تحول به محل پروژه مراجعه نموده و ضمن صورت برداری عینی ( صورت برداری عینی کالای احداث ، کالای جمع آوری و فهرست بها پیمانکار ) کلیه معایب پروژه را در صورت جلسه تحویل و تحول پروژه درج و امضاء می نمایند.
ناظر مقیم در منوی پایان کار ، ابتدا صورت جلسه تحویل و تحول را در مکان مشخص شده ضمیمه نموده و در صورت وجود معایب با ذکر شماره در مکان مشخص شده عیناً درج می نماید. در صورت وجود عیب پروژه باز شده و مجری می تواند نسبت به رفع معایب اقدام نماید. ( در صورتی که پروژه غیر امانی باشد ، پیمانکار بایستی در این مرحله صورت وضعیت خود را معادل صورت برداری عینی فهرست بها پیمانکار در سیستم درج نموده که این صورت وضعیت به عنوان قطعی تلقی می گردد. )
پس از تایید رفع عیب توسط ناظر ، مجری مجدداً نسبت به ثبت پایان کار اقدام می نماید و ناظر مقیم و مهندسی مشابه قبل در سیستم مجدداً تایید نموده و سپس تیم تحویل و تحول از محل پروژه بازدید و در صورت تایید صورت جلسه تحویل و تحول را امضاء نموده ( مسئول مهندسی و برنامه ریزی شهرستان نیز بایستی انتهای صورت جلسه تحویل و تحول را امضاء نمایند ) . ناظر مقیم این صورت جلسه را در سیستم ضمیمه نموده و پروژه را برای حسابدار تاسیسات ارسال می نماید.
حسابدار تاسیسات مطابق فرم های صورت برداری عینی نسبت به درج آن ها در منوی پایان کار اقدام می نماید. در صورت عدم وجود مغایرت ، پروژه بسته می شود. در صورت وجود مغایرت ، پروژه باز شده و نیاز است پس از رفع مغایرت ، عملیات پایان کار مجدداً تکرار گردد. لیست مغایرت از منوی مربوطه قابل مشاهده است. ضمناً گزارش کل صورت وضعیت های پرداختی به پیمانکار در این مرحله قابل ملاحظه است که بایستی توسط حسابدار تاسیسات پرینت گرفته شده و امضاء های آن اخذ گردد.