مبانی نظری و پیشینه استقرار و توسعه شهرداری الکترونیک (docx) 74 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 74 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
بخش اول: مبانی نظری شهرداری الکترونیک122-1- مقدمه122-2- تبیین و بسط مفهوم شهرداری الکترونیک132-3- کارکردهای فناوری اطّلاعات در شهرداری الکترونیکی152-4- ویژگی های یک شهرداری الکترونیکی کارآمد172-5- زيرساختهاي لازم براي توسعه شهرداري الکترونيک192-6- مزاياي کلي شهرداري الکترونيکي19عنوانصفحهبخش دوم: طراحي، ساخت و فرآیند استقرار شهرداری الکترونیک212-7- طراحي و ساخت شهرداری الكترونيكي212-8- متدلوژي پیاده سازی و تکامل شهرداري الکترونيکي222-9- فرآيند راهبردي در استقرار پروژه شهرداري الکترونيکي232-10- مقوله امنیت در شهرداری الکترونیک24بخش سوم: رویکرد الگوبرداری252-11- مقدمه252-12- معرفی چند شهر الکترونیکی نمونه در سطح دنیا262-12-1- شهر الکترونیکی بريزبان272-12-2- شهر الکترونیکی بوستون282-12-3- شهر الکترونیکی ایندیاناپلیس302-12-4- شهر الکترونیکی لندن302-12-5- شهر الکترونیکي تورنتو332-13- بحث و بررسي برنامه هاي راهبردي شهرهاي مختلف جهان براي تحقق شهرداري دیجیتالی342-13-1- شهرداري ديجيتالي شهر تورنتو342-13-2- شهرداري ديجيتالي شهر لندن362-13-3- شهرداري ديجيتالي شهر هنگ کنگ382-13-4- شهرداري ديجيتالي شهر سئول392-13-5- شهرداري ديجيتالي شهر کوالالامپور402-13-6- شهرداري ديجيتالي شهر سنگاپور422-13-7- شهرداري ديجيتالي شهر نيويورک432-14- مقايسه وتحليل شهرداري هاي ديجيتالي برتر44عنوانصفحه2-15- نمونه هایی از شهرداری های ایران که در راه الکترونیکی شدن گام برداشته اند482-15-1- شهرداری الکترونیکی اصفهان482-15-2- شهرداری الکترونیکی مشهد522-15-3- شهرداری الکترونیکی تبریز532-15-4- شهرداری الکترونیکی کازرون572-15-5- شهرداری الکترونیکی مرند58بخش چهارم: ارزيابي بسترهای توسعه الکترونیکی612-16- مقدمه612-17- مفهوم بسترهای توسعه الكترونيكي622-18- اهداف مرتبط با بسترهای توسعه الکترونيکي632-19- اهميت ارزيابي بسترهای توسعه الكترونيكي642-20- محورهاي اصلي بسترهای توسعه الکترونيکي652-21- مولفه‌هاي بسترهای توسعه الكترونيكي662-22- فرآيند مرتبط با بسترهای توسعه الکترونيکي672-23- ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی68بخش پنجم: پیشینه تحقیق712-24- جمع بندی فصل75
بخش اول: مبانی نظری شهرداری الکترونیک
مقدمه
امروزه با ورود به هزاره سوم و شروع عصر مجازي و با قدم نهادن به حيطه نانو تكنولوژي و ظهور فناوري اطلاعات و ارتباطات، جوامع دچار تغييرات بنيادين و اساسي شده‌اند. ايجاد شهر الكترونيك و قدم گذاشتن در مرحله فناوري اطلاعات نيز يك فرصت انكار ناپذير است. شهر الكترونيك، دسترسي الكترونيكي شهروندان به شهرداري، ادارات دولتي، بنگاههاي اقتصادي و كليه خدمات شهري به صورت شبانه روزي را فراهم مي‌كند. اين شهر عاملي در جهت ايجاد سازمانهاي شيشه‌اي است به طوري كه تمام كاركردها و هدف‌هاي سازمان به طور شفاف قابل ملاحظه باشد، اين شهر از بستر پيشرفته اطلاعات مخابراتي برخوردار است به صورتي كه مي‌توان از طريق كامپيوتر با خانه‌ها، مدارس، ادارات، دوستان و غيره ارتباط برقرار كرد.
از طرف دیگر در حالتی خاص تر مفهوم شهرداري الكترونيك به ميزان زيادي با مفهوم شهرالكترونيك عجين است. شهرداری سازمانی است که وظیفه ساماندهی و رسیدگی به امور شهر را به عهده دارد. این امور شامل کلیه امور مربوط به ساخت و ساز٬ حمل و نقل و ترافیک٬ نظافت٬ فضای سبز و... می شود. در واقع شهرداری مجموعه ای از ساز و کارهای مرتبط و درگیر با شهر و شهرنشینی است که هدف از این ساز و کارها تامین و رفع نیازهای مادی و معنوی شهروندان است. شهرداري ها يكي از مهمترين اركان نهادهاي دولتي هستند كه به نوعي بيشترين ارتباط مردم در زمينه‌هاي امورات دولتي با اين سازمان است، از اين لحاظ پل ارتباطي خوب بين شهروندان و ارگان دولتي است و امكان مشاركت مردم را در فرآيندهاي مديريت شهري فراهم مي‌سازد. شهرداري الكترونيك امكان دسترسي شهروندان به پايگاههاي داده خدمات شهرداري، به صورت 24 ساعته و 7 روز هفته را فراهم مي‌آورد. شهرداري الكترونيك با بهره‌گيري از فناوري اطلاعات، با تغيير در معماري ساختار خود و با ساده سازي رويه‌ها و قوانين و مهندسي مجدد فعاليت‌ها و شفافيت رويه‌ها و ارتباط موثر با شهروندان، خدمات خود را در حوزه وظايف شهرداري به صورت قابل دسترس و امن به شهروندان ارايه مي‌كند. از اين طريق نه تنها مديريت دولتي به شكل مناسبت‌تري اعمال مي‌شود بلكه فاصله بين دولت و شهروند كم شده رضايتمندي شهروندان از خدمات دولتي متمركز افزايش يافته و مفهومي چون شهر الكترونيكي در جامعه نقش ميگيرد. از آنجايي كه شهرداري‌ها قسمت عمده‌اي از فعاليت سازمانها را در شهرها عهده‌دار و در هر نوع برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري مديريت شهري، سهم عمده‌اي را دارا هستند، مي‌توانند كانون راه رسيدن به شهر الكترونيكي باشند.
شهرداری مناسب ترین مجموعه ای است که از آن می توان به منظور برنامه ریزی برای بهره برداری جامع از فناوری اطلاعات استفاده کرد. در حال حاضر توسعه شهرداری ها به پارامترهای دیگر نیز وابسته شده كه یكی از آنها شبكه جهانی) اینترنت( می باشد. شهرداری ها به طور كلی مراكز جغرافیایی تجمع انسان ها و فعالیت ها و خدماتی است كه توسط آنها انجام می شود. به همین دلیل است كه نحوه آرایش عناصر شهرداری و شكل امروزی شهرنشینی برای مردم بسیار آشنا است.به گونه ای که تا دو دهه دیگر بدون تردید با توسعه و به کارگیری کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات بخصوص در حوزه شهرداری، شکل و محتوای روابط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در شهرها، کشورها و در سطح جهان تغییر اساسی خواهد کرد.
عصر مجازی نهایت توسعه اصول و کاربردهای فناوری اطلاعات در فضای سه بعدی است که به انسان فرصت می دهد تا بدون حضور فیزیکی و به صورت مجازی، بسیاری از امور زندگی خود را در هر نقطه دلخواه و مورد نظر انجام دهد. به طور یقین گسترش عصر اطلاعات و سمت گیری به سوی جامعه اطلاعاتی که امروزه با توسعه سریع و خیره کننده فناوری های پیشرفته همراه شده است جهان را به سوی چهارمین موج تغییر یعنی عصر مجازی رهنمون می کند.
در این فصل تلاش شده است تا با جستاری بر ادبیات شهرداری الکترونیک، ضمن تشریح مفهوم، جزئیات و مدل های موجود، مؤلفهها و شاخصهای ضروری آن شناسایی و در راستای موضوع تحقیق (مطالعه بسترهای استقرار و توسعه شهرداری الکترونیک در شهر زاهدان با رویکرد الگوبرداری)، مورد استفاده قرار گیرد.
تبیین و بسط مفهوم شهرداری الکترونیک
گستردگی و پیچیدگی مسائل شهری و رشد و توسعه روزافزون شهرها، مدیریّت امور شهر را به وظیفهای دشوار تبدیل نمودهاست. علاوه بر موضوعاتی همچون محیط زیست، حمل و نقل، ایمنی و برنامه ریزی شهری، یکی از عوامل مهمی که تأثیر فزاینده و تعیین کنندهای بر عوامل سازنده شهری دارد، مدیریّت شهری است. اگر شهر همچون سازمانی در نظر گرفته شود، لازم است که در رأس آن عنصری برای برنامهریزی آینده و اداره امور کنونی قرار گیرد. این عنصر را میتوان مدیریّت شهر نامید. مسائل بسیاری در شهرها وجود دارد که برای حلّ آنها و پاسخ به درخواستهای موجود در عرصههای زندگی جمعی، وجود مدیریّت شهری را ضروری مینماید. این موضوع به خصوص در مسائل خدماتی و عمرانی عمومی جنبه ویژه پیدا میکند. لذا اموری مانند تأمین بهداشت و نظافت محیط شهر، ایجاد و حفظ فضای سبز، تأمین ایمنی شهر و شهروندان، نیازمند وجود سازمانی با تشکیلات مشخّص است تا مدیریّت شهر به نحو مطلوب صورت گیرد. بدینسان مدیریّت شهری به معنای سازماندهی عوامل و منابع برای پاسخگوئی به نیازهای ساکنان شهر است و شامل کارکردهای برنامهریزی، اجرا، نظارت، کنترل و هدایت است که برای اعمال قدرت باید برآمده از اراده شهروندان و قراردادهای اجتماعی باشد.
علیرغم ماهیّت مشابه مفهوم مدیریّت شهری با مفهوم شهرداری به عنوان سازمان مدیریّت شهری، ناگزیر میسازد تا به مفهوم شهرداری نیز پرداخته شود. عنصر سازمانی در نظام اداره امور شهرهای کشور، سازمانی عمومی غیردولتی با نام شهرداری است. در یک تعریف میتوان گفت «شهرداری سازمانی است که سکنه یک شهر با استفاده از حقوق طبیعی خود و اختیاری که قانون به آنها اعطا نموده است، به منظور ایجاد و اداره نمودن تأسیسات عمومی، وضع و اجرای نظامات شهری و تأمین نیازمندیهای مشترک محلی بهوجود میآورند و به آن اختیار و نمایندگی میدهند تا هزینه خدماتی را که بر عهده آن واگذار گردیده است با روشی منطقی و عادلانه بین سکنه شهر و استفادهکنندگان توزیع و سرشکن نموده، از آنها وصول کند ».
برابر ماده 5 قانون محاسبات عمومی کشور نیز «شهرداری سازمانی است عمومی و غیردولتی که دارای شخصیّت و استقلال حقوقی بوده و تحت نظارت شورای شهر که منتخب مردم است و نظارت دولت از طریق وزارت کشور برای انجام وظایفی که در قانون شهرداریها آمده است، تأسیس شده است. » با توجه به تعاریف ذکر شده میتوان گفت تعریف مدیریّت شهری (با توجّه به دیدگاهی که آن را مساوی با شهرداری میگیرد) عبارت است از اداره سازمانی غیردولتی که برای برآورده کردن نیازهای مشترک شهروندان در سطح شهر از طرف آنها و مطابق با قانون تأسیس میگردد و در محدوده فعالیّت خود استقلال سازمانی دارد. (حسینی، 1382)
در شهرداري های سنتی بخش عمده ای از وقت شهروندان صرف انجام فعالیت های تکراری و غیر مفید می شود. انتظار در صف ها، پیمودن مسافت های طولانی برای دریافت خدمات، معطل شدن در ترافیک های سنگین تنها بخشی از اتلاف وقت در این گونه شهرداري ها است در حالی که در شهرداري الکترونیکی به جای اینکه امور اداری به وسیله شخص چه حضوری و چه از طریق تلفن، در ساعات اداری انجام شود با استفاده از شبکه های رایانه ای،ارائه خدمات و دستیابی به اطلاعات به صورت شبانه روزی و در کل ایام هفته امکان پذیر است.
بطورکلی دولت الکترونیک، شهر الكترونيك و شهرداري الكترونيكاز جمله مفاهيمي هستند كه در سال‌هاي اخير مورد توجه عمومي قرار گرفته است. این 3 مفهوم رابطه تنگاتنگی با یکدیگر و با مفهوم شهروند الکترونیک دارند (به شکل 2-1 توجه شود). چرا که شهرداري ها يكي از مهمترين اركان نهادهاي دولتي هستند كه به نوعي بيشترين ارتباط مردم در زمينه‌هاي امورات دولتي با اين سازمان است، از اين لحاظ پل ارتباطي خوب بين شهروندان و ارگان دولتي است و امكان مشاركت مردم را در فرآيندهاي مديريت شهري فراهم مي‌سازد. شهرداري الكترونيكي يكي از پايه‌هاي اصلي شهر الكترونيك است و بررسي توسعه الكترونيكي شهرداري ها، توان ارزيابي آن شهرداري را براي خدمات رساني بر خط و تمام 7 روز هفته نمايان مي‌كند براي نيل به اين اهداف پارامترهايي از قبیل كانالهاي ارتباطي مردم، اهم نيازهاي اطلاعاتي مردم در گروههاي مختلف مدنظر است.
شکل 2-1: رابطه بین مولفه های شهر الکترونیک ( کارگر راضی، 1386)
کارکردهای فناوری اطّلاعات در شهرداری الکترونیکی
بطور خلاصه و موجز برخی از مهمترین کارکردهای فناوری اطلاعات در شهرداری الکترونیک به شرح زیر است: (Coucleis,2001)
الف) هوشمندسازی کنترل حمل و نقل و ترافیک: از این طریق میتوان اخبار و اطّلاعات جاّدهای، وضعیّت عبور و مرور، طرح و پروژههای عمران جادّهای، شمار خودروهای در حال تردد در آزادراهها و شبکههای جادّهای را به منظور افزایش ظرفیّت جادّهها، به طور لحظهای منتشر نمود. مدیریّت نظام ترافیکی با بهرهگیری از سیستم رایانهای (به عنوان مثال با استفاده از دوربینهای خودکار) میزان و حجم ترافیک جادّهها و بر روی پلها را مورد برّرسی قرار میدهد. اطّلاعات به وسیله اپراتورهای ویژه ترافیک و با استفاده از سیستم گردآوری اطّلاعات، پردازش و توزیع میشوند. رسانهای گروهی نیز از جمله رادیو به سیستم رایانهای متّصل میشوند تا امکان گزارش وضعیت ترافیک جادّهای فراهم گردد. اطّلاعات و تصاویری که در باره جریان ترافیک، آمار تصادف، ساخت و سازهای جادّهای و.... از طریق دوربینها بدست میآید بر روی وبسایت نیز منتشر میشود و مسافران امکان دستیابی به آن را خواهند داشت.
ب) بازخوردسنجی لحظهای: با استفاده از پرسشنامههای الکترونیک انجام میشود. این پرسشنامه، نوعی چکلیست از تصمیمهای برنامهریزی شده در قالب فرم نظرسنجی است. متصدّیان مربوط در سایت شهرداری، از بازدیدکنندگان درخواست میکنند تا ضمن ارائه برخی از اطّلاعات شخصی (مانند سن، محل سکونت و... ) به سوالات پاسخ دهند.
ج) دیدار و گردهماییهای مجازی با مدیران شهرداری: سامانه الکترونیکی ارتباطات مردمی، ایده «سازمان شفّاف و پاسخگو» را دنبال میکند. در صورتی که یک خط ارتباطی متقابل میان مردم و سازمان ایجاد شود میتوان آراء نظرها و افکار مردم رابیواسطه و مستمرّ دریافت کرد. در این صورت، مدیران میتوانند از تغییرات محیطی آگاه شده و متناسب با تحوّلات، فعالیّتهای لازم را پیشبینی کنند. دسترسی برابر، سریع و آسان به مدیران سطوح مختلف در سازمان، زمینهساز مشارکت واقعی مردم خواهد بود. این سامانه، ارتباط بین مردم و سازمان را آسان نموده و حرکت آزاد اطّلاعات بین مردم و نهادهای اجتماعی را میّسر میسازد. همچنین، باعث مشارکت بیشتر مردم در تصمیمسازی میشود.
د) کنترل سازههای شهرداری: سیستمهای هوشمند کنترل سازههای شهری، سطح ایمنی بنا (از نظر نوع و استحکام مصالح) و مقاومت سازهها در برابر شرایط محیطی و فجایع طبیعی را برّرسی کرده و اطّلاعات مورد نیاز را در مورد تناسب بنا با فضا عرضه میکنند.
ذ) افزایش مشارکت پذیری: شهرداری الکترونیک، مشارکت شهروندان خود را در سطوح مختلف (مشارکت در تعیین نیازها و اولویّتها، شناسائی ظرفیّتها و اجرای برنامهها و نظارت بر عملکرد مدیران شهرداری) افزایش میدهد.
م) ارائه نظام خدماتی مطلوب: توسعه فناوری در سازمان منشأ تحول و اثر در نظام خدمات شهرداری خواهد بود. اطّلاعرسانی سریع و دقیق، سهولت در گردش امور، تسریع کار مراجعین، پایبندی به قوانین، مقررات و رفتار مناسب با مراجعین، برخی از ویژگیهای یک نظام خدماتی مطلوب محسوب میشود که همراه با جریان حرکت به سوی شهرداری الکترونیکی توسعه پیدا میکنند.
و) تکریم شهروندان: عوامل مؤثّر در رضایتمندی مراجعهکنندگان به سازمان عباتند از:
مهارتهای انسانی
روشهای انجام کار
ارائه خدمات مطلوب مبتنی بر نیاز مراجعه کننده
نقش فناوری در تکریم مراجعهکنندگان به شهرداری به دلیل تأثیر آن در ارتقاء مهارتهای انسانی، اصلاح روشهای انجام کار و ارائه خدمات مبتنی بر نیاز است.
ه) سیستمهای ردیابی: استفاده از سیستمهای ردیابی الکترونیکی در خدمات شهری منجر به افزایش سطح کیفیّت خدمات، افزایش سرعت در تصمیمگیری و ارائه خدمات، کاهش هزینهها، جلوگیری از سوء استفادههای احتمالی، هدایت و کنترل بهینه ناوگان در زمان بحران و افزایش دقّت و سرعت در تحلیلها خواهد شد.
ی) نظارت همگانی بر شهرداری: هر سازمانی با توجه به مخاطبان خود در جامعه و تعاملاتی که دارد جایگاه ویژهای را برای نظارت مردم بر عملکرد سازمان در نظر میگیرد. هدایت و تنویر افکار عمومی از عملکرد سازمان، با تقویّت مبانی نظارت همگانی سازمان و بهرهگیری از مبانی نظری و سیستمی تأثیرگذار میّسر خواهد شد. یکی از روشهای مدرن نظارت بر عملکرد سازمان، نظارت بر مبنای فن و تکنولوژی است. در این روش، نظارت به صورت غیر محسوس صورت خواهد گرفت و کنترل بیشتر در عرصه نظام و از طریق نرمافزارهای مدرن انجام میگیرد. مهمّترین اثرات نظارت همگانی در شهرداری الکترونیک عبارتند از:
ایجاد فرصت برابر برای شهروندان در دسترسی به مدیران شهرداری و تحققّ رویکرد عدالت محوری
استقرار نظام نظارت دقیق و مستقیم شهروندان بر مدیران شهرداری
تشخیص تهدیدها و فرصتهای پیرامون مدیران شهرداری
فراهم شدن امکان رسیدگی دقیقتر به نظرات و خواستههای مردم در رابطه با خدمات اداری
پاسخگوئی بهتر به توقّعات و انتظارات مردم
اطّلاعرسانی دو سویه به شهروندان و مدیران
ویژگی های یک شهرداری الکترونیکی کارآمد
یک شهرداری الکترونیکی خوب آن است که بتواند به آسانی در دسترس همگان قرار گرفته و با روشی ساده ارائه خدمت کند. حذف پرونده هاي کاغذي و تبديل آن به اطلاعات ديجيتالي.حذف بخش هاي مربوط به پاسخگويي تلفني در سازمان.توجه به ارتباطات الکترونيک و لزوم به کارگيري آن در بخش هاي پاسخگويي.ايجاد محلي براي تبادل نظرات شهروندان درباره عملکرد شهردار و سازمان شهرداري. پرداخت عوارض هاي مربوط به نوسازي و... از طريق اينترنت.حذف روند هاي مربوط به پرونده هاي شهرداري و کاهش افزايش رفت وآمد فيزيکي به سازمان. اطلاع رساني روزبه روز فعاليت هاي شهرسازي وامور مربوط به شهر از دیگر ویژگیهای یک شهرداری الکترونیکی کارآمد می باشد.بعضی از مشخصه های یک شهرداری الکترونیکی خوب می تواند به شرح ذیل باشد: (ناصری، 1387)
الف) استفاده آسان کاربران:
یک شهرداری الکترونیکی خوب باید بتواند با به کارگیری ابزار مناسب سخت افزاری، نرم افزاری و ارتباطی خوب به آسانی ارتباط مردم را با خدمات شهرداری برقرار کند.
ب) در دسترس همگان باشد: خدمات شهرداری الکترونیکی باید از طریق سایت در منزل، محل کار، کارخانه، کتابخانه، کیوسک و خلاصه از هر محل دیگر و هر زمان دلخواه در دسترس همه افراد جامعه با هر درآمدی باشد.
ج) حریم خصوصی و امن: باید استانداردها در آن به گونه ای پیش بینی شود که حریم خصوصی و امنیت مردم شهر و کاربران تضمین شده باشد.
د) نوآور و با خروجی ملموس: باید از جدیدترین و پیشرفته ترین فناوری ها استفاده کند و مرتب به روز شود تا سرعت و پاسخ سیستم همواره رو به افزایش بوده و خروجی آن برای مردم قابل لمس باشد. این وضعیت با سرعت دسترسی به اطلاعات بستگی مستقیم دارد، بنابراین باید پهنای باند دسترسی به شبکه هم در سایت اصلی و هم دسترسی شهروندان زیاد و قابل قبول باشد.
ذ) تعاملی باشد: باید اندیشه عموم مردم در آن اثر داشته باشد تا بخش های خصوصی، سازمان های غیرانتفاعی و محققین و حتی مردم عادی بتوانند با شهردار و مسوولان شهری به صورت دوطرفه در جهت بالا بردن کیفیت خدمات شهرداری هم اندیشی کنند.
م) باید کم هزینه باشد: سیستم های خدماتی الکترونیکی و برخط در یک شهرداری الکترونیکی باید به گونه ای طراحی شوند که مردم پول زیادی بابت دریافت خدمات ندهند و شهرداری هم از پس هزینه های سخت افزاری و نرم افزاری برای توسعه خدمات الکترونیکی برآید.
ی) انتقال فناوری با دقت انجام شود: در مواقعی که تغییر فناوری تاثیر جدی در سیستم می گذارد انتقال سیستم های شهرداری از وضع قدیم به جدید باید به دقت انجام شود تا کاربر هنگام مواجهه با فناوری جدید دچار مشکل نشود.
زير ساخت‌هاي لازم براي توسعه شهرداري الکترونيک
1 – زيرساختهاي مخابراتي: شامل شبکه فيبر نوري و کارسازهاي مورد نياز و شبکه‌هاي اينترنت و اکسترانت، و در اختيار قرار دادن اينترنت پرسرعت براي شهروندان، بنگاهها و ادارات شهرداري، که در کل بر عهده وزارت فناوري اطلاعات و ارتباطات مي‌باشد.
2 – زيرساختهاي حقوقي: شامل سياست گذاري‌هاي کلان حکومت و ميزان اهميت موضوع براي حکومت مي‌باشد و نيز مجموعه قوانين در ارتباط با اجراي شهرداري الکترونيک، استفاده از آن، ايجاد بستر حقوقي و ساير موارد.
3 – زيرساختهاي فرهنگي: شامل تربيت نيروي متخصص، آموزش پرسنل شهرداري که درگير اجراي پروژه شهرداري الکترونيک مي‌شوند، آموزش شهروندان و استفاده کنندگان خدمات شهرداري الکترونيک و تبليغات و فرهنگ سازي و ساير موارد رواني و انگيزشي.
4 – زيرساختهاي نرم افزاري: شامل مهندسي مجدد فرآيندها، تشخيص و توسعه خدمات الکترونيکي، يکپارچگي سيستم اطلاعاتي و نرم افزارهاي کاربردي و در نهايت توسعه وب سايت رسمي شهرداري الکترونيک.
مزاياي کلي شهرداري الکترونيکي
شهرداري الکترونيکي مزاياي بسيار در زمينه نحوه ارتباط شهردار با شهروندان، شهروندان با شهردار، شهروندان و شهردار با تجار، تجار با شهروندان و شهردار، به همراه دارد.
الف: مزاياي استقرار شهرداري الکترونيک در جامعه مجازي
1 – فراهم آوردن خدمات اينترنتي با کيفيت و سرعت بالا براي شهروندان: به وجود آوردن زيرساختاري مناسب جهت اتصال به اينترنت و شبکه جهاني يکي از مزاياي است که توسط شهرداري الکترونيکي به دست مي‌آيد.
2 – بهبود کيفيت زندگي مردم: با تسهيل فعاليتهاي شهري و بهبود اوضاع اقتصادي شهر که نتيجه بهبود امور در سطح شهر مي‌باشد و همچنين امکانات شهر، به طور خودکار کيفيت زندگي مردم رو به بهبود خواهد گذاشت.
3 – يک مرحله‌اي کردن ارايه خدمات به شهروندان با تعريف مناسب ارتباطات شهري توسط فناوري اطلاعات و همچنين الکترونيکي کردن آنها ديگر نياز به مراجعه‌هاي پي در پي به ادارات و سازمانهاي مختلف جهت انجام کارها وجود نخواهد داشت، بلکه تمام فرايند لازم براي انجام يک کار در شهر به يک فعاليت تقليل خواهد يافت.
4 – ارتباط بهتر سازمان و ارگان‌هاي مختلف شهري: ارتباط سازمانها به صورت الکترونيکي با يکديگر و تسهيل امر مکاتبات از طريق اينترنت توسط زيرساختهاي ايجاد شده بوسيله شهرداري الکترونيکي، بهبود بخشيده خواهد شد.
5 – دسترسي 24 ساعته به خدمات شهري: برقراري ارتباط مداوم شهروندان و تجار با شهرداري و بالعکس، شهردار و مسئولان شهر را هر چه سريعتر در جريان مشکلات و نواقص موجود در سطح شهر قرار خواهد داد؛ بنابراين مشکلات شهر سريعتر انجام خواهد شد.
6 – افزايش مشارکت مردم در اداره شهر: ايجاد حس مشارکت، در نتيجه، حق اظهارنظر در مورد شهر و همچنين ارتباط مستقيم با شهردار باعث مي‌شود که شهروندان خود را در قبال شهر و جامعه‌اي که در آن زندگي ميکنند مسئول بدانند و در نتيجه تمام سعي خود را جهت برقراري يک جامعه بهتر، به کار بندند.
7 – کاهش آلودگي هوا با کاهش ترافيک شهري با توجه به کاربرد اينترنت در فعاليتهاي شهري شهروندان: کاهش ترافيک به وجود آمده در نتيجه افزايش استفاده از اينترنت در انجام فعاليتهاي شهري به طور حتم کاهش آلودگي ايجاد شده توسط اتومبيل‌ها در سطح شهر را، دربر خواهد داشت.
8 – تسريع در برطرف شدن مشکلات ايجاد شده در شهر با ارتباط مستقيم شهردار با شهروندان: ارتباط مستقيم شهردار با شهروندان و مسئولين شهر باعث مي‌شود که مشکلات شهري هر چه سريعتر به گوش مسئولين رسيده و آنها در جهت رفع آن اقدام نمايند.
9 – صرفه جويي در وقت و انرژي: مسلما با افزايش استفاده از اينترنت در انجام الکترونيکي کارها، دو عامل مصرف وقت و انرژي، تا حد زيادي تقليل خواهد يافت.
10 – جلوگيري از سرمايه گذاري بيشتر بر روي روشهاي قديمي اداره شهر: زيرساختارهاي ايجاد شده توسط شهر و شهرداري الکترونيکي، باعث مي‌شود که سرمايه گذاري‌هاي آتي شهر، بر مبناي طرح‌هاي نوين صورت گيرد و از سرمايه گذاري بيشتر بر روي روشهاي قديمي خودداري شود
11 – کاهش فساد اداري: کاستن از اختلالاتي که در امور اداري وجود دارند.
12 – افزايش نظم: افزايش نظم در فعاليتهاي شهر با تعريف دقيق اين فعاليت ها.
بخش دوم: طراحي، ساخت و فرآیند استقرار شهرداری الکترونیک
طراحي و ساخت شهرداری الكترونيكي
به طور کلی، مي توان يكسری از مسائل را برای طراحي شهرداری الكترونيكي مطرح و بررسي كرد.
در ابتدا، لازم است كه خصوصيات جامعه اطلاعاتي مانند ميزان سواد، اطلاعات رايانه ای و ميزان علاقه به شركت در فعاليت های فناوری اطلاعات در ميان مردم شهر با دقت ارزيابي شود. همچنين، مي بايست ميزان منابع مالي و انساني نيز مورد بررسي قرار گيرد و همچنين، زيربناهای تكنولوژيكي شهرداری (مانند سطح شبكه مخابراتي، ايستگاه های ارتباط با ماهواره ها و شبكه بين ا لمللي و...) ارزيابي شود. علاوه بر همه اين موارد، تعيين نوع فناوری كه موجب تحقق اهداف، استراتژی ها و سياست های كوتاه مدت و بلند مدت مي شود بسيار ضروری است. پس از بررسي نقاط ضعف و قوت در موارد ذكر شده، لازم است كه برای تعيين پروژه ها و اجرای آن و همچنين، تعيين عوامل موفقيت يك ترتيب خاص اولويت بندی شده در نظر گرفته شود تا بتوان اجرای طرح مورد نظر را مورد ارزيابي قرار داد.
بعد از اين مرحله، انجام هماهنگي بين مسؤولان پروژه شهرداری الكترونيكي، صاحبان پايگاه داده، شركت های سهامي خاص و همچنين، تعيين يك سری مؤسسه هاى مدني برای به خدمت گرفتن اين پروژه ها ضرورت مي يابد. پس از در نظر گرفتن اين عوامل، ساخت يك برنامه كامل برگرفته از يك ديدگاه واقعي و اهداف واضح و دقيق، همچنين استراتژی و تاكتيك های عملي و كارا قابل انجام است. اين طرح شامل تعيين فناوری های مطلوب و اولويت ها است كه مي بايست در ابتدای كار به اجرا درآيد. بايد دقت شود كه انجام طرح شهرداری الكترونيكي به واسطه افرادی كه پروژه های شهرداری ( مانند پروژه های شهرسازی و پل سازی و... ) را به عهده دارند، صورت بگيرد. متأسفانه، در بسياری جوامع مرسوم شده است كه طرح ساخت پروژه های شهرداری الكترونيكي، توسط شركت های كامپيوتری انجام مي گيرد. زيرا، برنامه های نرم افزاری به بهترين شكل به صاحبان پروژه تحويل داده مي شود و راه حل های جادويي با ظاهری زيبا نيز برای رفع مشكلات شهرداری پيشنهاد مي گردد.
اما در زمان اجرا، مشكلات مختلفي به وجود مي آيد كه اغلب به شكست پروژه منجر مي شود. طبيعي است كه علت اصلي اين امر آن است كه آگاهي كافي در مورد عناصر محيط برنامه ريزی شهرداری ها وجود ندارد. ضمن اينكه، انگيزه شركت های مجری بعد از ارائه راه حل های نرم افزاری به مسؤولان شهرداری و عقد قرار داد به مرور كاسته و كم رنگ خواهد شد. به خصوص زماني كه دستمزد خود را دريافت كرده باشند. اما، انگيزه های متخصصان طراحي شهرداری ( كه در آن مشغول كار هستند) از زمان طراحي تا زمان اجرا تغيير نخواهد كرد. به همين دليل، انتخاب مجريان پروژه در عمل يكي از مهم ترين بخش های پروژه است. (Zlatko, 2000)
متدلوژي پیاده سازی و تکامل شهرداري الکترونيکي
اجراي شهرداری الكترونيك در چند مرحله انجام مي‌شود، مراحل پيدايش، ارتقاء، تعامل، تراكنش و يكپارچه‌سازي پنج مرحله توسعه اينگونه شهرداری ها مي‌توانند باشند. در اجراي شهرداری الكترونيكي بايد به ارائه سبك زندگي الكترونيك و در خور عصر توجه داشت و بايد توجه كرد كه سبك زندگي سنتي براي جامعه اطلاعاتي، تضادها و نابهنجاري‌هاي خاصي را به دنبال خواهد داشت. بنابراين يك الگوي مناسب زندگي با توجه به شرايط فرهنگي و اجتماعي جامعه مورد نظر و مناسب در جامعه اطلاعاتي، يكي از برنامههاي شهرداری هاي الكترونيك است.
همانطور که گفته شد در ایجاد هر شهرداری الكترونیكی مراحلی وجود دارد كه این مراحل یكی پس از دیگری تكمیل شده و سبب توسعه، پیشرفت و تكامل شهرداری الكترونیكی خواهد شد، این مراحل را می توان به شكل زیر بیان كرد:
۱) پیدایش: نخستين اقدام لازم جهت ايجاد يک شهرداري الکترونيکي، تهيه سند راهبردي بر اساس مطالعات ميداني از امکانات، وضعيت موجود و بررسي تطبيقي اقدامات و تجربيات جهاني در اين زمينه است. مشورت با كارشناسان و صاحبنظران حوزه ICT و تهیه زیرساخت های فنی مورد نیاز از قبیل نرم افزاری و سخت افزاری مورد نیاز است.
۲) ارتقا: در این گام پس از پیاده سازی شهرداری الكترونیكی به صورتی كاملاً ساده، امكانات و توانمندی های شهرداری برای استفاده بازدیدكنندگان، خصوصاً شهروندان توسعه خواهد یافت و سعی در برآورد حداقل امكانات مورد نیاز شهروندان در طراحی شهرداری است. بسياري از شهرداريهاي الکترونيکي در جهان کار خود را با ارايه خدمات ابتدايي بر روي وب سايت‌ها شروع کرده و بروز کردن زيرساختها و آموزش کارکنان را در اين مرحله انجام داده اند.
۳) تعامل: در این بخش سعی در برقراری ارتباط با سایتهای مرجع در زمینه های تخصصی و نیزدر اختیار گذاردن اطلاعات سایت در این گونه از پایگاه های اطلاعاتی است.در این مرحله، وب سايت‌ها و شبکه‌ها امکان برقراري ارتباطات دو طرفه را برقرار مي‌سازند و مردم به راحتي مي‌توانند با شهرداريهاي الکترونيکي ارتباط برقرار کنند. بعلاوه می توان امكانی را برای استفاده شهروندان دیگر شهرها از امكانات و توانمندی های شهرداری در نظر گرفت.
۴) تراکنش: در این گام با فراهم آوردن امكانات و توانمندی های مالی اقدام به پرداخت پول الكترونیكی نمود.
5) يكپارچه‌سازي: در این گام باید وب سایت شهرداری الكترونیكی را توسعه و گسترش داد و سرویس های مورد نیاز شهروندان را برای سرویس دهی فعال تر به آنها فراهم و یا تولید نمود. در اين مرحله بعضي از خدمات مانند بانک اطلاعات شهري، از طريق اينترنت در اختيار شهروندان قرار ميگيرد. در مرحله يکپارچگي، اغلب خدمات توسط وب سايت‌ها قابل ارايه هستند و شهروندان مي‌توانند با استفاده از شبکه‌هاي گسترده محلي و يا از طريق اينترنت به اکثر خدمات شهري دسترسي داشته باشند. اين مرحله، زمينه ساز برپايي شهرداري الکترونيکي مي‌باشد. اغلب شهرهاي برتر الکترونيکي در دنيا همچون تورنتو، برلين و بوستون در ابتداي اين مرحله هستند. ايجاد سازمانها و ادارات مجازي و سيستم اجراي کار از راه دور از برنامههاي آينده شهرداريهاي الکترونيکي است که با اجراي آنها مراجعه مردم به ادارات دولتي به حداقل رسيده و کارمندان نيز در هر محلي امکان انجام کار اداري خود را خواهند داشت.
فرآيند راهبردي در استقرار پروژه شهرداري الکترونيکي
ـ سند راهبردي: سند راهبردي (DFD) شهر الکترونيکي، نتيجه مطالعات و تحقيقاتي است که به عنوان اولين مرحله در اجراي شهر الکترونيکي با محوريت شهر الکترونيکي مورد نياز است. تمام کشورهاي موفق در توسعه شهر و شهرداري الکترونيکي، موفقيت خود را مديون سند راهبردي مناسب به عنوان يکي از اقدامات اوليه در برنامههاي چهار مرحله‌اي توسعه خود مي‌دانند. چهار مرحله توسعه، بشرح زير ميباشند:
مرحله اول: 1- تهيه قانون. 2- ارايه تسهيلات اينترنت و طراحي سايت‌هاي سازمانهاي دولتي و بخش خصوصي. 3- ايجاد ساختار سازماني مناسب در وزارت کشور و سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور. 4- افزايش آگاهي عمومي شهروندان و کارکنان دولت به توانمندي‌ها تسهيلات فناوري اطلاعات. 5- تربيت نيروي انساني متخصص در فناوري اطلاعات. 6- ايجاد شبکه، بين دستگاه‌هاي اجرائي شهري، تجهيز و ارتقاء سخت افزار و نرم افزار واحدها.
مرحله دوم: 1 – ارايه خدمات الکترونيکي به شهروندان. 2- توليد، توزيع و استفاده از اطلاعات الکترونيکي در واحدهاي دولتي و خصوصي. 3- توسعه آموزش تخصصي به کارکنان دولت و آموزش‌هاي ويژه شهروندي. 4- اصلاح نظام مديريت شهري و رويه‌هاي سنتي.
مرحله سوم: 1- ايجاد تعامل اطلاعاتي در بين دستگاه‌هاي اجرايي. 2- ايجاد تعامل اطلاعاتي بين شهروندان و دستگاه‌هاي اجرئي. 3- تدوين استانداردهاي لازم.
مرحله چهارم: 1– ايجاد سيستمهاي عمومي يکپارچه در سطح ادارات، سازمانها و شرکت ها. 2- ايجاد تراکنش‌هاي ويژه به صورت الکترونيکي. 3- تعامل اطلاعاتي در سطح ملي با دستگاه‌هاي دولتي و بخش خصوصي. 4- تعامل اطلاعاتي با جامعه اطلاعاتي جهان به عنوان شهروندان هزاره سوم. (کارمندان شهرداري و شهروندان)
مقوله امنیت در شهرداری الکترونیک
به طور کلی، امنیت یکی از بنیادی‌ترین و اساسی‌ترین مواردی است که به سبب وجود سیستمهای اطلاعاتی مختلف، امکان دسترسی‌های از راه دور به اطلاعات، اشتراک اطلاعات و وجود داده های محرمانه و حساس شهروندان و کسب و کارها در شهرداری الکترونیک، توجه مدیران و بانیان آن را از یک سو و شهروندان را به عنوان کاربران الکترونیکی این امکانات از سوی دیگر به خود جلب کرده است. در این راستا تدابیر متفاوتی در رده های مختلف دولت مردان، کارشناسان و محققان فناوری اطلاعات از جمله ترویج فرهنگ آشنایی شهروندان با تدابیر امنیتی در فضای الکترونیک و افزایش آگاهی آنان از این مسائل، ایمن سازی بستر فناوری اطلاعات و رعایت استاندارهای امنیتی مناسب، ایمن‌سازی مکان و نحوه نگهداری اطلاعات و طراحی نرم‌افزارها و محیط های ایمن جهت استفاده از امکانات الکترونیکی و اینترنتی و... را میتوان نام برد. (ناصری، 1387)
از آنجا که مسئولیت بخش عمده‌ای از زیرساختها و سیاست‌ها و بررسی مسائل امنیتی در شهر الکترونیک، وابسته به دولت‌ها است، لذا این امر در جهت تحقق شهرداری الکترونیک نیاز به توجه و تدابیر ویژهای دارد.
خوشبختانه اهمیت مقوله امنیت در فضای الکترونیکی تا جایی است که در سند راهبردی پیشنهادی نظام جامع فناوری اطلاعات کشور نیز به عنوان یکی از عوامل بسیار مهم، بدان پرداخته شده، به گونه‌ای که اقداماتی چون: (ناصری، 1387)
• ایجاد امنیت جامعه، خانواده و اشخاص در استفاده از خدمات الکترونیکی از طریق وضع قوانین مورد نیاز برای حفظ امنیت جامعه، خانواده و اشخاص،
• طراحی و به کارگیری سازوکارهای امنیتی و حفاظتی برای حفظ امنیت جامعه، خانواده و اشخاص در فضای الکترونیکی
• آموزش شهروندان به رعایت نکات ایمنی در فضای الکترونیکی
• بهرهگیری از رمز و کدگذاری به صورت گسترده در راستای صیانت از حقوق شهروندان
• برقراری امنیت فضای الکترونیکی تبادل اطلاعات کشور با استقرار نظام مدیریت و راهبری امنیت فضای تبادل اطلاعات کشور• استانداردسازی محصولات و سازوکار امنیت حوزه فناوری اطلاعات
• توسعه و تقویت صنعت بومی امنیت فناوری اطلاعات،
• ایجاد نظام پیشگیری و مقابله با تهدیدات مختلف در این حوزه
بخش سوم: رویکرد الگو برداری
مقدمه
هر چند که تجربیات گوناگونی در رابطه با شهرهای مختلف در مورد پیاده سازی شهر الکترونیک صورت گرفته است یا هم اکنون در حال شکل گیری است، ولی نمونه های اندکی در ادبیات جهانی و ایران در این رابطه دیده می شود. در هر حال از آنجا که شباهت ها و سطوح مورد بحث در شهر سازی الکترونیک و مراحل توسعه آن با ایجاد شهرهای الکترونیک مشاهده می شود، بنابراین می توان از برخی از تحقیقات مربوط به شهر الکترونیک، مراحل گسترش و سطوح خدمات ارائه شده در آن ها تعمیم دهی آن به شهر الکترونیک استفاده کرد. از سوی دیگر، رویکرد های مرتبط با پیاده سازی شهر الکترونیک یا گردشگری الکترونیک در مناطق شهری در کشورهای مختلف متفاوت است که علت این امر را نیز شرایط خاص سیاسی و اقتصادی و وضعیت زیر ساخت های فناوری اطلاعات هر کشور و حتی شهر های موجود در آن می دانند. البته شایان ذکر است که سیاست ها و برنامه های پیش بینی شده اولیه جهت ایجاد شهرهای الکترونیک در کشورهای گوناگون می تواند مورد استفاده قرار داده شود و در مرحله تعیین و تدوین خدمات مورد نیاز شهرسازی الکترونیک و معیارها و مولفه های دیده شده در فرآیند برنامه ریزی و طرح ریزی آن ها، می توان این موارد را لحاظ کرد.
لذا در این بخش نمونه های موفق مدل های اجرا شده شهر و شهرداری الکترونیک در چندین شهر مهم دنیا معرفی و مورد مداقه و بازنگری قرار می دهد. ضمنا برخی مدل های موفق ملی هم در این بخش مورد بحث قرار می گیرند.
معرفی چند شهر الکترونیکی نمونه در سطح دنیا
بر اساس تحقیقی که در جولای سال 2000 توسط مجله آمریکایی فناوری اطلاعات Magazine wired در بین 46 شهر جهان انجام شده که نتایج براساس جدول زیر در مورد رده بندی شهرهای الکترونیک بدست آمده است.
جدول2-1: برترین شهر های الکترونیک جهان در سال2000
رتبهنام شهرنام کشورامتیاز1دره سیلیکونآمریکا162بوستونآمریکا153استکهلمنروژ154هلسینکیفنلاند145لندنانگلستان146رالی-دورهام-چاپلآمریکا147کارولینای شمالیآمریکا138تایپهتایوان139آستنآمریکا1310تگزاسآمریکا1311سانفرانسیسکوآمریکا1312بنگلورهند13
2-12-1- شهر الکترونیکی بريزبان
بريزبان مركز استان كوئينزلند و سومين شهر بزرگ كشور استراليا به شمار مي رود و جمعيت آن در حدود دو ميليون نفر است. برنامه ریزی فناورى اطلاعات در شهر بريزبان شامل:
1) برنامه ريزى استراتژيك: راه اندازی شهر الكترونيكي در بريزبان فرآيندی دو مرحله ای داشت. در مرحله اول، شورای شهر تعامل آنلاین شهروندان با هدف برخط سازی 80 درصد از تعاملات مردم با شورای شهر ( طي 4-3 ماه ) را در نظر گرفت. هدف مرحله دوم، دستيابي به شهر يكپارچه از طريق برخط سازی تراكنش های مردم با دولت- در هر دو لايه دولت (ملّي و محلّي) مورد نظر بود. ( مانند خريد دارايي جديد و تأسيس بنگاه جديد )
2) برنامه هاى عملياتى: محتوای اين شهر الكترونيكي بر وبگاه www.ourbrisbane.com شامل موارد ذيل مي گردد:
الف- كسب و كارهای بر خط: از آنجا كه اقتصاد شهر توسط بنگاه های كوچك ارتقاء پيدا مي كند، مبلغ 505000 دلار استراليا به منظور فراهم نمودن زمينه حضور اينترنتي بنگاه ها تخصيص داده شده است كه شامل توسعه ابزارهای كسب و كار الكترونيك به وسيله مشاركت شورای شهر با سرويس دهندگان اينترنت، در برقراری حضور برخط بنگاه های كوچك بر روی وبگاه www.ourbrisbane.com است.
ب- ايجاد انجمن های برخط كمك كردن به انجمن های گروهي در حضور بر خط، خلق شبكه های مجازی و تسهيل اجتماعات مباحثه گر.
ج- مالكيت مردمي شهر: هدايت مشاركت و مباحثه مردم به عنوان قسمتي از دموكراسي الكترونيكي، كه افراد و انجمن ها را قادر مي سازد با صاحب نظران و سياست گذاران تعامل كنند.
3) زيرساخت ارتباطى: الف) دسترسي به فناوری: سرويس دهندگان ارتباطات راه دور بر اساس برنامه های شهر، ظرفيت پهنای باند لازم را در دسترس عموم قرار مي دهند. البته، سطح دسترسي متفاوت است. به عنوان مثال، منطقه ايتهاكا به دليل مجاورت با دانشگاه صنعتي كوئينزلند و منطقه صنعتي منصوب به فناوری اطلاعات از دسترسي مناسب تری به اينترنت برخوردار است.
ب) دسترسي قابل حصول: مانند تدارک رايانه شخصي برای كتابخانه های عمومي. اين پروژه سخت افزارهای ارزان قيمت را در اختيار افراد قرار مي دهد. به عنوان مثال، شركت رايانه سبز نسبت به فروش رايانه های دست دوم قابل استفاده با قيمت پايين-كه امكان استفاده در اينترنت را نيز دارند- به اقشار كم درآمد مردم اقدام كرده است. شکل 2-2- معماری درگاه شهر الكترونيك بريزبان را نشان می دهد.
شکل 2-2: شمایی از پورتال شهر الکترونیک بریزبان
2-12-2- شهر الکترونیکی بوستون
شهروندان این شهر میتوانند با مراجعه به وبسایت این شهر به دامنه وسیعی از اطلاعات که شامل رویه‌های کاری، مرور گزارش‌های رستوران‌ها و اطلاعات گردشگری است، دست پیدا کنند. اولین صفحه سایت این شهر کاربران را به قسمت‌های مختلف سایت بر مبنای اینکه از ساکنان شهر، تاجر یا توریست هستند، هدایت میکند. گردشگران میتوانند در این سایت راجع به اطلاعات تاریخی شهر، محل و ساعت کاری مکان‌های دیدنی و مورد علاقه، اطلاعات لازم را کسب کرده و بهترین مکان‌ها را برای عکس‌برداری و فیلم‌برداری یادگاری پیدا کنند.
"دادگاه غذایی شهردار" یکی از مهمترین بخشهای این سایت است که در اختیارکاربران قرار گرفته و حاوی گزارش بازرسی‌های صورت گرفته از رستوران‌ها در سطح شهر بوستون و همچنین توضیحاتی درباره تخلفات آنها و امتیاز نهایی تعلق گرفته به هر یک است. این رویه باعث شده رستوران‌ها کمتر تخلف کرده و مشتریان نیز رستورانی را که امتیاز بیشتری دارد، انتخاب کنند.
از سوی دیگر این سایت امکان پرداخت قبوض، مالیات و جریمه وسایل نقلیه را از طریق اینترنت و به کمک کارت اعتباری فراهم میکند. این وبسایت قابلیت سرویس‌دهی بالاتر از یک میلیون نفر در روز را داراست. بر اساس آخرین اطلاعات موجود میزان پرداخت مالیات وسایل نقلیه موتوری نزدیک به 300 درصد افزایش داشته و ماهانه بهطور متوسط سه هزار جریمه از طریق اینترنت پرداخت شده و در طول یک سال شش هزار پرداخت در این شهر به‌صورت برخط (online) صورت گرفته است. جست‌وجوی برخط املاک، منابع و فرصتهای سرمایه‌گذاری، فرم ثبت نام رای‌دهندگان، آگهی کار، وسایل گمشده، جست‌وجوی تسهیلات و جست‌وجوی مقبره‌ها، بخش دیگری از امکانات و اطلاعاتی است که این سایت در اختیار شهروندان شهر بوستون قرار میدهد. خدماتی که در بوستون به صورت الکترونیکی به شهروندان ارائه می شود شامل موارد ذیل می شوند:
1- جستجوی املاک بر خط 2- اطلاعات مالیات املاک
3- تقویم شهری 4- فرم ثبت نام رای دهندگان
5- شهر من بوستون 6- من چه کسی هستم
7- آگهی کار 8- دادگاه غذایی شهردار
9- وسایل گمشده10- دولت من
11- خدمات آگاه سازی12- مالیات وسایل نقلیه موتوری
13- تخلفات در موردتوقف در جاهای ممنوعه14- جستجوی تجارت
15- اطلاعات جواز حیوانات خانگی16- جستجوی تسهیلات
17- جستجوی املاک شهری مناسب برای توسعه18- لیست سالیانه ساکنین
19- جستجوی مقبره ها20- تماس با نماینه شهردار
شکل 2-3- نمایی از وبگاه شهر الکترونیکی بوستون را نشان می دهد.
شکل 2-3: وبگاه شهر الکترونیکی بوستون
2-12-3- شهر الکترونیکی ایندیاناپلیس
سایت این شهر به‌گونه‌ای طراحی شده است که کاربر به‌راحتی به قسمت‌های مختلفی از قبیل دولت الکترونیکی، مجمع مجازی، تجارت، گردشگری و کودکان هدایت میشوند. بخش دولت الکترونیکی این سایت در پاییز سال 1996 راه‌اندازی شد و امکان دسترسی 24 ساعته کاربران را در زمینه پرداخت جریمه‌های اتومبیل، مرور پروژه‌ها و پرداخت برخط مالیات فراهم میکند. شهروندان این شهر در بخش مجازی میتوانند اطلاعات محل سکونت، سازمانهای شهری و امنیت عمومی را به‌دست آورند و همچنین با وارد کردن نام محل موردنظر خود، تمام اطلاعات لازم را جهت برقراری با آن دریافت کنند. پارک تفریحی اینترنتی و آگاهی از خطرات آتش، مواردی است که در بخش کودکان این سایت قرار داده شده و کارشناسان از این قسمت به‌عنوان ویژگی منحصر به‌فرد سایت نام میبرند.
2-12-4- شهر الکترونیکی لندن
لندن پايتخت كشور انگليس در زمره شهرهايي است كه در طي تلاش هاي دولت اين كشور به سوي تبديل به پايتخت الكترونيكي گام برمي دارد. افراد و گروه هاي بسياري از مناطق مختلف در اجراي اين طرح نقش ايفا مي نمايند و دولت اين كشور را ياري مي نمايند. برخي از آنان عبارتند از:
۱- دفتر نمايندگي هاي الكترونيكي: اين گروه در تلاش هستند كه كليه احكامي را كه دولت با آنها در ارتباط مي باشد به صورت الكترونيكي درآورند. كار اين گروه سه جريان اصلي را پوشش مي دهد:
الف- ارتباط آنلاين با دولت
ب- مقايسه موارد مطرح در اين طرح در سطوح بين المللي
ج- سياست ها، استانداردها و خط مشي ها ( شامل استراتژي استفاده از كارت هاي هوشمند و امضاي الكترونيكي)
۲- گروه مدرن سازي: DTL كار اين گروه شامل انتقال كليه خدمات اينترنتي به مسئولين محلي، شامل دولت محلي آنلاين و دست اندركاران و ايجاد يك پرتال محلي جهت برقراري ارتباط سريع ميان مسئولين با دولت هاي محلي در ارتباط با اطلاعات مربوط به دولت مركزي است.
گروه هاي مذكور جهت ايجاد پايتخت الكترونيكي استراتژي هاي زير را ارائه نموده اند:
۱- دولت الكترونيكي ملي و چهارچوب سياست ها و استاندارد هاي آن
۲- ايجاد پرتال هاي آنلاين شهروندي و دروازه ورودي دولتي
۳- تبيين چهارچوب استيضاح و يا سوالات رسمي دولت الكترونيكي
۴- دولت محلي آنلاين
جهت اجراي موارد فوق گروهي از طرف نخست وزير انگلستان جهت بررسي توانمندي هاي سرويس هاي عمومي شامل سرويس هاي شهري و دولت هاي محلي براي انتقال برنامه تجديد نظر دولت، برگزيده شد ند. دايره فعاليت هاي اين گروه در سه ناحيه زير مي باشد:
۱- بررسي سرويس هاي اوليه و توانايي هاي سازه هاي موجود
۲- شناسايي منابع دارايي جهت بهبود وضعيت سرويس هاي عمومي
۳- شناخت استعدادهاي دولت هاي محلي
يكي از موضوعاتي كه شهردار لندن در راستاي اجراي اين پروژه به آن اشاره نموده است، توزيع عادلانه تسهيلات فن آوري اطلاعات در سطح اين شهر مي باشد. در حال حاضر قشر ثروتمند و متمول از طريق اينترنت و خدمات آنلاين به انجام امور روزمره خود مي پردازند. اين بدان جهت است كه اين قشر از جامعه به خدمات فن آوري اطلاعات در منازل شخصي خود دسترسي دارند. حال آنكه در راستاي ايجاد پايتخت الكترونيكي بايدامكان دسترسي براي تمامي اقشار فراهم آورده شود.
اهم پروژه هايي كه در راستاي اجراي طرح پايتخت الكترونيكي در اين شهر انجام گرفته است به شرح زير مي باشد:
۱- خدمات الكترونيكي براي گروه هاي خاص اجتماعي (معلولين و افرادي كه در يادگيري دچار اختلال مي باشند) جهت دسترسي آنان براي اشتغال و توانا ساختن آنان
۲- ايجاد دسترسي آسان به سرويس هاي اجتماعي و علاقمندي هاي اجتماع، در محدوده هاي خاصي از لندن با كمك دولت مركزي و افراد داوطلب و شركاي معين در زمينه فن آوري اطلاعات، با ايجاد يك كه دسترسي به آن از طريق يك پرتال مستقل مي باشد. به اين ترتي ب (Extranet) اكسترانت اطلاعات و خدمات قابل دسترسي را براي ارائه يك دسته بزرگي از خدمات عمومي از طريق اينترنت با استفاده از امكانات محلي فراهم آورده اند.
۳- انجام امور مالياتي و پرداخت ها از طريق اينترنت توسط فرم هاي اينترنتي و كارت هاي اعتباري
۴- ارائه اطلاعات در زمينه خدمات عمومي، خصوصي و داوطلبانه از طريق اينترنت به شهروندان
۵- ارائه خدمات در چهارچوب دموكراسي الكترونيكي جهت مشاوره و آشنايي عامه مردم جامعه با خدمات دولتي
۶- ارائه خدمات و اطلاعات در خارج از ساعات اداري از طريق ابزار فن آوري اطلاعات مانند اطلاعات در زمينه مسائل بهداشتي و درماني
۷- ايجاد ارتباط صحيح و اخلاقي ميان جوانان از طريق برگزاري مسابقات و تبليغات به وسيله اينترنت وگردهمايي ها در صفحات وب
۸- ارائه خدماتي از قبيل بهبود مديريت روابط با مشتري (CRM)
ارائه فرم هاي هوشمند آنلاين جهت ارائه خدمات مشورتي از طريق پروژه هاي خريد الكترونيكي
۹- اجراي پروژه هاي حمايتي مسافران و سيستم هاي حمل و نقل درون شهري در لندن: اهداف اين پروژه فروش سريع و آسان بليط هاي مسافرت هاي درون شهري، افزايش وسايل نقليه عمومي، بهبود وضعيت دسترسي به اطلاعات مربوط به مسافران و سفرهاي آنان، پرداخت هاي آسان جهت تهيه بليط، كه البته اجراي اين پروژه به بخش خصوصي واگذار گرديده است.
۱۰- ارائه خدمات اجتماعي از طريق دسترسي عمومي به كتابخانه ها و مراكز يادگيري
۱۱- ايجاد امكان دسترسي تمامي اقشار مردم به كتابخانه هاي الكترونيكي جهت دسترسي به اطلاعات آموزشيو توانايي استفاده از كامپيوتر درIT
۱۲- در نظر گرفتن امكانات، جهت بالا بردن سطح سواد مناطق شهري
۱۳- برگزاري پروژه هايي جهت بهبود روابط ميان شهروندان با شركت ها، دولت مركزي و بقيه ارگان هايي كه با آنها در ارتباط مي باشند. به اين ترتيب استفاده بهينه م شتريان از خدمات از طريق اينترنت، تلويزيون ديجيتال و تلفن هاي همراه امكان پذير گرديده است.
۱۴- افزايش توانايي هاي سازمان هاي مجازي از طريق ارائه كاتالوگ هاي. (مرادی نور، 1385)
2-12-5- شهر الکترونیک تورنتو
از نظر محققین و مجریان شهر الکترونیکی تورنتو، برپایی این امر شامل سه مرحله است:
1.طراحی، 2.پیاده سازی، 3.تثبیت.
مرحله اول: براساس دیدگاه مزبور اولین مرحله از ایجاد شهر الکترونیک طراحر ابعاد و مشخص نمودن اجزا و قسمت های ضروری است که قابلیت اجرایی داشته باشند.طی این فرایند نقاط قوت و ضعف شهر و یا به تعبیری بهتر، فرصتها و تهدیدات رو در روی شهر در فرایند عملیاتی مشخص می شود. شپس فرصتها و تهدیدات موجود با قوت ها و ضعف های مکنون در ساختار شهر انطباق داده می شود تا با شناسایی پتانسیل های موجود، تلاش شود تا از دل تهدید های ساختار فعلی فرصت هایی برای توسعه آتی فراهم گردد. پس از این مرحله، فرصتها و تهدیدات فوق مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرند و بر اساس آن، معیار های لازم و اولیه برای پیاده سازی شهر الکترونیک ارائه می شوند.
مرحله دوم: در مرحله دوم بایستی زیر ساخت های لازم برای پیاده سازی شهر الکترونیک طراحی شود و از گروه های کاری متخصص در زمینه های مختلف برای عملی نمودن طرح ارائه شده در مرحله اول استفاده گردد. در این راستا باید چالش های طرح نیز مورد شناسایی قرار گیرند و با اتخاذ راهکارهای مناسب حل و فصل شوند تا بتوان شهر الکترونیک کم نقصی داشت.هدف های عمده این مرحله عبارتند از:
ایجاد زیرساختار سخت افزاری لازم برای پیاده کردن طرح
تهیه ضوابط و قوانین مرتبط با امنیت و مالکیت به عنوان بخشی از طرح
هماهنگ کردن بخش های مختلف شهری
کمینه کردن فعالیت های تکراری انجام گرفته در شهر
کمینه کردن زمان انجام فعالیت ها درشهر
کمینه کردن کارهای اداری و دفتری با استفاده از سیستم های مکانیزه و بهبود روش ها
یکپارچه سازی فعالیت های تجاری در پیاده سازی طرح به منظور افزایش کارایی و راندمان
بهینه سازی منابع موجود شهری
مرحله سوم: آخرین مرحله در ایجاد شهر الکترونیک برقراری و تثبیت آن است. هدف نهایی از این مرحله ارائه یک محیط کاملا تکامل یافته ( با توجه به مقتضیات و امکانات موجود) برای فناوری و مدیریت اطلاعات در سطح شهر است.اجرای این مرحله از نظر عملی نقطه پایانی ندارد و در هر زمان با پیشرفت در فناوری و مدیریت اطلاعات و همچنین بالا رفتن سطح نیاز های شهروندان این مرحله به مراخل تکاملی نزدیک می شود. برخی اهداف را که می توان در این ارتباط دنبال کرد عبارتند از:
تکامل دائمی و بهبود مستمر فناوری و مدیریت اطلاعات
هماهنگ نمودن فناوری های موجود با نیازمندی ها و سطح توقع شهروندان
دستیابی به اهداف استراتژیک و دیدگاه های آرمانی پیش بینی شده
برطرف کردن نیاز مندی های تجاری مختلف به طور همزمان در شهر (بمانیان، 1386)
بحث و بررسي برنامههاي راهبردي شهرهاي مختلف جهان براي تحقق شهرداري دیجیتالی
شهرهاي کنوني در مسير پايهگذاري شهرهاي الکترونيکي، وقايع جديدي را تجربه کردهاندکه با گذشته آنها کاملا متفاوت است. از اين رو تحليل وضعيت موجود شهرها و توسعه زيرساختهاي لازم شهرالکترونيکي حائز اهميت فراواني است. شهرهاي جهان از منظر و ديدگاههاي مختلفي به تدوین برنامه شهرداري ديجيتالي پرداختهاند که در اين بخش برنامههاي راهبردي برخي شهرداريهاي ديجيتالي شهرهای مهم جهان مورد بررسي قرار ميگيرد.
2-13-1- شهرداري ديجيتالي شهر تورنتو
شهر تورنتو بزرگترين شهرکشور کانادا و پايتخت ايالت اونتاريا است. اين شهر در سال 2007 میلادی در حدود 7/4 ميليون نفرجمعيت داشته است. شهر تورنتو پايتخت اقتصادي کشور کانادا و همچنين يکي از بزرگترين شهرهاي مالي جهان است به طوری که هفتمین بازار بزرگ بورس سهام دنیا را به خود اختصاص داده و براساس آمار سال 2006 میلادی این شهر به عنوان یکی از بهترین شهرهای دنیا با استانداردهای بالای زندگی معرفی شده است. همچنین براساس آمار سال 2007 میلادی میزان تولید ناخالص سرانه این شهر در حدود 3500 بوده است. تورنتو یکی از شهرهای مهاجرپذیر است که این امر یکی از نقاط قوت این شهر محسوب می شود. بیش از 800000 نفر از جمعیت این شهر را افراد متخصص با تحصیلات دانشگاهی تشکیل می دهند که بسیاری از آنها مهاجر هستند. همچنین این شهر یکی از بهترین شهرهای دنیا در زمینه توسعه شبکه های بی سیم است. (جلالی، 1382)
همچنان که بیان شد شهر تورنتو یکی از بهترین شهرها در جهان است که استانداردهای زندگی در آن بالاست و از وضعیت اقتصادی مناسبی برخوردار است. از این رو در برنامه راهبردی دیجیتال خود تلاش می کند تا از فنّاوری اطلاعات برای بهبود مستمر کیفیت زندگی شهروندان و رشد اقتصادی بهره گیرد. به همين منظور شهرداري ديجيتالي تورنتو چشم اندازي را در نظر گرفته است که تا سال 2011 ميلادي بدان دست يابد. چشم انداز شهر تورنتو اين است که به عنوان يکي از پنج شهر برتر جهان در نوآوري، خلاقيت، آموزش، کسب وکار و سرمايهگذاري و همچنين مکان اصلی اجرای تحقيقات در زمینۀ فنّاوري اطلاعات در جهان باشد. (عزیز خانی، 1385)
شهرداري ديجيتالي شهر تورنتو اهداف ذيل را براي دستيابي به چشم انداز خود دنبال ميکند:
افزايش همکاري ميان شرکتهاي فنّاوری اطلاعات
ارتقاي بخشهاي اصلي بهره برداري از فنّاوري اطلاعات در شهر
افزايش رقابت ميان صنايع و بنگاهها
جذب و بهره برداري از فنّاوري اطلاعات در امور مختلف و ارائه خدمات شهري
شهر تورنتو براي رسيدن به اين اهداف راهبردها و برنامههاي متعددي را اجرا کرده که عبارتند از:
تشکيل گروه همکاري به منظور اشتراک اطلاعات و مشارکت با ديگر سازمانها در بخش فنّاوری اطلاعات
استفاده از فنّاوريهاي جديد در ساختار شهرداري و شهر و ارائه خدمات به روز به شهروندان
تشويق و حمايت به ايجاد مراکز مطالعاتي خصوصي
جذب و بکارگيري بيشتر متخصصان دانشگاهي در امور مربوط به فنّاوری اطلاعات در شهرداري و سازمانها
ايجاد درگاههاي اطلاعاتي و به روز کردن محتواي آن
استفاده از خدمات اطلاعاتي و سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي براي مديريت بهتر شهر
تشويق بخش ها و سازمان هاي خصوصي به ديجيتالي کردن اطلاعات و داده هاي خويش
مشارکت با بخشهاي آموزشي واستفاده از پژوهشها و مطالعات متخصصان به منظور ارزيابي اقدامات خود در حوزۀ فنّاوری اطلاعات
تسهيل و فراهمسازي امکانات براي استفاده تجاري از نوآوريها و پژوهشها و حمايت از مالکيت فکري
به طور کلی مهمترین مشخصه های برنامۀ راهبردی دیجیتالی شهر تورنتو بر زیرساختهای مناسب و قدرت اقتصادی بالای این شهر استوار است. اما برنامه راهبردی شهر تورنتو علاوه بر توجه به رشد اقتصادی به توسعه فنّاوریها، نوآوریها و تحقیقات نیز توجه ویژه ای دارد.
2-13-2- شهرداري ديجيتالي لندن
لندن بزرگترين شهر انگلستان و يکي از پرجمعيتترين شهرهاي جهان و از پيشتازترین شهرها در عرصۀ اقتصادي است. براساس آمارهاي اقتصادي لندن ششمين شهر بزرگ اقتصادي جهان و دومين شهر بزرگ اقتصادي در اتحاديه اروپا، بعد از پاريس، است. همچنین براساس آمارهاي رسمي سال 2007 میلادی، جمعيت اين شهر در حدود14 ميليون نفر است. (البدوی، 1386)
لندن یکی از بزرگترین مراکز کسب وکار و تجارت بین المللی دنیاست به طوری که بر اساس آمار، این شهر ششمین شهر اقتصادی بزرگ دنیا و دومین اقتصاد بزرگ در اتحادیه اروپا بعد از پاریس است. میزان تولید ناخالص سرانه شهر لندن در سال 2007 میلادی در حدود 39000 دلار بوده است. دلایل موفقیت اقتصادی این شهر بیشتر ناشی از زبان بومی انگلیسی، نزدیکی و دوستی زیاد با ایالات متحده آمریکا و نزدیکی با کشورهای آسیایی است. دیگر عوامل موفقیت این شهر وجود قانون اجرایی قوی در معاملات و تبادلات تجاری بین المللی، مالیات پایین بویژه در مورد سرمایهگذاریهای خارجی، ایجاد محیطهای کسب وکار و زیرساخت های مناسب حمل و نقل کالا همگی از عواملی هستند که به رشد اقتصادی این شهر کمک شایانی نموده اند. یکی از بزرگترین منابع درآمدی این شهر، صنعت گردشگری است، به طوری که در سال 2007 میلادی برترین شهر در بین 150 شهر دنیا در جذب گردشگر قرار داشت، این شهر در سال 2007 میلادی 6/15 میلیون بازدیدکننده خارجی داشته است. (فتحیان، 1384)
شهر لندن در عرصه فراهم سازی زیرساختهای ارتباطاتی در دنیا پیشتاز است، شهرداری این شهر سرمایه گذاری زیادی را در توسعه زیرساخت ها انجام داده است. شهر لندن براي توسعه بخش فنّاوری اطلاعات خود برنامهاي راهبردي را تدوين کرده است. چشم انداز اين شهر عبارت است از: يافتن راهحلهاي خلاق و استفاده از فنّاوریهاي جديد براي حمايتهاي اقتصادي و فرهنگي از لندن و همچنين حذف شکاف ديجيتالي در اين شهر. شهرداري ديجيتالي لندن قصد دارد تا سال 2012 میلادی با استفاده از فنّاوری اطلاعات به رشد اقتصادي خويش سرعت بخشد. (انعام زاده، 1385). شهرداري ديجيتالي لندن اهداف زير را براي رسيدن به چشم انداز در نظر گرفته شده دنبال ميکند.
ارتقاي کيفيت زندگي
ايجاد اقتصاد دانش بنياد
افزايش رشد اقتصادي
بهبود زيرساختهاي فنّاوری
اقدامات و فعاليتهاي مهم شهرداري لندن براي رسيدن به اهداف ديجيتالي شهر عبارتند از:
سرمايهگذاري در توسعه زيرساختها، ارزيابي و بهبود و ارتقاي مداوم آنها
افزايش مهارت هاي فنّاوري اطلاعات کارکنان به منظور رقابت با ديگر شهرهاي جهان در عرصۀ اقتصادي
آموزش و اطلاع رساني به مردم دربارۀ خدمات فنّاوری اطلاعات
سياستگذاريهاي جامع در فراهم سازي شرايط کار از راه دور(دورکاري) و اطلاع رساني دربارۀ مزاياي آن
توسعۀ شهر مجازي از طریق توسعۀ آموزش الکترونيکي، تجارت الکترونيکي و...
حمايت از نوآوري و استفاده از فنّاوریهاي جديد به منظور افزايش رقابت ميان کسب وکارها و توسعۀ اقتصاد دانش بنياد
خدمت رساني به شهروندان از طريق افزايش ابزارهاي ارتباطاتي (مانند تلفن همراه و خدمات آن)، درگاههاي دولتي و تشويق شهروندان به انجام کارهاي الکترونيکي ( مانند خريد الکترونيکي و...)
بنابراین یکی از ویژگی های بارز برنامه راهبردی شهر لندن این است که تمامی اقدامات و برنامه های خود را حول محور اقتصادی و برای رسیدن به رشد اقتصادی تدوین میکند، توجه به رشد ناخالص این شهر این ویژگی را به وضوح اثبات میکند.
2-13-3- شهرداري ديجيتالي هنگکنگ
شهر هنگکنگ در جنوب کشور چين واقع شده و با 7 ميليون نفرجمعيت یکی از پر جمعیت ترین شهرهای دنیاست. اين شهر داراي قدرت اقتصادي بسيار بالايي است به طوري که هفتمين شهر ثروتمند جهان با تولید ناخالصی در حدود 190 میلیارد دلار تا پایان سال 2006 میلادی بوده است و تولید ناخالص سرانه آن در سال 2007 میلادی در حدود 30000 دلار بوده است. (عاملي، 1383). بازار بورس هنگ کنگ ششمین بازار بورس بزرگ دنیاست. این شهر پایگاه سرمایه گذاریها و تجارتهای بین المللی است و به شدت از سرمایه گذاری خارجی حمایت میکند به طوری که در سال 2007میلادی این شهر 7/2 میلیارد دلار جذب سرمایه داشته است. (ناصری، 1387)
اين شهر به منظور حفظ قدرت اقتصادي خود نيازمند ابزار قوي فنّاوریاطلاعات است و در اين راستا راهبردي را براي خود تدوين کرده است. (ولوى، 1383). چشمانداز اين شهر عبارت است از: استفاده از فنّاوری اطلاعات براي ارائه خدمات مشتري مدار و افزايش دستيابي، پاسخگويي و کارايي دولت و شرکا براي رسيدن به شهر ديجيتالي پيشتاز. (البدوی، 1386)
اهداف برنامه راهبردي ديجيتالي اين شهر براي دستيابي به چشم انداز عبارتند از:
خدمت به جامعه
گسترش محيطهاي الکترونيکي
فراهم سازي اقتصاد ديجيتالي
شهر هنگ کنگ براي رسيدن به چشم انداز، اهداف و برنامه راهبردي ديجيتالي خويش در اولين گام سه اقدام مهم زير را مد نظر قرار داده است:
الف- هنگکنگ براي افزايش کيفيت خدمات دولت الکترونيکي و گسترش کاربرد آن، مشتريان خدمات خويش را دسته بندي ميکنند و براي هر دسته خدمات ويژه اي را ارائه مي دهد.
ب-شهرداري هنگکنگ از توسعه بخش خصوصي به شدت حمايت ميکند و از تجربيات و نظرات آنان در ارائه بهتر خدمات به مشتريان بهره ميگيرد.
ج-پذيرش کسب وکار الکترونيکي و تجارت الکترونيکي را با هدف خدمت به جامعه افزايش مي دهد.
ديگر اقدامات هنگ کنگ براي رسيدن به اهداف برنامه عبارت است از:
افزايش سرمايهگذاري در فراهم سازي و گسترش زيرساختهاي فنّاوریاطلاعات
ايجاد گروههاي مطالعاتي و پژوهشي به منظور بررسي موانع توسعۀ فنّاوریاطلاعات به ويژه در بخش آموزش، کسب وکار و کاربردهاي خانگي
استفاده از فنّاوری اطلاعات در بخش آموزش
آموزش کارکنان و نيروي کار و به روز کردن مداوم اطلاعات آنان
اجراي چارچوبهاي قانوني دولت الکترونيکي(از قبيل حمايت از اطلاعات محرمانه و شخصي شهروندان، حمايت از حقوق مالکيت فکري، توسعه استانداردهاي استفاده از داده و اطلاعات و...)
توسعه درگاههاي دولتي و تشويق ديگر بخش هاي خصوصي به ايجاد درگاه و ارائه خدمت به جامعه
حمايت دولت از افراد ناتوان وکم درآمد جامعه در تهيه رايانه هاي شخصي و دسترسي و استفاده از اينترنت
افزايش نوآوري و گسترش بخش تحقيق و توسعه در سازمان ها و بخش هاي خصوصي
به طور کلی یکی از ویژگی های مهم برنامه راهبردی شهر هنگ کنگ توجه کافی به مفهوم مدیریت ارتباط با مشتری و پیاده کردن این مفهوم در تمامی بخش هاست، زیرا مسئولان این شهر معتقدند مدیریت ارتباط با مشتری مؤلفه اصلی ارائه خدمات دولت الکترونیکی است و برای فهم بهتر نیازهای مشتریان (شهروندان جامعه) و خواسته های آنان ضروری است.
2-13-4- شهرداري ديجيتالي شهر سئول
شهر سئول پايتخت کشور کرهجنوبي و يکي از پرجمعيتترين شهرهاي جهان با بيش از 5/10 ميليون نفر جمعيت است. سئول از نظر اقتصادي بسيار قوي و پنجمين شهر برتر جهان در زمينۀ رشد اقتصادي است. اين شهر با توليد ناخالص 200 ميليارد دلار چهارمين شهر ثروتمند در آسيا و بيستمين شهر ثروتمند جهان است. (Zlatko, 2000)
شهر سئول به منظور پيشرفت در عرصۀ فنّاوری اطلاعات و رقابت با شهرهاي پيشرو در اين زمينه راهبردي را تدوين کرده که بر اساس آن دولت الکترونيکي و ارائه خدمات به شهروندان و توسعه سريع فنّاوری اطلاعات را افزايش ميدهد. براين مبنا چشم انداز اين شهر عبارت است از: تبديل شدن سئول به برترين شهر تميز و جذاب با دولت الکترونيکي قوي در جهان. (گزارشی از اجرای طرح تکفاب در ایران، 1386)
برای تحقق این چشم انداز مهمترین راهبردهاي شهرداري سئول عبارت است از:
تشويق و ترغيب شهروندان به حضور برخط در اداره شهر
کاهش شکاف ديجيتالي ميان شهروندان
ارتقاي بهبود روشهاي اجرايي و اداري با استفاده از فنّاوری اطلاعات
استفاده مؤثر از سيستمهاي اطلاعاتي
تقويت همکاريهاي بين المللي
ترويج و گسترش بازارهاي داخلي
تقويت مديريت شهري مبتني بر سيستم اطلاعات جغرافيايي
يکپارچه سازي شبکه داخلي شهر سئول
یکی از ویژگی های بارز برنامه راهبردی شهر سئول توجه به توسعه و ایجاد شهر مجازی است به طوری که این شهر مجازی دارای فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی پیشرفته و ابزارهای چند رسانه ای و سرگرمی خواهد بود. از این رو شهر سئول در مقایسه با سایر شهرها برای رسیدن به رشد اقتصادی به توسعه صنعت محتوای دیجیتالی پرداخته است. صنعت محتوای دیجیتالی عبارت است از: ساخت و تولید ابزارهای چند رسانه ای، بازیهای رایانه ای و ویدئویی و....
2-13-5- شهرداري ديجيتالي کوالالامپور
کوالالامپور با جمعيت حدود 6/1 ميليون نفر پايتخت، مرکز اقتصادي، سياسي و آموزشي کشور مالزي است. شهر کوالالامپور رشد اقتصادي و اجتماعي سريعي را در دو دهه اخير تجربه کرده است. در سال 2007 میلادی تولید ناخالص سرانه این شهر در حدود 10000 دلار بوده است. بخش گردشگري نقش مهمي را در حيات اقتصادي اين شهر ايفا ميکند و کوالالامپور تلاش کرده تا مکانهاي جذب گردشگرخويش را توسعه دهد.
شهر کوالالامپور براي پيشرفت سريعتر، چشم انداز 20 ساله اي را تدوين کرده، که در آن به بخش فنّاوری اطلاعات نيز توجه ويژهاي داشته است و از آن به عنوان ابزار پيشرفت استفاده ميکند.چشم انداز اين شهر عبارت است از: در سال 2020 شهر کوالالامپور تغييرات مثبت زيادي را در محيط فيزيکي و زندگي مردم خواهد داشت، همچنين به فراهم سازي محيطي با کيفيت بالاي زندگي و جذاب براي کسب وکار و گردشگر متعهد مي شود.
برخي راهبردهای شهر کوالالامپور براي دستيابي به چشمانداز خود عبارت است از: (Colin Buchanan and Partners & Urban Cultures, 2006)
فراهم سازي امکانات مناسب ارتباطاتي
ايجاد ساختارهاي کارآمد شهري
افزايش رقابت در اقتصاد جديد دیجیتالی
چشم انداز و اهداف شهر کوالالامپور با هدف ايجاد برقراري تعادل بين تمامي بخشهاي اقتصادي، اجتماعي، سياسي و محيط جامعه شکل گرفتهاست. براساس اين راهبرد کوالالامپور تلاش ميکند تا زندگي با کيفيتي را براي شهروندانش فراهم آورد و از سويي ديگر بهترين مکان رقابتي را براي کسب وکارها فراهم آورد. برخي سياستهاي شهر کوالالامپور براي اجراي اين برنامه عبارتند از:
افزايش ابزارهاي چندرسانهاي و توسعه زيرساختها براي ايجاد شهرهاي مجازي
فراهمسازي زيرساختهاي ارتباطي مناسب بين شهرداري و شهروندان براي اجراي برنامههاي دولت الکترونيکي
افزايش بخشهاي تحقيق و توسعه براي حضور مناسب در اقتصاد جديد
تدوين چارچوب هاي امنيتي لازم براي حمايت از مالکيت فکري و نوآوري
حمايت از تشکيل مؤسسات و شرکتهاي خصوصي به منظور افزايش فرصت هاي شغلي
افزايش آموزش استفاده از خدمات فنّاوری اطلاعات به شهروندان و ارتقاي سطح مهارتهای نيروي کار
افزايش خدمات، امکانات و سرمايه گذاريها براي توسعه اقتصاد دانش بنياد
مطالعه برنامه راهبردی این شهر نشان می دهد که مسئولان این شهر بر دو مؤلفۀ اصلی شامل: تغییر روشهای سازمانی و بهبود مداوم زیرساختها، تمرکز کرده اند که بودجه کافی برای این امر را از طریق جذب سرمایه گذاریهای و توسعه صنعت گردشگری فراهم می کنند.
2-13-6- برنامه شهرداري ديجيتالي سنگاپور
کشور سنگاپور شامل 63 جزيره است و شهر سنگاپور مهمترين جزيره اين کشور محسوب مي شود. سنگاپور يکي از پيشرفته ترين و ثروتمندترين شهرهاي آسيا است. براساس آمار سال 2007 ميلادي میزان تولید ناخالص سرانه این شهر در حدود 49000 دلار بوده است. اين شهر چهارمين شهر برتر جهان در ميزان سرمايه گذاري خارجي پس از شهرهاي نيويورک، لندن و توکيو محسوب مي شوند. براساس آمارهاي سال 2007 ميلادي ميزان سرمايه گذاري خارجي در اين شهر در حدود 177 ميليارد دلار بوده است. جمعيت اين شهر 84/4 ميليون نفر است. شهر سنگاپور داراي صنعت گردشگري پر رونقي است، به طوري که بر اساس آمارهاي سال 2006 اين شهر در حدود 7/9 ميليون گردشگر خارجي داشته است. شهر سنگاپور از نظر جذب گردشگر در آسيا بعد از شهرهای هنگ کنگ، شانگهاي و توکيو قرار دارد. (Ameli, 2004) (Dieberger, 1998)
شهر سنگاپور طي دهه اخير به شدت بر الکترونيکي کردن خدمات خود افزوده است به طوري که جزء پيشرفته ترين شهرهاي جهان در عرصه دولت الکترونيکي محسوب مي شود.از این رو برنامه راهبردی این شهر حول رقابت با سایر شهرهای برتر جهان در عرصه فنّاوری اطلاعات متمرکز است و مسئولان شهر تلاش می کند تا خدمات الکترونیکی متنوعی را با کانالهای ارتباطاتی گوناگون به شهروندان ارائه دهند. بر اين اساس چشم انداز دولت الکترونيکي شهر سنگاپور اين است که تا سال 2010 ميلادي به عنوان بهترين شهرداري ديجيتالي در جهان تبديل شود به طوري که شهروندان جامعه را از طريق ابزارهاي فنّاوري اطلاعات به يکديگر مرتبط مي کند و خدمات دولتي بسياري را از اين طريق به شهروندان ارائه مي دهد. براساس اين چشم انداز، شهرداري سنگاپور تلاش مي کند تا سال 2010 ميلادي شهرداري هوشمندي را فراهم کند تا از اين طريق تمامي نيازهاي شهروندان را با کيفيت بالا و در اسرع وقت برآورد. شهرداري سنگاپور تلاش مي کند تا سال 2010 به اهداف زير دست يابد:
خدمت به جامعه و ايجاد رضايتمندي کامل شهروندان
تبديل شدن به عنوان يکي از مراکز کسب وکار الکترونيکي
برنامه هاي راهبردي شهرداري سنگاپور براي رسيدن به چشم انداز و اهداف خود عبارت است از:
افزايش دسترسي به خدمات الکترونيکي سازمان ها
افزايش ظرفيت و هم افزايي در دولت
افزايش مزيتهاي رقابتي
توسعه کسب وکار الکترونيکي در بخشهاي خصوصي و دولتي
پيشگامي در توسعه و ايجاد نوآوري در بخش فنّاوري اطلاعات
توسعه آموزش الکترونيکي
کاهش شکاف ديجيتالي در شهر
برخي برنامه ها و اقدامات مهم شهرداري سنگاپور عبارتند از:
افزايش ارائه خدمات الکترونيکي به کسب وکارها و سازمانها و تشويق و ترغيب بيشتر شهروندان به دسترسي و استفاده از اشکال متنوع خدمات الکترونيکي
افزايش همکاري بين کسب وکارها و سازمان در ارائه سريع تر خدمات به شهروندان
گسترش و ترويج محيط الکترونيکي که سواد ديجيتالي جامعه را ارتقا دهد
ايجاد و توسعه مؤسسات اعطاي گواهي هاي ديجيتالي
گسترش امنيت زيرساختهاي فنّاوري اطلاعات و فراهم سازي شبکه‌هاي ارتباطاتي قابل اعتماد
حمايت از بخش تحقيق و توسعه
ارائه پيشنهادات و نظرات به دولتمردان به صورت برخط و تبادل نظر با آنها
2-13-7- شهرداري ديجيتالي نيويورک
شهر نيويورک بزرگترين و سومين شهر پر جمعيت ايالات متحده آمريکا است.جمعيت اين شهر در سال 2008 ميلادي در حدود 5/19 ميليون نفر بوده است. شهر نيويورک يکي از شهرهاي بزرگ اقتصادي جهان است به طوري که در سال 2007 ميلادي حجم صادرات اين شهر در حدود 1/71 ميليارد دلار بوده است و میزان تولید ناخالص این شهر در سال 2008 میلادی در حدود 1.284 میلیارد دلار بوده است که در حقيقت سومين شهر با توليد ناخالصي بالا بعد از کاليفرنيا و تگزاس است. همچنین میزان تولید ناخالص سرانه این شهر در سال 2007 میلادی در حدود 53000 دلار بوده است. شهر نيويورک مرکز اقتصاد ايالات متحده آمريکا و مرکز بورس نيويورک بزرگترين مرکز تبادل بورس و سهام در دنياست به طوري که بسياري از شرکتهاي مهم در اين بورس سرمايه گذاري کرده اند.
شهرداري اين شهر نيز همگام با ديگر شهرهاي جهان براي پيشرو ماندن در عرصه اقتصادي از فنّاوريهاي نوين بهره مي گيرد و لذا برنامهای راهبردي براي رسيدن به اهداف خود تدوين کرده است. برنامه ديجيتالي شهر نيويورک بر شفافيت اداري، پاسخگويي مسئولان و دسترسي به تمامي خدمات دولتي متمرکز است و شهرداري این شهر تلاش مي کند تا از طريق برنامه هاي فنّاوري اطلاعات به اهداف فوق دست يابد. برخي برنامه هاي راهبردي شهرداري ديجيتالي نيويورک عبارتند از:
تسهيل جريان کاري خودکار و تبادل اطلاعات در ميان عمليات و فعاليتهاي سازمانها
گسترش خدمات بر خط و افزايش سيستمهاي پشتيباني
بهبود نقل و انتقالات مالي شهر از طريق سيستمهاي هماهنگ و يکپارچه
توسعه و گسترش تجزيه و تحليل داده ها و قابليتهاي گزارش گيري در بهبود قابليتهاي پاسخگويي
استفاده از ابزارهاي چندرسانه اي براي توسعه آموزش الکترونيکي
تقويت سيستمها و فرايندهاي موجود به منظور بهبود کيفيت اطلاعات و ايجاد منابع قابل اعتماد از داده ها
توسعه ابزارهاي خودکار به منظور بهبود وکارايي کيفيت اطلاعات و يکپارچگي آن در ميان سازمانهاي مختلف
فراهم سازي و توسعه راه حلهاي فنّاوري براي ارزيابي و گزارش گيري عمليات سازمان
مقايسه و تحليل شهرداريهاي ديجيتالي
در بخشهای پیشین برنامه هاي راهبردی شهرداريهاي ديجيتالي در شهرهاي مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به برنامه های راهبردی دیجیتالی شهرهای مذکور مي توان شهرداريهاي ديجيتالي را به دو دسته شهرداريهاي تندرو و شهرداريهاي پيشتاز تقسيم کرد. جدول 2-2 و 2-3 جمعیت و میزان تولید ناخالص سرانه شهرهای تندور و پیشتاز را نشان میدهد.
جدول2-2: جمعیت و تولید ناخالص سرانه شهرهای تندرو
تولید ناخالص سرانه(سال 2007 میلادی)جمعیت (سال 2007 میلادی)شهرها30000 دلار7 میلیونهنگ کنگ19000 دلار5/10 میلیونسئول10000 دلار6/1 میلیونکوالالامپور29500 دلار2 میلیونآکلند8000 دلار17 میلیونپکن
جدول 2-3: جمعیت و تولید ناخالص سرانه شهرهای پیشتاز
تولید ناخالص سرانه(سال 2007 میلادی)جمعیت (سال 2007 میلادی)شهرها35000 دلار7/4 میلیونتورنتو39000 دلار14 میلیونلندن33000 دلار4 میلیونملبورن49000 دلار8/4 میلیونسنگاپور53000 دلار19 میلیوننیویورک
همان طوری که از جداول 2-2 و 2-3 مشاهده میشود، شهرهای تندرو از تولید ناخالص سرانه 30000 دلار و کمتر از آن نسبت به شهرهای پیشتاز برخوردار هستند و این در حالی است که برخی از آنها مانند کوالالامپور و آکلند از جمعیت نسبتا کمتری نسبت به شهرهای پیشتاز برخوردار هستند. اما در مقابل شهرهای پیشتاز دارای تولید ناخالص سرانه بالای 30000 دلار هستند و این در حالی است که برخی از آنها مانند نیویورک و لندن دارای جمعیت نسبتا زیادی هستند. این امر نشان می دهد که شهرهای پیشتاز از موقعیت اقتصادی مناسبتری نسبت به شهرهای تندرو برخوردار هستند و از این قدرت اقتصادی نه تنها برای بهبود زیرساخت ها و خدمت به جامعه استفاده کردند بلکه تلاش میکنند تا به اقتصاد دیجیتالی و دانش بنیاد دست یابند و برای رسیدن به این هدف از فنّاوری اطلاعات کمک می گیرند. اما در مقابل شهرهای تندرو تلاش می کنند تا به وضعیت اقتصادی مطلوبی همانند شهرهای پیشتاز دست یابند و برای رسیدن به این هدف از فنّاوری اطلاعات به منظور کاهش هزینه ها و بهبود فرایندها استفاده میکنند، از این رو در برنامه راهبردي خود بر توسعه زيرساختهاي ارتباطي شهري و آموزش شهروندان و کارکنان سازمانها تمرکز دارند و به طور کلي بر جنبه هاي اجتماعي بيشتر متمرکز هستند. شهرداري هاي ديجيتالي هنگکنگ، سئول،کوالالامپور، پکن و آکلند جزء اين دسته از شهرداري ها هستند.
شهر سئول در برنامۀ توسعۀ اطلاعاتی خود به شدت به مفهوم توسعه شهرهای مجازی و اجراي تمامی برنامههاي شهرداری به صورت الکترونيکي بها داده است و رسيدن به اين برنامه های راهبردي را مستلزم استفاده از پيشرفته ترين تجهيزات فنّاوري اطلاعات دانسته است.
شهر کوالالامپور به عنوان شهري در حال توسعه، بهبود زيرساختها و تغییر روشهای سازمانی براي توسعه شهر در عرصۀ فنّاوري اطلاعات را جزء اقدامات و برنامه هاي مهم خود قرار داده است و چشم اندازي طولاني مدت و بيست ساله را در نظر گرفته است.
شهرداري پکن بر توسعه اقتصادي، سياسي و اجتماعي جامعه متمرکز است، لذا برای توسعه در عرصه اجتماعی به بهبود زیرساختها پرداخته است و برای دستیابی به توسعه اقتصادی و سیاسی بر بهبود ساحتارهاي اداري متمرکز شده است. به همين دليل شهرداري پکن تلاش مي کند تا با استفاده از برنامه راهبردي در ابتدا سلسله مراتب دیوان اداري را در ميان سازمانهاي اين شهر را کاهش دهد، روشهاي اجرايي دولت را اصلاح کند، فرايند کسب وکار دولت را بهينه کند، فعاليتهاي اجرايي را شفاف کند، کيفيت خدمات دولت و مديريت آن را بهبود بخشد، ارتباط بين واحدها سازماني دولت و همچنين ارتباط بين دولت با مردم را افزايش دهد تا در نهايت نظامی صادق و کارا را ايجاد کند.
شهرداري هاي پيشتاز، به دليل پيشرفتهاي بسيار در عرصه فنّاوری اطلاعات از اين فناوري در برنامۀ راهبردي خود به عنوان ابزاري براي رشد اقتصادي بهره ميگيرند. شهرداريهاي ديجيتالي سنگاپور، تورنتو، لندن، ملبورن و نيويورک در اين دسته جاي دارند.
شهر سنگاپور يکي از بهترين شهرهاي ارتباطاتي در حوزۀ فنّاوري اطلاعات در آسياست از اين رو برنامه راهبردي ديجيتالي شهرداري سنگاپور نسبت به برنامه هاي ديجيتالي شهرهاي ديگر بر مشارکت و تعامل بيشتر با شهروندان متمرکز است و تلاش مي کند تا شهروندان را در سياستگذاري هاي شهر دخيل کند و اطلاعات مناسب و مفيدي را براي آنان فراهم آورد. هدف شهرداري سنگاپور رسيدن به مرحله يکپارچگي کامل بخشهاي خصوصي و دولتي است و براي رسيدن به اين هدف شهرداري سنگاپور تمامي تمرکز خود را معطوف به سازمان ها کرده است و معتقد است که بعد از فراهم سازي زيرساخت هاي مناسب توجه به عملکردهاي سازمان و الکترونيکي کردن تمامي فعاليتهاي آنان و گسترش نوآوري و تحقيق و توسعه در سازمان ها لازمه رسيدن به دولت الکترونيکي و يا شهرداري ديجيتالي است.
شهر تورنتو تاکنون سرمايه گذاري زيادي را در بخش فنّاوري اطلاعات انجام داده است. از اين رو شهر تورنتو بيش از آنکه از فنّاوری اطلاعات به عنوان ابزاري براي توسعه، بهره‌وري و خدمات به شهروندان استفاده کند، از آن براي رشد اقتصادي و پيشرفت به سمت جامعه اطلاعاتي بهره ميگيرد. زيرا اين شهر در زمينه فنّاوری اطلاعات شهري کاملا پيشرفته است به همين دليل راهبردها و اهداف اين شهر حول مشاوره، سرمايه گذاري بيشتر و تطبيق و سازگاري با فنّاوریهاي نوين تمرکز يافته است.
لندن شهري کاملا اقتصادي و تجاري است، از اين رو مهمترین نکتۀ برنامه فنّاوری اطلاعات لندن در مقايسه با ديگر شهرها آن است از فنّاوری اطلاعات براي اهداف اقتصادی و تجاري استفاده ميکند، بنابراين به مواردي مانند استفاده از فناوری اطلاعات به عنوان ابزاري براي رقابت، رشد اقتصادي، ارتباط بيشتر کسب وکارها، تشويق به استفاده از کارتهاي هوشمند و اعتباري، توسعه بازارهاي تجارت الکترونيکي و کسب وکار الکترونيکي، حضور در بازارهاي جهاني، اقتصاد دانش بنياد و... بيش از ساير موارد نسبت اهميت ميدهد ويژگي بارز راهبرد اين شهر نسبت به ديگر شهرها آن است که شهر لندن به سياستگذاري هاي جامع در فراهم سازي شرايط کار از راه دور (دور کاري) و اطلاع رساني آن توجه ويژهاي دارد که اين امر به دليل همان ماهيت اقتصادي و تجاري بودن شهر لندن است.
برنامه راهبردي ديجيتالي شهرداري نيويورک بر شفافيت اداري، پاسخگويي مسئولان و دسترسي به تمامي خدمات دولتي براي رسيدن به رشد اقتصادي متمرکز است و از اين رو بر پشتيباني از بنگاههاي شهر از طريق بهبود خدمات مديريت در حوزۀ ارائه خدمات به شهروندان متمرکز است و اين امر را از طريق فراهم سازي ابزارهاي خودکار براي تعامل بيشتر کارکنان با بنگاه ها ايجاد مي کند.
با اين حال با برنامه راهبردی هر يک از اين شهرها وجوه مشترک بسياري نيز با هم دارند. برخي وجوه مشترک برنامهها و راهبردهاي اين شهرها عبارتند از:
آموزش به کارکنان و شهروندان در تمامی برنامه های راهبردی مشاهده می شود که این امر نیز به دلیل ماهیت متغیر فنّاوری است. از این رو تمامی شهرها حضور فعال در برنامه های توسعه فنّاوری اطلاعات (مانند: برپایی کنفرانس ها، نمایشگاه ها، همایش ها و...) را به عنوان یکی از عوامل مهم تشویق همگان (کسب وکارها و شهروندان) در برنامه های خود گنجانده اند.
تمامی برنامه ها برگسترش پژوهش و توسعه واحدهاي تحقيق وتوسعه در عرصه فنّاوری اطلاعات متمرکز هستند.
تمامی شهرداری ها معتقدند افزایش شرکتهاي فناوری اطلاعات و فراهم سازي امکانات براي آنان لازمه رسیدن به جامعه اطلاعاتی است.
تمامی برنامه ها بر توسعه کسب وکار الکترونيکي و تجارت الکترونیکی متمرکز هستند.
در مقابل اين وجوه مشترک، تفاوتهاي بسياري نيز بين راهبردها و برنامههاي آنها وجود دارد، که اين امر به عوامل متعددي بستگي دارد. براي نمونه تمامي شهرها در راهبرد خود به مباحث امنيت اطلاعات و مديريت آن وحتي به حمايت از مالکيت فکري توجه ويژهاي دارند و اين در حالي است که اين حوزه در راهبردهاي لندن و تورنتو شايد به دليل وجود قانونهاي قوي و حمايتي، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
نمونه هایی از شهرداریهای ایران که در راه الکترونیکی شدن گام برداشته اند
2-15-1- شهرداری‌الکترونیکی اصفهان
برای اعلام وضعیتی مشخص از شهرداری اصفهان احتیاج به بررسی شاخصهای گوناگون در این شهرداری داریم. پس در قسمت اول این بخش به تعریف شاخص‌ها می‌پردازیم و در قسمت دوم، شهرداری اصفهان را به وسیله این شاخص‌ها مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.
A. مدل و شاخصهاي ارزيابي آمادگي الكترونيكي شهرداري اصفهان
قبل از هرگونه ارزیابی، باید مدلی را برای ارزیابی بسترهای توسعهالکترونیکی در نهاد شهرداری فراهم کنیم. این مدل باید تمام مواردی که میتوانند در ارائه خدمات الکترونیکی به شهروندان موثر باشند را در بر بگیرد.
شکل 2-4: مدل ارزيابي آمادگي الكترونيكي شهرداري اصفهان
در واقع، مدل ارائه گرديده شامل سه سطح زيرساخت فني، سيستمها و خدمات الكترونيكي و آمادگي سازمان شهرداري مي‌باشد. كه هر كدام شامل تعدادي شاخص در راستاي ارزيابي آمادگي الكترونيكي با در نظر گرفتن دسترسي‌ها، فرصتها و ظرفيت‌هاي پيشروي سازمان شهرداري ميباشند.
B. نتايج ارزيابي آمادگي الكترونيكي شهرداري اصفهان
در جدول و نمودارهاي ذيل نتايج اندازه گيري وضع موجود (1388) شهرداري الكترونيكي اصفهان و پيش بيني سال آينده (1389) بر اساس شاخص ها و مدل فوق ارايه مي‌گردد.
جدول 2-4: نتايج ارزيابي آمادگي الكترونيكي در شهرداري اصفهان
منظر ارزیابیپیشرفت تا آخر سال 1388پیشرفت تا آخر سال 1389زيرساخت فني شهرداري اصفهان (وزن 35%)55%72%سيستمها و خدمات الكترونيكي شهرداري اصفهان (وزن 45%)23%33%آمادگي سازماني شهرداري اصفهان (وزن 20%)41%56%
نمودار2-1: مقايسه وضعيت زير ساخت فني شهرداري اصفهان تا انتهاي سال 1388،پيش بيني سال 1389 و وضعيت مطلوب
نمودار2-2: مقايسه وضعيت سيستمها و خدمات الكترونيكي شهرداري اصفهان تا انتهاي سال 1388،پيش بيني سال 1389 و وضعيت مطلوب
نمودار2-3: مقايسه وضعيت آمادگي سازماني شهرداري اصفهان تا انتهاي سال 1388،پيش بيني سال 1389 و وضعيت مطلوب
نتیجه گیری: شهرداری اصفهان دارای دو مزیت بسیار بالا در زمینه ارائه‌ی خدمات الکترونیکی است. اول اینکه دارای نیروی متخصص در حد متوسط است و دوم اینکه زیرساختهای مناسبی جهت پیشرفت در آینده دارد. روند تغییرات و نوع پیشرفت شهرداری اصفهان در یک سال که در نمودارهای بالا دیده میشود، بیانگر فراهم بودن زیرساختهای مناسب است.
2-15-2- شهرداری‌الکترونیکی مشهد
سند راهبردی شهر الکترونیکی مشهد در 500 صفحه تنظیم و تحویل شهرداری آن شده است. این سند در راستای اهداف سند توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات قرار دارد و از این جهت که زمینه اجرای عملیات شهر الکترونیکی مشهد را بر اساس اصول علمی جهان راهبردی می کند، حائز اهمیت است.
تدوین سند راهبردی، اولین اقدام اساسی برای ایجاد شهر الکترونیکی مشهد است.در این سند اقدامات اولیه و نیازهای ابتدایی برای برپایی شهر الکترونیک مشهد مشخص شده اند. همچنین چشم اندازها، راهبردها سیاست های شهر مشهد در این رابطه تدوین شده اند تا از انجام کار های موازی و اضافه کاری ها جلوگیری شود و تمام تلاشها جهت رسیدن به یک شهر الکترونیک مطلوب متمرکزگردند. این سندبه عنوان راهنمای سازمانهای دولتی و خصوصی برای ایجاد شهر الکترونیکی تلقی می شود. پیاده سازی شهر الکترونیک 4 مرحله دارد.
مرحله اول:
تهیه قانون شهر الکترونیکی
ارائه تسهیلات اینترنتی و طراحی سایت های سازمان های دولتی و بخش خصوصی شهر مشهد
افزایش آگاهی عمومی شهروندان و کارکنان دولت به توانمندی های فناوری اطلاعات
تربیت نیروی انسانی متخصص در فناوری اطلاعات
ایجاد شبکه بین دستگاه های شهری، تجهیز و ارتقاء سخت افزار و نرم افزار های واحد ها
تهیه سند راهبردی شهر الکترونیک
مرحله دوم:
عرضه خدمات الکترونیکی به شهروندان
تولید، توزیع و استفاده از اطلاعات دیجیتالی در واحد های دولتی و خصوصی شهر الکترونیک
توسعه آموزش تخصصی به کارکنان دولت و آموزش ویژه شهروندی شهر الکترونیک
توسعه سیستم های نرم افزاری کاربردی در واحدهای شهر الکترونیک
اصلاح نظام مدیریت شهری و رویه های سنتی بر مبنای شهر الکترونیک
مرحله سوم:
ایجاد تعامل اطلاعاتی بین دستگاههای دولتی و بخش خصوصی
ایجا تعامل اطلاعاتی بین شهروندان و دستگاههای دولتی و بخش خصوصی شهر الکترونیک
توسعه آموزش های تعاملی و تجارت نوین
تدوین استانداردهای لازم برای اداره شهر الکترونیک مشهد
مرحله چهارم:
ایجاد سیتم های عمومی یکپارچه( تجارت الکترونیکی،بانکداری الکترونیکی، آموزش الکترونیکی، سیستم مالیاتی و......) در سطح ادارات، سازمان ها، شرکت ها، اصناف و سایر بخش های شهر الکترونیک مشهد
انجام تراکنش های ویژه به صوزت الکترونیکی
ایجاد سازمانهای مجازی در تجارت، آموزش، بهداشت و....
تعامل اطلاعاتی در سطح ملی با دستگاههای دولتی و بخش خصوصی
تعامل اطلاعاتی با جامعه اطلاعاتی جهان به عنوان شهروندان هزاره سوم
بازنگری منظم سیاست ها و برنامه شهرداری الکترونیک و به روز رسانی آن
بهبود مستمر سیستم های شهرداری الکترونیک
آدرس شهر الکترونیکی مشهد www.e-mashhad.com می باشد.
2-15-3- شهرداری‌الکترونیکی تبریز
هدف اصلي، تشريح و بررسي اقدامات صورت گرفته در زمينه فناوري‌اطلاعات در شهرداري كلان شهر تبريز است. براي اين‌کار، ابتدا بايد وضع جاري، محدوديت‌ها و چالش‌هاي اين شهر را در حوزه فناوري اطلاعات مورد بررسي قرار داده و سپس اقداماتي که شهرداري اين شهر، براي مواجهه با آنها انجام داده را بيان کنيم. درنهايت، راهكارهاي لازم براي تسريع امور شهرداري الكترونيكي در اين كلان شهر پيشنهاد شده است. براساس طبقه بندي رسمي، شهرداري هاي ايران در 12 گروه، درجه‌بندي شده‌اند. اساس اين طبقه‌بندي نيز جمعيت، سابقه و مشخصه‌هاي شهر از نظر تقسيمات كشوري است. طبق اين طبقه بندي، شهرداري تبريز در بالاترين درجه قرار دارد.
A. اقدامات صورت گرفته در جهت رفع چالش‌ها و محدوديت‌ها:
يکي از مهمترين اقدامات صورت گرفته توسط شهرداري تبريز، برگزاري جلسات متفاوت با شهرداريهاي ساير کلان‌شهر‌هاي ايران است که اين امر نقش پررنگي در غلبه بر محدوديت‌ها و چالش‌هاي شهر داشته است. استفاده از منابع درآمدي پايدار نيز پاسخگوي مطالبات مردم است.
شهرداري شهر تبريز اقدامات زيادي را در جهت پيشبرد اهداف شهرداريالکترونيکي انجام داده‌است که در بخش بعد به آنها اشاره خواهد شد.
B. IT در شهرداري تبريز:
برنامه‌هايي كه سازمان آمار و فناوري اطلاعات شهرداري تبريز در سال 1388 به مرحله اجرا گذاشته است، به شرح ذيل مي‌باشد.(گروه بازديدكنندگان، آذر 1388)
1- استقرار سيستم اتوماسيون اداري تحت وب در مناطق مختلف شهرداري، معاونتها و سازمانهاي شهرداري
2- استقرار سايت اطلاع رساني شهرداريهاي مناطق و سازمانها
3- استقرار سيستم مكانيزه شهرسازي در مناطق 8گانه (مناطق 1،2،3،4،5اجرايي و مناطق 6،7،8 در حال اجرا)
4- استقرار سيستم راهنماي‌شهروندان تحت وب و كيوسك اطلاع رساني
5- استقرار سيستم آرشيو الكترونيكي در شهرداريهاي مناطق4،3،2،1 اداره كارگزيني و املاك
6- استقرار سيستم شهرداري اينترنتي
7- استقرار سيستم پرداخت اتوماتيك عوارض خودرو در چهار سطح
الف:پرداخت به صورت اينترنتي
ب:پرداخت به صورت وب كيوسك تحت pos
ج:پرداخت به صورت پيام كوتاه (sms)
د:پرداخت به صورت مراجعه حضوري به ادارات شهرداري
8- ايجاد شبكه اينترانت شهرداري تبريز با زير ساخت DSL
9- ايجاد شبكه اينترانت شهرداري تبريز با زير ساخت فيبر نوري(در حال اتمام)
10- ايجاد شبكه LAN شهرداريهاي مناطق 8گانه، معاونتها و سازمانها
11- تجهيز شهرداريهاي مناطق به سخت افزارهاي سيستمهاي اطلاعاتي(San storage)
12- عملياتي نمودن GIS
13- برنامه ريزي پرواز براي تهيه عكس‌هاي جديد از تبريز به تعداد 2271 قطعه عكس در مقياس هاي 4000/1، 10000/1
14- تبديل عكس‌ها به نقشه‌هاي رقومي مبتني بر نيازهاي اطلاعاتي پايگاه‌داده جغرافيايي شهر تبريز
15- انجام عمليات Geo DataBase در سطح تقريبي 54000 هكتار
16- تعريف و انجام مقدمات پروژه GISارزش معاملاتي املاك و مستغلات شهر تبريز
17- تعريف و انجام مقدمات پروژه GIS نوسازي شهر تبريز جهت ساماندهي كدهاي‌نوسازي تبريز به عنوان كليد اصلي دسترسي به اطلاعات پايگاه‌داده شهر تبريز
18- دريافت گواهينامهISO 9001 از موسسه Global انگلستان نسخه 2000 توسط شهرداري منطقه يك تبريز
حال به بررسي بعضي از پروژه‌هاي انجام شده در اين شهرداري پرداخته خواهد شد.
پورتال شهرداري تبريز:
پورتال شهرداري شهر تبريز، تحت عنوان پايگاه اطلاع‌رساني شهر تبريز به خدمات‌رساني به شهروندان اين شهر مي‌پردازد. اين پورتال که توسط سازمان آمار و فناوري اطلاعات شهرداري تبريز طراحي شده است، خدماتي نظير سيستم شهرداريالکترونيکي، سيستم عوارض خودرو،سيستم راهنماي درخواست شهروندان تبريز از شهرداري، Web GIS شهرداري تبريز، تعرفه عوارض محلي و... را به صورت اينترنتي ارائه ميدهد. همچنين اطلاعاتي در مورد شهرداري و شهردار، معاونت‌هاي گوناگون شهرداري،مديريت مناطق شهرداري، برنامه‌هاي‌گوناگون شهرداري و... نيز در اين پورتال به چشم مي‌خورد. امکانات موجود در پورتال شهرداري تبريز،توانسته بخش زيادي از اهداف شهرداريالکترونيکي را در خدمات‌رساني به شهروندان فراهم کند که با فرهنگ‌سازي و آموزش‌هاي لازم، مي‌توان اهداف بيشتري را تحت پوشش قرار داد.
پ. برنامه‌هاي‌اجرايي سال 1388
- ايجاد مركز بانك اطلاعات متمركز DataCenter
- ايجاد شبكه اينترانت شهرداري تبريز با زير ساخت wimax
- توسعه سيستم آرشيو الكترونيكي در مناطق 8،7،6،5 شهرداري تبريز
- توسعه سيستم مكانيزه شهرسازي به كارت‌هاي هوشمند
- استقرار سيستم 137 شهرداري تبريز در زير ساخت‌هاي تلفني، اينترنتي و پيام كوتاه
- استقرار سيستم اطلاعات مديريتي (سام) در شهرداري تبريز
- ايجاد سيستم ويدئو كنفرانس شهرداري
از جمله فعاليت بسيار ارزنده سازمان آمار و فناوري اطلاعات شهرداري تبريز، انجام مهندسي مجدد درمناطق مختلف شهرداري تبريز (منطقه يك بصورت كامل و مناطق ديگر در حال انجام) مي‌باشد. بر همين اساس كليه امور مرتبط با شهرداري،جهت مراجعين در يك قسمت قابل انجام است و از تعدد و پيچيدگي فرآيندها در قسمت‌هاي مختلف شهرداري جلوگيري بعمل خواهد آمد.
نتیجه گیری:
شهرداري تبريز نيز با بهره‌گيري از آخرين فناوري‌ها اقداماتي را جهت رفاه شهروندان صورت داده که مي توان اين اقدامات را به دو دسته تقسيم کرد:
آ. اقداماتي که در قالب پورتال شهرداري انجام شده و موجب استفاده از برخي از خدمات شهرداري به صورت غيرحضوري مي‌گردد.
ب. اقداماتي در قالب زيرساختهاي شهرداري و سازمانهاي تابعه که موجب يکپارچه شدن سيستمها و بالا رفتن سرعت و دقت خدمات مي‌شود.
با توجه با آمارهاي ارائه شده، شهر تبريز مراحل اوليه را در هر دو زمينه به خوبي طي کرده است و زيرساختهاي لازم در اين شهرداري فراهم شده‌است. همچنين برقراري ارتباط با ديگر کلانشهرها نقش پررنگي در تبادل تجربه‌ها داشته است.
با عنايت به موارد ذکر شده، پيشنهادهاي راهبردي مناسبي را در جهت پيشرفت شهرداري شهر تبريز بر اساس معيارهاي شهرداري الکترونيکي به قرار زیر می باشد:
آ. تکميل موضوعات موردنظر و ارتقاي کيفي صفحات پورتال براي جذب مخاطب بيشتر و سهولت استفاده شهروندان از آن.
ب. تبليغات، فرهنگ‌سازي و آموزش مناسب در جهت استفاده شهروندان از پورتال شهرداري، براي دريافت خدمات نوين شهري.
پ. استقرار سيستمهاي يکپارچه براي استفاده هرچه بيشتر از زيرساختهاي فراهم شده.
ت. تداوم و به‌روزرساني آموزش پرسنل شهرداري جهت استفاده‌ي درست از سيستمها و همچنين افزايش راندمان کاري.
به نظر مي‌رسد، با انجام اهداف درنظر گرفته شده براي سال 1390 و همچنين با عنايت به پيشنهادهاي بالا، شهرداري تبريز به يکي از بهترين شهرداري‌ها در زمينه ارائه خدمات نوين شهري مبدل گردد.
2-15-4- شهرداری‌الکترونیکی کازرون
1. شهرداری کازرون از سال‌ها پیش برای انجام امور مربوط به درآمد و نوسازی و حسابداری از یک سیستم نرم‌افزاری تحت سیستم عامل DOS و بانک اطلاعاتی FOXPRO استفاده می‌نمود.
2. شهرداری کازرون تلاش كرده است تا اقدامات مناسبي براي تهیه، نصب، راه‌اندازی و پشتیبانی اتوماسیون دبیرخانه انجام دهد. تا بتواند ضمن ایجاد یک آرشیو منظم، عملیات گردش مکاتبات با سرعت و دقت بیشتری انجام گیرد. بستر سخت‌افزاری لازم با خرید کامپیوتر و راه‌اندازی شبکه LAN فراهم گردید.
3. همچنین برای اطلاع‌رسانی گسترده‌تر و دسترسی سریعتر به اخبار اقدامات شهرداری، وب‌سایتی به نشانی www.kazeron.ir راه‌اندازی گردید. و همچنین سیستم تلفن گویا راه‌اندازی شده است. شهروندان میتوانند با شماره تماس 137(6خط) با این سامانه ارتباط برقرار کنند.
سیستم جامع شهرسازی و نوسازی:
اين سيستم نرم افزاري مهمترين سيستم نرم افزاري در پروژه شهرداري الكترونيكي است. بنابراين شهرداری کازرون در راستای تحقق اهداف شهرداری، شهر و دولت الکترونیکی برآن شد تا فعالیت‌های درون شهری را کاملا مکانیزه کند. بدین منظور سیستمی را تحت عنوان(نصب‌راه‌اندازی و آموزش سیستمهای جامع شهرسازی و نوسازی) راه اندازی نمود.
کارشناسان شرکتهاي خصوصي با حضور در شهرداری از وضعیت موجود واحدهای درگير در پروژه و امکانات بازدید بعمل آورده اند. آموزش پرسنل در محل برگزاری کلاس‌ها نیز آغاز شد و به موازات آن عمل انتقال اطلاعات از سیستمهای قبلی موجود در شهرداری به سیستم اتوماسیون جدید و خرید تجهیزات مربوط به ايستگاه‌هاي كاري و نصب و راه‌اندازی سیستم‌ها و استقرار آنها صورت پذیرفت. در طی این مدت تا کنون نیز سیستم بصورت کامل و مداوم در حال اجرا و استفاده است.
سیستم جامع اداری و مالی:
پس از بهره‌برداری کاملا موفق سیستمهای جامع شهرسازی، شهرداری کازرون تصمیم به حرکتی دیگر بسوی شهرداری الکترونیکی گرفت. با بازدید از شرکت‌ها و سازمانهای تولیدکننده سیستمهای شهرداری اقدام به انعقاد قراردادی نموده است. طی این قرارداد، سیستمهای جامع اداری و مالی شامل سیستم انبار و حسابداری انبار، اموال و استهلاک، حسابداری مالی، دبیرخانه و گردش مکاتبات اداری، کارگزینی، حقوق و دستمزد و حضور و غیاب خریداری گردید. سرور مربوطه در اختیار پرسنل و سیستمهای مذکور روی آن نصب گردید. عملیات بومی‌سازی سیستمهای دبیرخانه و گردش مکاتبات،پرسنلی و انبار و اموال و بلا‌فاصله پس از آن برنامه‌های آموزشی این سیستم‌ها انجام گرفت. در حین کار نیز برخی از ایراد‌های سیستم مشاهده و برطرف گردید. یک نسخه از اطلاعات موجود در سیستم قبلی مورد استفاده در شهرداری تبدیل به دادههای قابل استفاده در این سیستم در اختیار قرار گرفته که هم‌اکنون در حال بررسی و انجام است. در حال حاضر سیستم دبیرخانه و گردش مکاتبات، انبار، اموال و حسابداری در حال بهره‌برداری است و سیستمهای پرسنلی، حقوق و دستمزد و حضور و غیاب نیز در حال راه‌اندازی و آموزش است.
ایجاد سیستم نرم‌افزاری تلفن گویا:
این سیستم قابلیت پاسخ‌گویی 2 خط تلفن به طور همزمان را دارد. همچنین ایجاد سیستم نرم‌افزاری با قابلیتهای (اطلاع رسانی گویا، صندوق پیام، صندوق پرسش و پاسخ، پست صوتی، اپراتور خودکار به صورت همزمان) در اين سيستم ديده شده است. جهت نصب و راه‌اندازی سیستم تلفن گویا شهرداری باید برای آماده‌سازی موارد زیر تلاش کند: 2عدد خط تلفن داخلی یا خط مستقیم شهری، حداقل یک کامپیوتربا 256 مگابایت حافظه، آماده‌سازی بستر مناسب جهت نسب سیستم گویا.
2-15-5- شهرداری الکترونیک مرند
شهرداري شهر مرند در سال 1314 تاسيس شده است. درجه اختصاص داده شده به اين شهرداري، 8 است.(درجه‌بندي شهرداري از درجه يك –كوچكترين شهر- تا درجه دوازده-كلان‌شهرها- مي‌باشد.) اين شهر داراي 2 منطقه به‌صورت قراردادي، 5 ناحيه شهري و 16 محله مي باشد كه 100 نقطه روستايي در حومه آن قرار گرفته است.
سازمانهاي تابعه شهرداري مرند عبارتند از:
1- سازمان آتش‌نشاني، 2- سازمان اتوبوسراني، 3- سازمان تاکسيراني،
4- سازمان پارک‌ها و فضاي سبز، 5- سازمان بهسازي و نوسازي، 6- سازمان بازيافت(در حال راه اندازي)
پرسنل اين شهرداري،450 نفر اعم از كارمندي و كارگري مي‌باشد كه از اين تعداد 35 نفر كارمند اداري با تحصيلات زير ميباشند: راهنمايي:3 نفر، ديپلم:16 نفر، فوق ديپلم:2 نفر، ليسانس:11 نفر و فوق ليسانس:2 نفر
خدمات صورت گرفته توسط شهرداريالکترونيکي شهر مرند:
ايجاد شبکه LAN
در اين شهرداري با يك راهكار و متد مناسب و ساختاريافته، شبکه كابلي محلي مناسب به‌عنوان زيرساخت شبكه درون سازماني از تجهيزات زير بهره مي‌برد:
1) كابل‌كشي با كابل Cat 5e
2) سرور 380HP DL (2دستگاه)، Backup server(1دستگاه)
3) UPS پشتيبان سرور 3kv(1دستگاه)
4)UPS پشتيبان مركزي ساختمان 5kv(4 دستگاه)
5) سوئيچ 48 پورت D-Link(4 دستگاه)
سيستم جامع شهرسازي و نوسازي:
يكي از اين سيستمهاي نرم افزاري، سيستم جامع شهرسازي و نوسازي است كه طبق سند راهبردي شهرهاي پايلوت ازجمله مرند موردنياز است. شهرداري مرند، كليه امور مربوط به طراحي سيستمهاي مورد نياز خود را كه مهمترين سيستم نرم‌افزاري در شهرداري الكترونيكي است به شركت‌هاي خصوصي معتبري واگذار نموده است. از روند اجراي اين‌كار مي‌توان به ورود اطلاعات 32000 ملك مميزي شده از مجموع 35000 ملك و يا 95% امور مربوط به بايگاني الكترونيكي مشتمل بر 35000 پرونده ملكي اشاره نمود و نيز كليه موارد مربوط به طراحي پروانه ساختمان، گواهي عدم خلافي و.... طراحي شده است.
پورتال شهرداري مرند:
پورتال اين شهرداري به آدرس www.marand.ir توسط شركت داده‌پردازي دوران طراحي شده است که در آن اطلاعاتي راجع به سابقه تاريخي- سياسي شهر مرند، شوراي شهر مرند، شهرداري شهر مرند و كاركنان آن، مناقصه‌هاي شهرداري، امکان برقراري ارتباط با شهرداري و ارائه نظرات، اطلاعات درباره مدارک لازم براي حمل و نقل و صدور پروانه کار و.... وجود دارد.
سيستم جامع اداري و مالي:
شهرداري مرند فاقد سيستم جامع اداري و مالي مي‌باشد.
سيستم جامع مديريت آرامستان:
يكي ديگر از سيستمهاي نرم‌افزاري موردنياز براي تحقق و دستيابي به شهرداري الكترونيكي طبق سند راهبردي شهرداريهاي پايلوت، وجود سيستم جامع مديريت آرامستان است كه به دلايل مذهبي و فرهنگي، مديريت آرامستان يكي از مديريت‌هاي مهم در بدنه سازمان شهرداري است. در شهرداري مرند اقدامات اوليه براي طراحي و پياده‌سازي آن انجام شده است.
اقدامات لازم ديگر
تکنولوژيVPN يک شبکه خصوصي مجازي است که ارتباطي کپسوله شده، رمزنگاري شده و تصديق شده را با استفاده از سيستم مسير يابي و از طريق يک شبکه عمومي مثل اينترنت،ايجاد و مديريت ميکند. بنابراين برقراري ارتباط توسط تکنولوژيVPN، امکان برقراري ارتباطي امن و کم‌هزينه را ايجاد ميکند. شهرداري مرند، اقدامات لازم جهت اتصال به شبكه VPN (جهت خريد تجهيزات و هماهنگي با استانداري) را انجام داده، اما به علت مشكلاتي، هنوز راه اندازي نگرديده است.
نتيجه‌گيري:
بطور كلي، فناوري اطلاعات و ارتباطات در شهرداري مرند به علت جابجايي مكاني ساختمان شهرداري داراي مشكلاتي درمرحله عملياتي شدن، است. اما اقداماتي نظير تاسيس مرکز آموزش‌هاي شهروندي به منظور توانمند‌سازي شهروندان به علوم کامپيوتري و ارتقاي فرهنگ شهرنشيني صورت گرفته است که اقدامي موثر در جهت پياده‌سازي و استقرار شهرداريالکترونيکي و برخورداري از مزاياي آن مي‌باشد. زيرا موجب آشنايي و علاقمندي شهروندان با فناوري اطلاعات و استفاده از خدمات الكترونيكي مي‌شود. از مهمترين مشكلات پيشروي توسعه فناوري اطلاعات دراكثر كشورها و بخصوص ايران، كمبود نيروي كار متخصص در اين حوزه مي‌باشد. در اين شهرداري نيز يكي از مهمترينن مشكلات، كمبود شديد نيروي كار متخصص فناوري اطلاعات است كه اين امر موجب كندي حركت در رسيدن به شهرداري الكترونيكي شده است. از ديگر نقاط ضعف در شهرداري الكترونيكي مرند، عدم بروزرساني مناسب اطلاع رساني از طريق پورتال شهرداري مي‌باشد. به دليل كمبود شديد نيروي كار متخصص- شهرداري شهر مرند، تبليغات جامع و كامل به منظور فرهنگ‌سازي بهتر و آشنايي بيشتر شهروندان با خدمات الکترونيکي براي پيشروي سريعتر در جهت پياده‌سازي شهرداري الکترونيکي فراهم نموده است و با ارائه اين خدمات به صورت امن و آسان و کاربردي، سبب گرايش هر چه بيشتر مردم به استفاده از اين سيستمها شده است.
بخش چهارم: ارزيابي بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی
مقدمه
با پديدار شدن شبح «تقسيم بندي ديجيتال» رهبران جهاني دولت ها، شركت ها و سازمان هاي شهري به دنبال مهار قدرت فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات (ICT) در جهت توسعه هستند. براي استفاده موثر از ICT، يك كشور بايد در زمينه زيرساختها، دسترسي گسترده جمعيت به ICT و بستر قانوني و تنظيمي آمادگي الكترونيكي داشته باشد. رهبران كشورهاي در حال توسعه مي توانند ارزيابي آمادگي الكترونيكي را جهت تسهيل اندازه گيري و طراحي برنامه هاي يكپارچه سازي ICT بكار برند. اين امر به آنها كمك مي‌كند تا تلاشهايشان را متمركز كرده و مناطقي را كه به كمك خارجي نياز دارند، مشخص كنند. ضمن اینکه در این خصوص گستره‌اي از ابزارهاي ارزيابي براي اندازه گيري آمادگي الكترونيكي يك كشور يا يك اقتصاد ايجاد شده است. اين ابزارها بنحو وسيعي از تعاريف و روشهاي مختلف آزمون آمادگي الكترونيكي استفاده مي‌كنند و ارزيابي‌ها بنحو شاياني در اهداف و نتايج با هم تفاوت دارند.
از طرف دیگر با توجه به نقش بنيادي و كليدي تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات در تسهيل فرآيند گذار و تغيير سازمان ها و با توجه به دغدغه گسترش شكاف ديجيتالي در جهان، اكثر كشورها تلاش فزاينده اي انجام داده اند تا به وسيله اين فناوري ها بتوانند وضعيت و موقعيت اجتماعي خود را بهبود بخشند. بنابراين به منظور دستيابي به اين اهداف سازمان ها بايستي با سرعتي چشمگير براي توسعه قابليتهاي خود (از جنبه هاي مختلف فني و سازماني ) برنامه ريزي كنند و به توسعه ظرفيت هاي موجود خود بپردازند. برای استفاده اثر بخش از فناوری اطلاعات و ارتباطات، می بایستی یک کشور از جهت زیر ساخت ها، میزان دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات درسطح گسترده جمعیت، و اثر چارچوب های قانونی و حقوقی بر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای بسترهای توسعه الکترونیکی باشد.
رهبران کشورها، شرکت ها و سازمان های در حال توسعه می توانند از ابزار ارزیابی بسترهای توسعهالکترونیکی جهت اندازه گیری و برنامه ریزی برای انسجام و یکپارچه سازی کمک گیرند. این امر به آنها کمک می کند تا بر تلاشها و نیازهایی تمرکز کنند و حوزه هایی را مورد شناسایی قرار دهندکه نیازمند برنامه ریزی، پشتیبانی و سرمایه گذاری می باشند.
بسترهای استقرار و توسعه الكترونيكي توانايي پذيرش و به كارگيري فناوري اطلاعات در جوامع است. اهميت ارزيابي الكترونيكي ناشي از تفاوت در ميزان بهره‌گيري از فناوري اطلاعات و ارتباطات در كشورهاي مختلف و ايجاد شكاف ديجيتالي است.
كشورها مي توانند با استفاده از مدل هاي ارزيابي آمادگي الكترونيكي وضعيت موجود خود را از ابعاد مختلف با يك روش منسجم و جامع اندازه گيري كنند و سپس با توجه به نتايج اين ارزيابي برنامه ريزي كنند.
ارزیابی بسترهای استقرار و توسعه الکترونیک در زمینه های متفاوت برای افراد متفاوت می تواند معانی متفاوتی داشته باشد و برای اهداف متفاوتی استفاده شود. ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی یک ابزار ارزیابی است که می تواند برای اندازه گیری نرخ انتشار فناوری اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد.
از اهداف نيل به ارزیابی بسترهای استقرار و توسعه الکترونیک باتوجه به شرايط اقتصادي، اجتماعي، فني و حقوقي مي‌توان به اهداف اقتصادي همچون حفظ توان رقابت ديجيتال، ايجاد زيرساختهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات، گسترش كاربردهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات در راستاي توسعه توان اقتصادي و گسترش سرمايهگذاري خارجي و اهداف اجتماعي چون كاهش شكاف ديجيتالي، بهره‌مندي افراد و سازمانها از اطلاعات كيفي و ايجاد اعتماد در مشتريان اشاره كرد.
در طی سالهای گذشته، تعداد زیادی از مدلهای ارزیابی بسترهای توسعهالکترونیکی کشورها در سطح کلان توسط سازمانهای مختلف، توسعه و ایجاد شده است. بهطور کلی، هر کدام از این مدلها به دنبال این هستند که یک جامعه یا اقتصاد تا چه اندازه برای بهرهگیری از فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک بسترهای توسعه دارد. نگاه دقیقتر به این مدلها نشان میدهد که هر کدام از آنها تعاریف متفاوتی را برای بسترهای توسعه الکترونیکی ارائه دادهاند و شیوههای مختلفی را برای سنجش بسترهای توسعه الکترونیکی به کار میبرند.
مفهوم بسترهای استقرار و توسعه الكترونيكي
منظور از بسترهای توسعه الکترونيکي توانايي پذيرش، استفاده و به کارگيري فناوري اطلاعات و کاربردهاي مرتبط با آن در جوامع مي باشد. عوامل متعددي بر چگونگي استفاده از فناوري اطلاعات و سطح آمادگي الکترونيکي جوامع و سازمانها تاثير گذار است که ضروري است که به دقت در اين پروژه براي سازمان شهرداري مورد مطالعه و شناسايي قرار گيرد.
گروه همكاري‌هاي اقتصادي آسيا و اقيانوسيه (APEC) كشوري را آماده الكترونيكي مي‌داند كه داراي تجارت آزاد، صنعت قانون‌مند، سهولت در صادرات و هماهنگ با استانداردهاي دولتي و توافق‌نامه‌هاي تجاري است.
مطابق تعريف ارايه شده در پروژه سياستگذاري سيستمهاي كامپيوتري (CSPP) يك جامعه آماده از لحاظ الكترونيكي، جامعه‌اي است كه داراي سرعت بالاي دسترسي به شبكه در يك بازار رقابتي، دسترسي و استفاده پايدار از فناوري اطلاعات و ارتباطات در مدارس، ادارات دولتي، بنگاههاي اقتصادي، خانه‌ها و مراكز بهداشتي است. در چنين جامعه‌اي امنيت و حريم خصوصي افراد هنگام بهره‌گيري از روشهاي الكترونيكي تامين شده و سياستهاي دولتي از كاربري و اتصال به شبكه‌هاي كامپيوتري حمايت مي‌كنند.طبق تعريف مركز توسعه بين‌المللي در دانشگاه هاروارد (CID) يك جامعه آماده از لحاظ الكترونيكي مجهز به زيرساختهاي فيزيكي ضروري فناوري اطلاعات و ارتباطات مانند شبكه مخابراتي با پهناي باند وسيع، دسترسي مطمئن و قيمت مناسب است.در چنين جامعه‌اي روشهاي الكترونيكي در تجارت به كارگيري شده و داراي بازار فناوري اطلاعات و ارتباطات مناسبي است، در زمينه‌هاي اجتماعي و فرهنگي، داراي محتويات بومي و غني و سازمانهاي برخط است، در بخشهاي دولتي، خدمات دولت الكترونيكي به كارگيري مي‌شود. (یعقوبی، 1386)
از طرف دیگر منظور از بسترهای توسعهالکترونيکی شهرداري، توانايی پذيرش، استفاده و به کارگيری فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربردهای مرتبط با آن در شهرداري می باشد. عوامل متعددی بر چگونگی استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و ارتقاء سطح بسترهای توسعهالکترونيکی در شهرداري تاثير گذار است که ضروری است به دقت در اين پروژه مورد مطالعه و شناسايی قرار گيرد.
يک شهرداري با بسترهای توسعهالکترونيکی، دارای سرعت بالا در دسترسی به اطلاعات و رضايت كامل از کاربردهای فاوا در مناطق، معاونتها، سازمانها، مراکز خدماتي وجود دارد. حفظ حريم خصوصی کاربر و امنيت اتصال وجود داشته باشد و سياست های شهرداري در جهت طرفداری از افزايش و توسعه دسترسی و استفاده از شبکه در سطح جامعه است. ارزيابی وضع موجود از نظر بسترهای توسعهالكترونيكی در شهرداري، مقدمهای برای برنامه‌ريزی و نيل به وضع مطلوب خواهد بود.
اهداف مرتبط با بسترهای استقرار و توسعه الکترونيکي
از اهداف نيل به آمادگي الكترونيكي باتوجه به شرايط اقتصادي، اجتماعي، فني و حقوقي مي‌توان به اهداف اقتصادي همچون حفظ توان رقابت ديجيتال، ايجاد زيرساختهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات، گسترش كاربردهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات در راستاي توسعه توان اقتصادي و گسترش سرمايهگذاري خارجي و اهداف اجتماعي چون كاهش شكاف ديجيتالي، بهره‌مندي افراد و سازمانها از اطلاعات كيفي و ايجاد اعتماد در مشتريان اشاره كرد.براي ارزيابي آمادگي الكترونيكي مدل‌هاي متفاوتي از جمله CSPP, CID, APEC, MOSAIC, EIU و ITU وجود دارد كه شاخص‌ها و روشهاي متفاوتي را براي سنجش آمادگي الكترونيكي ارايه دادهاند. وجود مدل‌هاي ارزيابي آمادگي الكترونيكي موجب برنامه‌ريزي دقيق‌تر براي ورود هوشمندانه به عصر اطلاعات و فراهم كننده بستر نظارت بر عملكرد دستگاه‌هاي اجرايي است، متاسفانه در كشور ما مدل يا شاخص معيني براي سنجش آمادگي الكترونيكي كشور وجود ندارد و تنها ملاك ارزيابي، گزارش سازمانها و نهادهاي خارجي است، بنابراين لازم است تهيه گزارش آمادگي الكترونيكي كشور در حوزه‌هاي مختلفي همچون دولت الكترونيكي، تجارت الكترونيكي و آموزش الكترونيكي مورد توجه قرار گيرد تا با بررسي نقاط ضعف و قوت، راهكارهاي افزايش آمادگي الكترونيكي كه ضامن تحقق برنامههاي توسعه دانش بنيان است، تدوين شود
اهميت ارزيابي بسترهای استقرار و توسعه الكترونيكي
با عنايت به اين موضوع كه شكاف ديجيتالي بين كشورهاي جهان درحال افزايش است، دولتمردان و بنگاههاي اقتصادي به كارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات را يكي از اولويت‌هاي خود قرار دادهاند. به منظور كارآيي هرچه بيشتر فناوري اطلاعات و ارتباطات، يك كشور و به تبع آن بنگاههاي اقتصادي بايستي از نظر زيرساخت مخابراتي، دسترسي به فناوري اطلاعات و ارتباطات، چارچوبهاي حقوقي و قانوني در كاربري فناوري اطلاعات و ارتباطات آمادگي الكترونيكي داشته باشند. اگر كاهش شكاف ديجيتالي مدنظر است لازم است همه نيازمندي‌هاي فوق با يك استراتژي منسجم و دست‌يافتني كه مي‌تواند نيازهاي بومي كشور را در نظر گيرد، مناسبت داشته باشند. دولتمردان كشورها مي‌توانند اندازه‌گيري آمادگي الكترونيكي را به منظور ارزيابي وضعيت فعلي خود در دستور كار قرار داده و حوزه‌هايي را كه نيازمند حمايتهاي خارجي است شناسايي كنند. اما ارزيابي به تنهايي كافي نيست و تصميم‌گيرندگان با دو چالش عمده در كاربرد چنين ابزارهايي مواجه هستند. نخست بايد بفهمند چگونه فناوري اطلاعات و ارتباطات مي‌تواند در دستيابي به مزاياي اجتماعي و اقتصادي براي‌شان مفيد واقع شود تا بتوانند اهداف واقعي را مبتني بر آن تنظيم كنند. دوم اينكه بايد قدم‌هاي متمركزتري براي استفاده بهتر از فناوري اطلاعات و ارتباطات بردارند تا بتوانند كشورشان را در نيل به اهداف توسعه ياري دهند. فهم بهتر از فرآيندهاي آمادگي الكترونيكي مي‌تواند به رهبران كشورها كمك كند تا طراحي و اجراي بهتري از استراتژي فناوري اطلاعات و ارتباطات داشته باشند.
ارزيابي آمادگي الكترونيكي اولين گام در راستاي تبديل مقاصد به اقدامات برنامه‌ريزي شده خواهد بود كه منجر به تغييرات اساسي در نحوه زندگي مردم خواهد شد. (البدوی، 1386)
محور هاي اصلي بسترهای استقرار و توسعه الکترونيکي
چهار عنصر کلی مطابق شکل زیر شامل شرایط اقتصادی، شرایط اجتماعی، شرایط فنی و شرایط حقوقی در بسترهای توسعه الکترونیکی یک کشور موثر هستند. هر یک از این شرایط لازم است قبل از تعیین اهداف بسترهای توسعهالکترونیکی مورد توجه قرار گیرند.
موارد اقتصادي: این شرایط توسط شاخص هایی از قبیل میزان رشد در تولید ناخالص داخلی GDP، رشد در سرمایه گذاری خارجی و رشد در درآمد سرانه افراد تعیین می شود. همه این موارد به طور غیر مستقیم در بسترهای توسعه الکترونیکی یک کشور تاثیر خواهند داشت. برای مثال وجود زیر ساخت های قوی در فناوری اطلاعات و ارتباطات از GDP بالا ناشی می شود و میزان کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط افراد، نیازمند درآمد سرانه بیش تر است.
موارد حقوقي: این موارد شامل سیاست ملی فناوری اطلاعات و ارتباطات، قوانین حاکم بر فضای سایبر، سیاست کاربرد و آموزش IT در همه بخش های کلیدی یک اقتصاد خواهد بود. همچنین بسترهای توسعهالکترونیکی به یک چارچوب حقوقی کلی و قوانین خاص که کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات را تسهیل می کند، وابسته است. بنابر این نیاز است دولت ها محیط قانونی مناسبی را از طریق سیاست ها و برنامه های ویژه ایجاد کرده و جنبه های اطمینان از امنیت تراکنش ها در اینترنت را فراهم آورند.
موارد اجتماعي: فاکتورهاي اجتماعي نظيرسطح سواد و تحصيلات پايه، زيرساختار فرهنگي جامعه نظير گرايش به پذيرش ICT، آگاهي از کاربرد ICT براي افزايش بهره‌وري و بازده کاري
موارد فني: بهره وری از فناوری های پیشرفته منجر به بسترهای توسعهالکترونیکی خواهد شد، بنابراین مهم است که دولت ها زیرساختار مخابراتی قابل اطمینان را به منظور نیل به بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی ایجاد کنند. به این معنا که لازم است به موضوعاتی همچون افزایش ضریب نفوذ اینترنت، تعداد کامپیوتر های شخصی، تعداد خطوط تلفن و سایر شاخص های مشابه در کشور توجه کنند. توانایی، کیفیت و قابلیت اطمینان شرایط فنی نیز در تحقق بسترهای توسعه الکترونیکی مهم هستند. (نیلی و همکاران، 1381)
مولفه‌هاي مرتبط با بسترهای استقرار و توسعه الكترونيكي
مولفه هاي متعددي وجود دارند که روي هم رفته منجر به آمادگي الکترونيکي يک کشور مي گردند.در اين ميان چهار مولفه عمده در آمادگي الکترونيکي يک کشور نقش حياتي دارند.توجه ويژه به اين مولفه هادر هر برنامه امادگي الکترونيکي ضروري است.اين مولفه ها شامل شهروندان،بنگاه هاي اقتصادي،دولت ها و زير ساختار مي گردند.همه اين مولفه ها با يکديگر ارتباط داخلي داشته و لازم است با هم هماهنگ شوند. (Coucleis,2001)
جزييات بيشتر اين مولفه‌ها به شرح زير هستند:
الف) دولت
دولت‌ها از مهمترين اجزاي آمادگي الكترونيكي در كشورها محسوب مي‌شوند، بنابراين بسيار حياتي است تا كاركردهاي دولت با يكديگر هماهنگ شده و چالش‌هايي كه در اقتصاد ديجيتال مطرح هستند، مدنظر قرار گيرند. شهروندان بايستي قادر به دسترسي آسان به خدمات دولتي باشند كه اين امر باعث صرفه‌جويي در زمان خواهد شد. آمادگي الكترونيكي بدون وجود يك سياست ملي فناوري اطلاعات براي بخشهاي مختلف شامل: آموزش، بهداشت و درمان، بخشهاي دولتي و خصوصي حاصل نخواهد شد.
ب) زيرساختار
آمادگي الكترونيكي بدون داشتن زير ساختارهاي مطمئن در يك كشور حاصل نخواهد شد. زير ساختارهاي مختلفي شبيه زيرساختارهاي فني و مخابراتي (شامل نرم‌افزارها و سخت‌افزارها)، زير ساختارهاي حقوقي و زيرساختار نيروي انساني مطرح هستند. وجود چنين زيرساختارهايي موجب تسهيل دسترسي به آمادگي الكترونيكي دولت، بنگاههاي اقتصادي و افراد مي‌شود.
ج) شهروندان
اين مولفه شامل عناصر انساني موثر در آمادگي الكترونيكي يك كشور است و بايستي مواردي از قبيل سطوح سواد و گرايش آنها به پذيرش فناوري اطلاعات مدنظر قرار گيرند. بدون شك هر گونه تلاش براي نيل به آمادگي الكترونيكي در يك كشور براي ارايه خدمات مورد نياز به شهروندان انجام مي‌پذيرد. بنابراين لازم است برنامههاي آموزشي مختلفي در ارتباط با توسعه سواد اطلاعاتي شهروندان وجود داشته باشد تا بتوانند از كاربردهاي مختلف فناوري اطلاعات بهره‌مند شوند.
د) بنگاههاي اقتصادي / شركت‌ها
يكي ديگر از مولفه‌هاي نيل به آمادگي الكترونيكي، بنگاههاي اقتصادي يا شركت‌ها هستند. بنگاههاي اقتصادي بايد با يكديگر هماهنگ شوند تا پردازش فرآيندهاي تعاملي آنها آسان شوند. بنگاهها نيازمند ارتباط سريع با دولت‌ها و شهروندان هستند تا بتوانند محصولات و خدمات خود را به آساني عرضه كنند. آمادگي الكترونيكي فرصت‌هايي را براي توسعه آنها در سطح جهان فراهم مي‌كند. به كارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات در عمليات روزانه، باعث به روز شدن بنگاههاي اقتصادي در بازارهاي بين‌المللي مختلف خواهد شد. (نیلی و همکاران، 1381)
فرآيند مرتبط با بسترهای استقرار و توسعه الکترونيکي
تدوين برنامه تعيين اهداف كمي و كيفي توسعه ICT در سطح شهرداري(شامل شبكه ها،سخت افزارها، سيستم ها،مهارت ها و...)
گزينش مدل ارزيابي آمادگي الکترونيکي شهرداری با توجه به اهداف
انجام ارزيابي آمادگي الکترونيکي
تهيه و تدوين راهبرد يا استراتژي و برنامه اجرايي مبتني بر نتايج آمادگی(ICTMP)
اجراي برنامه (ICTMP).. (فتحیان، 1384) (البدوی، 1386)
3496945257810پياده سازي برنامه اجراييImplementation of nationalE-Readiness Action Plan00پياده سازي برنامه اجراييImplementation of nationalE-Readiness Action Plan1953895314960تهيه و تدوين راهبرد يا استراتژي و برنامه اجرايE-Readiness strategy and national Action Plan00تهيه و تدوين راهبرد يا استراتژي و برنامه اجرايE-Readiness strategy and national Action Plan466725376555ارزيابي آمادگي الکترونيکيE-Readiness00ارزيابي آمادگي الکترونيکيE-Readiness
شکل 2-5: عملیات فرايند توسعه آمادگي الکترونيکي
ارزیابی بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی
در عصر اطلاعات، ارزیابی بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی کشور ها و سازمان ها به منظور برنامه ریزی برای توسعه قابلیت های لازم (از جنبه های مختلف فنی و سازمانی)، به طور روز افزون اهمیت پیدا می کنند. به همین دلیل، تاکنون مدل های بسیاری برای ارزیابی بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی توسط نهادها، سازمان ها و دانشگاه های مختلف عرضه و به کار گرفته شده است. اگر چه ظاهرا همه این مدل ها به دنبال ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی هستند، اما هر مدل با توجه به تعریفی که از این مفهوم ارائه کرده، شاخص های متفاوتی که برای سنجش بسترهای توسعهالکترونیکی ارائه داده، اهداف و جهت گیری های مختلفی که مد نظر داشته و روش های متفاوتی که برای این ارزیابی به کار گرفته، کاملا از مدل های دیگر متمایز می شوند.
برخی از این مدل ها بسترهای توسعه جوامع را برای زندگی در دنیای شبکه ای یا برای تجارت الکترونیکی اندازه گیری می کنند. برخی دیگر از آنها، کشورهای خاصی را مد نظر قرار داده و در نتیجه به دنبال ارزیابی بسترهای توسعه آن ها برای تجارت الکترونیکی یا رشد تجارت الکترونیکی در آن ها هستند.
دسته دیگر از ابزارهای ارزیابی بر روی گشور ها متمرکز شده و به دنبال ارزیابی ظرفیت های آن ها برای مشارکت اثر بخش در تحقق اقتصاد دیجیتالی جهانی هستند. تعدادی از این ابزار ها نیز به طور خاص، کشور های در حال توسعه را هدف می گیرند و در پی ارزیابی نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات و به شکل خاص آن استفاده از اینترنت در این گونه از کشورها هستند.
برخلاف مدل های ارزیابی بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی بنگاه های متوسط و کوچک، مدل های متعددی برای ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی در سطح جوامع و کشورها ارائه شده است. سازمان بریچ این مدل ها و روش های ارزیابی را به چهار دسته شامل ابزارهای مبتنی بر پرسشنامه، ابزارهای مبتنی بر مطالعات موردی، برآوردها و گزارشات گروه های ثالث و سایر مدل های ارزیابی بسترهای توسعهالکترونیکی تقسیم بندی کرده است.
الف) ابزارهای مبتنی بر پرسشنامه
این ابزارها از روش پرسشنامه ای برای ارزیابی استفاده کرده اند. برخی از آن ها به طور رایگان در سایت ها وجود دارند. سه نمونه از معروف ترین آن ها شامل مدل هایCID,APEC و CSPP هستند. این ابزارها براساس تعریفی که از بسترهای توسعه الکترونیکی دارند، نمره و یا رتبه خاصی از وضعیت موجود کشور ها ارائه می دهند.
ب) ابزارهای مبتنی بر مطالعه موردی
مطالعات موردی زیادی وجود دارند که به بررسی بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی کشورهای خاص می پردازند. بسیاری از آن ها می توانند به عنوان پایه ای برای ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی به کار روند.برخی از این ابزارها شامل ITU,USAID و SIDA هستند.
ج) برآوردها و گزارشات گروه های ثالث
این گزارش ها به رتبه بندی کشورها بر مبنای اندازه گیری های مختلف برای ارزیابی بسترهای توسعهالکترونیکی یا رقابت الکترونیکی می پردازند. اگر چه برخی از آن ها اساسا مخصوص بسترهای توسعهالکترونیکی نیستند، اما به جنبه های مهمی از بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی توجه دارند. برخی از این گزارش ها از روش پرسشنامه استفاده می کنند و بسیاری دیگر از آن ها بر شاخص های آماری که از سایر منابع بدست آمده اند، تکیه دارند. تعدادی از این گزارش ها شامل McConnell International,Mosaic و Crenshaw and Robinson هستند.
د) سایر مدل های ارزیابی بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی
علاوه بر ابزارها و مدل های مختلفی که در بالا نام برده شدند، گروهی دیگر از روش ها و چارچوب ها نیز وجود دارند که می توان از آن ها برای ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی استفاده کرد. این مدل ها با استفاده از ایده هایی که در گزارش ها و مقالات خاص بیان می شوند، برای ارزیابی بسترهای توسعه یک جامعه در پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات به کار می روند. در جدول 2-5 خلاصه تعدادی از مدلهای مهم ارزیابی بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی آمده است.
جدول2-5: مدلهای ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی
مدلمحققین (نویسندگان)تمرکزAPEC(Asian Pacific Economic Cooperation)گروه همكاري هاي اقتصادي آسيا و اقيانوسيهبسترهای توسعهتجارت الکترونیکCSPP(Computer System Policy Project)پروژه سیاستگذاری سیستمهای کامپیوتریزیرساختهای موجودCID(The Center for International Development at Harvard and IBMمرکز توسعه بینالمللی در هاروارد و IBMجامعهMcConnell Internationalگروه مک کانل با همکاری اتحادیه خدمات و فناوری اطلاعات جهانی(WITSA)زیرساختار، اقتصاد دیجیتالی، آموزش و دولتMQ(Mosaic Group)گروه موزاییکاینترنتCIDCMدانشگاه مریلند، مرکز توسعه بینالمللی و تعارض مدیریتارزیابی کیفی بر مبنای عملکرد پیشین و ضریب نفوذ جاری اینترنتEIU(The Economist Intelligence Unit)واحد متخصصان هوشمند اقتصادیبسترهای توسعهکسب و کار الکترونیکیIDC(International Data Corporation)اتحادیه دادههای جهانیزیرساختارKAM(World Bank, Knowledge Assessment Matrix)بانک جهانی، ماتریس ارزیابی دانشاقتصاد دانشیITU(International Telecommunications Union’s Internet Country Case Studies)اتحادیه ارتباطات از راه دور بینالمللیارتباطات از راه دورUSAID(US Agency for International Development)آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحدهدسترسی، دولت، مردمSida(Swedish International Development Cooperation Agency)آژانس همکاری توسعه بینالمللی سوئدآنالیز SWOTNRIمرکز توسعه بینالمللی در هاروارد و دادگاه اقتصادی جهانیزیرساختار، جامعه الکترونیک، سیاستگذاری، اقتصاد دیجیتالی، آموزش، دولت
بخش پنجم: پیشینه تحقیق
فرایند توسعه و کاربری فناوری اطلاعات در بخش خدمترسانی با هدف ارائه خدمات برخط به شهروندان با ترسیم چشمانداز شهر الکترونیک و چگونگی توصیف استقرار آن آغاز شده است. این اقدام نه تنها در سه شهر بلکه در بسیاری از شهرهای دیگر کشورهای جهان همچون امریکا، استرالیا، مالزی، هند، سنگاپور(براون و برودنی،2003.، سینگلا،2002.، سوساتیجو و آسمورو،2003.، مدخالید و عبدالکریم،2003.، ونگ، ام.بی.ا، 2002) و سایرکشورهای فعال در زمینه کاربری فناوری اطلاعات نیز دنبال شده است.
اجرای طرحهای کلانی همچون تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک، شهر الکترونیک و... در صورتی از اثربخشی لازم برخوردار خواهند بود که ذینفعان آنها امکان استفاده از قابلیتهای آن را داشته باشند و این معضلی است که به زعم بسیاری از صاحبنظران و محققان نه تنها در کشورهای توسعهنیافته بلکه در کشورهای توسعهیافته جهان نیز به عنوان یکی از موانع مهم استقرار شهر الکترونیک، مدیریت بخش عمومی را به چالش کشیده است(هاقص، 2002، کهو، 2002، لی، 2003).
از طرف دیگر با توجه به اينکه حدود 2 دهه است که اهميت و ضرورت انجام آمادگي الکترونيکي کشورها و سازمان ها مشخص گرديده است اما تاکنون در ايران هيچ گونه ارزيابي دقيق و مشخصي از آمادگي الکترونيکي براي شهرداري ها اجرا نشده است. البته بايد توجه داشت که بهترين مدل وجود ندارد و مدل ها با توجه به اهداف و شرايط ساختاري، فرهنگي و محيطي به صورت اقتضايي عمل مي کند و قابل تغيير هستند. از میان تحقیقات با اهمیت انجام شده مرتبط با موضوع تحقیقمان در سطح ملی می توان به تحقیقات زیر اشاره کرد:
در تحقیقی باقر نژاد و ستاری (1385)، مدلی برای ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی سازمان بورس اوراق بهادار برای پیاده سازی دولت الکترونیک را ارائه کردند. (باقری نژاد، 1385)
در تحقیق دیگر کارگر راضی به بررسی تحقق شهرداری الکترونیک در ایران و چالش های پیش روی آن پرداخته است. (تشکری قنبریان، 1386)
نامور و خلیقی (1389)، در تحقیق خود نقاط ضعف و قوت و همچنین فرصت ها و تهدیدات بالقوه وضعیت شهرداری الکترونیکی ایران را با کمک آرایه SWOT برشمرده اند. برای نمونه مواردی چون عدم دانش فنی لازم، تحریم های ایران در زمینه تجهیزات و ابزارهای فناوری اطلاعات جزو تهدیدهای و نقص اطلاعات شهری مورد نیاز،کمبود متخصصان مورد نیاز برای اجرایی کردن شهرداری الکترونیکی جزو نقاط ضعف عنوان شده است.
قادری و امیری در مقاله خود نقش و ضرورت استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار را بررسی کردند. (قادری، 1386)
لطفی به نقش فناوری و اطلاعات به عنوان ابزاری برای تحقق مدیریت شهری توجه نموده است.
شاه بنده به ضرورت بسترسازی فرهنگی و ساختاری به عنوان پیش نیاری برای ارائه خدمات الکترونیکی شهری نگریسته است. (فتحیان، 1386)
بمانیان و محمودی نژاد به بررسی مفاهیم و چالش های پیاده سازی شهر الکترونیک پرداخته و التزام تحقق شهر الکترونیک را یک ضرورت غیر قابل انکار دانسته اند. (بمانیان، 1386)
امیر البدوی و قپانچی در پی بررسی طراحی و ساخت شهر الکترونیکی، شهر برزیان را مورد مطالعه قرار دادند و چالش های و مزایای ایجاد آنرا برشمرده اند. (البدوی، 1386)
گراهام (1997) بیان می دارد که از اهداف نيل به ارزیابی بسترهای استقرار و توسعه الکترونیک باتوجه به شرايط اقتصادي، اجتماعي، فني و حقوقي مي‌توان به اهداف اقتصادي همچون حفظ توان رقابت ديجيتال، ايجاد زيرساختهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات، گسترش كاربردهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات در راستاي توسعه توان اقتصادي و گسترش سرمايهگذاري خارجي و اهداف اجتماعي چون كاهش شكاف ديجيتالي، بهره‌مندي افراد و سازمانها از اطلاعات كيفي و ايجاد اعتماد در مشتريان اشاره كرد.
محکی( 1386) در تحقیق خود بیان می دارد که در شهرداری الکترونیکی کارکردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات عبارتند از:
کارکرد اول: تامین نیازهای اطلاعاتی شهروندان،بازرگانان و توریست ها از طریق شبکه های اینترنتی
کارکرد دوم: هوشمند سازی کنترل حمل نقل و ترافیک
کارکرد سوم: بازخورد سنجه ای لحظه ای
کارکرد چهارم: دیدار و گردهمایی مجازی با مدیران شهری
کارکرد پنجم: تشکیل اتاق فکر و ایده یابی مجازی
کارکرد ششم: کنترل سازه های شهری
شیروانی و بانشی (1388) در مقاله خود تحت عنوان " ارزیابی آمادگی الکترونیکی شهرداری شهر جدید بهارستان در راستای تحقق شهرداری الکترونیکی"، بیان می دارند که محورهای اصلی آمادگی الکترونیکی برای انجام چنین مهمی مشتمل بر 4مولفه اجتماعی، فنی،حقوقی و اقتصادی است. این دو محقق مجموعه آمادگی های لازم برای استقرار شهرداری الکترونیکی را مبتنی بر 3 نوع آمادگی زیر ساخت فنی، سیستم های و خدمات الکترونیکی و زیر ساخت غیر فنی مطرح می کنند که در این میان عامل آمادگی سیستم های و خدمات الکترونیکی دارای وزن بیشتری است. (شیروانی، حمیرضا و بانشی، زهرا 1388)
جوادی پور و همکاران چارچوب تدوین چشم انداز،ماموریت و اهداف شهرداری الکترونیک در شهرهای کوچک و اقماری در حال توسعه را مورد بحث قرار داده و بیان می دارند که ورود به عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات، بدون برنامهریزی جامع و استراتژیک، پیامدهای نامطلوبی را پدید می‌آورد. بطورکلی نخستین رکن اساسی در عموم مدلهای برنامهریزی استراتژیک (از جمله در حوزۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات) تدوین ارکان جهت‌ساز، مشتمل بر چشمانداز، رسالت و اهداف آن مجموعه می‌باشد. در این ارتباط یکی از بخشهای مهم طرحهای تحقق و توسعۀ شهرداریهای الکترونیک، تدوین شرحی روشن دربارۀ این نکته است که شهرداری الکترونیک در صورت اجرای موفقیت‌آمیز استراتژی‌ها و دستیابی به ظرفیت‌ها و قابلیتهای توسعه‌یافتۀ خویش، به چه چیزی تبدیل شده و چه وضعی خواهد داشت. بدین ترتیب توجیهی روشن، مشخص و قابل دفاع، از این که چرا و چه انتظاری از تحقق شهرداریهای الکترونیک می‌رود، حاصل میشود و امکان موفقیت طرحهای توسعۀ شهرداری الکترونیک با تصویر روشنی که از آیندۀ آن ارائه میگردد، فراهم خواهد شد. این محققین با چنین نگاهی و با نگاه محوری و موردی به شهر کوچک و در حال توسعه قرچک، بیان می دارند که دستاورد مقدماتی پژوهششان، ارائۀ چهارچوبی علمی در تدوین ارکان جهت‌ساز شهرداریهای الکترونیک است؛ بدین نحو که ملاک‌ها و معیارهایی به تفکیک چشمانداز، مأموریت‌ها و اهداف شهرداریهای الکترونیک و چشمانداز، مأموریت‌ها و اهداف نهادهای مدیریت شهری در پیگیری استقرار شهرداریهای الکترونیک، ارائه شده است.
دستاورد نهایی پژوهش، تدوین و تنظیم چشمانداز، مأموریت‌ها و اهداف پروژۀ شهرداری الکترونیک قرچک است، که با الهام و بهرهگیری از معیارهایی به دست آمده در بخش گذشته و در تعامل با شهردار و مدیران ارشد شهرداری قرچک، انجام پذیرفته است. (نژادجوادی‌پور، 1386)
نیلی و همکاران بیان می دارند که چهار عنصر کلی شامل شرایط اقتصادی، شرایط اجتماعی، شرایط فنی و شرایط حقوقی در بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی یک کشور موثر هستند. هر یک از این شرایط لازم است قبل از تعیین اهداف بسترهای توسعه الکترونیکی مورد توجه قرار گیرند.
موارد اقتصادي: این شرایط توسط شاخص هایی از قبیل میزان رشد در تولید ناخالص داخلی GDP، رشد در سرمایه گذاری خارجی و رشد در درآمد سرانه افراد تعیین می شود. همه این موارد به طور غیر مستقیم در بسترهای توسعه الکترونیکی یک کشور تاثیر خواهند داشت. برای مثال وجود زیر ساخت های قوی در فناوری اطلاعات و ارتباطات از GDP بالا ناشی می شود و میزان کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط افراد، نیازمند درآمد سرانه بیش تر است.
موارد حقوقي: این موارد شامل سیاست ملی فناوری اطلاعات و ارتباطات، قوانین حاکم بر فضای سایبر، سیاست کاربرد و آموزش IT در همه بخش های کلیدی یک اقتصاد خواهد بود. همچنین بسترهای توسعهالکترونیکی به یک چارچوب حقوقی کلی و قوانین خاص که کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات را تسهیل می کند، وابسته است. بنابر این نیاز است دولت ها محیط قانونی مناسبی را از طریق سیاست ها و برنامه های ویژه ایجاد کرده و جنبه های اطمینان از امنیت تراکنش ها در اینترنت را فراهم آورند.
موارد اجتماعي: فاکتورهاي اجتماعي نظيرسطح سواد و تحصيلات پايه، زيرساختار فرهنگي جامعه نظير گرايش به پذيرش ICT، آگاهي از کاربرد ICT براي افزايش بهره‌وري و بازده کاري
موارد فني: بهره وری از فناوری های پیشرفته منجر به بسترهای توسعهالکترونیکی خواهد شد، بنابراین مهم است که دولت ها زیرساختار مخابراتی قابل اطمینان را به منظور نیل به بسترهای استقرار و توسعه الکترونیکی ایجاد کنند. به این معنا که لازم است به موضوعاتی همچون افزایش ضریب نفوذ اینترنت، تعداد کامپیوتر های شخصی، تعداد خطوط تلفن و سایر شاخص های مشابه در کشور توجه کنند. توانایی، کیفیت و قابلیت اطمینان شرایط فنی نیز در تحقق بسترهای توسعه الکترونیکی مهم هستند. (نیلی و همکاران، 1381)
در تحقیقی دیگر، البدوی و قپانچی زیر ساخت های زیر را برای توسعه شهرداری الکترونیکی ضروری می پندارند:
1 – زيرساختهاي مخابراتي: شامل شبکه فيبر نوري و کارسازهاي مورد نياز و شبکه‌هاي اينترنت و اکسترانت، و در اختيار قرار دادن اينترنت پرسرعت براي شهروندان، بنگاهها و ادارات شهرداري، که در کل بر عهده وزارت فناوري اطلاعات و ارتباطات مي‌باشد.
2 – زيرساختهاي حقوقي: شامل سياست گذاري‌هاي کلان حکومت و ميزان اهميت موضوع براي حکومت مي‌باشد و نيز مجموعه قوانين در ارتباط با اجراي شهرداري الکترونيک، استفاده از آن، ايجاد بستر حقوقي و ساير موارد.
3 – زيرساختهاي فرهنگي: شامل تربيت نيروي متخصص، آموزش پرسنل شهرداري که درگير اجراي پروژه شهرداري الکترونيک مي‌شوند، آموزش شهروندان و استفاده کنندگان خدمات شهرداري الکترونيک و تبليغات و فرهنگ سازي و ساير موارد رواني و انگيزشي.
4 – زيرساختهاي نرم افزاري: شامل مهندسي مجدد فرآيندها، تشخيص و توسعه خدمات الکترونيکي، يکپارچگي سيستم اطلاعاتي و نرم افزارهاي کاربردي و در نهايت توسعه وب سايت رسمي شهرداري الکترونيک. ]7[
جمع بندی فصل
در این فصل در بدو امر، مقوله شهرداری الکترونیکی بطور مبسوط از زوایا و جوانب مختلف (از تعریف و واکاوی مفهوم گرفته تا پیاده سازی و سنجش، بررسی مزایا و چالش های پیاده سازی اش، بررسی زیر ساخت ها، واکاوی مدل های اجرا شده آن در شهرهای مهم جهان با اتکا با رویکرد الگو برداری و...) مورد بررسی قرار گرفت و در انتهای فصل پیشینه تحقیقاتی مرتبط با موضوع تحقیق، در دو قسمت تحقیقات سطح ملی و بین الملی مورد بازنگری قرار گرفت و با عنایت به این تحقیقات و همچنین موضوع پژوهشمان، مدل مفهومی تحقیق که بخش اساسی هر تحقیق می باشد، طرح ریزی شد که این مدل در فصل بعد معرفی و مورد بحث و مداقه قرار می گیرد. چرا که ما در این تحقیق قصد داریم به کمک مدل های موجود، چارچوب و همچنین شاخص هایی را برای ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی برای استقرار شهرداری الکترونیک شهر زاهدان ارایه نماییم.
منابع و ماخذ
اصغرپور، محمد جواد، تصمیم گیری چند معیاره، چاپ 3، انتشارات دانشگاه تهران، 1383
سکاران اوما، ترجمه صایبی محمد، شیرازی محمود، روش های تحقیق در مدیریت، انتشارات موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، 1381
حسینی، سید‌یعقوب، آمار ناپارامتریک:روش تحقیق و نرم افزار آماری SPSS، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی،1382
لوکس، ک و ظفر حیدری، ف (1383). ارایه مدل ارزیابی بسترهای توسعهالکترونیکی صنایع ایران، مجله فرهنگ مدیریت، شماره 6، 57-83.
ریمون کیوی لوک وان کامپنهود، (1373) روش تحقیق در علوم اجتماعی،تهران، موسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی،.
فتحیان. م.، مهدوی نور، ح،( 1385). مبانی و مدیریت فناوری اطلاعات، انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
جلالی،ع. ا،( 1382). شهر الکترونیک، تهران،دانشگاه علم و صنعت.
عزیز خانی، ح.(1385)، مقدمهای بر شهر الکترونیک، قابل دسترسی در سایت:
http://www.abharnews.ir/?type=dynamic&lang=1&id=249
البدوی،ا و قپانچی، ا،ح. (1386) طراحی و ساخت شهر الکترونیک: مطالعه موردی شهر برزیان، تهران، اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیک.
فتحیان، م.، (1384)ارائه مدل ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی شرکت های کوچک و متوسط کشور، گزارشنامه طرح پژوهشی، معاونت پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ایران.
انعام زاده، ا. (1385)، تهیه الگوی مفهومی مطالعه زیر ساخت های شهر الکترونیک، پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی نورمحمد یعقوبی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان.
عاملي، س.ر.( 1383)، صنعت همزمان ارتباطات و دو فضائي شدن فرهنگ، ديدگاه، سال اول، شماره1و2، صص. 1-24.
ناصری، ع.(1387)، شهر الکترونیک و ویژگیهای آن، قابل دسترسی در سایت:
http://www.citna.ir/3117.html
ولوى، م.ح.( 1383)، خطرات زندگی الکترونیکی، قابل دسترسی در سایت:
http://www.iritn.com/?action=show&type=news&id=11467
البدوی، ا.، قپانچی، ا.ح.( 1386)، طراحی و ساخت شهر الکترونیکی: مطالعه موردی شهر برزیان، مجله تکفا، سال 5، شماره 2.
گزارشی از اجرای طرح تکفاب در ایران، سلامت الکترونیکی گامی نو در توسعه خدمات بهداشتی،(1386) قابل دسترسی در سایت:
http://www.aftab.ir/news/2004/sep/14/c3c1095143283.php
شهر الکترونیکی بوستون، قابل دسترسی در سایت:
http://www.2hamshahri.net/hamnews/1382/82052/infor/igozar.htm#s2760
شهر الکترونیکی: آشنایی با تعریف و راهکار های پیاده سازی شهر الکترونیک E-CITY، قابل دسترسی در سایت: http://yazdit.mihanblog.com/post/1016
مرادی نور، ز.، ملاصالحی،ل.( 1385)، پایتخت الکترونیکی تجلی عدالت پروری، گروه مهندسی ره شهر، بخش تحقیق و توسعه، فصل 18،چاپ شهر.
بمانیان، م.ر.، محمودی نژاد، ه.( 1386)، بررسی یک ضرورت: التزام تحقق پذیری شهر سازی الکترونیک:مفاهیم و چالش ها، اولین کنفرانس شهرداری الکترونیک.
شهرهای الکترونیکی ایران، قابل دسترسی در سایت:
http://www.ayandehnegar.org/s_1.php?news_id=2516
شهر الکترونیکی مشهد، قابل دسترسی در سایت:
http://www.newsletter.magfa.com/detail.asp?id=2662
شهر الکترونیکی کیش، قابل دسترسی در سایت:
http://pardis.net/itnews/shownews.asp?id=3313
آینده تهران،قابل دسترسی در سایت:
www.Aftab.ir Saturday, apr 12, 2008
عاملي، س.ر.( 1382)، دو جهاني شدن ها و آينده جهان، کتاب ماه علوم اجتماعي، شماره 69-70.
بعلي، ف.،( 1382) جامعه، دولت و شهرنشيني: تفکر جامعه شناسي ابن خلدون، ترجمه علامرضا جمشيديها، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
عاملي، س.ر.(1382)، دو جهاني شدن ها و هويت هاي همزمان آينده، کارگاه علمي آينده انديشي، ج، قابل دسترسی در سایت: http://iranwsis.org
عاملي، س.ر.( 1383)، صنعت همزمان ارتباطات و دو فضائي شدن فرهنگ، ديدگاه، سال اول، شماره1و2، صص. 1-24.
بمانیان،م،ر و محمودی نژاد،ه.(1386) بررسی یک ضرورت: التزام تحقق پذیری شهرسازی الکترونیک:مفاهیم و چالش ها، تهران، اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیک.
معتمد نژاد، ک.،(1383) جامعه اطلاعاتی اندیشه های بنیادی، دیدگاه های انتقادی و چشم انداز های جهانی، مرکز پژوهش های ارتباطات، تهران،
یعقوبی، ن.(1386) دولت الکترونیک ( رویکرد مدیریتی ).نشر افکار
البدوی،ا و قپانچی، ا،ح. (1386) طراحی و ساخت شهر الکترونیک: مطالعه موردی شهر برزیان، تهران، اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیک.
نیلی، م.، و همکاران،( 1381) استراتژی توسعه صنعتی کشور، مرکز نشردانشگاه صنعتی شریف.
سازمان گسترش و نو سازی صنایع ایران،( 1381) نظام نامه اجرایی کلینیک مشاوره مدیریت و بهره وری در صنایع کوچک و متوسط، موسسه مطالعات بهره وری و منابع انسانی.
فتحیان، م.، (1384)ارائه مدل ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی شرکت های کوچک و متوسط کشور، گزارشنامه طرح پژوهشی، معاونت پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ایران.
باقری نژاد، ج و ستاری، ه.(1385) ارایه مدلی برای ارزیابی بسترهای توسعه الکترونیکی سازمان بورس اوراق بهادار برای پیاده سازی دولت الکترونیک، تهران، اولین همایش بورس الکترونیک.
تشکری قنبریان، آ و ناصری، س.(1386) شهروند الکترونیکی و آموزش الکترونیکی، تهران، اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیک.
کارگر راضی، م.(1386) بررسی تحقق شهرداری الکترونیک در ایران و چالش های پیش رو، تهران، اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیک.
قادری، ا و امیری، م. (1386) نقش و ضرورت استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار، تهران، اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیک.
لطفی، م. (1386) فناوری و اطلاعات ابزاری برای تحقق مدیریت شهری، تهران، اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیک.
شاه بنده، م، ر.(1386) ضرورت بسترسازی فرهنگی و ساختاری پیش نیار ارائه خدمات الکترونیکی شهروندی، تهران، اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیک.
فتحیان، م.(1386) بررسی ویژگیهای تجارت در شهر های الکترونیکی، تهران، اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیک.
شیروانی، حمیرضا و بانشی، زهرا (1388)، ارزیابی آمادگی الکترونیکی شهرداری شهر جدید بهارستان در راستای تحقق شهرداری الکترونیکی، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 23.
نژادجوادی‌پور، مهران، حيدري،حسین، رستمي، جواد (1386)، تدوین چشمانداز، مأموريت و اهداف شهرداريهاي الکترونيک در شهرهاي کوچک و اقماري در حال توسعه، دومین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیکی.
Antti, K., Ari-eikko, A. (2005) E-City,Analysing Efforts to General local Daynamic in the city of Tampere, Publisher Tampere University Press.
Odendaal,N. ,(2003), Information and Communication Technology And local Governance: Understanding The Difference Between Cities in Developed And Emerging Economies. Computers, Environment and Urban systems. Vol. 27. pp. 585-607.
Cohen, G, Geenhuizen, M., Nijkaamp.r,( 2001). Bytes of Urban Amesterdam. Planning: A Dutch perspective. Free university Amesterdam Holland.
Coucleis, H.( 2001) The social construction of the digital city, university of alifornia press ,US.
Zlatko,U.,( 2000).How to build an E-city, Milan, university of Maribor, Sovenia,IEEE.
Colin Buchanan and Partners & Urban Cultures,( 2006). Cultural Industries and Evening Economy,.
Castells, M. (1993) European Cities, the Informational Society and the Global Economy, pp. 475-488, in R. T. LeGates and F. Stout (2003) The City Reader, London, Routledge..
Ameli, S. R.,( 2004). Dual Globalizations: Inter-religious Communication in the Real World and the Virtual World, in Islam im Dialog, Jahrgang 2, Nr. 7..
Dieberger, A., Frank, A. U.( 1998), A City Metaphor to Support Navigation in Complex Information Spaces, Information Technology Division, Emory University, Atlanta..
Waddell P.; Borning A.( 2004), A Case Study in Digital Government: Developing and Applying Urbanism, a System for Simulating Urban Land Use, Transportation, and Environmental Impacts, in Social Science ,Computer Review, Vol. 22, No. 1, pp. 27-51.
Graham, S., and A. Aurigi,( 1997). Virtual Cities, Social Polarization and the Crisis in Urban Public Space’, Journal of Urban Technology, Vol. 4, No. 1, pp. 19–52..
Budthimedhee, K; Li, J. and George, R. V,( 2002) ePlanning: A Snapshot of the Literature on Using the World Wide Web in Urban Planning, Journal of Planning Literature,Vol. 17, No. 2, pp. 227-246.
Norberg-Schulz, C. (1976) Place, in M. Miles, T. Hall and L. Borden (2000) The City Cultures Reader, London, Routledge.
Donath, J. S.,( 2004) Inhabiting The Virtual City, http://postcards.www.media.mit.edu/Thesis/IllustConv.frame.html
Ikeuchi K.; Sakauchi M.; Kawasaki H.; Sato I., ( 2004) Constructing Virtual Cities by Using Panoramic Images: Special Issue on Omni-Directional Research in Japan, International Journal of Computer Vision, Vol. 58, No. 3, pp. 237-247..
Fukuda T.; Nagahama R.; Kaga A.; Sasada T.( 2003) Collaboration Support System for City Plans or Community Designs Based on VR/CGTechnology, International Journal of Architectural Computing, Vol. 1, No. 4, pp. 461-469.
Wakabayashi, M., (2002)Urban Space and Cyberspace: Urban Environment in the Age of Media and Information Technology, International Journal of Japanese Sociology, Vol. 11, No. 1, pp. 6-18.
Van Veen, H. A. H. C., Distler, H. K Braun, S. J and Biilthogg, H. H.,( 1998) Navigating through a virtual city: Using virtual reality technology to study human action and perception, Computer Review, Vol. 22, No. 1, pp. 27-51..
Thorns, D. C.,( 2001) The Transformation of Cities: Urban Theory and Urban Life, New York, Palgrave, 2002.
Graham, S., and A. Aurigi,( 1997). Virtual Cities, Social Polarization and the Crisis in Urban Public Space’, Journal of Urban Technology, Vol. 4, No. 1, pp. 19–52.
Damaskopoulos,p.& Evgeniou, T.,( 2003) Adoption of new economy practices by SMEs In Eastern Europe, European management journal, vol. 21,No. 2.
Neeregaard P( 1992).,microcomputers in small & medium-size companies: Benefits Achieved and Problems Encountered, Proceedings of the third Australian Conference on information system, Wollongong.
Hadjimanolis A.,( 1999) Barriers to Innovation for SMEs in a small less Developed country (Cyprus) , Technovation, vol. 19, No. 9.
Lawrence,K.L.,(1997) Factors inhibiting the utilization of electronic commerce facilities in Tasmanian small-to-medium sized enterprises. In:8th Australasian Conference on Information Systems ,pp.587–597.
Fathian, M. ,Akhavan, P. , Hoorali, M.( 2008) E-readiness assessment of non-profit ICT SMEs in a developing country: The case of Iran, Technovation, Vol. 28. pp: 578-590.
Brown , M. M. , Brudney , J. L. (2003). "Learning Organizations in the Public Sector" , Public Administration Review , Vol. 63 , No. 1.
Hughes , O., & et al. (2002). "Public management and Administration" , Palgrave Mcmillan , third Edition.
Chaty , L., & Girlanda , C. (2002). "Toward on Electronic Administration? Local Information Systems or the Web Modernization of Local Administration", International review of Administrative Sciences , Vol. 68, No. 1.
قیمت: 39٬000 تومان
قیمت: 39٬000 تومان
قیمت: 39٬000 تومان
قیمت: 39٬000 تومان
قیمت: 39٬000 تومان
قیمت: 39٬000 تومان
قیمت: 39٬000 تومان
قیمت: 39٬000 تومان
قیمت: 39٬000 تومان
قیمت: 39٬000 تومان