صفحه محصول - مبانی نظری و پیشینه تحقیق سیستم های اطلاعاتی حسابداری (فصل 2)

قیمت 42٬000 تومان
پرداخت و دانلود

توضیحات

مبانی نظری و پیشینه تحقیق سیستم های اطلاعاتی حسابداری (فصل 2) (docx) 34 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 34 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

فصل دوم مبانی نظری تحقیق 2-1- مقدمه حسابداري درتوسعه اقتصادي كشورها نقش مهمي دارد. به همين دليل، اعتلاي آموزش حسابداري در كشورهاي در حال رشد توجه بسياري را به خود جلب كرده است و بسياري از محققان حسابداري به مطالعه و تحقيق پيرامون كيفيت آموزش حسابداري و تأثير آن بر گسترش كمي و كيفي حرفه حسابداري پرداخته‌اند (نوروش، 1377). تعداد بسيار زيادي از مردم كه حسابدار ناميده مي شوند، آموزش و تجربياتي در ثبت اطلاعات دارند اما درحدي نيستند که بتوانند اطلاعات را تحليل كرده يا آنها را براي توجيه تغييرات لازم در ساختار حسابداري چه در بخش عمومي و يا بخش خصوصي به كار بندند (بارنی، 1991). نقش آموزش به عنوان عنصر محوري در توسعه سياسي، اجتماعي واقتصادي همواره مورد تأكيد بوده است. آموزش جامعه را براي اداره و بكارگيري منابع موجود به شكل كارامد و موثر در جهت اهداف توسعه آماده ساخته و تعليم مي دهد. سرمايه گذاري انجام شده در منابع انساني مي تواند بازده مثبت اجتماعي داشته باشد و بررشد و توسعه اقتصادي تأثير گذارد (کروگر، 1968، هیامی و روتان، 1970). مطالعات برخي ازمحققان نشان مي دهد كه اعتماد به آموزش به عنوان ابزاري براي مقابله با فقر و عقب ماندگي، بدون توجه به ساير عوامل نظير بهداشت، تغذيه، تسهيلات سازماني، عوامل سيستم آموزشي و تطابق آن با اهداف آموزشي مي تواند مأيوس كننده باشد (کروگر، 1968). افرادمعدودي را مي توان يافت كه ارزش سرمايه گذاري درآموزش را بتوانند نفی کنند. برخي از منتقدان، به آموزش به عنوان چهارمين رکن سياست خارجي يك كشور پس از سه ركن ديگر يعني ديپلماسي، دفاع و تجارت مي نگرند (آلتباچ، 1982). در دنياي امروز كه هر روز شكل تازه اي از ارتباطات اقتصادي به وجود مي‌آيد و افراد و شركتها و مؤسسات با يكديگر در ارتباط مي‌باشند و تغييرات مالي آنها بر يكديگر تأثير دارد و روز به روز اين فعاليت‌ها پيچيده‌تر مي‌شود اين عوامل باعث مي شود كه نقش حسابداري به عنوان فراهم كنندگان اطلاعات مالي با استفاده از استانداردهاي حسابداري براي استفاده كنندگان بيشتر مشخص گردد. نياز روز افزون موسسات و سازمانها به اطلاعات صحيح و بهنگام جهت بكارگيري در فرآيند تصميم گيري مديران، مقوله‌اي اجتناب ناپذير است (جلالی و شکیبا، 1390). در اين راستا سيستم اطلاعات مديريت منبع اصلي ارائه اطلاعات بشمار مي‌آيد. سيستم اطلاعات حسابداري به عنوان مهمترين زير مجموعه اين سيستم، اطلاعات مالي متنوعي را در اختيار استفاده كنندگان اين نوع اطلاعات، خصوصا " مديران هر سازمان" قرار مي دهد. به طور كلي اطلاعات حسابداري بايستي از ويژگي‌هاي خاصي برخوردار باشد تا در فرآيند تصميم گيري مورد استفاده قرار گيرد. ويژگي‌هاي كيفي اين گونه اطلاعات نظير مربوط بودن، و قابليت اتكاء از جمله خصيصه‌هايي است كه بر ميزان بكار گيري اطلاعات به‌موقع (بهنگام) تأثير مي گذارد (رسلندر و هارت، 2003). در این فصل محقق بطور کلی در بخش اول به مبانی نظری سیستم های اطلاعاتی حسابداری و اهمیت آن و همچنین ضرورت بازنگری در سیستم های اطلاعاتی حسابداری از منظر تهیه کنندگان، حسابرسان و مدیران واحدهای اقتصادی خواهد پرداخت و در بخش دوم، تحقیقات عملی انجام شده در این زمینه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. 2-2:مبانی نظری سیستم های اطلاعاتی حسابداری 2-2-1.تعریف سیستم سیستم مجموعه ای از اعضا به هم پیوسته است که درداخل یک سازمان هدف واحدی را دنبال می کند (نوروش، 1377). سیستم (System) از کلمه Syniatania به معنی کنار هم گذاشتن گرفته شده است، یعنی مجموعه ای از اشیاء مرتبط با هم که یک کل را تشکیل میدهند (مالاین، 2004). سیستم مجموعه ای از اجزاء و روابط میان آنهاست که توسط ویژگیهای معین، به هم وابسته یا مرتبط می شوند و این اجزا با محیطشان یک کل را تشکیل می دهند(رویس،رودریگز و دولادو، 2007). سیستم مجموعه ای متشکل از عوامل گوناگون که روی یکدیگر اثر میگذارند و برای رسیدن به هدف خاصی سازمان یافته اند (جان لین، ژیونگ و مین لیو، 2005). 2-2-2.تعاریفی از اطلاعات داده هایی که تجزیه وتحلیل شده باشند. اطلاعات، پایه ها وساختاری برای تصمیم گیری هستند. مجموعه ای از آگاهی ها که در تصمیم گیری می توان از آنها استفاده کرد (رویس، رودریگز و دولادو، 2007). 2-2-3.تعاریفی از سیستم اطلاعاتی انواع راه ها وروش ها ی سازماندهی اطلاعات در دسترس، از جمع آوری داده ها گرفته تا بازیابی اطلاعات و استفاده از آنها (رهنمای رودپشتی و وکیلی فرد، 1388). فرایندی است که طی آن ورودیهایی با عنوان داده وارد سیستم می شود و بعد از پردازش بصورت خروجی (اطلاعات) جهت تصمیم گیری در اختیار تصمیم گیرندگان قرار می گیرد (رویس، رودریگز و دولادو، 2007). تمام فعالیت هایی که به کمک رایانه صورت میگیرد را سیستم اطلاعاتی می گویند. از سیستم های سخت افزار پیچیده تا گزارش های جاری حسابداری (عربی، 1388). 2-3-سیستم حسابداری سیستم حسابداری، عبارتست از مجموعه ای از اجزا به هم پیوسته در داخل یک موسسه که آثار مالی رویدادهای آن موسسه را به گزارشها و صورتهای مالی تبدیل میکند. سیستم حسابداری مانند هر سیستم دیگری از اجزا به هم پیوسته تشکیل شده، جهت نیل به یک یا چند هدف به فعالیت خود ادامه می دهد، مبدل است یعنی رویدادهای مالی را به صورتها وگزارشهای مالی قابل استفاده برای گروههای مختلف استفاده کننده از اطلاعات مالی تبدیل می کند و با تهیه تراز آزمایشی، اطلاعات بازخور جهت کنترل سیستم حسابداری ارائه می نماید.یک سیستم حسابداری، به عنوان یک سیستم جزء از سیستم کل موسسه بوده و تمام سیستمها تحت تاثیر متقابل عوامل محیطی از قبیل عوامل اقتصادی، اجتماعی و... قرار دارد (آلبرت و ساک، 2000). درمورد تاثیر عوامل محیطی بر سیستم حسابداری میتوان از مطرح شدن حسابداری تورمی بعد از 1970 به این سو و یا از تغییرات در قوانین مالیاتی، تجاری و بانکی و تاثیر آن در داده ها و پردازش آنها و تهیه صورتها و گزارشهای مالی بر اساس این تغییرات یاد کرد (همان منبع). سیستم حسابداری نیز مانند هر سیستم دیگری از سه بخش اصلی ورودی، پردازش و خروجی تشکیل شده است. شکل2- SEQ شکل2- \* ARABIC 1:بخش های اصلی سیستم های حسابداری ورود داده ها در یک سیستم حسابداری، ثبت رویدادهای مالی بر اساس اسناد و مدارک اولیه به عنوان داده های سیستم،شامل صورت حساب (فاکتور) خرید، صورت حساب فروش، رسید دریافتها و پرداخت های نقدی و... انجام می شود (مستاجران، 1380). پردازش داده ها پس از ورود داده ها (اسناد و مدارک اولیه) به سیستم حسابداری پردازش آنها به ترتیب زیر صورت می گیرد : اسناد و مدارک اولیه پس از تجزیه و تحلیل تاثیر آنها بر دارائیها، بدهیها، هزینه ها، درآمدها و حقوق صاحبان سرمایه موسسه، حسب مورد به صورت بدهکار و بستانکار در دفتر روزنامه عمومی ثبت اولیه می شوند. البته در برخی از موسسات، به جای اینکه رویدادهای مالی را مستقیما از روی اسناد و مدارک اولیه در دفاتر ثبت نمایند، اقدام به تهیه برگه حسابداری یا سند حسابداری (پیش نویس روزنامه) می کنند. در موسسات بزرگ، ثبت اولیه اسناد و مدارک مربوط به گروهی از رویدادهای عمده مالی در دفاتر روزنامه اختصاصی صورت میگیرد. ثبتهای انجام شده در دفاتر روزنامه عمومی و اختصاصی به حسابهای مربوطه در دفتر کل منتقل می شوند. زمانی که حجم رویدادهای مالی مربوط به یک یا چند حساب دفتر کل زیاد باشد، برای داشتن اطلاعات جزئی تر و تفضیلی از این قبیل حسابهای دفتر کل، از دفاتر معین یا کارتهای معین، استفاده می شود. هر یک از دفاتر یا کارتهای معین، یک حساب کنترل در دفتر کل داشته و تعداد دفاتر معین و حسابهای کنترل آن در دفتر کل به وسعت و نوع فعالیتهای یک موسسه بستگی دارد (همان منبع). ستاده ها نتیجه پردازش داده ها در یک سیستم حسابداری، صورتها و گزارشهای مالی ( ستاده ها ) است. صحت ثبت رویدادهای مالی در دفتر روزنامه و انتقال آنها به دفتر کل، در پایان هر ماه با تهیه تراز آزمایشی تایید می گردد.تراز آزمایشی، به عنوان ستاده سیستم حسابداری و مبنای کنترل پردازش انجام شده، مورد استفاده برای تهیه صورتهای مالی واقع شده و برخی از اطلاعات آن به عنوان بازخور برای اصلاح سیستم حسابداری به صورت داده های جدید وارد سیستم حسابداری می گردند. ستاده نهایی سیستم حسابداری صورتها و گزارشهای مالی و اطلاعات ارائه شده در آنها است (سجادی و طباطبایی نژاد، 1385:). شکل 2- 2نمونهای از یک سیستم حسابداری برای واحدتجاری را نشان می دهد. شکل2- SEQ شکل2- \* ARABIC 2:نمونهای از یک سیستم حسابداری برای واحدتجاری ورودمدارک تجاریپردازشداده های حسابداریدفتر کلصورتهای مالیخروجگزارشهای حسابداریسایر گزارشها گزارشهای مالی :درون سازمانی :گزارشهای مدیریت برون سازمانی صورتهای مالی گزارشهای مالی خاص تجزیه متحلیل ثبت وضبط طبقه بندی تجمیع وتلخیص تهیه گزارش اطلاعات مربوط به معاملات عملیات مالی رویدادهای دارای اثر مالی ورودی پردازش خروجی استفاده کنندگان استفاده کنندگان درون سازمانی مدیران سطوح مختلف استفاده کنندگان برون سازمانی اشخاص ذیحق ،ذینفع وذیعلاقه 2-3-1. نقطه اشتراک سیستم های حسابداری آنچه که در تمام سیستمهای حسابداری با هر نوع سازمان و وسایل و تجهیزات پردازش در سیستم عامل رویدادهای مالی مشترک است، اصول متداول حسابداری و استانداردهای حسابداری است که در تمام آنها به یک مفهوم و به طور یکنواخت به عنوان دستورالعمل شناسایی، پردازش در سیستم عامل رویدادهای مالی و تهیه گزارشها و صورتهای مالی به کار گرفته می شود (قائمی و همکاران، 1391). سیستمهای حسابداری ازنظر وسایل پردازش در سیستم عامل اطلاعات به سه دسته تقسیم می شوند: 1- سیستم حسابداری دستی 2- سیستم حسابداری مکانیکی 3- سیستم حسابداری کامپیوتری (الکترونیکی) سیستم حسابداری دستی به یک سیستم حسابداری که در آن رویدادهای مالی به کمک کاغذ و قلم و توسط نیروی انسانی پردازش در سیستم عامل می گردد سیستم حسابداری دستی می گویند. سیستم حسابداری دستی و مفاهیم دفاتر روزنامه و معین در دوران نه چندان دور (قبل از استفاده از وسایل مکانیکی و الکترونیکی) و حتی در سالهای اخیر توانسته است نیازهای اطلاعات مالی موسسات متوسط و بزرگ را به خوبی مرتفع نماید. گذشته از آن سیستمهای مکانیکی و رایانه ای که فعلا در موسسات مختلف استفاده می شود بر پایه تجارب و نتایج حاصل از سیستمهای وسیعتر دستی متکی بوده و سیستم حسابداری دستی می تواند راهنما و مبنای مناسبی برای طرح و اجرای سایر سیستمهای حسابداری باشد (مستقیمی و سعیدی، 1382). سیستم حسابداری مکانیزه دراین نوع سیستم ها بخشی از کار به صورت دستی و بخشی دیگر به صورت مکانیزه انجام می شود (همان منبع). سیستم کامپیوتری در این سیستم پردازش داده ها رویداد های مالی، به کمک رایانه در اندازه های مختلف براساس برنامه که به زبان رایانه و مبتنی بر اصول متداول حسابداری از پیش نوشته می شود، با سرعت و دقت بسیار بالایی صورت می گیرد. استفاده از ابزار و وسایل الکترونیک در پردازش داده ها برای سیستم حسابداری موسسات بزرگ که حجم رویدادهای مالی آنها بسیار بالا است، مناسب می باشد.مفاهیم دفاتر روزنامه عمومی، اختصاصی، ترکیبی، کل و معین در سیستم حسابداری کامپیوتری نیز مشابه مفاهیم آنها در سیستم حسابداری دستی است (قائمی و همکاران، 1391). در حقیقت استفاده از دفاتر مذکور در سیستم حسابداری کامپیوتری به مراتب ساده تر از سیستم حسابداری دستی است.زمان صرفه جویی شده در مورد ثبت دفاتر روزنامه عمومی، اختصاصی و ترکیبی و انتقال آنها به دفاتر کل و معین از مزایای عمده استفاده از چنین دفاتری است که این مزیت در سیستم حسابداری کامپیوتری به مراتب بیشتر است.در سیستم حسابداری کامپیوتری، حسابدار موسسه فقط داده های مورد نیاز رایانه را بر اساس برنامه کدگذاری نموده و توسط واحد ورودی رایانه به واحد پردازش مرکزی کامپیوتر می رساند، بقیه عملیات ثبت دفاتر روزنامه، کل و معین و تهیه گزارشها و صورتهای مالی براساس برنامه ای که طبق اصول متداول حسابداری از پیش نوشته شده است و با سرعت بسیار زیادی انجام می شود (انصاری و شیبانی، 1389). 2-3-2.مزایای استفاده از سیستم حسابداری کامپیوتری از آنجا که رایانه یک ماشین محاسب الکترونیک است، سرعت عملیات آن قابل مقایسه با سرعت جریان الکترون می باشد. به عنوان مثال یک رایانه متوسط می تواند 500000 جمع را در یک ثانیه انجام دهد. بنابراین سرعت عملیات رایانه در میکروثانیه ها و حتی نانوثانیه ها است.در چنین سرعتی یک رایانه می تواند عملیات ثبت و پردازش یک رویداد مالی را فقط در یک میلیونیم ثانیه انجام دهد و یا عملیاتی که در یک سیستم حسابداری دستی طی یک روز انجام می شود را در چند دقیقه انجام دهد. سرعت در انجام عملیات یکی از مزایای عمده سیستم حسابداری کامپیوتری است و سایر مزایای این سیستم به شرح زیر است : 1- پردازش حجم بزرگی از داده ها با سرعت و کارآیی بالا 2- به موقع بودن مانده حسابها :با پردازش سریع داده ها در سیستم حسابداری کامپیوتری، حسابهای دفاتر کل و معین به روز بوده و ثبت دائمی موجودیها به سهولت امکان پذیر است. 3- تهیه اطلاعات بیشتر بدون صرف هزینه اضافی :در سیستم حسابداری کامپیوتری گذشته از آن که می توان اطلاعات به موقع مثلا فروش نسیه را در اختیار داشت می توان اطلاعات بیشتری از قبیل فروش روزانه قسمتهای مختلف، فروشندگان، شعب، تولیدات مختلف را بدون صرف هزینه اضافی تهیه نمود (دستگیر و همکاران، 1382). 4- بازخور فوری :در سیستم حسابداری کامپیوتری یک کارمند مسئول فروش نسیه، یک ترمینال که مستقیما به رایانه متصل است، در اختیار دارد. بنابراین هنگام فروش نسیه، این کارمند بلافاصله اطلاعات مورد لزوم برای انجام فروش نسیه شامل :سوابق حسابداری مشتری، مانده بدهی، سقف اعتبار تصویب شده و... را از طریق همین ترمینال از رایانه موسسه دریافت نموده و در مورد فروش نسیه تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد کرد. 5- امکان اعمال کنترل داخلی اضافی:وجود بازخور فوری برای تصمیم گیری و کسب سریع اطلاعات مربوط به مشتریان در مورد فروشهای نسیه یک مورد از قابلیت های بی نظیر سیستم حسابداری کامپیوتری است که کنترل اضافی در سیستم حسابداری موسسه برقرار می کند. در صورتی که اعمال این نوع کنترل داخلی هنگامی که از سیستم حسابداری دستی استفاده می شود و دفتر معین حسابهای دریافتنی به روز نیست امکان پذیر نمی باشد (متقی، 1380). 2-4- سیستم اطلاعاتی حسابداری (AIS) و جایگاه آن در واحدهای اقتصادی سیستم اطلاعاتی حسابداری را می توان عنصری از شرکت دانست که به وسیله پردازش رویدادهای مالی اطلاعات مالی را جهت تصمیم گیری در اختیار استفاده کنندگان قرار می دهد. مجموعه ای از فرایندها و فنون است که اطلاعات را سازماندهی کرده و در تصمیم گیری ها از آن استفاده می کند (تیلما، 2005). وظایف اصلی سیستم های اطلاعاتی حسابداری در بنگاه های تجاری عبارتند از: 1-گردآوری و ذخیره داده های مربوط به فعالیت ها و رویدادها .بطور کلی که یک بنگاه تجاری بتواند آنچه را رخ داده است بررسی کند. 2-پردازش و تبدیل داده ها به اطلاعات مفید برای تصمیم گیری به نحوی که مدیریت بر مبنای این اطلاعات قادر به برنامه ریزی، اجرا و کنترل فعالیت های شرکت باشد. 3-طراحی کنترل های داخلی کافی به منظور حفاظت از داراییها ازجمله مدارک و اطلاعات بنگاه (کینی ویلیام، 2001). 2-5- سیستم اطلاعاتی مدیریت (MIS) روش رسمی ارائه اطلاعات دقیق به مدیریت درباره کارکنان، داده ها، دستورالعمل ها و تجهیزات برای تسهیل و واگذاری به تمام اعضای یک سازمان می باشد. سیستمی رسمی در سازمان است که گزارشهای لازم برای فراگرد تصمیم گیری مدیران در سطوح مختلف سازمان را فراهم می آورد (رویس و همکاران، 2007). 2-5-1. رابطه AIS با حسابداری و MIS سیستم اطلاعاتی حسابداری را میتوان محل تقاطع منطقی دو موضوع گسترده تر یعنی حسابداری و سیستم اطلاعاتی مدیریت دانست. آنچه که در هر دو مشترک است، توجه محوری به اطلاعات است. حسابداری بیشتر به خود اطلاعات (تامین اطلاعات برای تصمیم گیری های اقتصادی ) گرایش دارد، در حالیکه MIS بیشتر به سیستم هایی پوشش می دهد که اطلاعات را تولید می کنند (جیمز و هال، 2008: 627). محل اشتراک حسابدای و MIS همان AIS می باشد که در شکل 2-3 مشخص می باشد. شکل2- SEQ شکل2- \* ARABIC 3 :ارتباط حسابداری، AIS و MIS منبع: جیمز و هال، 2008 AIS 2-6-انتظارات کاربران از سیستم AIS هر سیستمی خود جزئی از یک ابر سیستم می باشد. همچنین دارای چند زیر سیستم نیز می باشد. سیستم های اطلاعاتی حسابداری نیز از این قاعده مستثنی نیست. با رشد شتاب آمیز سیستم های اطلاعاتی از طریق به خدمت گرفتن رایانه و وسایل پردازش الکترونیک اطلاعات سیستم های اطلاعاتی مدیریت به عنوان یکی از سیستم های اصلی اداره یک موسسه پذیرفته شده است و سیستم اطلاعاتی حسابداری را می توان به عنوان زیر سیستمی از آن معرفی کرد (باباجانی، 1389). پس AIS زیر مجموعه ای ازMIS است (شکل 2-4). شکل2- SEQ شکل2- \* ARABIC 4:جایگاهAIS در MIS منبع: رحمانی و غلام زاده، 1390 -71755120015 2-7-عوامل تشکیل دهنده AIS و انواع کاربران این سیستم هر سیستم حسابداری از 4 عامل تشکیل می شود : 1) سازمان (کارکنان) 2)فرم ها 3)روشها 4 )وسایل وتجهیزات شرح این عوامل بطور خلاصه در ادامه آورده می شود. سازمان (کارکنان ) مهمترین عامل در هر سیستم افرادی هستند که در سیستم کار می کنند. یک سیستم حسابداری در صورتی کارآمد خواهد بود که مجریان آن تخصص، تجربه، مهارت، علاقمندی، سرعت، دقت و انگیزه لازم را داشته باشند. فرم ها پردازش اطلاعات مالی مستلزم وجود مدارکی است که چگونگی وقوع و انجام معاملات و رویداد های مالی را نشان دهد. برخی از فرم ها و دفاتر حسابداری را می توان به صورت آماده از بازار تهیه کرد.البته در سیستم های رایانه ای فرم آماده آن درسیستم موجودبوده و تنهاتکمیل فرم های مربوطه کافی است. روش ها روش در معنای عام راه عادی انجام دادن کارهای تکراری است. هرسیستم حسابداری شامل روشها و اسلوب متعددی است که هریک چگونگی، ترتیب و مراحل انجام دادن عمل یا عملیاتی را متناسب با اجزای سیستم در بر دارد. وسایل و تجهیزات در هر سیستم حسابداری اعم از دستی یا کامپیوتری، وسایل و تجهیزاتی به کار گرفته می شود که کار ثبت و پردازش اطلاعات مالی را با سرعت و دقت بیشتری انجام می دهد. این تجهیزات به طور کلی در سه دسته ابزار و وسایل ثبت، وسایل بایگانی و وسایل محاسبه طبقه بندی می شوند( جیمز و هال، 2008). 2-8-کارکرد سیستم های اطلاعاتی از منظر نوع خدماتی که برای کاربران فراهم می نماید درطول چنددهه ی گذشته مطالعه سیستم های اطلاعاتی حسابداری برای همه حسابداران بسیار با اهمیت شده است. قبل از رایانهای شدن پردازشگری، سیستم های حسابداری از فناوریهای دستی استفاده می کردندکه درک آن بسیار آسان بود. ولی رایانه ای کوچک، استفاده از رایانه را حتی در سازمان های کوچک عملی کرد. از آنجا که امروزه همه سازمان ها از رایانه برای پردازشگری داده ها استفاده می کنند، نه تنها درک فرآیند مفهومی، بلکه درک فناوری مورد استفاده در آن نیز ضروری است (زیمرمن، 1995). حسابداران به سه شیوه از سیستم های حسابداری رایانه ای استفاده می کنند.حسابرسان باید بدانند که چگونه سیستم های برمبنای رایانه را رسیدگی کنند و چگونه روش های حسابرسی را با استفاده از آنها برنامه ریزی و اجرا کنند. حسابداران مدیریت روزانه با سیستم های رایانه ای سر و کار دارند و به منظور ایجاد سیستم جدید در تیم های طراحی پروژه شرکت می کنند.بسیاری از دانشجویان حسابداری نیز مشاور مدیریت یا تحلیل گر سیستمها می شوند.این حسابداران برای آماده سازی سیستم های جدید حسابداری به طور تمام وقت کار می کنند. شما بدون توجه به سوابق فعالیت های حرفه ای خود باید هم فرآیند حسابداری و هم فناوری را درک کنید (دستگیرو سعیدی، 1389). سیستم اطلاعات حسابداری دو هدف عمده دارد: 1- ارائه اطلاعات برای عملیات و نیازهای قانونی، و 2- ارائه اطلاعات برای تصمیم‌گیری (رئیسی، 1381). برای رسیدن به این هدفها دو فعالیت عمده وجود دارد كه عبارتند از پردازش اطلاعات و پردازش مبادلات. مبادلات حسابداری به‌وسیله ثبتهای اساسی حسابداری پردازش می‌شوند. این مبادلات شامل فروش محصولات، خرید مواد، دریافتی از مشتریان و ... هستند. پردازش مبادلات در یک سیستم اطلاعات حسابداری به‌وسیله زیرسیستمها انجام می‌شود. اگر سیستم پردازش مبادلات به‌طور صحیحی طراحی شده باشد، باعث می‌شود تا داده‌ها به‌خوبی و با دقت کنترل شوند و عمل پردازش کارامد و موثر باشد.خروجی فرایند پردازش اطلاعات به‌قصد راهنمایی در امر برنامه‌ریزی و کنترل عملیات است و این فرایند اطلاعاتی را برای تصمیم‌گیری ارائه می‌دهد. سیستم طراحی‌شده برای پردازش اطلاعات یا سیستم اطلاعات حسابداری باید اطلاعاتی را ارائه دهد که مربوط، اتکاپذیر، به‌موقع و با اهمیت باشد (صفار، 1385). سيستم هاي بانك اطلاعاتي ممكن است به طور اساسي در ماهيت حسابداري تاثير بگذارد. براي مثال، سيستم هاي بانك اطلاعاتي مي توانند منجر به رها كردن مدل هاي حسابداري دوطرفه شوند. منطق اصلي مدل حسابداري دوطرفه اين است كه دو بار ثبت مبلغ يك رويداد موجب كنترل دقت و صحت پردازش داده ها مي شود. هر رويداد ثبت هاي مساوي بدهكار و بستانكاري ايجاد ميكند و برابري بدهكار و بستانكار خود در مراحل مختلفي از فرايند حسابداري، دوباره كنترل مي شود، در حالي كه زيادي ثبت داده ها نقطه مقابل مفهوم بانك اطلاعاتي به شمار مي رود. اگر مبالغ مربوط به يك رويداد به درستي در يك سيستم بانك اطلاعاتي وارد شود، تنها لازم است كه اطلاعات مزبور يك بار ذخيره شود نه دو بار. پردازش رايانه اي داده ها به اندازه كافي صحيح و دقيق بوده به طوري كه سيستم كنترلي پيچيده و كنترل هاي كامل سيستم و كنترل هاي دوباره دوطرفه كه ويژگي اختصاصي مدل حسابداري دو طرفه است، ضرورتي ندارد (صابر صفائی و سعیدی، 1383). همچنين سيستم هاي بانك اطلاعاتي به طور بالقوه توانايي تغيير ماهيت گزارشگري برون سازماني را دارد. امروزه زمان و منابع زيادي صرف اين موضوع مي شود كه شركت ها چگونه اطلاعات حسابداري را براي كاربران برون سازماني خلاصه و گزارش كنند. چرا يك نسخه از بانك اطلاعاتي مالي شركت به جاي صورت هاي مالي سنتي به آساني در اختيار كاربران به روش مورد نظر خود امكان پذير خواهد بود (سجادی و طباطبایی نژاد، 1385). اگرچه فناوري اطلاعات به طور شگفت انگيزي شيوه هاي تجارت را تغيير داده است، اما تاثير كمي بر گزارشگري برون سازماني داشته است. شركت ها هنوز گزارش هاي مالي دوره اي (فصلي و سالانه) را بر مبناي اطلاعات بهاي تمام شده تاريخي تهيه مي كنند. علاوه بر اين آنها اطلاعات را به صورت خيلي متراكم و تجمعي تهيه مي كنند. تخمين زده مي شود به طور متوسط بانك اطلاعات مالي يك شركت نسبتا بزرگ 100 گيگا بايت فضا لازم داشته باشد. اين در حالي است كه گزارش هاي سالانه به طور متوسط 100 كيلو بايت را در بر مي گيرد! در نتيجه، كاربران گزارش هاي سالانه تنها بخش كوچكي از اطلاعات يك شركت را استفاده مي كنند (جیمز و هال، 2008). 2-9-فاصله انتظاراتی بین کاربران و فراهم کنندگان اطلاعات بطور خلاصه می توان گفت در شرایط فعلی میزان قابل توجهی از انتظارات کاربران سیستم های اطلاعاتی به دلیل وجود مشکلات متعدد توسط فراهم کنندگان اطلاعات پوشش داده نمی شود. رسیدن به شرایط ایده آل برای پاسخگویی به نیازها و انتظارات کاربران نیازمند فراهم نمودن زیرساخت هایی می باشد. بطور کلی معیارهای موفقیت سیستم های اطلاعاتی شامل 5 عامل است: 1- بکارگیری گسترده سیستم:محدوده ای است که سیستم در کارهای جاری مورد استفاده قرار می گیرد. 2- رضایت کاربران از سیستم :این معیار شامل نظر کاربر درباره صحت، متناسب بودن با نیازهای اطلاعاتی کاربران یا کیفیت خدمت ارائه شده یا درصد زمانی می باشد که سیستم بدون اشکال به خوبی قابل استفاده بوده است. مثلاً یکی از معیارهای قضاوت مدیران، پاسخگویی سیستم به نیازهای اطلاعاتی آنان است و این که توانسته باشد، اطلاعات مورد نیاز خود را از طریق سیستم کسب کنند و اینکه تا چه میزان سیستم در پیشرفت کار مؤثر بوده اند .سیستم زمانی موفق محسوب می شود که رضایت کاربران را تأمین کرده باشد بسیاری از متخصصان سیستم رضایت کاربر را به عنوان قوی ترین ملاک موفقیت می دانند (صفائی، 1383). 3- دیدگاه مثبت نسبت به عملکرد سیستم:تا چه حد کاربران درباره سیستم های اطلاعاتی و کارکنان آن نظر مثبت دارند. 4- رسیدن به اهداف سیستم:اینکه سیستم تا چه میزان به اهداف تعریف شده برای ما رسیده است. به عبارت دیگر آیا سیستم به اهداف کمی و کیفی مربوطه رسیده است. هیچ سیستم اطلاعاتی حسابداری کاملاً موفق یا ناموفق نیست بلکه یک ویژگی نسبی است .سیستمی موفق است که به بیشتر اهدافی دست پیدا کند که برای آن طراحی شده است (کاپلان، 1996). 5- سوددهی:این معیار یا با کاهش هزینه ها یا با افزایش فروش و سود اندازه گیری می شود .این معیار ارزش محدودی دارد، هر چند که تجزیه و تحلیل ها بر مبنای هزینه منفعت می تواند نقش بارزی در تصمیم گیری برای ایجاد سیستم اطلاعاتی داشته باشد، اما منافع سیستم اطلاعاتی ممکن است کاملاً قابل اندازه گیری نباشد.اما همواره تحلیلهای هزینه منفعت به شدت دنبال می شود، اما تاریخچه بسیاری از پیاده سازی سیستم هانشان داده است که نمی توان تخمینهای واقعی را فرموله کرد .محققان ترجیح میدهند به جای معیار هزینه منفعت تأکید خود را روی معیارهای انسانی و سازمانی موفقیت سیستم های اطلاعاتی قرار دهند، مثل کیفیت اطلاعات، کیفیت سیستم و تأثیراتی که سیستم روی پیشرفت کارهای سازمانی دارد (صفائی، 1383). 2-10- وضعیت فعلی آموزشAIS در سازمانها و نقش عدم آموزش کافی سیستمهای اطلاعاتی در کاهش بهره وری سازمانها دلايل اصلي براي عدم استقرار سيستمهاي مطلوب اطلاعاتي حسابداري در سازمانهاي ايران را مي‌توان در دو مورد خلاصه كرد: 1) ناآگاهي مديران از نقش و قابليت هاي سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري. 2) ماليات مداري نظامهاي اطلاعاتي حسابداري در ايران. احتمالاً عوامل ديگري نيز در پيدايش چنين وضعيتي دخالت داشته اند. اما به نظر مي‌رسد دو علت ياد شده از اهم علل اين وضعيت است (زیوردار، 1382). ناآگاهي مديران از نقش و اهميت سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري اين مشكل در عدم سامان يافتن نظامهاي اطلاعاتي حسابداري نقشي غيرقابل انكار داشته است و اگر چنين مشكلي وجود نمي‌داشت زمينه هاي پيشرفت بيشتري براي سازمانها از طريق اتخاذ تصميمات صحيح و به موقع و متكي بر اطلاعات به جاي اتخاذ تصميمات شهودي و متكي بر تجربه شخصي، پديد مي‌آمد. مديران غالباً نسبت به فرآيندهاي توليد اطلاعات مالي نا آگاهند و نمي‌دانند آثار روشهاي مختلف حسابداري بر ارقام توليد شده چيست. تكنيكهاي محاسبه بهاي تمام شده و تفاوت آنها با يكديگر كدام است و تورم چگونه بر ارقام ترازنامه و سود و زيان شركت اثر مي‌گذارد. قلمرو حسابداري مديريت را نمي‌شناسند و از كمكي كه مي‌تواند به اتخاذ تصميمات صحيحتر توسط آنها كند، ناآگاهند. ريشه اين ناآگاهي در چيست؟ و چگونه برطرف مي‌شود؟ (خواجوی و اعتمادی، 1389) يكي از دلايل اصلي عدم آشنايي مديران اغلب سازمانها با توانايي و قابليتهاي سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري به زمينه تحصيلات و تجربيات آنها باز مي‌گردد. در بيشتر موارد مديران سازمانها از بين كساني انتخاب مي‌شوند كه دانش مالي اندكي دارند و تحصيلات خود را در زمينه هاي غيرمالي به اتمام رسانده اند. تجربيات چنين مديراني نيز اغلب فاصله بسياري از حوزه دانش حسابداري دارد (جلالی و شکیبا، 1390). علاوه بر تحصيلات و تجربيات نامربوط به موضوعات مالي، ناآگاهي مديران نسبت به نقش اطلاعات در تصميم گيريها و اعتماد بعضاً نادرست به تجربيات شخصي نيز دليل بروز چنين مشكلي بوده است. نتيجه اين نگرش، روي آوردن به تصميم‌گيريهاي انفعالي و گاه دستپاچگي در برابر هجوم تحولات و رويدادهاي پيش‌بيني نشده محيطي است (اعتمادی و همکاران، 1385). توفيق در برخي تصميمات موردي، استفاده از روابط بسيار خوب شخصي با طرفهاي خارجي، حذف ظاهري و موقت آثار نامطلوب تصميمات نادرست از طريق اتخاذ تصميمات نادرست ديگر، كه با قدري تأخير آثار بد خود را بالاخره نشان مي‌دهند. و خطرناكتر از همه حضور در بازارهاي انحصاري موقت كه فارغ از وجود رقبا امكان تاخت و تاز بي حد و حصر را به مديران مي‌دهد همه و همه از موانع شكل گيري نظامهاي اطلاعاتي مديريت و حسابداري است (دهقان دهنوی و همکاران، 1391). در شرايطي كه مديران بعضاً نسبت به توانايي سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري ناآگاه بوده اند، دست اندركاران حوزه هاي مالي و حسابداري سازمانها نيز با تلاش بسيار كمي براي آگاه ساختن مديران از اين تواناييها و اهميت اطلاعات بخرج داده اند و يا با اولين واكنش نامساعد مديران در برابر گزارشهاي خوب و قابل استفاده مالي، عقب نشيني كرده، و مديران را بحال خود رها ساخته اند. طبعاً مسؤوليت آموزش مديران رده هاي مختلف و آگاه ساختن آنها از قابليت اطلاعات مالي به عهده مديران مالي و حسابداري سازمانها نيست ،اما آگاه كردن مديران از خطر استفاده نادرست از اطلاعات مالي و يا عدم استفاده از چنين اطلاعاتي را مي‌توان در حوزه وظايف كارشناسان مالي يك سازمان تلقي كرد (امیری، 1374). ضعف دانش مالي مديران مي‌تواند به ضعف سازمان منجر شود و براي آن بايد چاره اي انديشيد. برخي از راه حلها در عمل تجربه شده و موفقيت خود را نشان داده است. شركت در دوره هاي كوتاه مدت آموزشي و استفاده از مشاورين آگاه و دلسوز مي‌تواند در ايجاد بينش مالي، عاملي مثبت و تقويت كننده باشد. اما در هر حال وقوف و قدر و منزلت اطلاعات مالي بايد همراه با تأييد فعاليتهايي باشد كه كارشناسان مالي در جهت ارائه اطلاعات و گزارشهاي مديريتي از قلمرو مسائل مالي انجام مي‌دهند. ترديدي نيست كه اين يك رابطه دو طرفه است و براساس همين رابطه مي‌توان از حجم انبوه اطلاعات نامربوط كاست و با واكنش مثبت در برابر اطلاعات مربوط، نظام اطلاعاتي را بهبود نسبي بخشيد (خواجوی و منصوری، 1390). ماليات مدار شدن نظامهاي اطلاعاتي حسابداري در سازمانهاي انتفاعي ايراني استفاده كنندگان اطلاعات مالي به دو گروه تقسيم مي‌شوند:گروه اول،‌استفاده كنندگاني هستند كه سازمان ناگزير از ارائه اطلاعات به آنهاست (مثل دولت و سهامداران) اين گروه قانوناً حق مطالبه اطلاعات مختلف راجع به عمليات سازمان و نتايج اين عمليات را دارند. طبعاً مؤسسات تأمين مالي و بانكها نيز به هنگام تصميم گيري در مورد اعطاي تسهيلات مالي به سازمانها چنين اطلاعاتي را مطالبه مي‌كنند و سازمان ناگزير از ارائه اطلاعات است. اما گروه دوم استفاده كنندگاني هستند كه اطلاعات مالي به اتخاذ تصميم درست توسط آنها كمك مي‌كند اما الزام قانوني مشخصي در مورد ضرورت ارائه اطلاعات به آنها و يا نوع و شكل گزارشدهي به ايشان وجود ندارد( دستگیر و غالبی، 1389). به خاطر وجود اين دو دسته عمده از استفاده كنندگان اطلاعات مالي، سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري بايد بگونه اي شكل بگيرند كه قادر به ارائه دو نوع اطلاعات باشند: 1- اطلاعات مبتني بر الزامات قانوني و استانداردهاي معين گزارشدهي مالي كه عملاً حاصل حسابداري مالي و مشتمل بر صورتهاي مالي اساسي و يادداشتهاي مرتبط با آنهاست. 2- ساير اطلاعات موردنياز كاربران اطلاعات مالي (خانی، 1376). مديران يك سازمان در راه انجام وظايف و تصميم گيريهاي خود در زمره استفاده كنندگان گروه دوم به شمار مي‌روند. انواع اطلاعات و گزارشهاي مالي در اشكال مختلف و زمان بندهاي متفاوت و متناسب با نيازهاي مديريت در واقع محصول اصلي يك سيستم اطلاعاتي حسابداري تلقي مي‌شود. اين واقعيت را نبايد ناديده گرفت كه سيستم اطلاعاتي حسابداري زير مجموعه سيستم اطلاعاتي مديريت است، يعني هدف اوليه و اصلي آن تأمين نيازهاي اطلاعاتي مديريت است. اگرچه بخشي از اين اطلاعات براي جوابگويي به طرفهاي خارجي و از جمله دولت استفاده مي‌شود (اطلاعات نوع اول) اما قسمت عمده توليدات سيستم اطلاعاتي حسابداري مصرف داخلي دارد (يا علي القاعده بايد اين طور باشد) . جالب اينجاست كه در خيلي از موارد هر دو نوع محصولات ياد شده را مي‌توان از مواد اوليه (داده هاي) مشابهي توليد كرد. در واقع فرآيندهاي يك سيستم اطلاعاتي حسابداري شبيه به آشپزي ماهرانه‌اي است كه با استفاده از مواد اوليه معين انواع غذاها را متناسب با نياز و ذائقه استفاده‌كنندگان توليد مي‌كند. فرآوري برخي از اين محصولات چنانكه گفته شد، ‌مبتني بر الزامات قوانين و مقررات حاكم است و در جاي خود ضروري و با ارزش است ،اما بخش عمده اين توليدات بايد براساس نيازهاي تعريف يا مشخص شده اي فراهم شود كه بدون همكاري استفاده كنندگان آن، قابل تهيه نيست. اين استفاده كنندگان هستند كه تركيبات تازه اي از داده هاي موجود را براي اتخاذ تصميمات خود تقاضا مي‌كند و در صورتي كه چنين تقاضايي مطرح نشود، سيستم به همان توليدات استاندارد شده خود بسنده خواهد كرد و حتي اگر توليدات اضافه اي هم داشته باشد تضميني وجود ندارد كه استفاده مشخصي براي آن موجود باشد. گواه اين مطلب انبوهي از گزارشها و اطلاعاتي است كه گاه براي مديران تهيه مي‌شود و جز آنكه روي ميز آنها را پركند نتيجه ديگري ندارد (دستگیر و سعیدی، 1389). متأسفانه به علت همان موانعي كه در مورد دليل اول (ناآگاهي از قابليت اطلاعات مالي) ذكر شد امروزه توليد اطلاعات مالي منحصر به اطلاعات نوع اول شده است. البته در اين زمينه هم شايد قدري خوشبينانه قضاوت مي كنيم اگر بگوييم همان اطلاعات نوع اول نيز در اغلب موارد صحيح و متناسب با الزامات قوانين، استانداردها و مقررات فراهم مي‌شود بد نيست به آمار گزارشهاي حسابرسي و نوع اظهارنظر حسابرسان توجه كنيم و تحقيقي در مورد دلايل اصلي اظهار نظرهاي مردود و مشروط و يا عدم اظهار نظر به عمل آيد. اما با فرض اينكه سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري اطلاعات و گزارشهاي نوع اول را در مطلوب ترين شكل آن ارائه مي‌كنند هنوز كفايت اين سيستمها زير سؤال است. اين ابهام ناشي از عدم كفايت سيستمها در توليد اطلاعات مورد نياز مديران است (رسولی، 1379). امروزه توقع اصلي مديران از سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري آن است كه قدرت پاسخگويي سازمان در برابر طرفهاي قدرتمند دولتي و به ويژه سيستم مالياتي را افزايش دهد و سيستم اطلاعاتي را از ديد اين استفاده كنندگان، صحيح و قانونمند نشان دهد. به همين علت الزامات مالياتي و قانوني تبديل به محور اصلي گردآوري اطلاعات و گزارشدهي شده است و سيستمها و حتي حسابداراني مطلوب اند كه بتوانند از موانع مالياتي بهتر عبور كنند و اگر بشود منافع شركت را بيشتر حفظ كنند (مستاجران، 1380). نمي‌توان منكر اين ادعا شد كه در همه جاي دنيا اطلاعات موردنياز استفاده‌كنندگان خارجي (بخصوص دولت) بگونه اي تهيه مي‌شود كه ضمن رعايت همه مقررات و قوانين حاكم منافع شركتها و سازمانها را نيز به بهترين شكلي حفظ كند (مثلاً سبب پرداخت ماليات كمتري شود) ،اما نبايد اين واقعيت را نيز ناديده انگاشت كه اين تنها جزئي از وظايف يك سيستم اطلاعاتي حسابداري است و اطلاعات تهيه شده به اين شكل مبتني بر مفروضات و محدوديتهاي متعددي است كه اگر همين اطلاعات (صورتهاي مالي و يادداشتهاي همراه آن) بخواهد مبناي تصميم‌گيري مديران خود سازمان نيز واقع شود به نوعي مديران گمراه شده و به خطا مي‌روند. به عنوان مثال تصور كنيد دولت در برهه خاصي از زمان براي تشويق سرمايه گذاري امكاناتي را براي تسريع در استهلاك داراييهاي ثابت (مثل روش قانوني استهلاك تسريعي در ايالات متحده) يا استفاده از برخي تخفيفات مالياتي بخاطر سرمايه گذاري (مثل تخفيف مالياتي سرمايه گذاري در آمريكا) برقرار سازد. در چنين شرايطي، امكانات فراهم شده توسط دولت تأثيرات عمده اي بر ارقام ترازنامه (مثل استهلاك انباشته دارايي ثابت)‌و سود و زيان (مثل هزينه استهلاك) بجا مي‌گذارد. درنتيجه رقم داراييها و سود شركت بنحوي تصنعي (خلاف واقع) مي‌شود. چنين آثاري سبب مي‌شود تا ارقام بهاي تمام شده، سود ناويژه، سود خالص و نظاير آن اگرچه كاملاً‌ براساس موازين قانوني گزارش شده و از اين نظر صحيح تلقي مي‌شوند، واقعي نباشند (رهنمای رود پشتی و طاهر آبادی، 1389). اگر مديريت بخواهد همين ارقام دستكاري شده و غيرواقعي راملاك تصميم گيريهاي خود قرار دهد به خطا رفته است چون اين ارقام ساخته دست خود اوست و صرفاً براي استفاده از تسهيلات يا الزامات قانونگذار بدين گونه فراهم آمده است. طبيعي است كه اعتماد به ارقام يك سيستم اطلاعاتي ماليات مدار كه هيچ گونه كمكي به توليد اطلاعات واقعي و مديريتي (قابل استفاده براي مديران) نمي‌كند، ديري نمي‌پايد و به زودي سست مي‌شود. اين همان اتفاقي است كه به نظر مي‌رسد در سازمانهاي ايراني رخ داده است و مديران را به تجربه متوجه اين موضوع كرده است كه گزارشهاي حاصل از چنين سيستمهاي ماليات مداري (البته به فرض خوشبختانه صحت و دقت در ارائه ارقام) نمي‌تواند تكيه گاه مناسبي براي مديريت باشد و او بايد از راه هاي ديگري اطلاعات موردنياز خود را بدست آورد. (باز هم با اين فرض خوشبينانه كه متوجه اين نيازها نيز هست.) طبعاً اگر مشكل نخست، يعني ناآگاهي از قابليت اطلاعات مالي نمي‌بود مديران خود مي‌توانستند موتور محرك فعاليتهايي باشند كه منجر به استقرار يك نظام صحيح اطلاعاتي مي‌شود و در كانون اين تلاشها و فعاليتها قرار گيرند (سلطانی، نعمت بخش و چگونیان، 1392). به دليل همان ناآگاهي ها و ماليات مدار شدن سيستم حسابداري مؤسسات انتفاعي (و قانون مدار شدن سيستم اطلاعاتي مؤسسات ناسودجو يا غيرانتفاعي) در اغلب شركتها نظام اطلاعاتي بهاي تمام شده به شكل درستي استقرار نيافته و يا اصولاً وجود ندارد. مديران از آثار تورم‌‌(كه متأسفانه در كشور ما بسيار حاد و دو رقمي نيز هست) بر ارقام و اطلاعات مالي بي خبر مي‌مانند، گزارشهاي مرتبي از گردش وجوه در اختيار ندارند، تصميمات قيمت گذاري اغلب پايه و اساس درستي ندارد، نظامهاي اطلاعاتي حسابداري از انعطاف پذيري كافي برخوردار نيست و بسياري مشكلات ديگر از اين دست، سدي در برابر اتخاذ تصميمات آگاهانه و به موقع ايجاد كرده است. راه حل اين مشكلات در توجه مديران به نقش حياتي اطلاعات و درخواست آنها براي برقراري سيستمهاي اطلاعاتي كارآمد نهفته است. با چنين توجهي و سرمايه‌گذاري مؤثر در توليد اطلاعات (به معناي واقعي آن) اثر آن بر پيشرفت كار سازمانها و اعتماد به نفس در مواجهه با موقعيتهاي پيش بيني نشده و شرايط متنوع محيطي كاملاً آشكار خواهد شد (خواجوی و منصوری، 1390). 2-11- ضرورت بازنگری جایگاه سیستمهای اطلاعاتی حسابداری در واحدهای اقتصادی دنیای امروز دنیای اطلاعات است و کسی برنده است که اطلاعات بیشتر و مربوط‌تری در اختیار داشته باشد. بی توجهی به این مهم می‌تواند منشاء مخاطراتی عمده در تصمیم گیریها باشد (مستاجران، 1380). در ادبیات مدیریت،‌ تصمیم گیری را از اهم وظایف مدیران وگاه تمام شغل آنها می‌دانند. تردیدی نیست که مدیران سازمانها دائماً مواجه با موقعیتهایی می‌شوند که نیازمند اتخاذ تصمیمات درست است و تصمیم گیری چیزی جز انتخاب راه کاری معین از میان گزینه های موجود و ممکن نیست. آنچه بیش از هر چیز در تصمیم‌گیری اهمیت دارد، تعریف صحیح مشکل یا مسأله است و پس ازآن، یافتن راه‌حلهای ممکن برای آن مسأله و نهایتاً انتخاب از میان این راه حل هاست که اهمیت می‌یابد. در تمامی این فرآیند نقش برجسته و مهم اطلاعات کاملاً مشهود است. در واقع بدون اطلاعات صحیح و نسبتاً‌ دقیق امکان تعریف درست مشکل وجود ندارد و بدون اطلاعات، نه می‌توان راه حلهای مناسب را مشخص کرد و نه راهنمایی برای انتخاب صحیح در دست است (اسمعیل و کینگ، 2005). امروزه، سازمانها، اعم از کوچک و بزرگ، درگیر موقعیتهای به مراتب پیچیده‌تر از گذشته اند. موضوعاتی نظیر رقابت فشرده در بازار، نوسانات اقتصادی، بحرانهای روزمره در روابط بین المللی، پیشرفت سریع تکنولوژی در اغلب زمینه ها، حساسیت بیش از پیش عامل انسانی در سازمان و بسیاری از مسائل دیگر، سازمانها را بسیار دشوارتر از گذشته کرده است. مدیریت از وضع «یک تصمیم برای یک عمر» به وضع «یک تصمیم برای یک روز» بعضاً تغییر موضع داده است. به جرأت می‌توان گفت مدیران سازمانهای بزرگ اقتصادی،‌پنجاه سال پیش از این به مراتب با تصمیمات ساده‌تری نسبت به آنچه امروز اتخاذ می‌کند، مواجه بوده اند (باباجانی، 1389). اگر چه پیچیدگی شرایط، اهمیت دسترسی به اطلاعات و افزونتر شدن نقش اطلاعات در تصمیم گیریها را مضاعف کرده است، با این همه مدیران امروز نسبت به نسل پیش از خود شانس بیشتری برای دسترسی سریعتر، مطمئن تر و حتی گاه بسیار ارزانتر از گذشته به اطلاعات دارند. علت این امر رشد بسیار سریع تکنولوژی داده پردازی به ویژه در دو دهه اخیر بوده است. طی این سالها چهره محیط های کاری نیز تغییر یافته و خودکار سازی بسیاری از فرآیندهای اداری با آنچه اصطلاحاً اتوماسیون اداری خوانده می‌شود در نحوه گردآوری، فرآوری، انتشار و مبادله اطلاعات تحولات اساسی پدید آورده است. قیمتهای بالنسبه ارزان بسیاری از این تجهیزات دفتری علی رغم ارتقاء تکنولوژیک هر روزة آن، امکاناتی بسیار خوب در اختیار مدیران گذاشته و آرزوی دیرینه آنها برای افزایش سرعت دسترسی و مبادله اطلاعات تا حد مطلوب، عملاً تحقق یافته است (جلالی و شکیبا، 1390). علی رغم فراهم بودن امکانات سخت افزاری فرآوری و مبادله اطلاعات، می‌توان ادعا کرد که رشد تکنولوژی ساخت تجهیزات اطلاعاتی به مراتب بیش از رشد تکنولوژی ساخت نرم افزارهای مناسب برای بهره برداری از این امکانات بوده است. اگرچه شرکتهای بی شماری در سراسر جهان امروزه به تولید انواع نرم‌افزارها برای استفاده از تجهیزات موجود اشتغال دارند ،اما در بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای غیرصنعتی یا در حال توسعه، نظامهای اطلاعاتی مناسب برای بهره‌برداری بهینه از امکانات سخت افزاری موجود پدید نیامده است. این نقیصه را نمی‌توان تماماً ناشی از ناتوانی نرم افزار سازان دانست ،بلکه از لحاظ شکل گیری نظامهای اطلاعاتی سازمانی،‌ ضعف اساسی متوجه تصمیم گیرندگانی است که به ارزش اطلاعات صحیح و به موقع واقف نبوده یا دانش کافی نسبت به امکانات فرآوری و مبادله اطلاعات ندارند. ضعف نظام اطلاعاتی در بیشتر موارد منجر به ضعف تصمیم گیری و در واقع ضعف در اداره امور می‌شود (ثران ، 2007). در اغلب سازمانها بخش عمده تصمیمات مدیران به نحوی درگیر با اطلاعات مالی است و به همین دلیل اطلاعات مالی در بیشتر موارد نقش کلیدی دارد. ضعف نظام اطلاعاتی سازمان معمولاً نقصان نظام اطلاعاتی حسابداری را نیز در بطن خود دارد و ناتوانی در دسترسی صحیح و به موقع به اطلاعات مالی زیانهایی گاه جبران ناپذیر، به بار می‌آورد. آیا شکل گیری یک نظام درست اطلاعات مالی در عصر پیشرفت تکنولوژی اطلاعات آن قدر مشکل است که نباید به فکر آن بود؟ ریشه های ضعف موجود در سیستمهای اطلاعاتی حسابداری بسیاری از شرکتها در کجاست؟ در این بحث مختصر ضمن ارائه نکاتی در جهت یافتن پاسخ به این قبیل سؤالات، جایگاه موضوع سیستمهای اطلاعاتی حسابداری در حرفه و آموزش حسابداری کشورمان مورد بررسی قرار می‌گیرد (رسلندر و هارت، 2003). مباحث مربوطه به نظامهای اطلاعاتی حسابداری در زمره موضوعاتی است که در سالهای اخیر مورد توجه بیشتر برنامه ریزان آموزش حسابداری قرار گرفته است. در کشورهای صادرکننده تکنولوژی حسابداری نیز آموزش موضوعات مرتبط با سیستمهای اطلاعاتی حسابداری هنوز جوان است و مثل سایر دروس این رشته، جا افتاده و شکل یافته نشده است. فردریک وو طی تحقیقی نشان داده است که در دانشگاه‌های آمریکا، درس سیستمهای اطلاعاتی حسابداری دارای موضوعات واحدی نیست و اگر چه برخی از مباحث آن در دانشگاه های مختلف همسان و یکنواخت است اما در خیلی از موارد متفاوت است. وو (1983) علت این امر را فقدان برنامه آموزشی استاندارد شده برای درس سیستمهای اطلاعاتی حسابداری و عدم توافق نظر بین مدرسین پیرامون گنجاندن موضوعاتی نظیر برنامه نویسی کامپیوتر در برنامه این درس می‌داند. اگرچه امروزه در اغلب کتابها، حسابداری را به عنوان یک سیستم اطلاعاتی تعریف می‌کنند که کارش فرآوری داده های مالی است ،اما متأسفانه این درس در برنامه آموزشی رشته حسابداری جایگاهی ندارد. اصولاً دروس مختلفی که به دانشجویان رشته حسابداری در سراسر دنیا ارائه می‌شود به گونه ای است که دانشجویان را در موضع «استفاده کننده» از اطلاعات حسابداری قرار می‌دهد و تقریباً در هیچ یک از دروس این رشته (به استثنای برخی موارد جزئی در حسابداری بهای تمام شده) دانشجویان با چگونگی شکل گیری نظام اطلاعاتی حسابداری آشنا نمی‌شوند. قوانین حاکم بر این نظام را می‌آموزند بدون آنکه بدانند چگونه بوجود آمده است و در سیکل حیات خود چه دورانهایی را پشت سر می‌گذارد (قائمی و همکاران، 1391). دروس اصلی رشته حسابداری آموخته های دانشجویان را اینگونه مورد ارزیابی قرار می‌دهد که اطلاعات را در مورد عملیات یک شرکت در اختیارشان می‌گذارد. نهایتاً از آنها می‌خواهد تا چگونگی ثبت این رویدادها در دفاتر شرکت و یا انجام محاسباتی براساس ارقام و اعداد داده شده را نشان دهند. تقریباً در هیچ یک از این دروس به دانشجویان نمی‌آموزند که این اطلاعات یا داده ها چگونه فراهم شده‌اند؟ به کمک چه نوع فرمهایی؟ در چند نسخه؟ با امضای چه کسانی؟ چگونه صحتشان تأیید شده؟ مستند به چه اسنادی است؟ و نظایر اینها. به گفته کوشینگ(1982) دانشجویان رشته حسابداری در آینده شغلی خود متصدی هر سمتی که شوند با حسابداری به عنوان یک سیستم اطلاعاتی درگیر خواهند بود. پس باید آن را بشناسند و صرفاً‌به صورت جعبه سیاه به آن نگاه نکنند به گفته وی دانشجویان این رشته معمولاً‌به عنوان حسابدار، حسابرس یا مدیران سازمانها مشغول بکار می‌شوند و در هر یک از مشاغل عدم آگاهی آنها از موضوع سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مشکلاتی را بوجود می‌آورد. در موضع یک حسابدار آن هم با تحصیلاتی در حد کارشناس این رشته باید دقیقاً‌با نظام اطلاعاتی حسابداری، چگونگی تکوین آن و مسائل مختلفی از قبیل کدگذاری، طراحی فرمهای لازم، شناخت جریان گردش اطلاعات و طراحی آن آشنا بوده و به تیم طراحی سیستمهای اطلاعاتی در موارد لزوم کمکهای فنی ارائه دهند (همان منبع). در موضع یک حسابرس نیز نمی‌توانند بدون آشنایی با موضوع سیستمهای اطلاعاتی حسابداری کار خود را صحیح انجام دهند. چگونه یک حسابرس بدون شناخت کافی از نحوه کار یک نظام اطلاعاتی و مجموعه امکانات و مستندات آن می‌تواند صحت عملکرد آن را تأیید کرده یا زیر سؤال ببرد. وقتی حسابرس دانش کافی در زمینه شناخت جریان صحیح و مطمئن اطلاعات نداشته باشد صرفاً با اتکاء به استانداردهای پذیرفته شده حسابداری نمی‌تواند وظیفه خود را انجام داده و در مورد چند و چون صحت عملیات اظهارنظر کند. به ویژه در زمینه حسابرسی داخلی، ضعف آگاهی حسابرس از موضوع سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مشکلی جدی‌تر خواهد بود و می‌تواند به نتایج کار او لطمات زیادی وارد کند (عربی، 1388). در موضع مدیر یک سازمان یا بخشی از یک سازمان نیز آگاهی از کم و کیف سیستمهای اطلاعاتی و توانایی برای مشارکت در امر طراحی نظام اطلاعاتی یا اظهارنظر در مورد کیفیت عمل آن، مسأله ای مهم و اساسی است. اگر دانشجوی حسابداری امروز،‌فردا در این جایگاه نیز بخواهد خدمت کند فقر دانش او در زمینه سیستمهای اطلاعاتی،‌مشکل آفرین خواهد بود. اینکه دروس مختلف رشته حسابداری از موضع سیستمهای اطلاعاتی به مباحث مربوطه نمی‌نگرند، خاص کشور ما نیست و تقریباً در همه جای دنیا کتابهای رشته حسابداری به همین سیاق تدوین و تألیف می‌شود. مشکل فقدان موضوعات مرتبط با سیستمهای اطلاعاتی حسابداری در سایر دروس این رشته با گنجاندن درس یا دروس مستقلی در حوزه دانش سیستمها جبران می‌شود. در برنامه آموزشی رشته حسابداری در دانشگاه‌های آمریکا این دروس به تدریج جای خود را باز کرده‌اند(مک لئود، 1990). در این قبیل آموزشهاست که دانشجویان خود را با موضوعات عملی در طراحی و پیاده کردن سیستمهای اطلاعاتی درگیر می‌یابند و مجبور می‌شوند برای آن فکر کند و چاره‌ای بیاندیشند. حداقل برای اولین بار یک فرم صورتحساب فروش یا مثلاً رسید انبار را خودشان طراحی کرده و یا چگونگی کدگذاری حسابهای یک شرکت را تجربه کنند. شاید یکی از دلایل ترجیح فارغ‌التحصیلان رشته حسابداری برای کار در شرکتهایی که دارای سیستم جا افتاده حسابداری است آن باشد که اصولاً در خود توانایی ایجاد یا اصلاح سیستمهای اطلاعاتی و یا حداقل مشارکت در چنین فرآیندهایی را نمی‌یابند و غالباً‌در سیستمهای بعضاً‌ ناقص یا کهنه و بی اثر موجود، هضم می‌شوند و گاه متعصبانه از آنها دفاع هم می‌کنند. در حالی که این انتظار وجود دارد که اندیشه های بارور شده در محیط‌های علمی بتواند منشاء آثاری به مراتب ارزشمندتر از این باشد و تحولاتی را در جهت اصلاح و بهبود نظامهای اطلاعاتی موجود، پدید آورد (همان منبع). برنامه آموزش حسابداری نیاز به اصلاح جدی در این زمینه دارد و به هر شکل ممکن باید دروس مختلفی در برنامه های سطوح کارشناسی ارشد رشته حسابداری بر پایه مباحث مربوط به سیستمهای اطلاعاتی حسابداری، گنجانده شود. هماهنگی و نحوه ارتباط این دروس با سایر درسهای تخصصی رشته حسابداری از یک سو و با دروس مرتبط با تکنولوژی داده پردازی، از سوی دیگر نیز باید به دقت تعریف و رعایت شود. این امر مستلزم بازنگری سرفصل تمامی این دروس به ویژه واحدهای مرتبط با کامپیوتر و داده پردازی است .به نظر می‌رسد بتوان با تغییراتی در مفاد و نحوه آموزش کلیه دروس حسابداری مالی و بهای تمام شده، به نحوی فضای لازم برای تسلط تعریف «سیستم اطلاعاتی» از حسابداری را فراهم کرد و همه مباحث حتی‌المقدور از این زاویه دید مطرح شود (زیودار، 1382). پیشنهادهای مشخص در مورد چنین تغییراتی مستلزم بررسیهای کارشناسانه و کسب نظر اهل فن است ،اما ضرورت و فوریت آن قابل انکار نیست. در آموزش حسابداری این خلاء وجود دارد و سرمایه گذاری برای رفع آن گامی در جهت ارتقاء کیفیت آموخته های دانشجویان و آمادگی بیشتر آنها در جهت حل معضلاتی است که امروزه نظامهای اطلاعاتی حسابداری، یا آنچه در شرکتها بر آن نام سیستم اطلاعاتی حسابداری نهاده اند با آن دست به گریبان است. 2-12- افقهاي تازه در سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري پيشرفت چشمگير تكنولوژي داده پردازي، چنانكه گفتيم دو اثر مهم بر نظامهاي اطلاعاتي داشته است: 1- افزايش سرعت و دقت فرآوري و مبادله اطلاعات. 2- ارزانتر شدن بهاي داده پردازي ( رویس و همکاران، 2007). اين دو عامل در واقع رواج استفاده از كامپيوتر (به ويژه كامپيوترهاي كوچك و در عين حال پرقدرت و ارزان) را موجب شده است. امروزه سيستمهاي اطلاعاتي بانكي، مالياتي،‌بيمه وغيره در محيط بيروني سازمانها مكانيزه شده اند و براي سازمانهاي مختلف (اعم از انتفاعي و غيرانتفاعي) گريزي از روي آوري به سيستمهاي اطلاعاتي مكانيزه نيست. اصولاً در يك تحليل ساده مالي نشان داده مي‌شود كه مكانيزه شدن سيستمها علاوه بر افزايش سرعت و دقت فرآوري اطلاعات، اين فرآيندها را به مراتب ارزانتر از گذشته نيز كرده است و مقايسه هزينه هاي ناشي از سيستمهاي دستي و مكانيزه و بهاي تمام شده تفاضلي آنها مديران را به انتخاب سيستمهاي مكانيزه وامي‌دارد (آلبرت و ساک، 2000). همراه با پيشرفت سريع تكنولوژي داده پردازي، امكانات مبادله اطلاعات از طريق ايجاد شبكه هاي اطلاعاتي و توسعه امكانات مخابراتي نيز رشد قابل ملاحظه‌اي داشته است. امروزه علاوه بر آنكه سازمانها مي‌توانند با شعب خود در ارتباط دائم و لحظه اي اطلاعاتي باشند ،همين ارتباط را با بانكهاي طرف حساب خود، شركتهاي بيمه، سيستم مالياتي و حتي روزنامه هاي كشور نيز مي‌توانند داشته باشند (علی پور و همکاران، 1389). سرعت بي سابقه پيشرفت تكنولوژي داده پردازي علاوه بر آثار ياد شده تبعات ديگري را نيز براي سيستمهاي اطلاعاتي داشته است. يكي از اين پي آمدها كوتاه شدن عمر سيستمهاي اطلاعاتي است. در گذشته سيستمهاي اطلاعاتي دستي براي سالها و گاه دهها سال بدون تغيير اساسي كار مي‌كرد. اما امروزه توسعه سريع تكنولوژي اطلاعات گاه سازمانها را ناگزير از تغيير سيستمهاي موجود پس از گذشت چند سال از عمر آنها مي‌كند. اين امر عمدتاً ناشي از ارائه دستگاه ها و تجهيزات دقيق‌تر و سريع تر و در عين حال ارزانتري است كه گره هاي اطلاعاتي سازمان را بهتر باز مي‌كند و در ضمن وسعت بخشيدن به دامنه اطلاعات قابل دسترس توان رقابتي شركت را نيز بالاتر مي‌برد، بدون آنكه مخارج خيلي سنگين را به سازمان تحميل كند ،بنابراين شايد در هيچ زماني بيشتر از امروز شرايط لازم براي ايجاد و بهبود سيستمهاي اطلاعاتي موجود نبوده است. در ايجاد سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري نوين برخي از موضوعات تازه بايد مورد توجه جدي طراحان سيستم قرار گيرد اين موارد به عقيده كوشينگ عبارتند از: حسابداري داراييهاي انساني، حسابدراي تورمي، حسابداري اجتماعي و رويكردهاي علمي در مديريت (خواجوی، و منصوری، 1390). حسابداري داراييهاي انساني توجه به ارزش داراييهاي انساني يك سازمان و نگهداري اطلاعات مناسب در اين زمينه غالباً‌در سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري موجود مدنظر قرار نگرفته است. در سالهاي اخير توجه جدي به موضوع حسابداري داراييهاي انساني معطوف شده و عليرغم مباحثات و مجادلات فراواني كه در مورد آن بوجود آمده و همچنان ادامه دارد موضوعي بسيار مهم و از ديد حسابداري، قابل تعمق است. سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري جديد بايد قادر باشد اطلاعاتي را در مورد ارزش داراييهاي انساني شركت و چگونگي تغييرات آن به مديريت گزارش كند. در بسياري از سازمانهاي امروز علي رغم پيشرفتهاي تكنولوژيك نيروي انساني به ويژه كارشناسان و نيروهاي ماهر از ارزش بسيار بالايي برخوردارند و هرگونه جابجايي يا انفصال و استخدام آنها مي‌تواند آثار مهمي بر سازمان داشته باشد. دژ نظامهاي اطلاعاتي امروز گزارشي در مورد آثار مالي حضور اين نيروها بر داراييهاي شركت (عليرغم ارزش بالاي آنها) ارائه نمي‌شود و اين مسأله به عنوان يك نقص جدي بايد بنحوي در نظامهاي تازه بر طرف شود (همت فر و کلیوند، 1388). حسابداري تورمي آثار تورم (بخصوص در كشور ما و در سالهاي اخير) بر اطلاعات مالي غيرقابل انكار است. سيستمهاي حسابداري موجود غالباً در مورد چگونگي تأثير تورم بر صورتهاي مالي گزارشهاي مشخصي به مديران ارائه نمي‌كنند و آنها را از اثرات بعضاً‌مهم آن بر اطلاعات مالي آگاه نمي‌سازند. اين نقيصه در طراحي نظامهاي نوين اطلاعاتي بايد بنحوي مرتفع شود و مديران را از دريافت به موقع اطلاعاتي در مورد چگونگي اثر تورم بر ارقام مالي، مطمئن سازد. تعداد زيادي از تصميمات مديريت در زمينه هاي مختلف اعم از قيمت گذاري محصولات و خدمات، فروشهاي اعتباري، سرمايه گذاري و غيره به كمك اطلاعات حسابداري تورمي جهت گيريهاي صحيح‌تري مي‌يابند (پورحیدری، 1385). حسابداري اجتماعي اطلاعات مختلفي كه سيستمهاي اطلاعاتي فعلي در مورد چگونگي عمليات و نتايج فعاليتهاي يك سازمان يا شركت ارائه مي‌كند، در بردارنده اطلاعاتي در مورد اثر وجودي سازمان بر جامعه نيست؛ مثلاً نشان نمي‌دهد كه ارزش افزوده حاصل از فعاليت شركت چقدر است، يا اينكه شركت چقدر به محيط زيست اطراف خود آسيب مي‌رساند و آن را آلوده مي‌كند و يا ميزان اين آسيب چه اندازه است. امروزه حسابداري اجتماعي به عنوان يكي از حوزه هاي بحث انگيز دانش حسابداري ضرورت اندازه گيري و گزارش اثر اجتماعي شركت و سازمان را مطرح مي‌كند و اين باور را بوجود آورده كه در طراحي سستمهاي اطلاعاتي جديد بايد به نحوي اين سنجشها انجام و گزارش شود. از اين نقطه نظر شركت به عنوان جزئي از مجموعه نظام اقتصادي و اجتماعي علاوه بر آنكه آثار فعاليتها خود را براي صاحبانش اندازه مي‌گيرد بايد اين امكان را نيز فراهم كند كه اثر خود بر نظامي كه زير مجموعه آن تلقي مي‌شود را نيز اندازه گرفته و اطلاعاتي در مورد آن ارائه كند. بعيد نيست كه در آينده نه چندان دور سازمانها قانوناً به ارائه چنين اطلاعاتي مجبور شوند (باباجانی، 1389). رويكردهاي علمي در مديريت تئوريزه شدن فرآيند تصميم گيري در بستر علم تصميم گيري مديران را به اتخاذ تصميمات به شيوه علمي و استفاده از تكنيكهاي مختلف تصميم گيري راغب كرده است. سيستم هاي اطلاعاتي حسابداري امروزه كمك منظم و سازمان يافته‌اي به استفاده از مدلهاي مختلف تصميم گيري نمي‌كنند و در واقع وروديهاي اين مدلها را مشخصاً توليد نمي‌كنند. عقيده بر اين است كه سيستم هاي اطلاعاتي حسابداري قابليت اين را دارند كه داده هاي مورد نياز اين مدلها را فراهم كرده و از اين راه نيز به مديران در استفاده از شيوه هاي علمي تصميم گيري و ره‌آوردهاي دانش تصميم‌گيري و تكنيكهاي پژوهش عملياتي كمك كنند (صفائی، 1383). بطور کلی می توان نتیجه گرفت، در سازمانهای ایرانی معمولاً با سیستمهای اطلاعاتی بیماری سرو کار داریم که گاه دست و پاگیر و آزار دهنده شده اند و کمک اثربخشی به تصمیم گیریهای اداره‌کنندگان سازمانها نمی‌کنند. برای حل این معضل هم در برنامه آموزشی رشته حسابداری وهم در نحوه نگرش مدیران نسبت به سیستمهای اطلاعاتی حسابداری، باید تحولاتی پدید آید و حاصل کار، ترفیع جایگاه کنونی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری در سازمانها و نزدیک شدن آن به منزلت واقعی سازمانی است. تنها در چنین شرایطی است که می‌توان انتظار داشت نظام اطلاعات مالی مددکار مدیران در اداره بهینه سازمانها و شرکتها و زمینه ساز پیشرفت و بهبود موقعیت آنها باشد. پیشرفت تکنولوژی داده پردازی بستر مناسب و مساعدی را برای تحقق این امر پدید آورده است به نحوی که می‌توان ادعا کرد هیچگاه شرایط تا این اندازه مساعد نبوده است. 2-13- خصوصیات سیستم های اطلاعاتی حسابداری از حیث ابعاد سه گانه زمانی، شکلی و محتوایی در تحقیق حاضر از سه ویژگی و خصوصیت سیستم اطلاعاتی حسابداری استفاده شده است. سه بعد زمانی، شکلی و محتوایی ابعاد اصلی پژوهش حاضر را در خصوص این سیستم ها شامل می شود. در جدول زیر می توان تعریف هرکدام از این ابعاد را ملاحظه نمود. جدول 2-1- معرفی ابعاد پژوهش بعدتعریفبعد زمانیاینکه اطلاعات خروجی سیستم پس از در نظر گرفتن آخرین داده های وارد شده در سیستم تهیه شده و در زمانی که به آن ها نیاز است، در دسترس باشند و بتوان گزارشات بازه های دلخواه را دریافت کرد.بعد شکلیاینکه اطلاعات مفید به شکلی خلاصه و در حین حال کامل و قابل اتکا به استفاده کنندگان ارائه شود.بعدمحتواییاینکه اطلاعات خروجی نرم افزار از نظر ظاهری با معیارهای استفاده کنندگان مطابقت داشته و مفهوم و قابل ارائه به رده های مختلف سازمان باشد و از طرفی به طور مداوم به روز شود. منبع: اصغر سلطانی، 1392 همچنین برای هریک از ابعاد سه گانه بالا می توان متغیرهای مختلفی را معرفی نمود. این تعریف متغیرها بسته به نوع تحقیق و هدف آن، می تواند متفاوت باشد. از جمله مهمترین متغیرهایی که بر اساس طبقه بندی ابعاد زمانی،محتوایی و شکلی مورد بررسی واقع می گردند را می توان بصورت جدول زیر ارائه نمود. جدول 2-2- معرفی متغیرهای موردنظر بر اساس ابعاد مختلف زمانی، محتوایی و شکلی بعدمتغیرشرح متغیربعد زمانیبه موقع بودنیعنی اینکه در زمانی که به آن نیاز است قابل تهیه و ارائه باشد.به هنگام بودناطلاعات باید آخرین وضعیت در مورد یک پدیده را تبیین کند.بسامد داشتندر مقاطع زمانی (بازه های دلخواه) لازم قابل تهیه و ارائه به مدیریت یا تصمیم گیرنده باشد.بعد شکلیصحیح بودناطلاعات باید آنچه را که اتفاق افتاده یا وجود دارد به طور واقعی و صحیح منعکس کند.مرتبط بودناطلاعات باید با نیازهای اطلاعاتی کاربر مرتبط باشد.کامل و جامع بودناطلاعات باید همه نکات لازم را در بر داشته باشد تا بتواند همه نیازهای اطلاعاتی تصمیم گیرنده را بر طرف کند.موجز بودناطلاعات باید کوتاه، موجز و مختصر باشد.بعدمحتواییواضح بودناطلاعات باید آنقدر روشن باشد که قابلیت درک برای تصمیم گیرنده را داشته باشد.نظم داشتناطلاعات باید در قالب یک چهارچوب منظم و مشخص ارائه شود.قابل ارائه بودناطلاعات باید به نحوی تهیه شود که قابلیت ارائه به افراد مختلف با پست های گوناگون را داشته باشد و به صورت مداوم به روز شود. منبع: اصغر سلطانی، 1392 2-14- مروری بر تحقیقات انجام شده در این قسمت از تحقیق به بررسی و مرور تحقیقات صورت گرفته شده در زمینه موضوعات مرتبط با این تحقیق پرداخته شده است. این تحقیقات را می توان به دو قسمت تحقیقات داخلی و تحقیقات خارجی تقسیم بندی نمود: سلطانی و همکاران (1392) به ارزیابی سیستم های اطلاعاتی حسابداری گروه شرکت همکاران سیستم از دیدگاه کاربران پرداختند. نتایج حاصل از تحقیق مذکور نشان می دهد سیستم های اطلاعات حسابداری در خصوص ارائه اطلاعات مفید در زمانی که به آن ها نیاز است، از دیدگاه کاربران متوسط به بالا ارزیابی می شوند و در زمینه ارائه گزارشات با چیدمان مطلوب کاربران وتهیه اطلاعات مفهوم و قابل ارائه به تمام سطوح سازمان و انعطاف پذیری نسبت به تغییرات محیط اقتصادی به لحاظ ظاهر، از دیدگاه کاربران مناسب ارزیابی نمی شوند و نیازهای آن ها را برآورده نکرده است. قائمی و همکاران (1391) به بررسی تناسب بین نیاز به سیستم اطلاعاتی حسابداری و توانمندی پردازش اطلاعات توسط سیستمهای اطلاعاتی و تاثیر این تناسب برعملکرد شرکتها پرداختند. یافته های آنان حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی دار بین تناسب سیستم اطلاعاتی حسابداری و عملکرد شرکتها می باشد. قنبری و همکاران (1390) به بررسی نقش سیستم اطلاعاتی حسابداری در فرایند تصمیم گیری مدیران شرکت ملی گاز ایران پرداختند. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر آن است که مدیران شرکت ملی گاز ایران و شرکتهای تابعه آن ،از گزارشهای سیستم اطلاعاتی حسابداری تنها در زمینه بودجه بندی سالانه استفاده می نمایند و در سایر محورهای تصمیم گیری از قبیل مدیریت بهای تمام شده، سرمایه گذاری و انتخاب پروژه ها، ارزیابی عملکرد، تجزیه و تحلیل مالی و برنامه ریزی بلندمدت گزارش های سیستم حسابداری نقشی ایفا نمی نمایند. عرب مازار یزدی و همکاران (1386) دلایل موفقیت و شکست در پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی حسابداری را بررسی کردند به این نتیجه رسیدند که معیارهای موفقیت : به کا رگیری گسترده سیستم ،رضایت کاربران ،رسیدن به اهداف و بازگشت سرمایه گذاری و عمده ترین موانع در زمینه پیاده سازی مقاومت کاربران ،هزینه های بالا ،مدت طولانی و عدم مدیریت صحیح می باشد. دستگیر و جدیدی (1382) تاثیر ویژگی سیستم های اطلاعاتی حسابداری بر بهبود تصمیم گیری مدیران را مورد بررسی قرار داده اند .هدف این پژوهش سنجش تاثیر اطلاعات مناسب وبا کیفیت تهیه شده توسط سیستم اطلاعاتی حسابداری بر بهبود تصمیم گیری مدیران بوده است. نتایج نشان می دهد سیستم اطلاعاتی حسابداری بر بهبود تصمیم گیری مدیریت تاثیر دارد .به علاوه بین وضعیت موجود و مطلوب سیستم اطلاعاتی حسابداری فاصله وجود دارد. عرب مازار یزدی (1373) اهمیت سیستم های اطلاعاتی را بررسی کرده و دلایل شناسایی شده در عدم استقرار مطلوب نظامهای اطلاعاتی حسابداری را ناآگاهی مدیران از نقش وقابلیت های سیستم اطلاعاتی ،مالیات مداری نظامهای اطلاعاتی حسابداری در ایران میداند. بختیاری (1368) به بررسی مشکلات مربوط به پیاده سازی سیستم های حسابداری در قالب مشکلات سازمانی می پردازد، او واکنش و مقاومت کارکنان اجرایی،ضعف دانش تخصصی کارکنان اجرایی را به عنوان مشکلات پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی حسابداری معرفی می کند. داوود و محمد (2013) به بررسی تأثیر سیستم های اطلاعاتی حسابداری در محیط ERP بر عملکرد شرکت وهمچنین به اثر متقابل سیستم های اطلاعاتی حسابداری و صلاحیت کارکنان حسابداری و تأثیر آن بر بهبود عملکرد شرکت می پردازند. مطالعه تجربی از 102 سیستم های ERP شرکت تونس اتخاذ شده است. برای آزمایش فرضیه ها از روش مربع حداقل جزئی (PLS) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که مدیریت ارشد، مشارکت و تخصص خارجی تأثیری بر سیستم های اطلاعاتی ندارد و اثر متقابل کارکنان حسابداری با قابلیت سیستم های اطلاعاتی حسابداری دارای یک تأثیر مثبت در بهبود عملکرد شرکت می باشد. داگلاس و همکارن (2010) فاصله میان آموزشهای حسابداری و مهارت های عملی را مورد بررسی قرار دادند. نتایج تحقیق بیانگر این بود که نمی توان آموزش حسابداری و تجربه های کاری را جایگزین یکدیگر نمود. در یک آموزش حسابداری کارا، افزایش کیفیت کادر آموزشی، توجه به جایگاه حسابداران حرفه ای در امر آموزش و استفاده از حسابداران رسمی در دانشگاهها، فرصتهای مناسب برای ایجاد ارتباط میان آموزش و حرفه را ایجادمی نماید. ال ادیله (2009)در تحقیقی تحت عنوان " یک ارزیابی از موفقیت سیستم های اطلاعاتی" به ارزیابی سیستم های اطلاعاتی شرکت مخابرات اردن از دیدگاه کاربران می پردازد.نتایج تحقیق مزبور نشان می دهد که موفقیت یک سیستم اطلاعاتی ارتباط شدیدی با توانایی آن سیستم در تهیه اطلاعات ساده وقابل فهم، مربوط، قابل اتکا، به موقع، کامل و قابل انعطاف دارد. نتایج تحقیقات وی با پژوهش های قبل در این خصوص مطابقت دارد. ماک (2006) در مقاله ای با عنوان " مفاهیم ارزش اطلاعات و حسابداری" ضرورت شناخت ارزش اطلاعات را موردبررسی قرار داده است وبه این نتیجه رسیده است که این ضرورت ،به کارگیری مناسب سیستم های اطلاعاتی حسابداری را ایجاب نموده ،نقش سازنده ای در کنترل برنامه ریزی و تصمیم گیری های مدیریت ایفا می کند. اد(2000) چگونگی تاثیر ویژگی های سیستم اطلاعاتی رابر داوری وتصمیمات استفاده کنندگان مورد بررسی قرار داده اند .نتیجه بدست آمده حاکی ازآن بود که سیستم های اطلاعاتی حسابداری ،اطلاعات اولیه را برای تصمیم گیری فراهم می کنند. سلیم (1980) در تحقیقات خود در خصوص سیستم های اطلاعاتی بین بررسی رعایت سیستم های اطلاعاتی و بررسی عملیاتی آنها تمایز قائل شده است. وی بررسی عملیاتی را شامل تعیین اینکه روندها رعایت می شوند و گزارشات فاقداشکال هستند، می داند. از طرفی بررسی عملیاتی را معادل ارزیابی کارائی واثر بخشی سیستم قرار می دهد. وی در بررسی هایش در تعیین اجزای تشکیل دهنده سیستم های اطلاعاتی مدیریت دریافت که گزارش گیری و جمع آوری داده ها، مهمترین اجزا هستند. وی پیشنهاد کرد که بررسی سیستم های مزبور باید از نوع عملیاتی بوده و بر کیفیت اطلاعاتی که در رسیدن مدیران به اهدافشان اثر گذار است، تأکید شود.(کولییر ودیکسون، 1995). 2-15. خلاصه فصل دوم در این فصل از تحقیق بعد از تعریف سیستم به معرفی تعاریف موجود در زمینه سیستم های اطلاعاتی پرداخته شد. همچنین نقطه اشتراک و مزایای استفاده از سیستم های حسابداری از جمله دیگر مباحثی است که در این فصل به همراه بررسی سیستم اطلاعاتی حسابداری (AIS) و جایگاه آن در واحدهای اقتصادی و رابطه AIS با حسابداری و MIS مورد مطالعه قرار گرفت. کارکرد سیستم های اطلاعاتی از منظر نوع خدماتی که برای کاربران فراهم می نماید و وضعیت فعلی آموزشAIS در سازمانها و همچنین خصوصیات سیستم های اطلاعاتی حسابداری از حیث ابعاد سه گانه زمانی، شکلی و محتوایی به همراه بیان پیشینه تحقیق از مباحثی بود که این فصل از تحقیق، به تفصیل و تشریح آن ها پرداخت. منابع و مأخذ تحقیق: ابراهیمی ،حسین،(1391)."جایگاه سیستم های اطلاعاتی حسابداری در سازمانها" دانش و پژوهش حسابداری، شماره 4، صص 10 - 17. ازکیا، مصطفی و دربان آستانه، علیرضا،"روش های کاربردی تحقیق" ، انتشارات کیهان، 1382 آذر،ع،مومنی،م(1388).آمارو کاربرد آن در مدیریت .تهران:سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت). اعتمادی،حسین ،الهی،شعبان، حسن آقایی،کامران،(1385)".بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری" بررسی های حسابداری و حسابرسی ،13( 43 )،ص ص 24-3. انصاری، عبدالمهدی، شیبانی تذرجی، عباس (1389). بررسی و تعیین عوامل موثر بر همسان سازی سیتم های اطلاعاتی حسابداری از دیدگاه مدیران شرکتهای صنعتی کوچک و متوسط، فصلنامه دانش حسابداری، شماره 3، صص 139-153. اميری، محمد صديق.( 1374)،«بررسی موانع اجرای حسابرسی مديريت در شرکتهای تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنايع ايران»، پايان نامه (کارشناسی ارشد) دانشگاه علامه طباطبائی – علوم انسانی– حسابداری. باباجاني، جعفر(1380). نقش و جايگاه مبناي حسابداري و رويكرد انداز هگيري در حسابداري و گزارشگري مالي بخش عمومي، دانش حسابرسي، دوره جديد، سال دهم، شماره 2، صص 97-130. بختیاری، پرویز، (1368)، بررسی مشکلات استقرار سیستم های اطلاعاتی در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران. بیابانگرد، اسماعیل؛ "روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی" تهران، دوران، 1384، چاپ اول، ص 337. بهشتیان ،محمد،(1385)."سیستم های اطلاعاتی حسابداری" ،چاپ دوم،انتشارات ترمه،تهران،ایران. پورحیدری، امید، (1385)."اهمیت ویژگیهای اطلاعات مرتبط با تصمیمات راهبردی و نقش آنها در طراحی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری"، دانش و پژوهش حسابداری، شماره 4، صص 10 تا 17. جلالی.فریز هندی، سید حین، شکیبا جمال آباد، غدیر (1390). بررسی عوامل تاثیر گذار بر حسابداری مدیریت استراتژیک و ارتباط آن با بهبود شرکت. دومین کنفرانس مدیریت اجرایی. جهانیار، بامداد صوفی، شهباز مرادی، سعید و سلیمی، مجید، (1387)، طراحی و ساخت مقیاس مجموع نمرات لیکرت با رویکرد پژوهشی در مدیریت، مجله دانش مدیریت، شماره 80 خاکی، غلامرضا .( 1387)."روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی" .تهران: بازتاب . چاپ چهارم خانی، عبداله.(1376)، «بررسی تأثير ارائه اطلاعات حسابداری منابع انسانی در عملکرد مديريت از ديدگاه مديران با سابقه سازمانهای دولتی در ايران»، پاياننامه (کارشناسی ارشد) دانشگاه تربيت مدرس- علوم انسانی– حسابداری. خواجوی، شکرالله، اعتمادی جوریابی، مصطفی (1389). بررسی عوامل موثر بر پیاده سازی موفق سیستم های اطلاعاتی حسابداری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله پژوهش های حسابداری مالی، سال دوم، شماره 4، صص 1-22. خواجوی،شکرالله.منصوری،شعله،(1390)."ترکیب بهینه تدریس و پژوهش:تحول لازم درآموزش حسابداری"،حسابرسی،سال11،شماره5. دانایی فرد، حسن، مهدي الوانی و عادل آذر (1383) "روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت رویکردي جامع." تهران: صفار اشراقی. دستگیر،محسن،جمشیدیان،مهدی، جدیدی، عباس (1382)."بررسی تاثیر ویژگیهای سیستم اطلاعاتی حسابداری بر بهبود تصمیم گیری مدیران: مورد گروه بهمن، فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی،سال 2،شماره 4،ص 39-55. دستگیر،محسن،غالبی،رجاء،(1389)."بررسی ویژگیهای کیفی سیستم اطلاعاتی حسابداری"(مطالعه موردی :شرکت پتروشیمی بندر امام )، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی ،سال 2،شماره 5،ص 38-17. دستگیر،محسن،سعیدی،علی،(1389).سیستم های اطلاعاتی حسابداری،چاپ دوم،انتشارات ترمه،تهران،ایران. دلاور، علی؛ "روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی"، تهران، ویرایش، 1379، چاپ هشتم، ص 153. دهقان دهنوی، حسن، معین الدین، محمود، صبا، ندا (1391). فصلنامه پژوهش های تجربی حسابداری، سال اول، شماره 4، صص 105-119. رحماني، علي، غلام زاده، مسعود(1390). مبناي حسابداري دولتي: كمرال يا تعهدي، همايش رويكردهاي نوين حسابداري ،دانشگاه شمال(آمل). رسولی، ولی اله، (1377)، «ويژگيهای کيفی اطلاعات حسابداری مديريت و نقش آن بر تصميم گيری مديريت» ، پايان نامه (کارشناسی ارشد) دانشگاه تهران. رومنی، مارشال بی، استین بارت، پال جان (1385). سیستم های اطلاعاتی حسابداری (جلد اول و دوم)، ترجمه ید حسن سجاد و سید محسن طباطبایی نژاد. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران/ رویایی،رمضانعلی و محمدزاده،نوین.(1388)."اعتلاء آموزش حسابداری در کشورهای درحال رشد:بررسی موردی ایران".بررسی های حسابداری،شماره2. رئيسي، ابراهيم (1381)، حسابداري منابع انساني ، مجله تدبير . شماره 115. ص52 . رهنمای رود پشتی ،فریدون،طاهر آبادی،علی اصغر،(1389)."مشکلات تعامل بین تحقیقات ،آموزش و حرفه حسابداری و ارائه یک الگوی جدید" ،حسابداری ،شماره 21. رهنمای رودپشتی، فریدون، وکیلی فرد، حمیدرضا (1388). تعیین اولویت ها و نیازهای آموزشی محتوای دروس حسابداری از دیدگاه دانشجویان، اساتید دانشگاه، شاغلین در حرفه و ارائه الگویی موثر، تحقیقات حسابداری، سال اول، شماره4، صص 78-98. زیودار، زهره (1382). اهمیت حوزه های انتخابی دانش، مهارتها و میزان آموزش دانشگاهی برای ورود به حرفه حسابرسی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، تهران. سجادی، سید حسین؛ طباطبایی‌نژاد، سید محسن(1385)، سیستمهای اطلاعات حسابداری، انتشارات دانشگاه شهید چمران، چاپ اول. سرمد، زهره و بازرگان، عباس و حجازي، الهه، (1376)" روش هاي تحقيق در علوم رفتاري" موسسه نشر آگه، تهران. سلطانی، اصغر، نعمت بخش ،محمدعلی ، چگونیان ،ایمان ،(1392)".ارزیابی سیستم اطلاعات حسابداری از دیدگاه کاربران". سمیعی، روح اله و رضایی، احمد (1390). " مديريت استراتژيك سرمايه انساني و نقش آن در بهبود و بازسازي سازمان"، همايش منطقه اي حسابداري سرمايه فكري قائمی، محمد حسین،کامیاب نوروزی،رضا،معصومی، جواد (1391). تطابق توانمندی سیستم های اطلاعاتی حسابداری با نیازهای اطلاعاتی و تاثیر آن بر عملکرد شرکتها، نشریه دانش حسابرسی، سال دوازدهم، شماره46، 48-61. قنبری، علی محمد، سرلک، نرگس و هاشمی، مهدی، (1390). نقش سيستم اطلاعات حسابداري در فرآيند تصميم گيري مديران شركت ملي گاز ايران، مجله تحقیقات حسابداری و حسابرسی، سال چهارم، شماره 18، 23-49 عربی، مهدی، (1388). "تأثیر فناوری اطلاعات بر سیستم اطلاعات حسابداری، مجله تدبیر ، آبان 1388 ، شماره 210 ، 45 تا 48. عرب مازار یزدی، محمد ،طایفی نصر آبادی،حسین،(1387) ."بازنگری در آموزش مفاهیم فناوری اطلاعات در دوره های آموزشی حسابداری"،ماهنامه حسابدار،شماره197. عرب مازار یزدی،محمد، (1386)،" تحول در آموزش حسابداری : ضرورت یک رویکرد استراتژیک" پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی ،سال سوم،شماره8. عرب مازار یزدی،محمد، (1373). ضرورت بازنگری جایگاه سیستم های اطلاعاتی حسابداری در آموزش و حرفه حسابداری،فصلنامه علمی و پژوهشی برسی های حسابداری و حسابرسی، سال سوم، شماره9، صص 22-42. عظیمی ،مجید،(1376)."ضرورت تغییر در برنامه آموزشی و روش تدریس حسابداری در ایران "پایان نامه کارشناسی ارشد. عليپور، مهرداد، بديعي، حسين، رمضاني، مرتضي(1389). ارزيابي نرم افزارهاي حسابداري بر اساس ويژگيهاي سيستمهاي اطلاعاتي حسابداري مطالعه موردي شركت هاي مستقر در استان زنجان، مجله حسابداري مديريت، سال سوم، شماره هفتم، صص 47-68. صابر صفائی، علی؛ سعیدی، رضا(1383)، امنیت شبکه، مجله تجارت الکترونیک و رایانه، شماره 15. صفار، محمد جواد(1385)، بیانیه شش شبکه جهانی حسابرسی، حسابرس، شماره 35، صص63 -70. صفائی، احمد(1383)، امنیت شبکه، تهران: انتشارات دانش‌پرور، چاپ اول. صفاجو، مهدی (1388). تاثیر فناوری اطلاعات بر سیستم های اطلاعات حسابداری، نشریه تدبیر، شماره 210، صص 45-48. مجتهدزاده ،ویدا.اثنی عشری،حمیده.(1391)."اهمیت خطاهادر حسابداری ازمنظر اطلاعات"، مطالعات حسابداری و حسابرسی،شماره 1. متقی، علی اصغر.(1380)،« بررسی مشکلات و موانع استفاده از حسابداری مديريت جهت برنامه ريزی در شرکتهای آب»، پايان نامه (کارشناسی ارشد) دانشگاه تهران– دانشکده مديريت -علوم انسانی– حسابداری. مستاجران، علي(1380). سيستمهاي اطلاعات مديريت، تهران: انتشارات كيومرث مستقیمی، محمودرضا، سعیدی، پرویز (1388). سیستم های اطلاعاتی مدیریت و حسابداری، تهران: انتشارات پیام پویا، چاپ اول. نوروش، ايرج (1377)، «بررسي رابطه بين كيفيت گزارشگري مالي و تعداد حسابداران آموزش ديده در شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسيهاي حسابداري و حسابرسي، نشريه شماره 24و25 (تابستان و پاييز ): 8-33. نوروش، ایرج و مشایخی، علی.(1384)."میزگرد رویکردهای نوین و سنتی آموزش و چالش های آن در رشته حسابداری" .مجله حسابرس،سال چهارم ، شماره 17 ، ص ص 37-29 همت فر، محمود. وکولیوند، عباس (1388). سیستمهای اطلاعاتی حسابداری، تهران: نشرفرهنگ زبان،. Abayo , A.G.and Roberts , C.B.(1991) , “Does Training More Accountants Raise the Standards of Accounting ? Further Evidence Frome Tanzania , “In R.S.O Wallance , J.M Samules and R.J.Briston (eds), Researc hin Third World Accounting , Volume 2 . London : JAI Press. Al-Adalieh, Raid, (2009) An Evaluation of, Information Systems: A User Perspective – the Case of Jordan Telecom Group, EuropeanJournal of Scientific Research, vol. 37, No. 2, pp. 226-239. Albrecht , W . and R . Sack . (2000). «Accounting Education : Charting the course through a perilous future», Accounting Education Series 16, Sara sota , 2L : American Accounting Association. Altbach, P. (1982) “Servitude of the Mind? Education, Dependency, and Neocolonialism.” In P. Altbach, R. Arnove, and G. Kelly (eds.) Comparative Education (pp.469-84). New York: Macmil1an. Barney, J.(1991). Firm Resources and Sustained Competitive Advantage. Journal of management, 17, 99-120 Book hold j.k.(2005).Accounting Information System. Caplan , E. H.( 1966), Behavioral Assumption of Management Accounting, the Accounting Review, Vol. 41, No. 3, July,, pp.496-509 Chang Ruey , Dang & Chang. Yeun-Wen (2004), "The Effects of User Participation, Financial Incentives and Top Management Support on the Performance of Accounting Information Systems: An Experiment", Information & Management Collier, Paul and Rob Dixon, (1995), The Evaluation And Audit of Management Information System , Managerial Auditing Journal, vol. 10, No. 7, pp. 25-32. Cushgin, Barry E.,(1983) “ Accounting Information Systems and Business Organizations” rd ed, Addison Wesley, 1983, PP 32,61. Daily, C. and Lueblfing, M.( 2000), Defending the Security of the Accounting System, the CPA Journal, Oct . 2000, pp. 62،65 Dopuch , N., Birnberg, J. G. and Demski, J.( 1967), An Extension of Standard Cost Variance Analysis, the Accounting Review, July, 1967, pp. 526،536 Douglas Marshall, Robert F. Dombrowski, R. Michael Garner, and Kenneth J. Smith (2010)، " The Accounting Education Gap " The CPA journal. Ebel Rl, Frisbi Da. (1989), Essentials of educational measurement (4th ed.). Englewood Cliffs: Prentice-Hall, 1989. Ed, H, Julie, (2000) , using accounting information system by operations managers in a project company management accounting, pp: 1. Frodrick H. Wo.( 1983) “Teaching Accounting Informantion Systems: A Syuthesis”. Issues In Accounting Education, , pp. 132-142. Hayami, Y. & Ruttan, V.W. (1970). Agricultural productivity differences among countries. American Economic Review, 60: 895-911. Hazar Daoud and Mohamed Triki. (2013). Accounting Information Systems in an ERP Environment and Tunisian Firm Performance, The International Journal of Digital Accounting Research, Volume 13 Hurt Robert L., (2008), Accounting Information Systems: Basic concepts And Current Issues”, Mc Graw HillInternational Edition , Ismail NA, King M. (2005). Firm performance and AIS alignment in Malaysian SMEs. Int J Account INF Syst 6:241–59. James A. Hall, (2008), “A ccounting Information Systems”, South Western Educational Publishing, International edition, p 627. Kinney, William, R.J. (2001). Accounting Scholarship: What Is Uniquely Ours? The Accounting Review, April, 275-284. Krueger, Ann O (1968).,The Political Economy of the Rent-Seeking Society. The American Economic Review, Vol. 64, No. 3, 291-303. Mack E.( 2006), Implementing a Secure Accounting Information System, the CPA Journal, Dec. 2006, pp. 39،45 Malian. Simon Rouben, (2004), "A Study of Information System Designs Used by Successful Young Australian IT Entrepreneurs" ، Proceedings of the Second Australian Undergraduate Students Computing Conference Mcleod, Raymond Jr.,( 1990) “Management Information Systems”, 4th . ed. Maxwell MacMillan, Parker, R.J., & Kyj, L. (2006). Vertical information sharing in the budgeting process. Accounting, Organizations and Society 31, Pp. 27-45 Parry , M .J . and Groves R.E. (1990) , “Does Training More Accountants Raise The Standards of Accounting in Third World Countries ? A Study of Bangladess , “ in R.S.O. Reyes, Eva, Rodrigues, Daniel and Dolado, Javier (2007) Overview of XBRL technologies for decision making in Accounting information system, Journal of Information Systems, Vol. 19, No. 4: pp. 19-41. Romney, M. B. and P. J., Steinbart,( 2009) Accounting Information System, printic Hall, 11/E. Roslender, R., & Hart, S.J. (۲۰۰۳). In search of strategic management accounting: theoretical and field study perspectives. Management Accounting Research ۱٤. Pp. ۲٥٥-۲۷۹. Simon , H.A., Administrative Behavior, NewYork: Free Press, 1957 Thrane, S. (2007). The complexity of management accounting change: Bifurcation and oscillation in schizophrenic interorganizational systems. Management Accounting Research 18. Pp. 248-272. Tillema, S.,(2005). Towards an integrated contingency framework for MAS sophistication: case studies on the scope of accounting instruments in Dutch power and gas companies. Management Accounting Research ۱٦. Pp. ۱۰۱-۱۲۹. Z. Jun Lin, Xiaoyan Xiong, and Min Liu (2005), "Knowledge base and skill development in Accounting education: Evidence from china“, Journal of Accounting education. Zimmerman JL. (1995). Accounting for decision-making and control. Chicago: Irwin.