مبانی نظری وپیشینه تحقیق ابعاد شفافيت سود حسابداري

مبانی نظری وپیشینه تحقیق ابعاد شفافيت سود حسابداري (docx) 23 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 23 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

مبانی نظری وپیشینه تحقیق ابعاد شفافيت سود حسابداري چكيده شفافيت سود حسابداري در زمره مباحث با اهميت حسابداري و گزارشگري مالي قرار دارد. اين نوشتار به بررسي ابعاد شفافيت سود حسابداري و رابطه آن با برخي از ويژگ يهاي شركت در بورس اوراق بهادار تهران مي پردازد. تحقيقات گذشته عمدتاً بر روي بعد و جنبه اي خاص از شفافيت سود حسابداري متمركز بوده اند. معيار شفافيت سود در تحقيق پيش رو از تجميع و تركيب چهار مورد از ويژگي هاي كيفي سود كه سبب شفاف شدن آن مي گردد، حاصل شده است. اين ويژگ يها عبارتند از كيفيت اقلام تعهدي، محافظهكاري، عدم هموارسازي و قابليت پيش بيني سود. در تحقيق حاضر، شفافيت سود در دو حوزه رابطه بين ابعاد شفافيت و نيز رابطه بين شفافيت و وضعيت اقتصادي شركت، بررسي گرديد. نتايج حاصل از بررسي شفافيت سود در حوزه اول، نشان داد كه بين كيفيت اقلام تعهدي و محافظهكاري سود، عدم هموارسازي سود و قابليت پيشبيني سود، كيفيت اقلام تعهدي و عدم هموارسازي سود، رابطه معن يدار منفي و بين كيفيت اقلام تعهدي و قابليت پيش بيني سود رابطه معني دار مثبت وجود دارد. در حال يكه رابطه محافظهكاري با عدم هموارسازي سود و قابليت پيشبيني سود به لحاظ آماري تاييد نگرديد. آزمون فرضيات مربوط به بررسي رابطه بين شفافيت سود و وضعيت اقتصادي شركت نشان داد كه شركت هاي داراي محدوديت در تامين مالي و شركت هاي زيان ده نسبت به ساير شركت ها شفافيت سود كمتري دارند. در اين حوزه ارتباط معني دار بين شفافيت سود حسابداري و ارزش شركت و همچنين رابطه بين شفافيت سود حسابداري و نوسانات جريان نقدي عملياتيِ يك دوره بعد، تاييد نگرديد. واژ گانكليدي: شفافيت سود، كيفيت اقلام تعهدي، محافظه كاري سود، عدم هموارسازي سود، قابليت پيش بيني سود، محدوديت در تامين مالي. G32 ,G طبقهبندي موضوعي: 31 1 . استاد گروه حسابداري دانشكده مديريت دانشگاه تهران 2. دانشجوي دكتري حسابداري دانشكده مديريت و اقتصاد دانشگاه تربيت مدرس 5 - 89 ص 24 /08/ 88 تاريخ پذيرش: 02 /11/ فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 سال سوم تاريخ دريافت: 20 6 فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 -1 مقدمه باتصويب سياست هاي كلي اصل 44 قانون اساسي و ابلاغ بند ج سياست هاي مذكور دريچه جديدي بر اقتصاد ايران و واگذاري امور به بخش خصوصي گشوده شد. تحولي كه برخي از آن به عنوان انقلاب اقتصادي ايران نام م يبرند، در سايه اجراي صحيح، عوايد بسياري مانند رفاه بيشتر و اجراي عدالت در كشور به دنبال خواهد داشت (كرد زنگنه و ديگران، 1386 ). دستيابي به اين نكته اساسي توسط بانك جهاني "كه شفافيت بايد در هر خصوصي سازي وجود داشته باشد، اين مهمترين تجربه اي است كه به دست آمده است"، شايد اصلي ترين كليد در برنامههاي خصوصيسازي در كشورها محسوب گردد. صورتها و گزارشهاي مالي به عنوان يكي از مهمترين منابع اطلاعاتي نيز از اين قائده بيان م يدارند گزارشهاي مالي (Bushnan, et al., مستثني نيستند. بوشمن و همكاران ( 2001 مي تواند از سه طريق بازار سرمايه را متاثر گردانند. اول، گزارشهاي مالي بهتر كمك مي كند سرمايه- گذاريهاي بد و خوب تشخيص داده شود كه اين موضوع ريسك برآورد و در نتيجه هزينه سرمايه را كاهش مي دهد. دوم گزارشهاي مالي با كيفي تتر، سرمايهگذاران را در تميز دادن مديران خوب و بد ياري رسانده و از اين رو موجب كاهش هزينههاي نمايندگي و بالتبع هزينه سرمايه مي شود. سوم، گزارش هاي حسابداري مبهم سبب تضعيف رابطه ارقام حسابداري و واقعيات اقتصادي شده و خواه نا خواه موجب افزايش عدم تقارن اطلاعاتي م يگردد. باتاچاريا و همكاران اشاره نمود هاند در چنين شرايطي تامين كنندگان منابع با افزايش (Bhattacharya, et al., 2003) قيمت فروش و كاهش قيمت خريدشان به حفاظت از منافع خويش م يپردازند. اين واكنش باعث افزايش هزينههاي معاملات و كاهش حجم معاملات خواهد شد. (Biddle, et al., اين تحقيق با ايده گرفتن از باتاچاريا و همكاران ( 2003 ) و بيدل و همكاران ( 2006 با طرح 10 فرضيه به بررسي شفافيت سود حسابداري در شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مي پردازد. تحقيقات قبلي در حوزه حسابداري عمدتا بر روي بعد و جنبه اي خاص از شفافيت سود حسابداري متمركز و هر كدام داراي نتايج مشابه و متضادي بوده اند. معمولا در اين گونه تحقيقات، از شاخص هاي منفرد استفاده شده است . بنابراين سوالاتي كه پيرامون اين تحقيقات در ذهن ايجاد مي گردد اين است كه اولا آيا خود ابعاد متنوع شفافيت سود، رابطه معني داري با يكديگر دارند؟ ثانيا در صورت تركيب و تجميع اين ابعاد، شاخص حاصل با وضعيت اقتصادي شركت رابطه معني داري دارد؟ بررسي ابعاد شفافيت سود حسابداري و رابطه آن با ويژگيهاي شركت در بورس ... 7 -2 مباني نظري و پيشينه پژوهش -1-2 مباني نظري تحقيق استدلال نمود هاند كه حسابداري محافظه كارانه موجب كاهش (Ball, et al., بال و همكاران ( 2000 عدم تقارن اطلاعاتي مي گردد. بعلاوه بيان مي دارند كه محافظه كاري حسابداري سبب افزايش ارزش اطلاعاتي مي شود. زيرا انتظار ميرود اطلاعاتي را در مورد مديراني كه ممكن است متمايل به مخفي كاري باشند، فراهم آورد. اگرچه بعضي از محققين با اين استدلال كه حسابداري محافظهكارانه از انتقال به موقع اخبار خوب ممانعت كرده و باعث نوعي اختلال مي گردد بيان داشته اند كه عدم محافظه (Bhattacharya, et al., كاري سود الزاما منجر به ابهام در سود نم يشود، باتاچاريا و همكاران ( 2003 معتقدند با توجه به اينكه انتظار ميرود كه مديران، تمايلشان به سوي بيش نمايي دارايي و درآمد باشد، سود محافظه كارانه شفافتر است. زيرا گزارشهاي حسابداري با احتمال كمتري در معرض سوگيري مديريت قرار گرفته و باعث كاهش اختلال در سودهاي حسابداري و افزايش شفافيت سود م يگردد. انتظار ميرود به كارگيري رويههاي حسابداري محافظهكارانه براي محاسبه سود، به دليل گنجاندن مقادير بيشتري از زيانهاي اقتصادي نسبت به منافع اقتصادي، منجر به اقلام تعهدي منفي گردد. بنابراين مقادير كوچكتر اقلام تعهدي، محافظه كاري بيشتري را منعكس ميكند. بيان م يدارند كه بعضي از استانداردهاي (Fodenberg, et al., فودنبرگ و همكاران ( 1995 حسابداري يا بعضي از انگيزههاي مديريت ممكن است منتهي به هموارسازي سود در طول زمان گردد. اگر سودهاي حسابداري به صورت مصنوعي هموار گردد آنگاه سود حسابداري در نمايش آهنگ صحيح عملكردي شركت با چالش مواجه خواهد شد و چنين كاهشي در ارزش اطلاعاتي سود موجب منطبق (Leuz, et al., كم نمودن شفافيت سود م يشود. اين مطلب بر ديدگاه لئوز و همكاران ( 2002 اشاره نموده است كه هموارسازي سود مي تواند به عنوان ابزاري (Zaroin, ميباشد. زاروين ( 2002 براي انتقال اطلاعات دلخواه مدير، توسط وي استفاده شود و شفافيت سود را كاهش دهد. ازآنجا كه بخشي از هموارسازي سود پيامد ذاتي فرآيند حسابداري تعهدي است، به طور كلي انتظار ميرود اين معيار منفي باشد. هرچه همبستگي منفي تر باشد، احتمالا موجب مخدوش نمودن تصوير نوسانات در عملكرد اقتصادي شركت شده و عدم شفافيت سود را منجر خواهد شد. 2 مفاهيم گزارشگري مالي ايران، اطلاعات مربوط، يا داراي ارزش پيش بيني - بر اساس بند 9 2 بيان مي دارد كه اطلاعات در - كنندگي است و يا حائز ارزش تاييد كنندگي است. بعلاوه در بند 10 مورد وضعيت مالي و عملكرد مالي گذشته اغلب براي پيش بيني وضعيت مالي و عملكرد مالي آتي و 8 فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 ساير موضوعات مورد علاقه استفاده كنندگان... مورد استفاده قرار مي گيرد. انتظار مي رود قابليت پيش بيني بالاتر، نشان از شفافيت بالاتر سود حسابداري در منعكس نمودن بخش بزرگتري از عملكرد اقتصادي شرك تها باشد. توانايي پيش بيني، استعداد كل بسته گزارشگري مالي است كه شامل سود و ساير ارقام حسابداري... مي گردد. محقيقن اشاره دارند كه توانايي پيش بيني به صورت خاص، توانايي سودهاي گذشته در پيش بيني سودهاي آتي است. بيان مي دارند كه حسابداري تعهدي و وجود اقلام (Dech, et al., دچو و همكاران ( 2002 تعهدي، باعث مي شود تا ارقام حسابداري (مانند سود) معيار بهتري را براي اندازهگيري عملكرد نشان دهد. البته اين امكان وجود دارد كه مفروضات و برآوردهاي حسابداري در اقلام تعهدي ايجاد خطا اشاره نموده اند كه چنين خطاهايي كيفيت ارقام (Palpo, et al., نمايد. پالپو و همكاران ( 2000 حسابداري را كاهش مي دهد. زيرا اين خطاها موجب اخلال در اقلام تعهدي و سبب عدم شفافيت سود بيان مي دارند كه اقلام تعهدي (Dech, et al., حاصل از اقلام تعهدي م يگردد. دچو و ديچو ( 2002 دوره قبل، جاري و بعد توضيح داده شوند. از اين رو (CF) با كيفيت بايد با جريانهاي نقدي (Acc) خطاهاي حاصل از برازش اقلام تعهدي بر جريان هاي نقدي، به مفهوم عدم ارتباطِ بخشي از اقلام تعهدي به جريانات نقدي مي باشد. بررسي نظريات مربوط به رابطه شفافيت سود حاكي از رابطه بين شفافيت و وضعيت اقتصادي معتقد است در شركتهايي كه با محدوديت در تامين مالي (Verdi, شركت است. وردي ( 2006 هستند، نقش شفافيت جهت علامتدهي هر چه بيشتر به تامين كنندگان منابع جهت تامين مالي با اهميتتر است. برخي نيز بر اين باورند كه شفافيت بيشتر، اطلاعات كاملتري را نسبت به وضعيت نامناسب اين چنين شركت هايي فراهم مي آورد و وضعيت بد آنان را مشخصتر ميسازد و در نتيجه در تحقيقات ديگري، زيان ده .(Stein, شركتهاي مزبور كمتر به دنبال شفافيت ميباشند ( 2003 تئوريهاي علامت دهي .(Beaty, بودن خود نمادي از وجود محدوديت در تامين مالي است ( 2007 در سطوح مختلف بيان مي دارند كه صرف نظر از ارقامي كه توسط گزارشهاي مالي منتشر مي شود، خود شفافيت بيشتر سبب جذب جريان هاي نقدي بالاتر و بالا رفتن ارزش شركت مي گردد .(Wolk, 2006) ريسك و بازده از مهم ترين مفاهيم سرمايهگذاري ميباشند كه همواره هنگام اتخاذ تصميمات سرمايهگذاري كنار هم بو ده و اساس تصميم گيري را شكل مي دهند . در منابع مختلف تعاريف گوناگوني از اين دو واژه صورت گرفته است . در بياني ساده مي توان بازده را اين گونه تعريف نمود : بررسي ابعاد شفافيت سود حسابداري و رابطه آن با ويژگيهاي شركت در بورس ... 9 هر سهم يا هر پرتفويي از سهام، اگر در فاصله خاصي از زمان خريداري، نگهداري و فروخته شود، » بازده خاصي نصيب د ارنده آن مي نمايد. اين بازدهي، شامل تغيير قيمت و منافع حاصل از مالكيت يا نرخ عايدي ) براي توصيف نرخ افزايش يا كاهش سرمايه گذاري در ) « نرخ بازد ه » است. اصطلاح راعي، 1383 ، ص 112 ) . همچنين در مباحث مربوط به ) «. طول دوره نگهداري دارايي به كار مي رود ميزان اختلاف بازده واقعي يك سرمايهگذاري » تئوريهاي ما لي و سرمايه گذاري ، ريسك را به معناي .( تعريف ميكنند (جونز، 1382 ، ص 16 « با بازده مورد انتظار آن معمولاً در اقتصاد و به ويژه در سرمايه گذاري فرض بر آن است كه سرمايه گذاران منطقي عمل كرده، اطمينان را بر عدم اطمينان تر جيح داده و به عبارتي ديگر ريسكگريز مي باشند . سرمايه گذاران منطقي و ريسكگريز در ازاي قبول ريسك، انتظار دريافت بازده بيشتري دارند. درجه ريسك پذيري يا ريسك گريزي ، يكي از عوامل مهم تأثيرگذار بر رفتار و تصميم گيري انجام ه رگونه فعاليتي كه داراي حداقل » افراد به ويژه در بازارهاي مالي است . ريسكپذيري را مي توان نتيجه مذكور ممكن است .(Yates, et al., تعريف كرد ( 1994 « يك نتيجه مبهم و يا نامطمئن باشد مثبت بوده و منفعتي را براي فرد به همراه داشته باشد و يا منفي بوده و فرد را با زيان مواجه سازد . از «. انتخاب سنجيده يك رفتار همراه با ريسك » ديدگاه تصميم گيري، ريسكپذيري عبارت است از قبول خطر كردن يا پذيرفتن » در نگاهي كليتر ميتوان ريسك پذيري را .(Fischhoff, 1994) .( تعريف كرد (لطيفي، 1369 « احتمال ضرر و زيان براي رسيدن به مقصود -2-2 پيشينه تحقيق تحقيقات تجربي به صورت فزايندهاي در حال بررسي نقش شفافيت و كيفيت گزارشگري مالي به عنوان معياري از تقارن اطلاعاتي ميباشند. برخي از مطالعات يادشده نشان دادهاند شفافيت سود بر ،( هزينه سرمايه (باتاچاريا و همكاران، 2003 ؛ فرانسيز و همكاران، 2005 ؛ كردستاني و مجدي، 1386 و (Bhattacharya, et al., مدت سررسيد بدهي و انتخاب نامطلوب در هنگام اعلام سود ( 2007 سطح انباشت وجوه نقد (ترواِل و سولانو، 2009 ) اثر گذار ميباشد. براي كيفيت گزارشگري مالي ويژگي هاي كيفي سود ،(Barth, et al., شاخص هاي متنوعي همچون ارزش اطلاعاتي سود ( 2006 ؛ (بيدل و هيلاري، 2006 ؛ كردستاني و مجدي، 1386 ) و عموما كيفيت اقلام تعهدي (وردي، 2006 بيتي، 2007 ؛ بيدل و ديگران، 2008 ؛ بهاراس و ديگران، 2008 ؛ تروال و سولانو، 2009 ؛ مدرس و حصارزاده، 1385 ؛ رساييان و حسيني، 1387 ) به كار گرفته شده است. باتاچاريا و همكاران نشان دادهاند كه هزينه سرمايه در 34 كشور با سه معيار شفافيت (Bhattacharya, et al., 2003) 10 فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 شواهد بينالمللي را مبني بر ارتباط (Francies, et al., سود رابطه دارد. فرانسيز و همكاران ( 2005 تامين مالي خارجي و انگيزه براي اتخاذ سطح بالاتري از افشاي اختياري، فراهم نموده اند. بيدل و در بررسي ارتباط كيفيت حسابداري و سرمايه گذاري در سطح ،(Biddle,et al., همكاران ( 2008 شركتها دريافتند كه كيفيت حسابداري بالاتر، كارايي سرمايه گذاري را با كاهش عدم تقارن اطلاعاتي Biddle,et al., ) بين مديران و تامين كنندگان خارجي سرمايه، تقويت مي نمايد. بيدل و همكاران 2006 ) نيز بيان نمودند كه در كشورهايي كه تامين مالي عمدتا از طريق معاملات در شرايط عادي (بازار سرمايه) انجام مي شود، در مقايسه با آنهايي كه تامين مالي بيشتر از طريق اعتباردهندگان (مانند بانك هاي دولتي) صورت مي گيرد، ارتباط بين شفافيت حسابداري و كارايي سرمايه گذاري بيشتر خواهد بود. معيار شفافيت در تحقيق ياد شده، از تركيب چهار معيار محافظه كاري سود، اجتناب از زيان، عدم هموارسازي سود و به موقع بودن سود ايجاد شده است. نيز در بررسي تاثير دسترسي به اطلاعات محرمانه و نظارت بر نقش كيفيت (Beatty, يتي ( 2007 حسابداري در اخذ تصميمات اقتصادي، دريافت كه دسترسي به اطلاعات محرمانه و نظارت، حساسيت نسبت به جريان هاي نقدي سرمايه گذاري را كاهش مي دهد و اثر كيفيت حسابداري را در كارايي از كيفيت اقلام تعهدي به عنوان كيفيت (Beatty, سرمايه گذاري مي كاهد. در تحقيق بيتي ( 2007 بيان نمودكه رابطه بين شفافيت و كارايي (Verdi, حسابداري مالي استفاده شده است. وردي ( 2006 سرمايه گذاري براي شركت هايي كه محيط اطلاعاتي ضعيفتري دارند، قوي تر مي باشد. در پژوهش اخير از كيفيت اقلام تعهدي به عنوان شفافيت و از مدل فرصت هاي رشد براي اندازه گيري كارايي در بررسي شفافيت (Bushnan, et al., سرمايه گذاري استفاده شده است. بوشمن و همكاران ( 2001 مالي و شفافيت دولتي در كشورهاي مختلف دريافتندكه شفافيت دولتي به نوع رژيم حقوقي قانوني و شفافيت مالي به اقتصاد سياسي هر كشور مرتبط است. در تحقيق پيشگفته حجم اطلاعات ارائه شده در موارد خاص مثل اطلاعات تلفيقي، ميان دورهاي، اطلاعات مديريتي و... به عنوان معيار شفافيت در نظر نشان داد كه در صورتي كه از ميزان پيچيدگي (Damodran, گرفته شده است. دامودوران ( 2006 دريافت كه (Natan, شركت ها كاسته شود شفافيت گزارشگري مالي افزايش مييابد. ناتان ( 2007 شركت ها اخبار پيرامون كاهش هاي عمده در سودشان را تا اعلام ساير اخبار به تاخير مياندازند. علاوه بر آن نشان داد كه واكنش بازار به افشائيات غيرشفاف، نسبت به افشائيات مجدد شفاف، كمتر ميباشد. بررسي ابعاد شفافيت سود حسابداري و رابطه آن با ويژگيهاي شركت در بورس ... 11 عليرغم اينكه در ايران، تحقيقي در مورد موضوع اين تحقيق انجام نشده است، در مورد ويژگي هاي كيفي سود و رابطه آن با ساير مولفهها، تحقيقات گستردهاي صورت گرفته است. مدرس و حصارزاده ( 1387 ) در بررسي رابطه بين كيفيت گزارشگري مالي و كارايي سرمايهگذاري نشان دادند كه كيفيت اقلام تعهدي از طريق كاهش بيش و كم سرمايه گذاري باعث افزايش كارايي سرمايه گذاري مي گردد. همچنين شواهد حاصل از پژوهش مهراني و حصارزاده ( 1388 ) حاكي از آن است كه كيفيت بالاتر اقلام تعهدي سبب كاهش سطح انباشت وجوه نقد و جلوگيري از راكد شدن آن مي شود. كردستاني و مجدي ( 1386 ) به بررسي رابطه بين ويژگ يهاي كيفي سود و هزينه سرمايه سهام عادي شركت پرداخته اند. يافته هاي آنان حاكي از تاثير ويژگ يهاي كيفي سود بر هزينه سرمايه سهام عادي است. ثقفي و كردستاني( 1383 ) رابطه بين كيفيت سود و واكنش بازار به تغييرات سود نقدي را مورد بررسي قرار دادند. يافتههاي آنها نشان مي دهد، بر مبناي كيفيت سود مبتني بر پايداري سود، واكنش بازار به افزايش سود نقدي شركت ها بر خلاف پيش بيني، مثبت است و بر مبناي كيفيت سود و جريانات نقدي عملياتي، واكنش بازار به كاهش سود نقدي شركت ها مطابق با پيش بيني مثبت است. نوروش و همكاران ( 1386 ) در بررسي ويژگي هاي شركت هاي هموارساز به اين نتيجه رسيدند كه شركت هاي هموارساز سود، سن بيشتر، عملكرد ضعيف تر و نسبت بدهي بالاتري نسبت به شركت هاي غيرهموارساز دارند. خواجوي و ناظمي ( 1384 ) در تحقيق خود دريافتند كه ميانگين بازده سهام شركت ها، تحت تاثير ميزان ارقام تعهدي و اجزاي مربوط آن قرار نميگيرند. در اين تحقيق جهت دستيابي به پاسخهاي دقيقتر به دو مسئله يادشده در مقدمه تحقيق، 2 فرضيه اصلي و 10 فرضيه فرعي طرح گرديده است. فرضيههاي اصلي، پيرامون رابطه ابعاد شفافيت سود با يكديگر و رابطه بين شفافيت سود و وضعيت اقتصادي شركت به صورت زير ارائه مي گردد. فرضيه 1: بين ابعاد شفافيت سود رابطه معني داري وجود دارد. 1-1 : بين كيفيت اقلام تعهدي و محافظه كاري سود رابطه معني داري وجود دارد. 2-1 : بين كيفيت اقلام تعهدي و عدم هموارسازي سود رابطه معني داري وجود دارد. 3-1 : بين كيفيت اقلام تعهدي و قابليت پيش بيني سود رابطه معن يداري وجود دارد. 4-1 : بين محافظهكاري سود و عدم هموارسازي سود رابطه معن يداري وجود دارد. 5-1 : بين محافظهكاري سود و قابليت پيش بيني سود رابطه معني داري وجود دارد. 6-1 : بين عدم هموارسازي سود و قابليت پيش بيني سود رابطه معني داري وجود دارد. 12 فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 فرضيه 2: بين شفافيت سود و وضعيت اقتصادي شركت رابطه معني داري وجود دارد. 1-2 : بين شفافيت سود شركت هاي محدود در تامين مالي و سايرين تفاوت معني داري وجود دارد. 2-2 : بين شفافيت سود شركت هاي زيان ده و سايرين تفاوت معني داري وجود دارد. 3-2 : بين شفافيت سود و ارزش شركت رابطه معني داري وجود دارد. 4-2 : بين شفافيت سود و نوسانات جريان هاي نقد عملياتي رابطه معني داري وجود دارد. -3 روش تحقيق -1-3 جامعه و نمونه آماري به جهت دستيابي به صورت هاي مالي تهيه شده بر اساس استانداردهاي حسابداري واحد (ايران) جامعه آماري اين تحقيق كليه شركتهايي مي باشد كه حداقل از ابتداي سال 1379 در بورس اوراق بهادار پذيرفته شده تا پايان سال 11385 در آن حضور داشته و دوره مالي آن ها منتهي به پايان اسفند ماه باشد؛ طي سال هاي مزبور تغيير فعاليت يا تغيير سال مالي نداده باشد؛ جزء بانك ها و موسسات مالي نباشند؛ اطلاعات آنها در دسترس بوده و وقفه معاملاتي بيش از شش ماه در دوره زماني تحقيق نداشته باشد. با مد نظر قرار دادن محدوديتهاي فوق اطلاعات تعداد 120 شركت از نرم افزارهاي رهآورد نوين و SPSS تدبيرپرداز استخراج گرديد. پس از جمع آوري اطلاعات، دادهها از طريق بسته نرمافزار آماري مورد پردازش قرار گرفت. -2-3 مدلهاي تحقيق اين نوشتار از چهار معيار و مدل براي اندازه گيري شفافيت سود حسابداري بهره مي برد. زيرا نقصان در اين چهار شاخص، موجب تضعيف رابطه گزارشهاي عملكرد حسابداري با گزارشهاي عملكرد واقعي اقتصادي مي شود. در ادامه، پس از ارايه آماره هاي توصيفي ابعاد ياد شده، مدل هاي مربوط به هر يك از ابعاد شفافيت سود در اين تحقيق، يعني محافظه كاري سود، عدم هموارسازي سود، قابليت پيش بيني سود و كيفيت اقلام تعهدي، ارائه مي گردد. 1. اين پژوهش در ابتداي سال 87 انجام شده و تحت داوري بوده است. بررسي ابعاد شفافيت سود حسابداري و رابطه آن با ويژگيهاي شركت در بورس ... 13 جدول ( 1): آمار توصيفي ابعاد شفافيت سود محافظه كاري سود عدم هموارسازي سود قابليت پيش بيني سود كيفيت اقلام تعهدي -1/155 -1/580 -2/850 -4/ كمينه 0343 0/547 0/841 0/989 5/ بيشينه 314 0/005 0/067 0/003 0/ ميانگين 119 192/0 0/239 0/401 0/ انحراف معيار 689 -1-2-3 محافظه كاري سود در اين مقاله به پيروي از باتاچاريا و ديگران ( 2004 ) محافظه كاري سود در شركت هاي مختلف با درجه بندي اقلام تعهدي اندازه گيري م يشود. زيرا انتظار مي رود به كارگيري رويه هاي حسابداري محافظه كارانه براي محاسبه سود، به دليل گنجاندن مقادير بيشتري از زيان هاي اقتصادي نسبت به منافع اقتصادي، منجر به اقلام تعهدي منفي گردد. بنابراين مقادير كوچكتر اقلام تعهدي، محافظه كاري بيشتري را منعكس مي كند. مطابق با ادبيات گذشته، در اين تحقيق از روش محاسباتي دچو و همكاران كه در زير ارايه شده است، براي محاسبه اقلام تعهدي استفاده م يشود. (Dech, et al., 2002) Acc = (ΔCA - ΔC) – (ΔCL - ΔSTD) – Dep اقلام تعهدي سرمايه در گردش : Acc جمع دارايي هاي جاري پايان دوره : CA موجودي نقد پايان دوره :C جمع بدهي هاي جاري پايان دوره :CL تسهيلات مالي دريافتي كوتاه مدت پايان دوره : STD هزينه استهلاك دوره :Dep -2-2-3 عدم هموارسازي سود به پيروي از لئوز و همكاران ( 2002 ) در اين نوشتار براي محاسبه معيار عدم هموارسازي سود از تحليل همبستگي بين تغيير در اقلام تعهدي و تغيير در جريانات نقدي براي هر سال-شركت استفاده م يشود. ازآنجا كه بخشي از هموارسازي سود پيامد ذاتي فرآيند حسابداري تعهدي است، به طور كلي انتظار ميرود اين معيار منفي باشد. هرچه همبستگي پيشگفته منفيتر باشد، احتمالا موجب مخدوش نمودن تصوير نوسانات در عملكرد اقتصادي شركت شده و عدم شفافيت سود را منجر خواهد شد. بنايراين بزرگتر، شفافيت سود بالاتري را نشان مي دهد. β مقادير 1 14 فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 ΔAcc = β0 + β1ΔCFO +ε اقلام تعهدي مدل قبل :Acc جريان نقد عملياتي دوره :CFO معيار اندازه گيري عدم هموارسازي :β1 -3-2-3 قابليت پيشبيني سود محقيقن اشاره دارند كه توانايي پيشبيني به صورت خاص، توانايي سودهاي گذشته در پيشبيني سودهاي آتي است. با اين وصف، انحراف معيار مقادير خطاي حاصل از رگرسيون سود هر دوره به سود دوره قبل، به عنوان معياري جهت اندازه گيري قابليت پيشبيني سود حسابداري در نظر گرفته مي شود. ΔAcc = β0 + β1ΔCFO +ε اقلام تعهدي مدل 2 :Acc جريان نقد عملياتي دوره :CFO معيار اندازه گيري عدم هموارسازي :β1 در اين پژوهش از دادههاي 4 ساله براي محاسبه انحراف معيار پيشگفته استفاده مي شود. براي مثال انحراف معيار مقادير خطاي سال 80 تا 83 ، به عنوان معياري جهت اندازهگيري قابليت پيشبيني سود سال 83 استفاده م يگردد. -4-2-3 كيفيت اقلام تعهدي با كيفيت بايد با (Acc) بيان مي دارند كه اقلام تعهدي (Dech, et al., دچو و همكاران ( 2002 دوره قبل، جاري و بعد توضيح داده شوند. از اين رو خطاهاي حاصل از (CF) جريانهاي نقدي برازش اقلام تعهدي بر جريانهاي نقدي، به مفهوم عدم ارتباطِ بخشي از اقلام تعهدي به جريانات نقدي ميباشد. انحراف معيار اين خطاها به عنوان معياري جهت اندازهگيري ميزان شفافيت سود اقلام تعهدي در نظر گرفته مي شود. Acc=α +β1CFOt-1 +β2CFOt +β3CFt+1 +β4ΔSt +β5FAt+ε اقلام تعهدي سرمايه در گردش مدل 2 :Acc جريان هاي نقدي عملياتي دوره :CFO تغييرات درآمد فروش بين دو دوره :ΔSt دارايي هاي ثابت پايان دوره :FA بررسي ابعاد شفافيت سود حسابداري و رابطه آن با ويژگيهاي شركت در بورس ... 15 ضريب (ΔS) با وارد نمودن متغير كنترلي تغيير در درآمد فروش (McNicolz, امسي نيكلز( 2002 همبستگي اين مدل را افزايش داده است. بنابراين در اين تحقيق اين متغير نيز به عنوان متغير كنترلي وارد مدل مي شود. -5-2-3 شاخص تركيبي شفافيت سود حسابداري چون در ادبيات حسابداري دقيقا مشخص نيست كه كدام يك از ابعاد شفافيت سود نقش با اهميت و با ايده گرفتن از ،(Biddle, et al,. تري را ايفا مينمايد، با بسط روش بيدل و همكاران ( 2006 كاپلان و زينگالاس ( 1997 )، لامنت و همكاران ( 2001 )، باتاچاريا و همكاران و نيز جهانخاني و كنعاني ( 1385 )، پس از محاسبه ارقام هر يك از (Bhattacharya, et al., 2004) ابعاد شفافيت سود در اين تحقيق، يعني محافظهكاري سود، عدم هموارسازي سود، قابليت پيشبيني سود و كيفيت اقلام تعهدي (با توجه به مبناي نظري بالا و استفاده از مدلهاي پيش گفته) اين ابعاد در يك شاخص تركيبي جاي داده شد. روش تركيب اين موارد بدين صورت بود كه ابتدا مقادير حاصل از هر يك از ابعاد شفافيت سود، به 5 دسته تقسيم شد(طبقات 20 درصدي-پنجك). پس از آن به كوچكترين ارقام(پنجك اولِ) هر يك از مقادير شاخص هاي محافظهكاري، كيفيت اقلام تعهدي و قابليت پيشبيني عدد 5، پنجك دوم عدد 4 و ... پنجك اول عدد 1 اختصاص داده شد. زيرا مقادير كوچكتر حاصل از هر يك از مدلهاي پيشگفته، منعكس كننده ميزان بالاتري از شفافيت سود ميباشد. برخلاف سه بعد يادشده، چون مقادير كوچكتر حاصل از مدل عدم هموارسازي، نشاندهنده شفافيت كمتر سود ميباشند به مقادير كوچكتر(پنجك اول) عدد 1، پنچك دوم عدد 2 و... پنجك پنجم عدد 5، اختصاص داده شد. در نهايت پس از كدگذاري هر يك از مقادير چنان كه بيان گرديد، امكان تركيب آنها در يك شاخص ميسر گرديد. حاصلجمع كدهاي اختصاص داده شده براي هر شركت نشان دهنده ميزان شفافيت سود 5) و حداقل ×4) آن شركت خواهد بود. بديهي است بزرگترين رقم حاصلجمع، حداكثر م يتواند 20 1) باشد. به عبارت ديگر عدد 20 نشان دهنده بيشترين ميزان شفافيت سود و عدد 5 نشان دهنده ×5)5 كمترين ميزان شفافيت سود براي هر يك از شركت ها خواهد بود. KZ -6-2-3 شاخص محدوديت در تامين مالي براي تميز شركت هاي محدود در تامين مالي از ساير واحدهاي تجاري جهت آزمون نمودن يكي از فرضيههاي تحقيق، از شاخص محدوديت در تامين مالي كاپلان و زينگالاس كه توسط تهراني و حصارزاده ( 1388 ) در مدل زير بومي شده استفاده مي شود. KZIR= 17.330 -37.486C -15.216Div +3.394Lev -1.402MTB 16 فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 متغيرها از چپ به راست، محدوديت در تامين مالي، مانده وجه نقد، سود تقسيمي، نسبت بدهي و نسبت ارزش بازار داراييها به بدهي هاست. روش استفاده از اين شاخص بدين ترتيب است كه ابتدا محاسبه م يشود. با مرتب كردن مقادير KZ وارد نموده، مقدار KZ مقادير واقعي را در معادله شاخص از كوچكترين (پنجك اول) به بزرگترين (پنجك آخر) ميتوان شركت هاي موجود در پنجك چهارم و پنجم را به عنوان محدوديت تامين مالي شناسايي نمود. 4. يافتههاي تحقيق -1-4 فرضيه اصلي اول تحقيق هدف اين تحقيق از به كارگيري چند سنجه مختلف شفافيت سود حسابداري، توجه به ابعاد مختلف شفافيت سود و عدم سوگيري در نتايج تحقيق بوده است. بنابراين بررسي رابطه بين اين ابعاد، مي تواند دانش بيشتر و دقيقتري را فراهم نمايد. براي بررسي رابطه بين ابعاد شفافيت سود، از آزمون ضريب همبستگي جزئي استفاده شده است. در اين تحقيق از 12 متغير كنترلي كه در جدول 2 معرفي شده است و همگي به ترتيب نزولي به صعودي از 1 تا 5 كد گذاري شده اند، جهت كنترل بسياري از عوامل شناخته شده يا پنهان، كه ممكن است بر رابطه بين متغيرهاي اصلي اين تحقيق اثرگذار باشد .(Biddle, et al,. استفاده شده است ( 2008 همانطور كه جدول 2 نشان م يدهد سطح معن يداري بين كيفيت اقلام تعهدي و محافظهكاري 1]. اين يافته حاكي از - 0 رابطه معن يدار و منفي را سطح خطاي 10 % نشان داد [تاييد فرضيه 1 / سود 062 آن است كه احتمالا نوسان كمتر در مقاديري از اقلام تعهدي كه توسط جريانات نقدي و فروش توضيح داده نمي شود(كيفيت بالاتر اقلام تعهدي) با مقادير بزرگتر اقلام تعهدي(عدم محافظه كاري) همراه مي باشد. بررسي رابطه بين كيفيت اقلام تعهدي و عدم هموارسازي سود نيز نشان داد كه رابطه معني دار و 2]. اين بدان - منفي بين كيفيت اقلام تعهدي و عدم هموارسازي سود وجود دارد [تاييد فرضيه 1 معناست كه هموارسازي سود در شركت هايي كه داراي كيفيت پايين تر اقلام تعهدياند كمتر ميباشد. به بيان ديگر هر چه قدر اقلام تعهدي كيفيت پايينتري داشته باشد، هموارسازي ناشي از فرآيند حسابداري تعهدي پايينتر است. علاوه بر اين، آزمون معن يداري رابطه بين كيفيت اقلام تعهدي و قابليت پيشبيني سود، نشان داد 3]. اين - كه بين دو سنجه شفافيت سود مزبور رابطه معني دار و مثبتي وجود دارد [تاييد فرضيه 1 بررسي ابعاد شفافيت سود حسابداري و رابطه آن با ويژگيهاي شركت در بورس ... 17 معني داري بدين مفهوم است كه كيفيت بالاتر در اقلام تعهدي با قابليت بالاتر پيش بيني سود ارتباط دارد. 5 معن يداري رابطه محافظه كاري با عدم هموارسازي سود و قابليت - 4 و 1 - آزمون فرضيات 1 پيشبيني سود را تاييد ننمود. با اين وجود، آزمون معني داري رابطه بين عدم هموارسازي سود و قابليت پيش بيني حاكي از آن است 6]. به عبارت ديگر هموارسازي بيشتر - كه رابطه معن يدار و منفي بين آن ها وجود دارد[تاييد فرضيه 1 در شركت ها با افزايش قابليت پيشبيني در سود مقارن مي باشد. جدول ( 2): بررسي رابطه بين ابعاد شفافيت سود در اين تحقيق – آزمون ضريب همبستگي جزئيالف كيفيت اقلام تعهدي قابليت پيش بيني سود عدم هموارسازي سود محافظه كاري سود ρ = آماري: 0 H فرضيه 0 -0/124 0/062 -0/059 0/379 0/051 0/446 1 ب 0 ج محافظه كاري سود -0/277 0/000 -0/280 د 0/000 1 0 عدم هموارسازي سود 0/553 0/000 1 0 قابليت پيش بيني 1 0 كيفيت اقلام تعهدي كه به ترتيب مويد ارزش دفتري دارايي Loss،Div،C/FA،CFO/S،Lev،FA/TA،SD CFO،ROA،ROAt-1،OP/TA،MTB،logTA : الف) متغيرهاي كنترلي ها، نسبت ارزش بازار به دفتري دارايي ها، سود عملياتي، بازده دارايي هاي در دوره قبل، بازده دارايي ها، نوسانات جريان هاي نقدي، دارايي ثابت، نسبت بدهي به حقوق % صاحبان سهام و متغيرهاي دو ارزشي سود تقسيمي و زيان شركت ب) همبستگي بين متغيرها ج) سطح معني داري(پي وليو) د) ضرائبي كه حداقل در سطح خطاي 10 معني دارند، برجسته شده اند. -2-4 فرضيه اصلي دوم تحقيق فرضيه اصلي دوم تحقيق جهت بررسي رابطه بين شفافيت سود حسابداري شركت هاي پذيرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و وضعيت اقتصادي آنها طرح گرديده است. محدوديت تامين مالي، زيان دهي، ارزش شركت و نوسانات در جريانهاي نقدي عملياتي، از جمله مولفههايي است كه در اين تحقيق براي بررسي و مداقه در فرضيه اصلي دوم، استفاده شده است. همانطور كه جدول 3 نشان 18 فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 مي دهد كه براي بررسي و آزمون فرضيههاي فرعيِ فرضيه اصلي دوم تحقيق، از آزمون مقايسه ميانگين دو جامعه، آزمون ضريب همبستگي جزئي و رگرسيون آماري با در نظر گرفتن متغيرهاي كنترلي استفاده شده در آزمون فرضيه اصلي اول، به كار رفته است. علت استفاده از رگرسيون آماري، بررسي رابطه بين علت و معلول ميباشد. به بيان ديگر رابطه بين شفافيت سود حسابداري و ارزش شركت با و ارزش شركت در سال t يك سال تاخير بررسي شده است (رابطه بين شفافيت سود حسابداري سال در بررسي وجود تفاوت معني دار بين شفافيت سود حسابداري شركت هاي محدود در تامين .(t+1 مالي و شركت هاي زيان ده با سايرين، از آزمون مقايسه ميانگين دو جامعه استفاده شده است. نتايج حاصل از آزمونِ وجود تفاوت معنيدار بين شفافيت سود حسابداري شرك تهاي محدود در 0، نشان دهنده / 0 و 007 / تامين مالي و شرك تهاي زيان ده با سايرين، يعني سطوح معن يداري 025 2]. بررسي مقادير حد بالا و حد پايين - 1 و 2 - وجود تفاوت معن يدار بين آنها مي باشد[تاييد فرضيه 2 حاصل از آزمون مقايسه ميانگين دو جامعه حاكي از آن است كه در سطح خطاي 5%، شفافيت سود حسابداري شركت هاي محدود در تامين مالي نسبت به ساير شركت ها و همچنين شفافيت سود حسابداري شركت هاي زيان ده نسبت به ساير شركت ها كمتر ميباشد. تميز شركت هاي محدود در بيان شد، از طريق KZ تامين مالي از سايرين، همانطور كه در قسمت شاخص محدوديت در تامين مالي و ايجاد متغير دو ارزشي محدوديت در تامين مالي، صورت گرفته است. شركت هاي KZ شاخص محدود در تامين مالي مورد آزمون، 24 % كل شركت هاي نمونه را تشكيل دادهاند. شركت هاي زيان ده نيز با استفاده از يك متغير دو ارزشي و مشابه با آزمون فرضيه معني داري رابطه بين شفافيت سود و شركت هاي محدود در تامين مالي، در تحليلات آماري منظور شده است. تعداد شرك تهاي زيان ده مورد آزمون نيز 19 % تعداد كل شركت هاي نمونه بوده است. 3 به بررسي رابطه بين شفافيت سود حسابداري با ارزش شركت در يك دوره بعد - آزمون فرضيه 2 ضريب ارزش شركت در مدل P-Value مي پردازد. همانطور كه جدول 4 نشان م يدهد آماره 0 مي باشد كه نشان دهنده عدم معني داري رابطه بين شفافيت سود و ارزش شركت / رگرسيوني 802 مدلهاي رگرسيوني حاكي از معني داري آنها است كه به سبب رد F 3]. آزمون - مي باشد [رد فرضيه 2 فرضيات مربوط به اين مدل ها از ارائه آنها نيز اجتناب م يگردد. بررسي مفروضات رگرسيوني حاكي از مناسب بودن مقادير آماره دوربين واتسن در كليه مدلها، دارا بودن خطاها از توزيع نرمال با ميانگين صفر و مناسب بودن آزمونهاي هم خطي ميباشد. البته به علت استفاده از متغيرهاي كنترلي فراوان، بررسي ابعاد شفافيت سود حسابداري و رابطه آن با ويژگيهاي شركت در بورس ... 19 وجود ميزاني از هم خطي در بين مدل ها منطقي است با اين حال كنار گذاشتن برخي از متغيرها و يا استفاده از لگاريتم متغيرها جهت رفع هم خطي نسبي، در نتايج تحقيق بي تاثير ارزيابي گرديد. جدول( 2): بررسي رابطه بين شفافيت سود و وضعيت اقتصادي شركت- آزمون مقايسه ميانگين دو جامعه و رگرسيون آماري و آزمون ضريب همبستگي جزيي شماره متغييرهاي اصلي روش آماري يا مدل رگرسيوني فرضيه H آماري 0 P-Value نتيجه (∗ : تاييد فرضيات تحقيق = رد فرضيات آماري 1-2 شفافيت سود شركت هاي محدود در تامين مالي و شفافيت سود ساير شركت ها تست t آزمون مقايسه ميانگين دو جامعه 0.025 μFC= μNFC ∗ تاييد وجود تفاوت معني دار بين شفافيت سود شركت هاي محدود در تامين مالي و شفافيت سود ساير شركت ها سايرين 2-2 شفافيت سود شركت هاي زيان ده و شفافيت سود ساير شركت ها تست- t آزمون مقايسه ميانگين دو جامعه 0.007 μL = μNL تاييد وجود تفاوت معني دار بين شفافيت سود شركت هاي زيان ده شفافيت سود ساير شركت ها Trans=β0+β1MVOFt+ 3-2 شفافيت سود و ارزش شركت 1 β1 = 0 + …. 0.802 رد وجود ارتباط معني دار بين شفافيت سود و ارزش شركت در يك دوره بعد 4-2 شفافيت سود و نوسانات جريان نقد عملياتي شركت آزمون ضريب همبستگي جزيي 0.196 Ρ 0= رد وجود ارتباط معني دار بين شفافيت سود و نوسانات جريانهاي نقدعملياتي شركت 4 به بررسي رابطه بين شفافيت سود حسابداري و نوسانات جريانهاي نقدي شركت - آزمون فرضيه 2 0، حاكي از / مي پردازد. مقدار سطح معن يداري آزمون ضريب همبستگي جزئي بين اين دو متغير، 196 عدم وجود ارتباط آماري معني دار بين شفافيت سود حسابداري و نوسانات جريانهاي نقد عملياتي مي .[4- باشد [رد فرضيه 2 20 فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 -3 تحليل حساسيت -4 نگارندگان تحقيق با كدگذاري ابعاد شفافيت سود از 1 تا 5، به تجميع و تركيب ابعاد شفافيت سود در يك شاخص، مبادرت ورزيدهاند. در آناليز حساسيت اين تحقيق با كدگذاري دو ارزشي( 0 و 1) با استفاده از ميانههاي ابعاد، مشابه بعضي از تحقيقات مانند باتاچاريا و همكاران انجام شده است مجدداً فرضيات آزمون گرديد. به طور كلي نتايج (Bhattacharya, et al., 2004) حاصل از آزمون مجدد حاكي از عدم تغيير با اهميت در نتايج اين تحقيق مي باشد. تنها تغيير در مورد معني داري حاصل از آزمون فرضيات مجدد، مربوط به رابطه بين كيفيت اقلام تعهدي و محافظهكاري ميباشد كه بر خلاف قبل به لحاظ آماري معني دار نبود. -5 نتيجه گيري و پيشنهادها اين تحقيق به بررسي شفافيت حسابداري در شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت. معيار شفافيت در اين تحقيق، حاصل تجميع و تركيب چهار بعد شفافيت شامل كيفيت اقلام تعهدي، محافظه كاري سود، عدم هموارسازي سود و قابليت پيش بيني سود بود. بررسي شفافيت سود در دو حوزه، رابطه بين ابعاد شفافيت سود و رابطه بين شفافيت سود و وضعيت اقتصادي شركت با طرح 10 فرضيه انجام شد. نتايج حاصل از بررسي شفافيت سود در حوزه اول، نشان داد كه بين كيفيت اقلام تعهدي و محافظه كاري سود، كيفيت اقلام تعهدي و عدم هموارسازي سود، و بالاخره عدم هموارسازي سود و قابليت پيش بيني سود رابطه معكوس و بين كيفيت اقلام تعهدي و قابليت پيش بيني سود رابطه مستقيمي وجود دارد. با اين حال رابطه محافظهكاري با عدم هموارسازي سود و قابليت پيشبيني سود به لحاظ آماري تاييد نگرديد. شواهد تحقيق امسي نيكلز ( 2002 ) نيز حاكي از وجود رابطه مثبت بين كيفيت اقلام تعهدي و قابليت پيش بيني سود ميباشد. البته نتايج اين تحقيق، با شواهد در مورد وجود رابطه معكوس بين (Bhattacharya, et al., پژوهش باتاچاريا و همكاران ( 2003 محافظه كاري سود و عدم هموارسازي سود مطابقت ندارد. اگرچه يافته هاي مقاله حاضر نشان گر عدم رابطه معنيدار بين محافظهكاري سود و قابليت پيشبيني سود ميباشد، ولي بر اساس جدول 2 وجود رابطه معكوس مطابق آن چه در تحقيق پاييك و همكاران ( 2007 ) وجود دارد، به چشم ميخورد. اين ارتباطات مي تواند مورد توجه تحقيقات آتي نيز قرار گيرد. بعلاوه ارتباطات مستقيم و معكوس هر يك از معيارهاي مزبور مي تواند علت تفاوت در نتايج بعضي از تحقيقات پيرامون ويژگي هاي كيفي سود را توجيه نمايد. آزمون فرضيات مربوط به بررسي رابطه بين شفافيت سود و وضعيت اقتصادي شركت، حوزه دوم، نشان داد كه تفاوت در شفافيت سود حسابداريِ شركت هاي بررسي ابعاد شفافيت سود حسابداري و رابطه آن با ويژگيهاي شركت در بورس ... 21 محدود در تامين مالي و همچنين شركت هاي زيان ده نسبت به ساير شركت ها به لحاظ آماري معن يدار ميباشد. به بيان دقيقتر شركت هاي داراي محدوديت در تامين مالي و شركت هاي زيان ده نسبت به ساير شركت ها شفافيت سود حسابداري كمتري دارند. در اين حوزه ارتباط بين شفافيت سود حسابداري و ارزش شركت، در يك دوره بعد، معني دار نبود. به سرمايهگذاران، مشاوران و تحليلگران مالي پيشنهاد م يگردد كه عامل كيفيت گزارشگري مالي در همه ابعاد خود به عنوان يك عامل تاثيرگذار بر تصميمات سرمايهگذاري مورد توجه قرار گرفته و در ارايه مشاوره و يا اخذ تصميم نهايي مورد استفاده واقع گردد. زيرا همانطور كه بيان گرديد برخي از ابعاد كيفيت گزارشگري مالي، رابطه معكوسي با يكديگر دارند و همه اين موارد پيامدهاي اقتصادي خص خود را دارند. بديهي است كه عدم توجه كافي به شفافيت باعث عدم توجه به قدرت گزارشات مالي در انعكاس رويدادهاي مالي خواهد شد. 22 فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 منابع و مأخذ: 1. ابراهيمي كردلر، علي؛ محمد آبادي، مهدي؛ حصارزاده؛ رضا ( 1387 )."بررسي رابطه بين تضاد منافع سهام داران- اعتباردهندگان با محدوديت در تامين مالي و توزيع سود". فصلنامه اوراق بهادار. . شماره 4. صص 65 تا 90 2. تهراني، رضا؛ رضا، حصارزاده. ( 1388 )."نقش جريان هاي نقدي آزاد و محدوديت در تامين مالي . بر بيش سرمايه گذاري و كم سرمايه گذاري".تحقيقات حسابداري، شماره 4، تابستان 1388 3. ثقفي، علي؛ فدايي، حميدرضا. ( 1386 )."گزينش مدلي كارآمد براي پيش بيني جريانهاي نقدي بر اساس مقايسه مدل هاي مربوط در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه بررسيهاي حسابداري و . حسابرسي، شماره 50 ، صفحه 3 تا 24 4. ثقفي، علي؛ هاشمي، سيد عباس. ( 1383 )."بررسي تحليلي رابطه بين جريان هاي نقدي عملياتي و اقلام تعهدي، ارايه مدلي براي پيش بيني جريانهاي نقدي عملياتي". فصلنامه بررسيهاي حسابداري و حسابرسي، شماره 38 ، صص 29 تا 52 5. جهانخاني، علي؛ كنعاني اميري، منصور. ( 1385 )."ارائه مدل ميزان مخارج سرمايه اي در شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از اطلاعات حسابداري". دوماهنامه . دانشور رفتار، شماره 17 ، صفحه 57 تا 86 6. حيدري كردزنگنه، غلامرضا؛ عالي پور، زهره. ( 1386 )."مهندسي فرهنگ خصوصي سازي". تهران: پندارفارس. 7. رساييان، امير؛ حسيني، وحيد. ( 1387 )."كيفيت اقلام تعهدي و هزينه سرمايه". فصلنامه بررسي هاي . حسابداري و حسابرسي، شماره 53 ، صص 67 تا 82 8. كردستاني، غلامرضا؛ مجدي، ضياءالدين. ( 1386 )."بررسي رابطه بين ويژگي هاي كيفي سود و هزينه سرمايه سهام عادي". فصلنامه بررسي هاي حسابداري و حسابرسي، شماره 48 ، صفحه 85 . تا 104 9. مدرس، احمد؛ حصارزاده؛ رضا. ( 1387 )."كيفيت گزارشگري مالي و كارايي سرمايه گذاري". . فصلنامه اوراق بهادار. شماره 2. صص 87 تا 103 10 . مشايخ، شهناز؛ اسماعيلي،مريم.( 1385 )."بررسي رابطه بين كيفيت سود و برخي از جنبه هاي اصول راهبردي در شركت هاي پذيرفته شده در بورس تهران". فصلنامه بررسي هاي حسابداري . و حسابرسي، شماره 45 ، صفحه 25 تا 44 بررسي ابعاد شفافيت سود حسابداري و رابطه آن با ويژگيهاي شركت در بورس ... 23 تهران: ."SPSS 11 . مومني، منصور؛ فعال قيومي، علي.( 1386 )."تحليل هاي آماري با استفاده از كتاب نو. 12 . مهراني، كاوه؛ عارف منش، زهره.( 1387 )."بررسي هموارسازي سود در شركت هاي پذيرفته ، شده در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه بررسي هاي حسابداري و حسابرسي، شماره 51 . صفحه 37 تا 56 ١٣ . مهراني، كاوه؛ حصارزاده، رضا. ( 1388 )."كيفيت حسابداري و سطح انباشت وجوه نقد". . فصلنامه اوراق بهادار. شماره 5. صص 105 تا 127 14. Barth, M., Y. Konchitchki, and W. Landsman, (2006),"Cost of capital and financial statement transparency". Working paper Stanford University, Palo Alto, CA. 15. Beatty، Anne.Liao، Scott.Webber، J. (2007),"The Effect of Private Information and Monitoring on the Role of Accountin Quality in Investment Decisions".www.TDP.com 16. Bhattacharya, N., H. Desai, and K. Venkataraman, (2007),"Earnings quality and information asymmetry: evidence from trading costs, working paper". Working Paper. 17. Bhattacharya،U.،H.Daouk،and M.Welker.(2003).The world price of earnings opacity. The Accounting Review 78 (3), Pp: 641-678 18. Biddle، G. Hilary G. (2006)."Accounting Quality and Firm-Level Capital Investment".The Accounting Review، 81، Pp: 963-982. 19. Biddle،G.،Hilary،G.،Verdi،R. (2008),"How Does Financial Reporting Quality Improve Investment Efficiency?". Working Paper 20. Bushman، R، Piotroski.J and Smith. A (2001),"What Determines Corporate Transparency?" First draft، September 2001. www.SSRN.com 21. Damodaran ،A.(2006), The Value of Transparency and the Cost of Complexity.Working paper 22. Dechow، P.، Dichev، I. (2002),"The quality of accruals and earnings: The role of accrual estimation errors". The Accounting Review 77 Supplement، Pp: 35-59 23. Dongmei،L. (2006), Financial Constraints، R&D Investment، and Stock Returns: Theory and Evidence.The Wharton School، University of Pennsylvania،Working paper. 24. Francis, J., R. LaFond, P. M. Olsson, and K. Schipper, 2005, The market pricing of accruals quality, Journal of Accounting and Economics 39, 295 25. McNichols، M.، (2002)."Discussion of the quality of accruals and earnings: the role of accrual estimation errors". The Accounting Review 77، Pp: 61- 69. 26. Nathan، S(2007)."Do Firms Strategically Manage the Timing and Transparency of Accounting Restatement Disclosures?". www.SSRN.com 24 فصلنامه بورس اوراق بهادار شمارة 12 زمستان 89 27. Naurin ،D. Fellow ،M. C، And Schuman ،R(2006),"Transparency، Publicity، Accountability – The missing links". Centre for Advanced Studies، European University Institute; E-Mail: daniel.naurin@iue.it 28. Paek, W., Chen, L., and Sami, L. (2007),“Accounting Conservatism, Eearning Persistance and Multiples on Earning”. Working paper, SSRN Working Paper Series. 29. Schipper،K. Vicent،L. (2003),"Earning Quality". Accounting Horizon Pp: 17.97 110 30. Sharp،N. (2007),"Do Firms Strategically Manage the Timing and Transparency of Accounting Restatement Disclosures?" www.SSRN.com 31. Stein, J.,(2003),"Agency, information and corporate investment". in Handbook of the Economics of Finance, edited by George Constantinides, 2003, Pp: 111-165. 32. Teruel, P., J.Solano, (2009),"Accruals quality and corporate cash holdings". Accounting and Finance 49, Pp: 95–115. 33. Verdi، R. (2006),"Financial Reporting Quality and Investment Efficiency". M.I.T. Working Paper. 34. Wolk, H. J, Dodd. Tearney, M. (2006), Accounting Theory. Thomson__