مبانی نظری وپیشینه تحقیق فیزیولوژی بسکتبال

مبانی نظری وپیشینه تحقیق فیزیولوژی بسکتبال (docx) 34 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 34 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

مبانی نظری وپیشینه تحقیق فیزیولوژی بسکتبال، اسیدلاکتیک، ضربان قلب بالا، دقت و کنترل فصل دوم: پیشینه پژوهش مقدمه 12 مبانی نظری پژوهش12 فیزیولوژی بسکتبال12 حداکثر اکسیژن مصرفی14 اسید لاکتیک در تمرینات بسکتبال15 میزان درک فشار16 انباشتگی اسید لاکتیک16 سرعت دفع اسید لاکتیک17 کنترل اسید لاکتیک هنگام فعالیت17 مفهوم خستگی و مفهوم غلظت لاکتات خون بالا18 مفهوم ضربان قلب بالا24 مفهوم فشار خون بالا25 مفهوم دقت مقدمه این فصل شامل مبانی نظری و پیشینه پژوهش می باشد که در آن مواردی چون فیزیولوژی بسکتبال، اسیدلاکتیک، ضربان قلب بالا، دقت و کنترل بحث می شود و در ادامه به پژوهشهای قبلی انجام شده داخلی و خارجی در رابطه با اثرات غلظت لاکتات خون پرداخته می شود. آن چیزی که بیشتر جلب توجه می کند نبود پژوهشهای داخلی در رابطه با اثر غلظت لاکتات خون و ضربان قلب و فشار خون بالا بر روی دقت پرتاب آزاد است که نیاز بیشتر به پژوهش در مورد آن ضروری است. از آن مهم تر نیز نبود پژوهش یا کمبود آن در منابع خارجی است که فقط در رابطه با پاس بسکتبال و آنهم در ارتباط با خستگی ناشی از شرایط بازی، در پاس بسکتبال است. ضرورت و اهمیت پژوهش در زمینه بسکتبال نیز اهمیت خاص دارد چراکه یکی از بازیهای پر طرفدار ومهیج در دنیا است و نتایج آن نیز به همان نسبت اهمیت دارد، حال اگر بازی به شرایط بحرانی در دقایق پایانی برسد و نتیجه دو تیم به پرتاب آزاد منتهی شود،پرتاب گل موفق ویا ناموفق بازیکنان سرنوشت ساز خواهد بود،بدین لحاظ مهم است که مربیان و تمرین دهندگان مطلع باشند که تمرین پرتاب آزاد در شرایط سخت بدنی چقدر میتواند در نتیجه بازی موثر باشد از این طریق مربی می تواند استراتژی بازی را تعیین کند. مباني نظري تحقيق فيزيولوژي بسكتبال بسكتبال از جمله ورزش‌هايي كه به هر سه روش انرژي دستگاه، (ATP-PC)، دستگاه گليكوليتيك، دستگاه هوازي وابسته است و نياز به انرژي پس از مسابقه به حداكثر ميرسد. لازمه دقت و تمركز بسكتباليست تأمين سوخت مورد نياز در عضله‌ي درگير بنا به نوع حركت ويژه در طول مسابقه است. تفوق دستگاه‌هاي فيزيولوژيك در بسكتبال پيچيده است زيرا، مسابقه ممكن است در چهار كوآرتر 10 دقيقه‌اي طول بكشد. و يا حتي به وقت اضافه كشيده شود چون در بسكتبال مساوي وجود ندارد. ميانگين هزينه انرژي بسكتبال در يك دقيقه 11 كيلوكالري است و اين مقدار در بين ورزشها داراي هزينه انرژي بالايي است. بررسي انجام شده نشان ميدهد كه هزینه انرژی مصرفی ممكن است به 660 كيلوكالري در ساعت برسد. (8) دفع انرژي روزانه در هر كيلوگرم وزن بدن 93/67 کالری با وزن متوسط 75 كيلوگرم و مقدار خالص انرژي مصرفی مورد نياز روزانه برپايه انرژي ضروري محاسبه شده، 5100 كيلوکالری ومقدار انرژي فيزيولوژيكي روزانه با 10 درصد انرژي اضافی 5610 كيلوكالري مي‌باشد(8). ماده اصلي تأمين كننده انرژي مورد نياز بدن بسكتباليست مولكول ATP است كه مي‌بايست از مواد غذايي كربوهيدرات، پروتئين و چربي موجود در بدن تأمين گردد. به بيان ديگر دستگاه‌هاي تأمين انرژي هوازي و بي‌هوازي هستند كه ATP مورد نياز بدن را از متابوليسم اين سه ماده اصلي غذايي تأمين مي‌كنند. دستگاه بی هوازی خود به دو دستگاه فسفاژن (ATP-PC) و اسيد لاكتيك تقسيم مي‌شود. در حالت عادي مقدار محدودي از مولكول ATP و كراتين فسفات در سلول‌هاي عضلاني وجود دارند كه براي توليد انرژي زياد و ناگهاني، نيازي به صرف وقت و طي مراحل متابوليسم ندارند. با ادامه يافتن فعاليت شديد ورزشي با زمان بيش از 10-20 ثانيه دستگاه بي هوازي اسيد لاكتيك شروع به كار ميكند. در اين دستگاه طي چند سري فعاليت‌هاي، بيوشيميايي پيچيده مولكولهاي گلوكز شكسته و توليد ATP مي‌كنند. در اين دستگاه به علت عدم وجود اكسيژن كافي، مولكولهاي كربوهيدرات به طور ناقص مي‌سوزند و حاصل اين فرآيند علاوه بر توليد انرژي، مقاديري اسيد لاكتيك نيز خواهد بود. نكته حائز اهميت اين است كه در اين دستگاه فقط مولكول‌هاي كربوهيدرات قابل استفاده هستند. هرچه فعاليت بيشتر باشد، كربوهيدرات اهميت بيشتري پيدا مي‌كند. مواد قندي در بدن تبديل به مولكول هاي گليكوژن شده و در سلولهاي عضلات و كبد ذخيره مي‌شوند. بسكتباليست كه در آستانه مسابقات قرار دارند نبايد ذخاير گليكوژني بدن خود را كاهش دهند. اين باعث افت بدن و خستگي زود هنگام و كاهش دقت آنها مي‌شود. به دنبال شروع فعاليت دستگاه اسيدلاكتيك اين ماده در سلول‌هاي عضلاني ترشح و سپس در جريان خود ديده مي‌شود از طرفي دستگاه‌هاي كنترل و تصفيه بدن شروع به دفع اين ماده اسيدي از خون مي‌كنند. در ادامه فعاليت سنگين تجمع اسيد لاكتيك در عضلات و خون به تدريج افزايش يافته به مراتب بيشتر از ميزان دفع آن مي‌شود كه ادامه اين روند به شدت به محيط سلول‌هاي عضلاني و جريان خون را كه در حالت عادي كمي قليايي هستند به سمت اسيدي شدن هدايت مي‌كند(3). شدت ورزش تعيين مي‌كند كه كدام سوخت به منظور فراهم آوردن انرژي براي در عضله حال فعاليت استفاده ميگردد. زماني كه شدت تمرين بالا مي‌رود بدن بيشتر به گليكوژن عضله و گلوكز پلاسما متكي مي‌شود ميزان كربوهيدرات مصرف شده در طول تمرين به وضعيت مشخص بستگي دارد. ورزشكاران حرفه‌اي بدليل تراكم ميتوكندري‌هاي گسترش يافته و تراكم بالاي آنزيم اكسيداسيوني نسبت به افراد غير ورزشكار چربي بيشتري مي‌سوزانند و انتقال اسيدهاي چرب به ميتوكندري ممكن است تقويت گردد. ورزشكاران حرفه‌اي در تمرين سنگين داراي مقدار كمتري از كاتكولامين‌هاي درحال گردش مي‌باشند. اين سازش پذيري به همراه تراكم مويرگي و افزايش در تري گليسريد بين ماهيچه‌اي، انتقال اكسيژن را تقويت مي‌كنند (4). همة فعاليتهاي سرعتي كه بين 1 تا 2 دقيقه به طور مي‌انجامد، نياز زيادي به دستگاه گليكوليتيك دارند و سطح اسيد لاكتيك عضله مي‌تواند از يك ميلي مول در هركيلوگرم عضله در حال استراحت، به بيش از 25 ميلي مول در هر كيلوگرم عضله برسد. اسيدي شدن تارهاي عضلاني و در پي آن اختلال در عملكرد آنزيم‌هاي گليكوليتيك از تجزيه بيشتر گليكوژن جلوگيري مي‌كند. علاوه بر اين، حضور اسيد ظرفيت پيوند كلسيمي تارهاي عضلاني را كاهش ميدهد و از انقباض عضلاني جلوگيري ميكند. ميزان انرژي مصرفي يك تار عضلاني در جريان ورزش مي‌تواند 200 برابر بيشتر از حالت استراحت باشد. بنابراين دستگاههاي ATP-PCR و گليكوليتيك نمي‌توانند به تنهايي همه انرژي مورد نياز بدن را فراهم سازند. بدون وجود دستگاه انرژي ديگري، ظرفيت ورزشي انسان ممكن است تنها به چند دقيقه محدود شود(10). توليد هوازي ATP در درون اندامكهاي سلولي ويژه‌اي بنام ميتوكندري صورت مي‌گيرد. در عضلات ميتوكندري‌ها نزديك تارچه‌هاي عضلاني هستند و در سرتاسر ساركوپلاسم پراكنده مي‌باشند. در جريان بازي بسكتبال كه گاهي به 60 دقيقه فعال مي‌كشد و بعلاوه به فعاليتهاي مابين كوآرترهاي بازي براي توليد مداوم نيرو بدن نياز دسترسي يكنواخت به انرژي است. بر خلاف توليد ATP به روش بي‌هوازي، دستگاه هوازي انرژي بسيار زيادي توليد مي‌كند، بنابراين در فعاليتهاي طولاني، متابوليسم هوازي روش اصلي توليد انرژي است. اين دستگاه، به توانايي بدن براي تحويل اكسيژن به عضلات فعال بستگي دارد(10). حداكثر اكسيژن مصرفي شاخصي كه معمولاً براي آمادگي جسماني ورزشكاران به كار ميرود حداكثر اكسيژن مصرفي Vo2 Max. مصرف اكسيژن Vo2 برابر است با حاصل ضرب تفاوت بازده قلبي و اختلاف اكسيژن خون سرخرگي و سياهرگي است. از اين رو بازتاب متغيرهاي فيزيولوژيك، مركزي و محيطي است. اندازه‌هاي حجم ضربه‌اي و تفاوت اكسيژن خون سرخرگي و سياهرگي بسيار تهاجمي بوده و از لحاظ اخلاقي توجيه آن براي تعيين حداكثر Vo2 امر مشكلي مي‌باشد. اما مصرف اكسيژن و متغيرهاي مربوط مي‌توانند از طريق گرماسنجي مستقيم مواد غذايي تعيين شوند. اين عامل شامل اندازه‌گيري تهويه ريوي،مقايسه‌ي دي اكسيد كربن بازدم شده و غلظت‌هاي اكسيژن مي‌باشد. در طول آزمايش افزايشmax Vo2 اساساً داراي رابطه خطي با افزايش بازده انرژي مي‌باشد، از اين رو با نشان دادن اين امر كه Vo2max بدست آمده، سرانجام به يك نقطه‌اي ميرسد كه در آن عليرغم افزايش بازده انرژي، مصرف اكسيژن افزايش پيدا نمي‌كند، در اين صورت اكسيژن مصرفي ممكن است كاهش پيدا كند.max Vo2 يك مشخصه ثابت در فرد مي‌باشد در نتيجه انواع فشارهاي فيزيكي اعم از كاهش خون، جذب آب متوسط تا شديد (500 ميلي ليتر)، دماي بسيار زياد، تب گرمازا و گرسنگي شديد تنها 2 تا 3 درصد كاهش و يا تحت تأثير آنها قرار نمي‌گيرد. اما اين فشارها بر روي ضربان قلب و حجم ضربه‌اي اثر مي‌گذارد (9). علاوه بر Vo2max، ويژگي‌هاي اختصاصي ميوكارد نيز، يك عامل مهم و تعيين كننده جهت شركت در ورزش‌ها مي‌باشد، تحقيقات نشان ميدهند كه ضخامت ديواره بطن چپ بسكتباليست‌ها در مقايسه با غير ورزشكاران يا ورزشكارات استقامتي بيشتر مي‌باشد، كه اين ناشي از فعاليتهاي قدرتي آنها در مواجهه با شرايط بازي است. اسيدلاكتيك درتمرينات بسكتبال اسيد لاكتيك فرآورده‌ نهايي گليكوليز بي‌هوازي است كه از تجزيه ناقص گليكوژن حاصل مي‌شود و يكي از عوامل خستگي، در فعاليت شديد و كوتاه مدت است. بسكتبال از جمله ورزش‌هايي است كه به هر دو دستگاه انرژي هوازي و بي‌هوازي وابسته است و البته انرژي غالب آن دستگاه بي‌هوازي است (80%) مادة مغذي اصلي مورد استفاده در تأمين انرژي بسكتبال، ظاهراً مخلوطي از چربي و كربوهيدرات است كه هرچه شدت فعاليت بيشتر مي‌شود كربوهيدرات اهميت حياتي تري پيدا مي‌كند. در فعاليت‌هاي مسابقه‌اي بسكتبال گليكوژن عضله پهن جانبي كاهش مي‌يابد اين كاهش در همه انواع تار عضله اتفاق مي‌افتد و مي‌توان گفت كه بسكتبال هر دو نوع تاركند تنش (اكسايشي) و تندتنش (گليكوليتيك) رابكار مي‌برد. بنابراين گليكوژن عضله، در خلال دوره بازيافت بين مسابقات، مي‌تواند دوباره سازي شود(26). مطالعات نشان ميدهد كه بسكتباليست‌هاي حرفه‌اي و قهرمان احتمالاً تحمل اسيدلاكتيك بيشتري در مقايسه با بسكتباليست‌هاي ديگر دارند(5). يكي از روش‌هايي كه مي‌توان ميزان غلظت لاكتات را اندازه گرفت، اندازه‌گيري خون پس از ورزش شديد در تمرين بي‌هوازي است و وجود لاكتات به طور قطع وقوع گليكوليز بی هوازی را خاطر نشان مي‌سازد. اما كميت موجود در خون، احتمالاً نمي‌تواند شاخص دقيقي از كميت لاكتات توليد شده توسط عضله باشد و به همين دليل است هنگامي كه لاكتات، عضله را ترك مي‌كند مقداري از آن متابوليزه مي‌شود و اين احتمال وجود دارد كه تغيير پذيري گوناگون در خصوص فضاي رقيق شدن لاكتات وجود داشته باشد و تعيين اين كه چه زماني تعادل رخ مي‌دهد دشوار است(6). میزان درک فشار مطالعاتی که به تازگی انجام شده اند رابطه قوی بین تلاس و پاسخ غلظت لاکتات خون به فعالیت ورزشی را نشان داده اند. رابطه ای که به نظر می رسد تحت تاثیر جنس، نوع تمرین، نوع فعالیت ورزشی، ویژگی تمرین یا شدت تمرین قرار بگیرد. پژوهش هایی به تازگی برای تعیین پاسخ غلظت لاکتات خون به فعالیت ورزشی بر میزان درک فشار (تلاش) متمرکز شده اند. در حال حاظر از میزان درک فشار برای تجویز شدت فعالیت های ورزشی و نیز ارزش یابی و کنترل میزان فعالیت بدنی در فعالیت های ورزشی کلینیکی (درمانی) وظایف شغلی و تمرین های ورزشی استفاده می شود، البته صحیح ترین کاربرد غلظت لاکتات خون در توصعه یک برنامه ورزشی از اندازه گیری مستقیم غلظت لاکتات خون بدت خواهد آمد. این امر با پیدایش ابزار های تجزیه و تحلیل سریع و سبک امکان پذیر شده است. انباشتگي اسيد لاكتيك در تمام شدت‌هاي تمرين و مسابقه بسكتبال اسيدلاكتيك انباشته نمي‌شود هنگام تمرين‌هاي سبك و متوسط نيازهاي انرژي به مقدار كافي توسط واكنش‌هايي كه از اكسيژن استفاده مي‌كنند برآورده مي‌شود در بيان زيست شيميائي ATP جهت انقباض عضلاني عمدتاً از طريق توليد انرژي و اكسايش هيدروژن فراهم مي‌شود. همه اسيد لاكتيك تشكيل شده در تمرين سبك، خيلي سريع اكسيده مي‌شود و ميزان اسيد لاكتيك پايدار مي‌ماند هرچند مصرف اكسيژن افزايش مي‌يابد (7). در ورزشكاران بي تمرين و ناآماده در 55% ظرفيت بيشينه، اسيد لاكتيك شروع به انباشتگي مي‌كند ولي در ورزشكاران آماده اسيدلاكتيك در 75 تا 85% ظرفيت، شروع به انباشتگي مي‌كند و اين به خاطر آن است كه در هنگام تمرين شديد، تارهاي عضله قادر به تأمين انرژي اضافي از طريق روند هوازي نيست و اين روند ظرفيت ميزان اسيدلاكتيك با انجام تمرينات بي هوازي شديد افزايش و بر اثر بي تمريني كاهش مي‌يابد. ورزشكاران نخبه بعد از انجام تمرين‌هاي كوتاه مدت بيشينه، سطح توليد لاكتات آنان تا 30% بالاتر از افراد تمرين نكرده است (8). دانشمندان علوم ورزشي آلمان و اسكانديناوي، انباشت لاكتات خون را سرعتي از اكسيژن مصرفي يا ميزان كاري تعريف كرده‌اند كه با انباشت لاكتات خوني معادل 4 ميلي‌مول همراه باشد و اعتقاد داشتند اين غلظت بازتابي از تعادل بيشينه بين لاكتات توليدي و دفعي هنگام فعاليت ورزشي تداومي است(10). سرعت دفع اسيدلاكتيك مدت زمان دفع اسيدلاكتيك در ورزشكاران مختلف متفاوت است در افراد تمرين كرده سرعت دفع اسيدلاكتيك سريع‌تر از افراد تمرين نكرده است و به طور كلي مي‌توان گفت 25 دقيقه از برگشت به حالت اوليه فعال پس از تمرينات بيشينه لازم است تا اين كه نصف اسيد لاكتيك انباشته شود و بدين معنا است كه حدود 95 درصد اسيدلاكتيك در يك ساعت و پانزده دقيقه از دوره برگشت به حالت اوليه فعال پس از تمرينات بيشينه دفع خواهد شد. براي دفع اسيدلاكتيك بايد به فعاليت آرام با ضربان قلب متوسط پرداخت تا به سرعت دفع آن افزوده شود(10). كنترل اسيدلاكتيك هنگام فعاليت در مورد كنترول توليد اسيدلاكتيك و دفع آن هنگام فعاليت ورزشي اختلاف نظرهاي زيادي وجود دارد بررسي‌هاي انجام شده در خصوص متابوليسم لاكتات براين مطلب متمركز شده كه افزايش توليد لاكتات به هنگام فعاليت ورزشي به عوامل ديگري غير از هيپوكسي بافتي وابسته است يا خير؟ كاتن و ماهلين معتقدند لاكتات توليدي هنگام فعاليت ورزشي زير بيشينه به كمبود اكسيژن موجود در سطح ميتوكندري وابسته است و بخشي از اختلاف نظرهاي موجود درباره لاكتات توليدي هنگام فعاليت ورزشي را كه براثر هيپوكسي در سطح سلول پديد مي‌آيد، مي‌توان به دو روش مشخص كرد1- تنفس سلولي كه از راه فشار سهمي اكسيژن () تحت تأثير قرار مي‌گيرد. 2- متابوليسم سلولي كه تحت تأثير است. آنها معتقدند اگر تنفس سلول دچار مشكل نشود متابوليسم سلولي (تشكيل لاكتات) به اكسيژن وابسته نيست (9). افزايش لاكتات توليدي هنگام فعاليت ورزشي ريشه در ناتواني رفت و برگشت NAPH دارد. كاهش اكسيژن در دسترس موجب افزايش NADH ميتوكندريايي مي‌شود يعني در دسترس بودن اكسيژن بيشتر از محدوديت رفت و برگشت NADH در افزايش لاكتات توليدي مؤثر است. در شرايط كمبود اكسيژن لاكتات توليدي، تنفس ميتوكندريايي را تحريك مي‌كند بدين ترتيب، اين تغييرات در جهت تحريك گليكوليز است كه پيامد آن، افزايش NAPH سيتوزولي است. ولي استينس باي و بروك معتقدند هرچند در مقايسه با متابوليسم محدود بودن اكسيژن مي‌تواند با افزايش لاكتات توليدي در عضله و افزايش لاكتات موجود در خون منجر شود، ولي هيپوكسي يكي از دلايل افزايش لاكتات توليدي است متابوليسم كه براثر اكسيژن محدود مي‌شود، معمولاً دليل لاكتات توليدي نبوده و اين دستگاه گيرنده‌هاي بتا- آدرنرژيك است كه بر لاكتات خون تأثير مهمي دارد. و آنان دلايل ماهلين و كاتن را قبول ندارند و معتقدند كه كمبود اكسيژن در ميتوكندري‌ها رخ نمي‌دهد و به برون ده خالص اسيدلاكتيك هنگام انقباضات مكرر عضلاني با جريان خون آزاد و برقراري شرايط اكسيژن طبيعي، وابستگي ندارند. سطح بافت عضله ايزوله شده، عواملي مانند الگوي انقباض، مدت انقباض، در دسترس بودن سوبسترا، هيپوكسي، تحريك بتا آدرنژيك، جملگي در تشكيل اسيد لاكتيك نقش مهمي را ايفا مي‌كنند(10). مفهوم خستگی خستگی شامل عوامل گوناگونی از قبیل خستگی روانی، جسمانی دارد. خستگی یک مفهوم خیلی پیچیده هست، شامل هر دو عملکرد،فیزیولوژیکی و روانشناختی بدن انسان (استراند و روداهل 2003) و بنابراین خستگی می تواند درک شود با جوهر و ذات آن به تنهایی یا تحت فرآیندی خاص. ترجیحا خستگی، پدیده پیچیده سطح بالایی است که مورد مقایسه قرار می گیرد در موقعیت های چندگانه و هر دو سیستم اعصاب مرکزی و عضله درگیر می کند (مکنا 2003)، خستگی بویژه در بازی مثل بسکتبال بسیار مهم است چرا که می تواند تیم برنده و یا بازنده را مشخص کند. مطالعه ارتباط خستگی با اجرای مهارتهای مختلف موضوع ویژه و جالب علمی است که می تواند برای حرفه ها، تمرین کنندگان، مربیان و دانشمندان ورزشی قدرت قابل ملاحظه ای ایجاد نماید. اگرچه که داده های بدست آمده در این بخش اکثرا ضد و نقیض بوده اند ولی (آنشل و نواک 1989) نتایج مخالفی با کنترل ضعیف آمادگی جسمانی شرکت کنندگان یا سطح قدرت و شدت خستگی را به معرض نمایش گذاشتند(22). خستگی عامل مهمی در طی مراحل پایانی مسابقه است به طوری که مهارت ورزش کاران با بیشتر شدن خستگی کاهش می یابد. از آنجایی که کاهش این عملکرد مرتبط با کاهش تصمیم گیری ورزش کار می باشد، مهارت اجرایی و یا ترکیب این دو عامل به طور نا مشخص باقی می ماند (27). همچنین افزایش در میزان ضربان قلب، تنفس، فشار خون و عرق در سطوح CNS (کاتکولامین ها)، آدرنالین و نور آدرنالین نیز موجب افزایش در سطوح انگیختگی است. (لیسی و لیسی 1970) و سوسمان و همکاران 1991 می باشد (27). و اما کار آمدی بازیکنان بسکتبال در شرایط خستگی 70 % در حرفه ای ها نسبت به بازیکنان مبتدی اثر گذار نیست، بازیکنان حرفه ای با خستگی بیشتر در سطوح کار آمدی بالاتر نسبت به بازیکنان غیر حرفه ای بهتر عمل می کنند. بافته های موجود در این تحقیق نیز با یافته های ایویلو هم خوانی داشته و پرتاب موفق بسکتبال را در هر دو بازیکن حرفه ای و مبتدی شامل می شود (27). معدل نمرات بازیکنان ماهر در هر دو موقعیت نشان می داد که افراد ماهر قادر به خنثی سازی کارایی شان در چنین موقعیت برای اطنینان در کارایی بهینه شان هستند. خستگی بازیکنان حرفه ای نیاز به مقیاس در سطوح بالا دارد تا بتواند بطور چشم گیر مانع از کارایی آنها شود.مک موریس در سال 1994 دریافت هیچ تفاوتی بین کارایی در پی خستگی متوسط و خستگی وجود ندارد البته فرایند های خسته کننده بسیار متفاوت هستند. مکانیزم های خستگی هنوز هم کاملا درک نشده اند و شامل مکانیزم های متعددی هستند، اینها تحت عوامل و مکان ها مورد بحث قرار گرفته و در جایی دیگر در نوشته جات علمی مورد بحث قرار می گیرند در سال 2003 مکنا خاطر نشان کرد که بیشتر عوامل ایجاد خستگی به طور برجسته در محیط رخ داده و طبیعت خستگی را در این مطالعه بررسی کرد. در شرایط کوتاه مدت افراد غالبا عوامل ایجاد خستگی بالا را مشخص کرده و بدین دلیل در پایان تست هیچ اثری از این خستگی در بدن و عضلاتشان باقی نمی ماند نتایج حاصل از این تحقیق مشخص کرد که در افراد غیر حرفه ای شامل کاهش در اجرا به دلیل افزایش میزان خستگی است که نتایج آن برای مربیان بسکتبال می تواند کاربردی باشد و آن هم می تواند به دلیل عدم کارایی سیستم هوازی باشد مطابق با نظر هافمن و مارش سال 2000 تمرین های هوازی بسکتبال می بایست در برنامه های آموزشی قبل از فصل به کار رود (27). در تحقیق دیگری نید هال میانگین تجمع لاکتات پلاسما 49/5 (24/1) میلی مول در لیتر، و در نیمه بازی 05/6 (27/1) میلی مول در لیتر بوده است (P<0/01)، به علاوه خون و تجمع لاکتات پلاسما اغلب با عنوان مشخصه طول زمان انرژی غیر هوازی مسابقه به کار می رود اگر چه که مشخصه ضعیفی از لاکتات عضله را ارائه می کند. در این پژوهش گارد ها بیشتر از سنتر ها و فوروارد ها درگیر بازی هستند به همین دلیل لاکتات تولید شده نیز بیشتر است همچنین بازیکنان تونسی 19 ساله این پژوهش در هر 39 ثانیه 1 اسپرینت داشته اند و دارای VO2MAX 52 میلی لیتر در دقیقه بوده اند در دقایسه با بازیکنان مرد استرالیایی که VO2MAX آنها 60 میلی لیتر در دقیقه بود، لذا در قابلیت اجرای دو های تکراری بالا تر بوده اند آن نیز نشان دهنده ی مهم ترین مشخصه توانایی اجرای شدت بالا ی تمرین متناوب است (13). بازیکنان در پژوهش نید هال به طور متوسط 7-/+ 44 پرش در هر بازی داشتند که بسته به نوع پست های بازی میانگین پرش های سنتر ها تخمینا بیشتر تاز فوروارد ها و گارد هاست، این احتمالا مرتبط با نقش و وظیفه ی اصلی شان در ریباند های حمله و دفاع ایت (13). همچنین بازیکنان این پژوهش 1/16 % و 9/29 % از زمان زنده بازی را در فعالیت های به ترتیب شدت بالا و سبک مثل (راه رفتن و ایستادن ) صرف می کردند وکه در مقایسه با بازیکنان حرفه ای استرالیایی به ترتیب با 15% و 35% فعالیت بالا تری داشته اند ( 13). همچنین تجمع غلظت لاکتات خون بسکتبال در این پژوهش بین 7/3 تا 2/13 میلی مول در لیتر با اختلافاتی بین بازیکنان گزارش شده که یک دقت در برآورد سهم گلیکولیز هوازی را نشان بدهد (13) پژوهشهای گذشته اثر خستگی روی اجرای بسکتبال را در حقیقت خیلی دور از هم ارائه کرده اند. اگرچه (ایویلو و همکاران 1981) اثر تمرین دو برابر شده را روی عملکرد شوت مورد بررسی قرار داده اند و متوجه شدند که دقت شوت در بسکتبال بدتر شده است. (لگروس و همکاران 1992) اثر دویدن روی تریدمیل را با 95% و 125% VO2 max امتحان کردند و زمان واکنش انتخابی در بسکتبالیست های حرفه ای افزایش یافته بود چرا که افزایش در میزان خطا وجود داشت. در دیگر ورزشها مثل فوتبال مک موریس و همکاران 1994 عملکرد پاس را در حال استراحت و با حداکثر قدرت 70% و 100% ماکزیمم آزمایش کردند که نتایج نشان داده بود که کل نقاط امتیاز گذاری شده در عملکرد 70% ماکزیمم قدرت بهتر از دو موقعیت دیگر بود (01/0 > P)، که البته بیشتر این پژوهشات ارائه شده کمتر به اثرات خستگی افراد ماهر پرداخته بودند و بیشتر به افراد و بازیکنان مبتدی این پژوهشات تعلق داشت (26). مبتدی ها نسبت به بازیکنان ماهر اختلافات بیشتری در مهارتهای ادراکی – شناختی (فارو و آبرنسی 2002، شیم و همکاران 2005) و ساختار تصمیم گیری و تمرین تاکتیکی (کیومورتزگلو و همکاران 1998، ریپُل و لاتیری 1997؛ واردو و ویلیامز 2003) و تمرینات تاکتیکی (نیلسون و مک فرسون 2001) دارند که این مشخصات در بسکتبال پایه و بنیادی هستند و وجه افتراق بین بازیکنان مبتدی و ماهر می باشد. مهارتهایی که پالایش شده اند و بازده بالا دارند و تقریبا خودکار هستند (22). در پایان خستگی، مطابق با (اس زگولا و همکاران 2003) دو تفاوت در الگوها وجود دارد، اولین الگو شروع اثر کوتاه مدت خستگی شدت بالا و دومین الگو مثل نتیجه تمرین بلند مدت است. امروزه کار نوع غیر هوازی نمی تواند برای تولید خستگی بیشتر در مطالعات آزمایشی بکار رود. در بیشتر حالات خستگی در انقباضات ایستا ارزیابی شده و درگیر در یک گوره عضلانی از یک مفصل واحد (جونز و همکاران، 2004 ؛ لویس و فولکو 1998) (22). همچنین گرسنگی نیز ممکن است موجب خستگی گردد مطابق با پژوهش (موری هارا. ن 2007) و مطالعات انسانی نتیجه سیری نشانه توسعه در پاسخهایی با خستگی بدنی است مورد تاکید است، در حقیقت خستگی سیستماتیک مثلا به سرما ممکن است سبب خستگی زودرس گردد و یا گرسنگی می تواند سبب خستگیزودرس شود بنابراین نتیجه پژوهش عمل ضد خستگی سیری است. قلب قلب یک پمپ عضلانی است که در داخل قفسه سینه و در فضای داخلی طوری واقع شده است که نسبت به خط میانی بدن حدود دو سوم آن در سمت چپ و یک سوم آن در سمت راست قرار دارد. وزن قلب به طور متوسط 275 گرم می باشد. قلب دارای چهار حفره که، دو حفره بالایی را دهلیز و دو حفره پایینی را بطن می نامند. دیواره بین دهلیزی و دیواره بین بطنی تقریبا در امتداد یکدیگر قرار گرفته و یک دیواره سر تا سری را ایجاد می کنند که قلب را به دو نیمه ی راست و چپ تقسیم می کند. قسمت راست یا قلب راست محتوی خون تسویه نشده است و قسمت چپ یا قلب چپ محتوی خون روشن و تسویه شده می باشد در سطح خارجی قلب بین ناحیه دهلیز ها و بطن ها شیاری وجود دارد که به آن شیار کرونری می گویند (13). شریان های قلب تغذیه قلب از طریق شریان ها و از شریان های کرونری راست و چپ انجام می شود شریان کرونری راست وارد قسمت راست شیار کرونری می گردد و شیار کرونری چپ در طول قسمت چپ شیار کرونری امتداد می یابد. در طول مسیر این دو شریان شاخه های مختلفی برای تغذیه قسمت ها مختلف قلب از آنها جدا می شود. ورید های قلب قسمت اعظم خون وریدی مربوط به قلب وارد سینوس کرونری می شود. سینوس کرونری یک ورید اتساع یافته در قسمت شیار کرونری که در قسمت تحتانی شیار کرونری واقع است و در انتها از طریق دهانه ای به دهلیز راست باز می شود و خون وریدی خود را به دهلیز راست انتقال می دهد. تعداد شاخه های ریز وریدی از قسمت های مختلف قلب منشاء می گیرد، زیاد است و به هر یک از حفرات قلب وارد می شود. کارکرد قلب میزان خون تخلیه شده در هر دقیقه توسط قلب برون ده قلبی نامیده می شود و محصول حجم ضربه ای و تعداد ضربان قلب است. اندکس قلبی برابر است با برون ده قلب تقسیم بر سطح کل بدن که در واحد لیتر در دقیقه بازای متر مربع اندازه گیری می شود و روشی برای طبیعی کردن متناسب با اندازه بدن است، که در حالت استراحت 5 تا 6 لیتر در دقیقه است اگر چه این مقدار می تواند طی فعالیت شدید به علت افزایش تعداد ضربان 4 تا 6 برابر افزایش یابد حجم ضربه ای معیار کارکرد مکانیکی قلب است و تحت تاثیر پیش بار و پس بار و قابلیت انقباض قرار می گیرد. پیش بار حجم خون بطنی در پایان دیاستول است و عمدتا انعکاس از بازگشت وریدی است. وقتی که پیش بار با وجود محدودیت ها افزایش می یابد، بطن تحت کشش قرار می گیرد و متعاقب آن انقباض بطنی سریع تر و قوی تر می شود. این پدیده به نام قانون فرانک – استارلینگ معروف است. چون حجم بطنی به راحتی قابل اندازه گیری نیست، اغلب فشار پر شدگی بطنی (فشار پایان دیاستولی بطن فشار دهلیزی یا فشار گوه ای مویرگ ریوی ) به عنوان اندازه گیری جانشین پیش بار به کار می رود. پس بار نیرویی است که باید بطن ها در برابر خارج کردن خون منقبض شوند. فشار شریانی اغلب به عنوان یک معیار عملی برای پس بار به کار می رود. اگر چه در حقیقت فشار داخل بطنی اندازه حفره بطنی و ضخامت دیواره های بطنی پس بار را تعیین می کند (قانون لاپلاس). بنابراین پس بار در موار هایپرتانسیون سیستمیک یا تنگی دریچه آئورت افزایش می یابد اما ممکن است به همان میزان در اتساع یا هیپرتروفی بطنی هم افزایشی یابد. مفهوم ضربان قلب بالا افزايش تواتر قلبي و حجم ضربه‌اي ناشي از فعاليت ورزشي باعث مي‌شود تا برون ده قلبي افزايش يابد. اين افزايش با افزايش شدت فعاليت ورزشي رابطه‌اي خطي دارد و در شدت نزديك به تواتر قلبي و Vo2 max بيشينه به فلات مي‌رسد(10). رفت و برگشت‌هاي سريع در بسكتبال موجب افزايش ضربان قلب بيشينه شده كه اجراي پرتاب آزاد در اين شرايط موجب افت دقت پرتاب مي‌شود. مطابق با تحقيق «پاسخهاي ضربان قلب و لاكتات خون در طول تمرينات و مسابقات تكواندو ماكزيمم اكسيژن مصرفي و قدرت غير هوازي اوج (Wpeak) » بطور معني داري در طول مسابقه افزايش يافته بود و با پیش آزمون مقايسه شده بود (10). نتايج حاصله از تحقيق ديگر « ارتباط بين لاكتات و پاسخ ضربان قلب تمرين ميز شنا و زنان مسابقه دهنده در واترپلو» نشان ميدهد كه پاسخهاي متابوليك زير حداكثر با تمرين روي ميز شنا كاملاً مرتبط با پاسخهاي متابوليك با بازي واترپلو هستند(27). در تحقيق «ميزان لاكتات خون و ضربان قلب در طول مسابقات ملي و بين المللي زنان بسكتباليست» نتايج، نشان ميدهد كه ضربان قلب در شدت بازي زنان بسكتباليست، مطابق با سطح مسابقه افزايش يافته است(25). همچنين، مطابق با پست‌هاي بازيكنان،شروع گسترده تری در گاردها اتفاق افتاده است. همچنين لاكتات و ضربان قلب در بازی های بين المللي افزايش بيشتري داشته است اگرچه كه در تمرين به حداقل خود رسيده است(26). در تحقيق مك اِينس و همكاران 85% از کل زمان زنده بازی درگیر فعالیت شدید بوده و همچنین هیچ اختلافی در الگو های حرکات بین کوارتر های بازی وجود نداشت. پوشش ها ی شدید در هر 21 ثانیه از زمان زنده بازی اتفاق افتاده بود که به طور متوسط 7/1 ثانیه بود. درصد کوچکی از زمان زنده بازی در بسکتبال صرف فعالیت شدید می شود و قسمت اعظم زمان بازی صرف فعالیت های هوازی می گردد. به علاوه 35% زمان صرف شده در ایستادن و راه رفتن بود در طول زمان زنده بازی نتایج پیشنهاد می کند که اندازه و شکل بازی ها نقش مهمی در کاهش نیاز های کلی حرکت در مسابقات دارد. در پژوهش دیگری میانگین ضربان قلب در کل زمان بازی 4-/+ 171 ضربه در دقیقه بود با اختلاف (P<0/01) بین گارد هاو سنتر ها. پاسخ های ضربان قلب مشخصا درجه مهمی از فعالیت گارد هاست(13).مک اینز و همکاران گزارش کرده اند که کاهش اعظم ضربان قلب در طول پرتاب آزاد (پنالتی) و در زمان مابین اوت ها اتفاق افتاده است که تخمینا 60% تا 75% حد اکثر ضربان قلبشان بوده است (13). روي بازيكنان بسكتباليست نشان داده شده كه 75% زمان صرف شده در بازيكنان بسكتباليست زبده بالاتر از 85% ارزش ضربان قلب ماكزيمم آنهاست (16). ميانگين ضربان قلب در كل زمان بازي 165 ضربه در دقيقه بوده بطور تخميني 65% از كل زمان بازي، و 75% از زمان زنده بازي ضربان قلب ماكزيمم قلب حدود 85% مي‌باشد(16). مفهوم فشار خون بالا بزون ده قلبي هنگام فعاليت ورزشي افزايش مي‌يابد، كه پيامد آن افزايش فشار خون است. افزايش فشار خون را مي‌توان با معادلة زير كشف كرد: 1371600207010(ميلي متر جيوه)(واحد آن قراردادي است)00(ميلي متر جيوه)(واحد آن قراردادي است) (ليتر در دقيقه) Q برون ده قلبي، mBP فشار خون متوسط، PVR مقاومت عروق محيطي است. هنگام فعاليت ورزشي در سطح Vo2max، برون ده قلبي احتمالاً 25 ليتر در دقيقه و فشارخون متوسط تا 110 ميلي متر جيوه افزايش مي‌يابد (10). انقباض بطن، خون را با فشار زياد به درون سرخرگها مي‌راند، كه فشار فوق العاده‌اي به ديواره سرخرگها اعمال مي‌كند. پائين‌ترين فشار خون، فشار خون دياستولي است كه نشان دهندة پائين‌ترين فشار در سرخرگ به هنگام دياستول بطني است، زماني كه قلب در حالت استراحت بسر ميبرد، خون بدون انقباض قوي بطني در سرخرگها جريان مييابد(10). مرحله دياستول قلب طولاني‌تر از مرحله سيستول است بنابراين سرخرگها در مرحله دياستول قلب طولاني‌تر از مرحله سيستول است بنابراين سرخرگها در مرحله دياستول نسبت به مرحله سيستول مدت طولاني‌تري با خون تماس دارند، يعني دياستول در محاسبه فشار متوسط سرخرگي عامل مؤثري محسوب مي‌شود(10). مفهوم دقت از مکانیزم سطوح کنترل حرکت انسان می تواند دقت، انگیختگی، توجه، ادراک، شناخت، تمرکز نام برد که توسط تئوری مرکز دادسون 1908 تئوری لاوارونه که یکی از مکانیزم ها یعنی توجه است را معرفی می کنیم. از آنجائیکه فرآیند دقت توجه است و توجه نیز وابسته به سطح انگیختگی فرد در آزمایش ها است و همچنین قبل از انگیختگی باید سطح درک و شناخت فرد کامل گردد تا به آن سطح از دقت و کنترل حرکت، یعنی پرتاب شوت آزاد برسد، بنابراین با توجه همه مطالب گفته شده مفهوم دقت تا حدی مشخص می گردد برای روشن شدن مطلب تئوری های زیر لازم است. تئوری یرکز و داوسون 1908 اصل لا وارونه که بعدا فرموله شده بود به مکانیزم های توجه. ایتربروک (1959) طرز فکر استفاده و بهره برداری تئوری انواع را در انگیختگی معرفی کرد که موجب تغییرات در فرآیندهای توجه شد. مطابق این طرز تفکر تئوری بهره برداری، وقتی که انگیختگی کم است، توجه متمرکز شده روی هر دو ارتباط منحنی و بدون منحنی بنابراین اجرا ضعیف می ماند. مثل زمانی که انگیختگی بالاست. در مطالعه دیگری که اثر خستگی را روی کاهش عملکرد در افراد ماهر در رشته تنیس توسط (2002 ؛ Williams C. , ThorpeRD , Davey PR ) انجام شد، دقت ضربه گراند استروک (یک نوع مهارت) کاهش یافته بود در سطح 69% از شروع پس آزمون با 01/0> P). دقت سرویس نیز کاهش یافته بود بعد از تست تنیس متناوب. بنابراین این مطالعه پیشنهاد می کند که خستگی موجب کاهش در مقداری از اجرای بعضی مهارتها بود ولی نه در همه مهارتهای تنیس. در مطالعه دیگر که توسط (لیدور و همکاران 2007) بر روی دقت سرویس والیبال در بازیکنان بزرگسال زبده و نیمه زبده در شرایط استراحت و کار سخت تمرینی انجام شد. نتایج پژوهش و تجزیه و تحلیل اطلاعات مشخص کرده بود که هیچ اختلافی بین بازیکنان در اجراهای سرویس شان وجود نداشت. و هیچ اختلافی بین امتیازات سرویس بازیکنان در استراحت و کار سخت تمرینی پیدا نشده بود. فقط یک ارتباط بالا (97/0 = r) و یک ارتباط متوسط (69/0 = r) بین امتیازات کل و سرویس های امتیازگذاری شده وجود داشت که آنهم می توانست مرتبط با سطح مهارت سرویس بازیکنان باشد. پژوهش هاي انجام شده در داخل كشور هيچ پژوهشي در اين زمينه در داخل كشور انجام نشده است وحتي هيچ پژوهش نزديك به آن نيز وجود ندارد. پژوهش هاي انجام شده در خارج كشور يك پژوهش در اين زمينه در خارج كشور انجام شده كه، در سال 1981 توسط ايويلو روسي، آنهم در ارتباط با اثر خستگي روي دقت شوت بازيكنان بسكتبال بوده است. با ملاحظات پژوهشهای بالا نتیجه می گیریم که کمبود پژوهش در این زمینه کاملا محرز می باشد لذا پژوهش در این زمینه می تواند راهکاری جدید در رشته بسکتبال باشد. جدول 1-3 پژوهشهای انجام شده در خارج کشور پژوهشگرسالموضوعآزمودنی و خلاصه ای از نتایحکیلی. آ. رویال دمیان فارواینی گو موجیکاشونال ال هالسندیوید پین بروس آبرنسی2006تاثیرات خستگی روی تصمیم گیری و مهارت شوت در بازیکنان واترپلومهارت شدت به میزان 24% 43% بین استراحت و خستگی کاهش می یابدمخالفایی بهلبلای جویینیان گیماداای نفزیک بن عبداللهزد بتکا2006پاسخهای ضربان قلب و لاکتات خون در طول تمرینات و مسابقات تکواندومطابق با سطوح مسابقاتی افزایش در تجمع لاکتات و ضربان قلب وجود داشتکونتانتاکی امترابریج ای آاسواین آی ال1998ارتباط بین لاکتات و پاسخ ضربان قلب،تمرین میز شنا و زنان مسابقه دهنده در واترپلوپاسخ های متابرلیک زیر حداکثر با تمرین روی میز شنا مرتبط بود با پاسخهای متابرلیک با بازی واترپلوگریک م مرخپت د2007پاسخ فیزیولوژیک کاهش اجرا در کار و تمرین سخت ذهنی ادامه دار به تمرینات متناوب ویژه فوتبالکاهش در اجرا به جهت در هم آمیختگی فعالیت ذهنی و بدنی سخت مخالفمارک لیونزیحی النقیبالان نویل2006تقابل متوسط و شدید تمرینات خستگی بدنی روی دقت پاس بازیکنان بسکتبال مبتدی و ماهر نتایج در افراد حرفه ای و غیر حرفه ای متفاوت است در افراد غیر حرفه ای شامل کاهش در اجرا به جهت افزایش میزان خستگی ولی در افراد حرفه ای به جهت تمارین سنگین هوازی کاهش اجرا به حداقل میرسد. موافق و مخالفیگروس پی دلیگیترز دی دوراند ام برایس والتر جی1992تاثیر کوشش بدنی روی زمان واکنش ساده و انتخابی در بسکتبالیست های سطح بالااثر دویدن با 25%-95% vo2 max روی زمان واکنش انتخابی بسکتبالیست های حرفه ای اثری نداردموافق پژوهشگرسالموضوعآزمودنی و خلاصه ای از نتایحایو یلو آ وی اسمیرنف وای جی چیکالو وی وی گارکاونکو آ جی1981اثرات بازی مضاعف و دو برابر شده خستگی در بسکتبال روی اجرای شوت دقت شوت بطور معنی داری پس از اجرای قرارداد خستگی کاهش یافته بودمخالفدیوی پی آرتروپ آر دی ویلیامز سی2002آیا خستگی موجب کاهش مهارت تنیس شده است؟ دقت سرویس در قسمت راست زمین تنیس کاهش یافته بود در حدود 30% دقت کاهش یافته بود ولی نه در همه مهارتها مخالف مک موریس تی کین پی 1994اثر تمرین ساده روی زمان واکنش ورزشکاران تفریحیهیچ تفاوتی بین کارآئی در پی خستگی متوسط و خستگی سطح بالا وجود نداردموافق لیدور آر آرنون ام هرشکو وای مایان جی فالک بی 2007دقت تست سرویس والیبال در بازیکنان بزرگسال زبده و نیمه زبده در شرایط استراحت و کار سخت تمرینی هیچ اختلافی بین امتیازات سرویس بازیکنان در استراحت و کار سخت تمرین پیدا نشده بود (97/0=r)موافق مک اینز و همکاران 200775% زمان صرف شده در بازیکنان بسکتبال زبده بالاتر از 85% ضربان قلب ماکزیمم آنهاست.هیچ اختلافی در میزان دقت مهارتهایی مثل شوت، ریباند، پاس در ضربان قلب بالا پیدا نشد و آنهم بدلیل توقف بازی و افت سریع ضربان قلب است موافق نیدهال بن عبدالکریمسالوآ ال فازاجلیل ال آتی 2007تجزیه و تحلیل زمان حرکت و داده های فیزیولوژیکی بسکتبالیست های زبده زیر 19 سال در طول مسابقهبا افزایش سرعت بازی موجب افزیش مکانیزم های قلب و لاکتات شده کواترهای 2 و 4 بازی ولی تاثیری در دقت و زمان حرکت و واکنش انتخابی بازیکنان نداشته استموافق رودریگواز آلنسوفرناندز گارسیاپرز لندالوسترادوس ان 2003میزان لاکتات خون و ضربان قلب در طول مسابقات ملی و بین المللی زنان بسکتبالیست شدت بازی بسکتبالیست ها افزایش یافته بود متناسب با سطح مسابقه در سطوح یا ملی یا بین المللی منابع فارسی معینی، ضیاء الدین -رساله دکترا – دانشگاه تربیت معلم تهران-1379. سید کاظم، واعظ موسوی و شجاعی، معصومه– یادگیری حرکتی – انتشارات پژوهشکده تربیت بدنی-چاپ سوم 1386. مک آردل وکچ، کچ – انرژی و تغذیه – انتشارات سمت- ترجمه دکتر اصغر خالدان –چاپ پنجم -1384. ویلمور و کاستیل– فیزیولوژی ورزش و فعالیت بدنی – ترجمه دکتر ضیاء معینی و همکاران – انتشارات مبتکران- 1382. گائینی عباسعلی - راهبردهای تغذیه ای در فعالیت ورزشی و کنترول وزن – انتشارات پژوهشکده تربیت بدنی- 1383. آقاعلی نژاد – حمید و همکاران– مفاهیم اساسی در آمادگی بی هوازی – انتشارات کمیته ملی المپیک- 1383. آرتور ولتمن– پاسخ غلظت لاکتات خون به فعالیت ورزشی – ترجمه دکتر عباسعلی گائینی – انتشارات پژوهشکده تربیت بدنی- 1383. فاکس و ماتیوس – فیزیولوژی ورزشی – ترجمه دکتر اصغر خالدان – انتشارات دانشگاه تهران- خرداد -1382. ند. ای. بوام گارتز– سنجش و اندازه گیری در تربیت بدنی، جلد دوم – ترجمه دکتر حسین سپاسی- 1381. رابرت.ا. رابر گر اسکات اّ رابرتس – فیزیولوژی ورزشی (1) ( انرژی، سازگاریها و عملکرد ورزشی ) ترجمه عباسعلی گائینی، ولی الله دبیدی روشن انتشارات سازمان سمت – تابستان - 1385. رمضان پور، محمد رضا- اصول صحیح و عملی تمرین –انتشارات آستان ن قدس رضوی - 1385 جان هربرگ گرین، (فیزیولوژی بالینی )، مترجم دکتر علی صادقی، چاپ چهاردهم، انتشارات استان سبحان- 1385. برونر و سودارث – قلب، عروق و خون – مترجم حلیمه امینی، صدیقه عاصمی، و ژاله محمدعلیها-جلد ششم – ویرایش دهم 2004 چاپ پیک فرهنگ. رواسی علی اصغر – (آمادگی جسمانی ) – دفترآموزش های فنی و حرفه ای- 1379. خارجی Midhal Ben Abdelkrim , saloua E1 Fazaa , Jalila E1 Ati 2007 ; 41; 69-75. “Time – motion analysis and Physiological data of elite under – 19 – year – old basketball players during competition “ BJSM Online. Alexandre morenira and et all. Article. “The effect of different models of training and competition. load structuration in the acceleration of adalt male high level Basketball Players” efdesportes. Com / Feb 2008. Ali. A. Nov 2007. article. Pubmed. MCInnes et al. “Elite Basketball Players … “ Cis. Squirming. Net. 2007. Asker Jeukender. 2004 - ; 280-88. Sport nuratron and interdiction of energy production and performance. Humankenetics. Wilmor. J. H. and costill , D.L. 1994. P: 391 – 96. physiology of sport and exercise human kinetics. Houston , ME. 1983 ; 25 (1) 53 – 58 – Glycogen depletion and lactate responses in free style wrestling J.A.D. Wolinsky. I. H. 1990. 296 – 8 nutrition ergogenic aids nutrition. exercise and sport. Katz and sahlin – 1990 ; 28. Role of oxygen in regulation of glycolysis and lactate production in human skeletal muscle. Exe sport sci. Mark lyons , Yahya al – nakeeb and alan nevil 2006. The impact of moderate and high intensity total body fatigue on passing accuracy in export and novice Basketball players. Journal of sports science and medicine. E.boulel et al.heart rate and blood lactate responses during teakwando treining and competition.2006 Elsevier masson SAS all rights reserved. Konstantaki and et al.j sports sci.1998 apr: 16(3):251-6 Rodriguez – alonsom and et al.j sports med 2003 phys Fitness.dec:43(4):432-6. MCinnes at al ; jornal of sports science.The physiological load imposed on basketball players during competition. 1995 Kylie A. et al ; The effects of fatigue on decision making and shooting skill Performance in water polo players. Journal of sports sciences, 2006.