مبانی نظری وپیشینه تحقیق مرکبات (docx) 26 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 26 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
مبانی نظری وپیشینه تحقیق کاشت و توليد مرکبات
فصل دوم – ادبيات موضوع
2-1 ساير مطالعات انجام شده
تحقيقات و سمينارهاي انجام شده و مقالات ارائه شده اغلب در ارتباط با کاشت و توليد مرکبات بوده و به امر صادرات و بازاريابي مرکبات کمتر پرداخته شده است. از مواردي که در آن به امر صادرات توجه شده است به يک گزارش تحقيق ارائه شده تحت عنوان نگاهي به بازارهاي فروش ميوه و تره بار صادراتي در کشورهاي آن سوي خليج فارس که ارائه شده است. همچنين در 15 شهريور 1378 سميناري تحت عنوان بازاريابي و توسعه صادرات مرکبات ايران در دانشگاه مازندران برگزار شد که در اين سمينار علاوه بر جنبه هاي کشاورزي مرکبات به امر صادرات و بازاريابي آن نيز پرداخته شده است. اما جامع ترين تحقيقي که تاکنون در ارتباط با تجارت مرکبات انجام شده در کتابي تحت عنوان بازار جهاني مرکبات و کيوي در سال 75 منتشر شده است. بخش اعظم اين کتاب به صادرات و واردات مرکبات اختصاص يافته و به طور مفصل در مورد تجارت مرکبات بحث شده است. و همايش شناخت استعداد هاي بازرگاني اقتصادي استان مازندران که در تاريخ 12/2/76 برگزار شد مقاله اي در ارتباط با بررسي مزيت نسبي مرکبات استان مازندران جهت صدور به کشورهاي آسياي مرکزي ارائه شده است.
2-2 تاريخچه مرکبات
منشأ مرکبات در اصل نواحي حاره و معتدله بود. و اين گياه توسط مردم چين از مدتها قبل شناخته و کشت شده است. چين مبدا اوليه پرتقال به صورت وحشي و شمال هندوستان مبدا اصلي انواع نارنگي و ليمو شمرده مي شود. پيدايش بذر برخي از مرکبات نظير نارنج و بالنگ در بين النهرين زمان کاشت آنها به هزاره چهارم قبل از ميلاد منتسب مي کند.
در ايران در حدود 300 سال قبل از ميلاد در مناطق گرمسيري استان خوزستان خصوصاً در شوش و شوشتر کشت شده است در همين سالها يعني در حدود 300 سال قبل از ميلاد مورخي به نام تئوفراتوس يک نوع از مرکبات به نام Citrurs Media را در اروپا ديده و از آن نام برده است. چندين قرن بعد اعراب پرتقال و ليموترش و نارنج را به آفريقا و اسپانيا و چند کشور همجوار برده اند و در قرن شانزدهم ميلادي پرتقال به اروپا معرفي و کشت شد . در سال 1492 کريستف کلمب در دومين سفر خود بذور مرکبات (پرتقال – ليمو – نارنج – نارنگي) را به آمريکا برده و در محلي که اکنون هائيتي ناميده مي شود کشت نمود. در سال 1590 مرکبات در برزيل کاشته شد و به اين ترتيب مرکبات در دنياي امروز توسعه يافته است.
در ايران مرکبات موجي وجود نداشته و اعراب با فتوحاتي که نموده اند بزرگترين عامل انتشار مرکبات بودند و هنگام حمله به ايران مرکبات را نيز به ايران آوردند. پس از اعراب پرتقالي ها انواع مرکبات را به ايران آورده و در مناطق جنوبي کشور کشت نموده و تدريجاً در شمال نيز کاشته شده است. در اين اواخر از کشورهاي ترکيه، لبنان، آمريکا ارقام تجارتي آن وارد کشور شد و در نواحي شمال کشت شده است.
مرکبات از خانواده Puta ceose است که بيش از هزار گونه آن تاکنون شناخته شده است. در قرن 18 با بروز بيماري پوسيدگي طوقه در ايتاليا پيوند مرکبات به روي نارنج و ساير پايه هاي مقاوم به بيماري قارچي کموز مرسوم گرديد که به تدريج با بروز اين بيماري در ساير کشورهاي مرکبات خيز دنيا اين شيوه رايج يافت از جمله در ايران که در سال 1298 با از بين رفتن اولين گروه درختان پرتقال، عمل پيوند مرکبات نيز آغاز شده است. در سال 1309 ارقام اصلاح شده و تجاري مرکبات وارد کشور شد و در شمال ايران مخصوصاً رامسر کاشته شده که عبارت بودند از پرتقال تامسون، ناول،
* فتحي – جيبه بازار جهاني مرکبات – انوري – فاطمه مرکبات شمال ايران
* ملک آرا – عباس کلياتي درباره مرکبات – نشريه فني
خوني، بروهن، شاموطي، والنيا و نارنگي هاي انشو، گلمانتين، پرتقال تامسون، ناول از بين رفت و از آن تاريخ به بعد اين سه رقم به عنوان ارقام انتخابي و اصلي در شمال کشور مورد ازدياد قرار گرفت که البته بعدها دو رقم ديگر نارنگي ايشي کوا، سوجي ياما نيز در برنامه ازدياد قرار داده شده اند.
* غلامرضا ملکشاهي – مبدا جغرافيايي و تاريخچه مرکبات در جهان بازاريابي دانشگاه مازندران
2-3 مشخصات کلي مرکبات
2-3-1- موقعيت مرکبات در کشور
مرکبات از محصولات کشاورزي است که توسط سازمان بين المللي جزء محصولات غذايي با قيمت بالا تقسيم بندي شده و کشش قيمتي تقاضاي آنها معمولاً بالاست. روند تجارت اين محصولات فزاينده است. دلايل اين امر تغيير الگوي تغذيه در نتيجه بالا رفتن درآمد سرانه، رشد شهرنشيني و درک اهميت سلامتي، تغيير الگوي تغذيه همراه با پيشرفت تکنولوژي در صنايع غذايي و نيز محدود شدن عوامل بازدارنده تجارت که با انجام مذاکرات دوراروگوئه و تشکيل سازمان تجارت جهاني شدت بيشتري گرفته است.
2-3-2 انواع مرکبات کشت شده در ايران و ويژگيهاي آنها
انواع واريته هاي پرتقال که در ايران کاشته مي شود عبارت از:
پرتقال محلي – تامسون – ناول – والنيا – شاموطي، يافا، پرتقال خوني، واشنگتن ناول، مارس که در شمال بيش از نود درصد مرکبات کاشته شده را انواع محلي سياه ورزي، تامسون ناول، واشنگتن ناول تشکيل مي شود.
* حميد نژاد محمود – مارکتينگ مرکبات از ديد سيستماتيک
نارنگي و گريب پورت:
در بين نارنگي ها، نارنگي وانسي، گلمانتين، موزجون، انشو، کينو.در ميان گريب فورت واريته هاي ناول واشنگتن (توسرخ)، مارش (توسفيد)، شامبر (روسفيد توسرخ) روبلاش (تو سرخ و روسرخ) و مارش ارلي (انواع زودرس) مهترين ارقام کشت شده در مناطق مرکبات خيز کشور را تشکيل مي دهد.
نارنگي انشو زودرس ترين نارنگي موجود در شمال ايران بدون هسته پرمحصول و بازار پسند است. نارنگي محلي که در دي ماه مي رسد داراي هسته و مزه اي شيرين و خوش طعم است و گلمانتين از ديگر ارقام عمده مرکبات شمال را تشکيل مي دهد. همچنين انواع ليموترش، ليموترش، ليمو آب، نارنج، بالنگ، بوملوس نيز در کشور کشت و توليد مي شود که مناطق عمده توليد ليمو استان فارس در مناطق جهرم، کازرون، داراب، ممسني، و شهرهاي ميناب، بندرعباس در استان هرمزگان است.
2-4 درجه بندي جهاني مرکبات
در بازارهاي جهاني مرکبات را به چهاردسته تقسيم مي کنند:
درجه عالي (Extra Class)
داشتن کيفيت برتر، شکل ظاهري و فرم و رنگ خوب و عاري بودن از هرگونه نقص ضروري است.
درجه يک (Class 1)
داشتن کيفيت برتر، شکل ظاهري، فرم و رنگ خوب تا حدي که بتوان ميزان تازگي و رسيده بودن هر واريته را به خوبي نشان دهد.
درجه دو (Class 2)
ميوه هايي که درجه عالي و درجه يک نيستند ولي حداقل شرايط عمومي ذکر شده بالا را دارا هستند.
درجه سه (Class 3)
ميوه هايي که درجه هستند ولي ممکنست مادگي خود را از دست بدهند.
2-5 شرايط آب و هوايي مناسب کشت و پرورش مرکبات:
مرکبات در رديف ميوه جات گرمسيري و نيمه گرمسيري قرار مي گيرند. پراکندگي جغرافيايي آن بين عرض 40 درجه شمالي و جنوبي است احتياجات مرکبات بين 8 تا 11 هزار ساعت حرارت بالاتر از ده درجه سانتي گراد است و به ارقام زودرس، ميان رس، ديررس، تقسيم مي شوند. تعرق درختان مرکبات به واسطه شرايط آب و هوايي مورد نياز هميشه سبز بودن شاخ و برگ بالاست و در نتيجه نياز اين اين درختان به آب به ويژه در زمان شکوفه کردن و تشکيل ميوه تا رشد کامل آن به اوج خود مي رسد.
در مناطق مرطوب پوست ميوه نازکتر و ميوه آب تر از رقم مشابه کاشته شده در آب و هواي خشک است.
در مناطق با روزهاي گرم و شبهاي خنک رنگ ميوه بهتر و بازارپسند است.
درخت مرکبات به خوبي در آب و هواي گرم و نيمه گرم رشد مي کنند. در آنجايي که در مناطق شمالي کشور درجه برودت گاه به 3 تا 4 درجه زير صفر مي رسد مي توان گفت که کشت مرکبات در اين ناحيه با توجه به خطر سرمازدگي از نظر اقتصادي صحيح نبوده است هر چند نسبي رطوبت هوا در اين منطقه براي رشد مرکبات بسيار مناسب است اما در جنوب کشور به دليل پراکندگي مناطق کشت که داراي آب و هواي متغير و نوع خاک متفاوتي هستند واريته هاي متنوعي کاشت مي شود.
2-6 احتياجات غذايي درختان مرکبات
مرکبات از جمله درختان پرنياز به مواد غذايي هستند به طوريکه مقدار موجود مواد حتي در غني ترين خاکها به تنهايي تکافوي احتياجات آنها را نمي کند. زيرا همه ساله مقدار متناوبي از مواد غذاي همراه با ميوه از درخت و خاک خارج مي شود که در صورت عدم جبران آنها از طريق افزايش کود به خاک درختان تدرجاً ضعيف مي شوند.
مرکبات نيز مانند ساير گياهان و جانوران براي ادامه حيات به غذا، آب و هوا احتياج دارند تامين اين نيازها به ميزان کافي موجب افزايش محصول مقاومت در برابر آفات و امراض، مقاومت در برابر
* ابراهيمي يونس آنچه يک باغدار مرکبات از نتايج بررسي انجام شده در شمال ايران بايد بداند
سرما و گرما، افزايش طول عمر و بالاخره بهبود کيفيت ميوه مي گردد. بعد از آب و گاز کربنيک مهمترين موادي که درخت براي رشد و نمو آن احتياج دارد عبارت است از ازت، فسفر، پتاسيم، کلسيم، منيزيم و گوگرد که چون نياز گياه به اين عناصر از نظر مقدار زياد است آنها را به عنوان مواد پرمصرف يا پر نياز مي نامد.
2-7 بررسي وضعيت سطح زير کشت و توليدات مرکبات کشور:
ايران اسلامي از لحاظ تنوع محصولات باغي در مکان سوم جهان پس از کشورهاي چين با (17 محصول) و ترکيه و آمريکا (هريک با 16 محصول) قرار دارد. اين مسئله نشانگر اين است که ظرفيت توليد کشور در انواع محصولات باغي در حد بالايي قرار دارد.
سطح زير کشت ميزان توليد – عملکرد مرکبات در کل کشور به تفکيک نهال بارور از سال 76 تا 71 واحدهکتار، تن، کيلوگرم
* خويي – سلطنت – راهنماي تغذيه مرکبات
سالسطح زير کشت باغات با اجتناب درختان پراکندهميزان توليدعملکردفعالبارور7633352180743307098416961773095618735827575811471878308361964993050877152679214202001053051008152478030433208699316773616695813888502086993484172177888239853209999349941218884
استان مازندران با صدور 4/37 درصد سطح بارور بيشترين نوع توليد مرکبات کشور داراست. استان فارس، مناطق جيرفت، کهنوج هرمزگان و کرمان مقامهاي دوم تا 5 را اختصاص دادند.
کمترين سطح زيرکشت بارور مرکبات استان ايلام تعلق دارد.
ميزان توليد
ميزان توليد مرکبات کشور در سال 80 معادل 000/712/4 تن بوده است. بيشترين توليد در مازندران با 6/39% کل توليد کشور مي باشد. استانهاي فارسي – جيرفت، کهنوج، هرمزگان به ترتيب 8/35% ، 4/23%، 13% رتبه بندي دوم را به خود اختصاص دادند. چهار استان مذکور مجموعاً 3/91 درصد کل توليد را داراست. 87% ديگر و بقيه استانهاي کشور صورت مي گيرد. حدود 4/64 توليد در کشور فقط در استان مازندران جيرفت، کهنوج حامل مي شود.
استان مازندران به عنوان بزرگترين استان توليد مرکبات کشور عملکردي در حدود 17836 کيلوگرم در هکتار دارد که ميزان عملکرد اين استان وارده سوم پس از استان فارس، کهگيلويه و بوير احمر قرار مي دهد.
2-8 توليد جهاني مرکبات
توليد مرکبات در جهان از متوسط 5/57 ميليون تن در اوائل دهه 1980 به رقم رکودگونه 000/918/1 تن در سال 1998 رسيده است بخش اعظم افسانه برداشت محصول مرکبات در جهان طي اين سالها مرهون توسعه کشت مرکبات در کشورهاي در حال توسعه به ويژه برزيل، ايران، هند – کوبا – مصر- بوده است. شرايط آب و هوايي مناسب در کنار افزايش درختان پربازده و قيمتهاي نسبتاً مناسب مرکبات در بازارهاي جهاني از عوامل مهم در ازدياد محصول کشورهاي مذکور بوده است. با آنکه در بيش از 100 کشور جهان انواع متفاوتي از گونه هاي مرکبات بعمل مي آيد اما در کشور برزيل ، ايالات متحده آمريکا، چين، اسپانيا، ايتاليا، مکزيک در سال 1995 بيش از 8% از توليد جهاني مرکبات را به خود اختصاص داده اند.
سطح زير کشت ميزان توليد و عملکرد مرکبات در هکتار مرکبات به تفکيک استان:
نام استانسطح کشت باغات با احتساب درختان پراکندهميزان توليد (تن)عملکرد (کيلوگرم)نهالبارورايلام2552402/5086بوشهر64122021802761/8187جيرفت (کهنوج)28413178451605117/16236خراسان174928646/7841خوزستان18247152783101/10145سمنان49319571223592/6251فارس31684450395714952/21507کرمان401110989629797/8676کرمانشاه1902313557/5869گلستان20418992969485/15632کهکيلويه1116211178413/18968گيلان307733010509891/14337مازندران3897803772/1433618/17836هرمزگان78222843448320107/16994جمع کل کشور202982149943711522
2-9 فرآيند صادرات مرکبات
مراحل و اقدامات لازم براي انجام صادرات ميوه و تره بار ارائه مي شود مرکبات هم يکي از اقلام بسيار مهم ميوه و تره بار کشور از هر دو جنبه توليد و صدور مي باشد و نيز مشمول اين فرآيند قرار مي گيرد.
2-15-1 مراحل قبل از صدور
1- بازار يابي و ايجاد با خريداران خارجي
2- دريافت سهميه صادراتي از وزارت بازرگاني براي برخي از اقلام ميوه و تره بار
3- خريد ميوه و يا ترتيب تهيه آن که علي الاصول بايد مستقيماً از باغات و مزارع فراهم شود.
4- تهيه وسايل بسته بندي شامل کارتن، جعبه، توري، پوشال، پاکت.
5- تهيه آرم برچسب و نوشته جات ضروري روي بسته ها
6- دريافت اعتبار ارزي از بانکها براي سپردن پيمان براي آن دسته از محصولات که مشمول پيمان ارزي هستند.
7- رزرو جا براي وسيله نقليه (هواپيما، کشتي و کاميون)
8- تهيه محصول
9- حمل محصول از باغات ميوه و مزارع در اقصي نقاط کشور به کارگاه بسته بندي
10- شستشو، ضد عفوني، درجه بندي و بسته بندي
11- دريافت گواهي استاندارد
12- حمل به گمرگات
13- دريافت گواهي بهداشت
اتحاديه صادر کنندگان ميوه و تره بار چگونه مي توان ميوه صادر کرد؟ هفته نامه اتاق بازرگاني
14- انجام تشريفات گمرکي
15- سپردن پيمار ارز
16- دريافت گواهي مبدا
17- دريافت بارنامه حمل
18- بارگيري در هواپيما در صورت حمل هوايي
19- بارگيري در پرواز
20- بازديد کارشناس قرنطينه نباتي کشور مقصد
21- انجام تشريفات گمرکي
22- حمل از فرودگاه به شهر مقصد در کشور مربوط
23- فروش در ميادين ميوه و تره بار
24- حمل از ميادين به مراکز خره فروشي
(از مرحله 20 تا 24 مربوط به بعد وصول کالا در مقسد است)
(از مرحله 14 به بعد) به مقصد اروپا
14- انحام تشريفات گمرکي و پمپ کانتينر
15- سپردن پيمان ارزي
16- دريافت گواهي مبدا
17- دريافت کارنه تير
18- دريافت ويزا براي راننده کليه کشورهاي طول مسير به جز ترکيه
(از مرحله 19 تا 23 امور مربوط به شرکت حمل کننده کالاست )
19- عزيمت به مرز بازرگان
20- بازديد مجدد گمرکات بازرگان
21- حرکت به سوي مقصد
22- دريافت اتوبان کارت براي حرکت در اتوبان کشور آلمان
23- بازديد کارشناسي قرنطينه
24- انجام تشريفات گمرکي
25- حمل به شهر مقصد
26-فروش در ميادين ميوه و تره بار
27- حمل از ميادين به مراکز خرده فروشي
از مرحله 22 تا 27 مراحل مربوط به بعد از وصول کالا به مقصد است
در موارديکه حمل توسط کشتي و لنج دريا صورت گيرد از مرحله 14 به بعد مقصد دبي
14- انجام تشريفات گمرکي در گمرکات بندرعباس
15- سپردن پيمان ارزي
16- بارگيري در لنج، کشتي
17- عزيمت به سوي يکي از کشورهاي امارات
18- انجام تشريفات گمرکي در مقصد
19-بارگيري در کاميون و حمل به ميادين
20- فروش در ميادين
21- حمل از ميادين به مراکز خرده فروشي
2-10 مراحل اداري صادرات ميوه
صدور کالا مستلزم انجام يک سلسله کارهاي اداري است حال مراحل اداري لازم براي صدور ميوه و تره بار را که مرکبات نيز بخشي از آن است به اختصار مورد بررسي قرار مي دهيم.
دريافت سهميه صادراتي
برخي محصولات در بازار تقاضاي بسيار زيادي دارند. در مورد يان دسته از محصولات سهميه صادراتي تعيين مي گردد و صادرکننده بايد به وزارت بازرگاني مراجعه کرده به اخذ سهميه اقدام نمايد. (محصولاتي مانند سير و خربزه مشمول سهميه صادراتي هستند).
دريافت اعتبار صادراتي
تقاضاي دريافت اعتبار صادراتي جهت سپردن پيمان ارزي براي هر صادر کننده لازم است و جهت انجام اين کار مراجعه به اداره تواتر و امور صادراتي بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران در تهران و بانک در شهرستان ها ضروري است.
* رضا بنايي – مراحل اسنادي صادرات نشر به گمرک
3- گواهي استاندارد
براي صدور برخي از انواع ميوه و تره بار که مشمول اجاره هستند بايد گواهي موسسه استاندارد وتحقيقات صنعتي ايران اخذ و به گمرک ارائه شود.
4- گواهي بهداشت
يکي از مدارک لازم جهت ارائه به گمرک در موقع انجام تشريفات گمرکي که صادرکننده بايد به سازمان حفظ نباتات وزارت کشاورزي مراجعه و گواهي لازم را دريافت و هنگام اضطرار کالا با ساير مدارک به اظهار نامه ضميمه نمايد.
5- نرخ گذاري کالاي صادراتي
طبق قانون صادرات و واردات از طرف کمسيون نرخ گذاري کالاهاي صادراتي در مرکز توسعه صادرات ايران انجام مي شود.
6- پيمان ارزي :
طبق ماده 17 قانون دولت موظف است از کالاي صادراتي پيمان ارزي اخذ نمايد و براي امر واريزي پيمان ارزي و ايفاي تعهدات مربوط به صادرکنندگان بنمايد که به نوع کالا و کشور مقصد بستگي دارد.
7- تشريفات گمرکي (داخل کشور)
پس از انجام مراحل مختلف قبل از صدور و صادر کننده ميوه و تره بار به يکي از گمرکات کشور که مجوز تشريفات گمرکي راه دارد مراجعه کرده و اظهار نامه خود را تسليم گمرک مي نمايد. در مورد کالايي که تعداد بسته هايشان زياداست گمرک معمولاً موافقت مي نمايد که مامورين پس از دريافت اظهارنامه کالا را در انبار صادر کننده بازديد نمايد. در مورد کالايي که با کانتينر حمل مي گردد گمرک ممکن است فقط با سرب و مهر کردن در يا درهاي وسائط نقليه اکتفا نمود.
8- گواهي مبدا
با توجه به اينکه اکثر کشورهاي اروپايي براي ميوه صادراتي ايران گواهي مبدا مطالعه مي نمايد صادر کننده براي دريافت گواهي مبدا به اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران مراجعه مي نمايد تا در مقصد نسبت به ترخيص کالا، با مشکلي مواجه شود.
2-11 نگهداري و انبار
نياز به انبار کردن محصولات در کليه مراحل بازاريابي محسوس است.
فقط چند محصول آسيب پذير با حداکثر سرعت از توليد کننده به مصرف کننده مي رسد. (مانند توت که نيازي به انبار کردن ندارد) مهمترين علت نگهداري کالا اين است که عرضه فعلي بيش از توليد مورد انتظار در دور و آينده باشد. احتمالاً در صورت وقوع اين حالت ذخيره سازي سودمند خواهد بود.
دلايل انبار کردن محصولات
مي توان دلايل انبار کردن محصولات را به طور خلاصه چنين عنوان کرد
مقابله با تقاضاي متمرکز براي توليد پراکنده
مقابله با توليد متمرکز براي تقاضاي پراکنده
امکان فروش با قيمت بهتر در آينده
امکان خريد و فروش با قيمت کمتر در آينده
خريد بکجا و استفاده از تخفيفهاي عمده خريدن، کاهش هزينه هاي حمل و نقل
رسيدن محصولات در انبار
انبارها براي محصولات باغي شامل دو سته کلي هستند:
انبارهاي موقت: براي نگهداري محصول در چند روز هدف جمع آوري ميوه در يک مکان است. اين انبارها بيشتر فايده مکاني دارند.
انبار دائم – جهت نگهداري محصول براي مدت بيشتر هدف نگهداري ميوه تا زمان مناسب فروش بيشتر فايده زماني دارند شرايط انبار از جهت کاهش ضايعات مهمترين اهميت را داراست.
نکاتي که بايد در مورد انتخاب انبار رعايت شوند.
تعيين محل انبار از لحاظ سهولت دستيابي نزديکي به بازاز، هزينه حمل و نقل.
کيفيت انبار از لحاظ شرايط لازم براي حفاظ خاصيت و کيفيت محصول
ظرفيت انبار بر اساس ميزان توليد، عرضه و تقاضا و نوسانات قيمت
2-12 بسته بندي
امروزه بسته بندي پيش از هر موضوع ديگري براي يک صادر کننده موفق اهميت دارد و اهميت آن براي بازارهاي خارجي به مراتب از بازارهاي دخلي بيشتر است.
تعريف بسته بندي: بسته بندي عبارت از حفاظي که سلامت کالاي محتوي خود را از مرحله توليد تا مرحله مصرف حفظ نمايد
عمده ترين اهداف بسته بندي:
کاهش ضايعات يا پيشگيري از تماس تمام محصولات با يکديگر
حفاظت محصول در مقابل صدمات فيزيکي و شيميايي و بيولوژيکي
* اربابي – علي محمد – بازاريابي
سهولت در حمل و نقل و انفعال
شرايط اختصاصي در بسته بندي مرکبات
هر بسته بايد از نظر شکل ظاهري يکنواخت يک اندازه، يک رنگ باشد. نوع جنس مواد بسته بندي نو و تميز به گونه اي باشد که از بروز نوع صدمه داخلي و يا خارجي به محصول جلوگيري مي کند. مواد خارجي در داخل بسته بندي نباشد. اما استفاده از تعدادي برگ سبز ميوه مرکبات مجاز است و پيچيدن مرکبات در کاغذي لفاف عموميت دارد. در روي جعبه بسته بندي بايد اطلاعات مربوط به نام بسته بندي کنند.
مبداً کالا، نام محصول، نوع واريته درجه، اندازه تعداد، مواد نگهداري کننده درج گردد. در اکثر کشورهاي دنيا استانداردهاي مشابهي در مورد نرخ ميوه، کيفيت آن کنترل آفات و رعايت مقررات ويژه در مورد بسته بندي و بازاررساني آن وجود دارد کيفيت ميوه را با ضرايب عددي که اسيديته مقدار و ويتامينهاي پوست و ساير خصوصيات مي دهند ارزشيابي مي کند.
قبل از بسته بندي مرکبات و يا در اثناي بسته بندي بايد ميوه تيغ خورده و زخمي شده ساييده شده، آفت زده مريض از ميوه سالم جدا کرده که کانون آلودگي و اين ميوه هاي زودتر از ميوه هاي سالم از بين خواهند رفت و چنانچه تماس دائم با ميوه هاي سالم داشته باشند آنها نيز آلوده نموده و سبب پوسيدگي آنها خواهد شد.
ويزگي لازم مصالح و مواد جهت بسته بندي
مصالح بسته بندي براي محصولات باغي به خصوص مرکبات بايد شرايط زير نظر داشته باشد:
متناسب با وضع حمل و نقل (قدرت نگهداري و مقاومت لازم را داشته باشد تا از ضايعات حمل و نقل جلوگيري شود)
* بلوريان تهراني محمد: راهنماي بسته بندي ميوه
قابليت تهويه مناسبي را دارا باشد تا از خطر فساد و خشک شدن محفوظ بماند
قابليت حمل و نقل داشته باشد.
حتي المقدور سبک باشد تا از افزايش هزينه حمل جلوگيري شود.
ارزان و با دوام باشد تا تمايل به استفاده از آن گسترش يابد.
2-13 حمل و نقل
همگام با رشد پايدار توليد و تجارت جهاني همچنين تغييراتي بنيادي در بازرگاني ملي که تمايل به توسعه صادرات غيرنفتي شکوفا شده آگاهي از فوايد حمل و نقل به عنوان زيرساخت عمده تجارت و بازرگاني ضرورت مي يابد.
تجربيات کشورهاي توسعه يافته نشان مي دهد که توسعه حمل و نقل پيوسته در حد کلان باعث افزايش رشد اقتصادي و افزون شده بازدهي اجتماعي نسبت به سرمايه گذاري خصوصي بوده است.
شايد بتوان حمل و نقل را به اين صورت تعريف کرد :
عملي که با تغيير محل کالا، ايجاد فايده مکاني مي کند. همچنين با اين عمل مصرف کننده قادر مي شود محصولات کشاورزي را در غير موسم توليد منطقه، به مصرف برساند و از اين جهت موجب ايجاد فايده زماني نيز مي گردد.
* علي خاتمي – برداشت ميوه و عمليات
* محمودي دکتر ملي – اقتصاد حمل و نقل
اهميت حمل و نقل
ايجاد فايده مکاني و زماني نزد مصرف کننده
توسعه بازارها هر گونه پيشرفتي در صنعت حمل و نقل با پيشرفت تجارت و صنعت همراه بوده است.
از حيث هزينه هاي بازاريابي
درآمريکا 7% قيمت نهايي را هزينه حمل و تشکيل مي دهد ولي در کشورهاي در حال توسعه به علت گران بودن هزينه حمل بر اساس ساخت، زمان نوع جاده، نوع محصول، حجم يا وزن يا ارزش تعبيه مي گردد.
هزينه حمل و نقل و عدم توسعه ساير خدمات بازاريابي اين نسبت به مراتب بيشتر است.
هر چه محصول فساد پذير باشد اين هزينه افزايش مي يابد به موازات هزينه حمل حمل ضايعات مطرح مي شود ضايعات حمل بستگي به کيفيت عمل و کيفيت وسيله حمل و نقل دارد.
مجموع هزينه ضايعات حمل اساس محاسبه کارايي حمل است.
2-14 بازاريابي
بازاريابي: عبارت است از تجزيه و تحليل ، سازمان دهي ، برنامه ريزي و کنترل عوامل موثر در مشتري، خط مشي ها و عمليات شرکت به منظور ارضاء احتياجات و خواست گروه برگزيده اي از مشتريان که در آن شرکت به سوددهي دست مي يابد.
انجام عمليات بازاريابي براي محصولات داخلي در خارج توسعه صادراتي افزايش سهم محصولات کشور در بازارهاي خارج و در کل افزايش صادرات است. بنابراين بازاريابي صادرات را بايد مهر و توجه قرار دارد.
بازاريابي صادرات
بازاريابي صادرات شامل کليه فعاليتهايي است که يک شرکت به هنگام صادر کردن محصولاتش به يک کشور خارجي و درگير آن مي شود. اين فعاليتهاي ارسال فيزيکي محصولات از کشوري به کشور ديگر را نيز در بر مي گيرد. هر چند که در اين نوع بازاريابي عمليات بازاريابي داخلي اهميت اصلي را دارا مي باشد اما چالش عمده بازاريابي صادرات شامل انتخاب بازارها و يا کشورهاي مناسب از طريق تحقيقات بازاريابي تصميم گيري در مورد تغييرات لازم در کالاها که جهت بازاري خارجي مناسب شوند و انتخاب کانالهاي مناسب صادراتي مي باشد.
تحقيقات بازاريابي
تحقيق بازاريابي را مي توان به اين صورت تعريف کرد: روش عيني، منظم و منسجم که از طريق آن اطلاعات لازم و مناسب براي تصميم گيري مدير بازاريابي فراهم مي آيد. نقشي که تحقيقات بازاريابي مي تواند داشته باشد برقراري پيوند بين مشتري با مصرف کننده و سازمان از طريق اطلاعات است. از اين اطلاعات براي شناسايي و بيان مسائل بازاريابي، ادامه، اصلاح و ارزيابي امور، پيگيري فعاليتها و درک بهتر از بازاريابي به منزله يک فرآيند مي شود.
حال وظيفه مديريت بازاريابي تهيه برنامه هاي بازاريابي کارآمدي است که شرکت را در بازارهاي هدف خود که از طريق تحقيقات بازاريابي مشخص شده اند. داراي يک موقعيت برجسته گرداند اين امر مستلزم چهار رکن اساسي شامل تجزيه و تحليل، برنامه ريزي، اجرا و کنترل است.
با اين همه حتي اگر شرکت داراي توليداتي باشد که در ساير کشورها مورد نياز مصرف کنندگان است صادرات همواره ممک يا مطلوب نيست.
* مديريت بازارايابي بين الملل – دکتر حسين اسماعيل پور
* کهلر روئل – بازاريابي بين الملل
يک شرکت ممکن است به علت بالا بودن نسبي هزينه هاي توليد داخلي و هزينه هاي بازاريابي خارجي يا به علت وجود موانع تجاري در بازار خارجي قادر به صادر کردن محصولات خود نباشد. ساختار هزينه هاي شرکت ممکن است آنچنان بالا باشد که عملاً قدرت رقابت موثر را از شرکت سلب نمايد. بالا بودن هزينه ها از عوامل متعددي مايه مي گيرد رقباي شرکت که در کشورهاي خارجي قرار دارند ممکن است به مواد خام و نيروي کار ارزانتر دسترسي داشته باشد يا با هزينه هاي حمل و نقل کمتري روبرو باشند و وضعشان در بازار خوب تثبيت شده باشد. به هنگام انجام صادرات عمليات بازاريابي همه اين موارد را بايد در نظر داشت تا بازاريابي خارجي شرکت توأم با موفقيت باشد.
منابع و مأخذ
فتحي – حبيبه: بازارهاي جهاني مرکبات – انتشارات موسسه مطالعه بازرگاني
خويي – سلطنت : اصول تغذيه مرکبات
حميدنژاد : مارکتينگ مرکبات از ديد سيستماتيک
اربابي محمد علي: بازاريابي
بلوريان تهراني محمد : راهنماي بسته بندي ميوه هاي تازه
آشنايي اجمالي با صادرات غير نفتي موسسه مطاللعات و پژوهشهاي بازرگاني
محمودي دکتر علي: اقتصاد حمل و نقل
روئل کهلر: بازاريابي بين الملل
نشريات:
سازمان ترويج کشاورزي : نگاهي به بازارهاي فروش ميوه و تره بار صادراتي در کشورهاي آن سوي خليج فارس
دانشگاه مازندران : سمينار بازاريابي و توسعه صادرات مرکبات
انوري فاطمه : مرکبات شمال ايران
ملکشاهي غلامرضا : مبدا جغرافيايي و تاريخچه بخشي از مرکبات
يونسي ابراهيم: آنچه که باغدار مرکبات از نتايج بررسي هاي انجام شده در شمال ياران بداند.