پیشینه تحقیق و مبانی نظری تاثیر فناوری اطلاعات بر بهبود عملکرد سیستم بانکی

پیشینه تحقیق و مبانی نظری تاثیر فناوری اطلاعات بر بهبود عملکرد سیستم بانکی (docx) 77 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 77 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

HYPERLINK \l "_Toc367098325" 2-1- مقدمه PAGEREF _Toc367098325 \h 28 2-2- مبانی نظری فناوری اطلاعات PAGEREF _Toc367098326 \h 28 2-2-1- تعریف فناوری اطلاعات PAGEREF _Toc367098327 \h 28 2-2-2- انواع فناوری اطلاعات به کار رفته در بانک ها PAGEREF _Toc367098328 \h 31 2-2-3- اثرات به کارگیری فناوری اطلاعات در بانک ها PAGEREF _Toc367098329 \h 33 2-2-4- اثرات فناوری اطلاعات در بهره وري سازمان ها PAGEREF _Toc367098330 \h 34 2-3- مبانی نظری بانکداری الکترونیک PAGEREF _Toc367098331 \h 37 2-3-1- تعریف بانکداری الکترونیک PAGEREF _Toc367098332 \h 37 2-3-2- بانكداري الكترونيكي و خدمات الكترونيكي PAGEREF _Toc367098333 \h 39 2-3-3- تاریخچه بانكداري الكترونیكي PAGEREF _Toc367098334 \h 41 2-3-4- سیر تحولات بانکداری الکترونیک PAGEREF _Toc367098335 \h 42 2-3-5- سطوح بانکداری الکترونیک PAGEREF _Toc367098336 \h 45 2-3-6- بانکداری الکترونیکی در ایران PAGEREF _Toc367098338 \h 52 2-3-7- مقایسه بانکداری الکترونیک و بانکداری سنتی PAGEREF _Toc367098341 \h 53 2-3-8- مشكلات و محدوديت هاي بانكداري سنتي PAGEREF _Toc367098343 \h 55 2-3-9- مزايا و منافع حاصل از به كارگيري بانكداري الكترونيكي PAGEREF _Toc367098345 \h 58 2-3-10- معایب بانکداری الکترونیک PAGEREF _Toc367098347 \h 63 2-3-11- ذینفعان بانکداری الکترونیکی PAGEREF _Toc367098349 \h 65 2-3-12-تاثير توسعه بانکداري الکترونیکي PAGEREF _Toc367098350 \h 66 2-4- مبانی نظری عملکرد بانک ها PAGEREF _Toc367098351 \h 67 2-4-1- تعریف سپرده های بانکی PAGEREF _Toc367098352 \h 67 2-4-1-1- انواع سپرده های بانکی PAGEREF _Toc367098353 \h 67 2-4-2- تعریف تسهیلات پرداختی بانک ها PAGEREF _Toc367098354 \h 68 2-4-2-1- انواع تسهیلات پرداختی بانک ها PAGEREF _Toc367098355 \h 69 2-4-3- تعریف سود و زیان بانک ها PAGEREF _Toc367098356 \h 69 2-4-3-1- نحوه محاسبه سود و زیان PAGEREF _Toc367098357 \h 69 2-5- پیشینه پژوهش PAGEREF _Toc367098358 \h 70 2-5-1- پژوهش های خارجی PAGEREF _Toc367098359 \h 70 2-5-1-1- فناوری اطلاعات و کارکردهای آن PAGEREF _Toc367098360 \h 70 2-5-1-2- بانکداری الکترونیک PAGEREF _Toc367098361 \h 74 2-5-2- پژوهش های داخلی PAGEREF _Toc367098362 \h 79 2-5-2-1- فناوری اطلاعات و کارکردهای آن PAGEREF _Toc367098363 \h 80 2-5-2-2- بانکداری الکترونیک PAGEREF _Toc367098364 \h 83 2-6- مقایسه تحقیق حاضر با سایر تحقیقات انجام شده PAGEREF _Toc367098365 \h 88 2-6-1-مقایسه با تحقیقات خارجی PAGEREF _Toc367098366 \h 88 2-6-2- مقایسه با تحقیقات داخلی PAGEREF _Toc367098367 \h 89 2-1- مقدمه در فصل حاضر به منظور بررسي تاثير بکارگیری اجزای فناوری اطلاعات بر بهبود عملكرد سیستم بانكی کشور و تعيين ابعاد بهبود عملكرد در سه جنبه سودآوري، سپرده های بانكی و تسهیلات پرداختی بانک ها ابتدا مبانی نظری فناوری اطلاعات و بانکداری الکترونیکی را بیان کرده و سپس به پیشینه پژوهش های داخلی و خارجی مرتبط با موضوع تحقیق پرداخته و پس از آن به مقایسه شباهت ها و تفاوت های تحقیق حاضر با دیگر تحقیق ها میپردازیم. 2-2- مبانی نظری فناوری اطلاعات 2-2-1- تعریف فناوری اطلاعات واژه فناوری اطلاعات احتمالا در اواخر دهه 1970 میلادی برای اشاره به استفاده از فناوری کامپیوتر برای کار با اطلاعات ابداع شده است(گرویر،2002). برای فناوری اطلاعات تعریف های گوناگونی ارائه شده اند که با کنکاش دقیق و عمیق، ناسازگاری هایی نیز بین آنها آشکار میشوند (دف،2001). با این وجود بسیاری از آنها از لحاظ دامنه شمول مشابه یکدیگر هستند. فناوري اطلاعات تلفیقی از دستاوردهاي مخابراتی، روش ها و راهکارهاي حل مسأله و توانایی راهبري با استفاده از دانش کامپیوتري است و شامل موضوعات مربوط به مباحث پیشرفتۀ علوم و فناوري کامپیوتري، طراحی کامپیوتري، پیاده سازي سیستم هاي اطلاعاتی وکاربردهاي آن است(ناسا جان،2001). فناوری اطلاعات به جنبه ای از فناوری سیستم اطلاعاتی اشاره دارد که شامل سخت افزار، پایگاه داده، نرم افزار، شبکه ها و سایر ابزارها میشود. در تعریفی دیگر اصطلاح فناوری اطلاعات، علاوه بر جنبه تکنولوژیکی سیستم اطلاعاتی به عنوان مجموعه چندین سیستم اطلاعاتی، استفاده کنندگان و مدیران آن ها تلقی میشود(توربان و ودرب،2004). از نظر تانسی و همکاران فناوری اطلاعات، استفاده از رایانه و ارتباط دوربر برای جمع آوری، پردازش، ذخیره سازی و انتشار اطلاعات صوتی، تصویری، متنی، و عددی است(تانسی و همکاران،2003). در تعریفی دیگر، فناوری ارتباطات به چگونگی استفاده از تجهیزات مربوط است و فناوری اطلاعات یعنی کاربرد فناوری برای فرایندهای کسب و کار، جمع آوری داده و تولید اطلاعات با ارزش برای مدیران (تراویکا و کرونین،1995). فناوری اطلاعات رشته ای از دانش نوین است که در کنار نانو فناوری و زیست فناوری یکی از سه شاخه پیشرو و آینده ساز دانش و تمدن فردای بشر به شمار میرود(لطفی،1377). فناوری اطلاعات از دو واژه اطلاعات و فناوری ترکیب یافته و عبارت است از مجموعه تکنیک ها و ابزارهایی که ما را در ضبط، ذخیره سازی، پردازش، بازیابی، انتقال و دریافت اطلاعات یاری میرساند. این فناوری بر بهینه سازی و پشتیبانی سیستم های فعال با محوریت اطلاعات و دانش تاکید دارد، افزون بر این بر دانش و مهارت استفاده از فناوری های نوین نظیر رایانه، اینترنت و سیستم های ارتباط از راه دور به همراه ذخیره سازی، کاربرد و انتقال اطلاعات نیز تاکید میکند (عبادی،1384). اسکات مورتن فناوری اطلاعات را بسیار گسترده و شامل تمامی گونه های کامپیوترها، هم سخت افزار و هم نرم افزار آنها، و همچنین شبکه های ارتباطات بین دو کامپیوتر شخصی تا بزرگترین شبکه های خصوصی و عمومی میداند. علاوه بر این، وی فناوری های کامپیوتری و ارتباطی یکپارچه را شامل سیستمی که یک کامپیوتر شخصی را به یک ابر کامپیوتر در یک اداره متصل میکند، تا شبکه های جهان گستر را در زمره فناوری اطلاعات میداند(اسکات مورتن،1999). وارد و پیارد فناوری اطلاعات را اختصاصا برای اشاره به سخت افزار، نرم افزار، شبکه های ارتباط از راه دور به کار میبرند. از نظر آنها این فناوری هم دارای جنبه های ملموس مانند کامپیوترهای شخصی، کابل های شبکه، سرورها و مانند آنهاست و هم شامل جنبه های غیر ملموس یعنی تمامی انواع نرم افزارها میشود(وارد و پیارد،2002). شارما و جاین نیز این فناوری را شامل فنونی تعریف میکنند که به کار با اطلاعات مربوط میشوند و استفاده از سیستم های ارتباطات از راه دور و کامپیوترها را در کار با داده ها و پردازش آنها در بردارند(شارما و جین،2003). فناوری اطلاعات به مجموعه فنون و ابزارى گفته میشود كه در جهت بهينه سازى و پشتيبانى فعاليت هاى سازمان بر محور اطلاعات و دانش بكارگرفته میشوند. اين امر شامل مطالعه، طراحى، توسعه اجرا، نگهدارى و مديريت نظام هاى اطلاعاتى رايانه اى است كه سازمان را در جمع آورى، ثبت، پردازش، ذخيره، بازاريابى، انتقال و توزيع اطلاعات يارى میكند(صرافی زاده، 1383). 2-2-2- انواع فناوری اطلاعات به کار رفته در بانک ها امروزه شیوه عرضه خدمات در بانک ها با گسترش شبکه اینترنت و قابل دسترس بودن آن برای همگان متحول شده است. سیستم انتقال الکترونیکی وجوه از طریق ابزاری هم چون کارت ها و کدها راه اندازی میشود که امکان دسترسی آسان به حساب های شخصی را فراهم میکند(ونوس،مختاران، 1386). به طور کلی بانکداری چهار دوره را پشت سر گذاشته است، استفاده از مسکوکات، سیستم های پرداخت کاغذی نظیر چک، سیستم های پرداخت الکترونیکی نظیر کارت ها، پایگاه های اطلاعاتی تحت شبکه ی اینترنت، مراحلی است که سیستم های پرداخت در بانکداری طی کرده اند. امروزه اکثر کشورها در دوره سوم و چهارم به سر میبرند؛ به این معنی که بخش اعظم فعالیت های بانکداری از طریق سیستم های الکترونیکی و اینترنتی صورت میگیرد. دلیل این امر به افزایش روزافزون تجارت الکترونیک و به کارگیری فناوری ارتباطات و اطلاعات مربوط میشود. با توجه به این که مبادلات پولی و مالی جزء لاینفک مبادلات تجاری است، ازاین رو همگام با گسترش حجم تجارت الکترونیکی جهانی، نهادهای پولی و مالی نیز به منظور پشتیبانی و تسهیل تجارت الکترونیک، به طورگسترده ای به استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات روی آورده اند. در نتیجه ی طی چند دهه ی اخیر سیستم های پرداخت الکترونیکی به تدریج درحال جایگزینی با سیستم های پرداخت سنتی میباشند. دراین میان بانک ها نیز با حرکت به سوی بانکداری الکترونیک و عرضه خدمات مالی جدید نقش شایان توجهی درافزایش حجم تجارت الکترونیکی داشته اند(کهزادی، 1382). بانکداری الکترونیک را میتوان استفاده از تکنولوژی پیشرفته شبکه ها و مخابرات برای انتقال منابع (پول) درسیستم بانکداری معرفی کرد. درواقع بانکداری الکترونیک به معنای یکپارچه سازی بهینه کلیه فعالیت های یک بانک ازطریق به کارگیری تکنولوژی نوین اطلاعات، مبتنی بر فرایند بانکی منطبق بر ساختار سازمانی بانک ها است که امکان ارائه کلیه خدمات مورد نیاز مشتریان را فراهم میسازد(ونوس ومختاران،1381). اساساً، بانکداری الکترونیکی به فراهم آوردن امکان دسترسی مشتریان به خدمات بانکی با استفاده از واسطه های ایمن و بدون حضور فیزیکی اطلاق میشود (کهزادی،1382). کارت های بانکی کارت بانکی وسیله ای است که در مبادلات و معاملات روزمره جایگزین پول نقد گردیده و به دارنده آن امکان میدهد که با ارائه آن به مراکز خرید کالا و یا خدمات طرف قرارداد و همچنین شعب بانک ها و یا دستگاه های پرداخت اتوماتیک، باز پرداخت وجوه و تسویه هزینه های مربوط به خریدهای انجام شده را به بانک و یا مؤسسات اعتباری محول و یا نقداً پول دریافت نماید(ساعدی،1390). دستگاه خودپرداز (ATM) دستگاهی است که بدون نیاز به اپراتور میتواند خدمات واریز و برداشت از حساب های مشتریان، تغییر رمز کارت، اعلام موجودی حساب، انتقال وجه، پرداخت قبوض، صورتحساب های مختصر و برخی خدمات دیگر را از طریق کارت های بانکی صادر شده انجام دهد(ساعدی،1390). پایانه های فروش(POS) پایانه فروش دستگاهی است که توسط آن مشتریان یک فروشگاه میتوانند بدون پرداخت وجه نقد، مبلغ کالای خریداری شده خود را از حساب خود مستقیما به حساب فروشنده واریز نمایند(ساعدی،1390). پایانه های شعب(Pin pad) پایانه های شعب نیز مانند پایانه های فروش بوده و تفاوت آنها در این است که دستگاه Pin pad مستقل از رایانه های تحویلداری شعبه، قابلیت استفاده نداشته و به عنوان یکی از دستگاه های جانبی رایانه در بانکداری الکترونیک مورد استفاده قرار میگیرند. به عبارتی این دستگاه به دلیل نداشتن مودم مستقلا امکان ارتباط با مرکز سوئیچ بانک را نداشته و از طریق پایانه VAST شعبه به مرکز متصل میشود و پس از خواندن اطلاعات روی کارت، عملیات دریافت و پرداخت بر روی حساب کارت را انجام میدهد (ساعدی، 1390). 2-2-3- اثرات به کارگیری فناوری اطلاعات در بانک ها در جهان امروز تكنولوژي اطلاعات امكان سودمندي و كارآمدي اطلاعات را ممكن ساخته است. به كارگيري تكنولوژي اطلاعات (IT) تحول گسترده اي را در امور اداري و سيستم هاي اطلاعاتي باعث شده است، به طوريكه امكان انتقال الكترونيكي داده ها، مدارك، اسناد و مكاتبات مختلف از طريق كامپيوتر و خطوط ارتباطات مخابراتي فراهم شده است(شنگ،2004). مطالعات و تحقيقات نشان مي دهد كه بين سرمايه گذاري در فناوری اطلاعات و بازده موسسات و بهره وري نيروي انساني ارتباط دو سويه مثبتي وجود دارد. همچنين تكنولوژي اطلاعات توانايي سازمان ها را افزايش مي دهد و اين در نتيجة افزايش تنوع محصولات و بهبود كيفيت و جلب رضايت مشتري است و نيز سبب تسهيل روند اداري و افزايش بازده نيروي انساني و مديريت مي شود. يكي از نتايج عمده تكنولوژي اطلاعات، تمركز زدايي در عين تمركزگرايي است. بدين معني كه مي توان كارها را از راه دور انجام داد بدون آنكه لازم باشد تا در محل حضور فيزيكي و مستمر داشته باشيم كه اين ويژگي بر كوتاه شدن فواصل زماني و مكاني به عنوان يك ابر شاهراه تاكيد دارد. امروزه تكنولوژي اطلاعات ديگر سيستم هاي اطلاعاتي مديريت را در اختيار گرفته و بدين ترتيب قطب اطلاعاتي مستقر در مركز را قادر مي سازد تا به افزايش كنترل خود بر مناطق و انجام عمليات تمرکزی اقدام نمايد. بنابراين امكان افزايش سرعت و كيفيت تصميم گيري و مديريت را فراهم مي نمايد. تكنولوژي اطلاعات به عنوان يكي از مهمترين ابزار جهت مشاركت در بازار جهاني است(شنگ،2004). 2-2-4- اثرات فناوری اطلاعات در بهره وري سازمان ها اينك سازمان ها بر اثرات شگرفي كه تكنولوژي پيشرفته اطلاعات بر ساختار سازماني دارد پي برده اند نتيجه تحقيقات كه در اين زمينه انجام شده اين اثرات را به شرح زير مشخص ساخته است: كاهش ارتقاي هرم سازمان: كاربرد تكنولوژي پيشرفته اطلاعاتي باعث شده است كه بسياري از سازمان ها از سطوح متعدد مديريت بكاهند. سازماني كه در لندن از اين تكنولوژي پيشرفته استفاده كرد به جاي رعايت دقيق سلسله مراتب اداري سعي كرد به كاركنان و اعضا اختيار بيشتري بدهد و سطوح مديريت را از 13 به 4 كاهش داد(دوبراین،2004). تمركز و عدم تمركز بيشتر: با توجه به ديدگاه مديريت، كاربرد تكنولوژي پيشرفته اطلاعاتي مي تواند موجب تمركز يا عدم تمركز مديريت در سازمان شود. مديراني كه مي خواهند سيستم تصميم گيري خود را متمركز نمايند مي توانند از اين تكنولوژي استفاده كنند تا اطلاعات بيشتري گرد آورند و تصميمات بيشتري بگيرند كه اين اغلب مسئوليت بيشتري در پي خواهد داشت. فلسفه مديريت و فرهنگ سازمان در تعيين نتيجه كاربرد اين تكنولوژي در جهت متمركز يا نا متمركز ساختن مديريت نقش اصلي را ايفا مي كند(دوبراین،2004). بهبود هماهنگي: شايد يكي از بزرگترين رهاوردهاي تكنولوژي پيشرفته اطلاعاتي اين باشد كه مديران حتي زماني كه دفاتر يا فروشگاه ها در نقاط مختلف دنيا پراكنده اند مي توانند با يكديگر ارتباط بيشتري برقرار سازند. سه روش حاصل از كاربرد اين تكنولوژي (يعني سيستم پيام دهنده الكترونيك، سيستم اطلاعاتي مديران و تشكيل ميزگرد از راه دور) مديران را قادر ساخته است تا با يكديگر ارتباط برقرار كنند و فعاليت ها و نتايج كار يكديگر آگاه شوند. سيستم كامپيوتري كانال هاي ارتباطي جديد به وجود مي آورد كه مديران مي توانند با استفاده از آن به صورت يك گروه درآيند و داراي رفتار گروهي گردند. اين تكنولوژي در از ميان برداشتن موانع به مديران كمك مي كند و نوعي احساس گروهي خلق مي نمايد كه به هويت سازماني يعني همان چيزي كه بيش از آن وجود نداشت راه مي برد(دوبراین،2004). شرح دقيق تر وظايف: با كاهش وظايف اداري، كاربرد اين تكنولوژي موجب مي شود كه سياست ها به صورت دقيق تر و شرح وظايف به گونه اي مفصل تر بيان شود. شركت هايي كه از تكنولوژي اطلاعاتي استفاده مي كنند شباهت زيادي به سازمان هاي خدماتي پيدا مي كنند. پست هاي مديريت اداري كه پس از به كارگيري اين سيستم اطلاعاتي باقي مي مانند بايد به صورتي آگاهانه تر عمل كنند، به كارهاي سنگين تر دست يازند و آماده حل مشكلات گوناگون شوند(دوبراین،2004). افزايش كاركنان متخصص: كاربرد سيستم اطلاعاتي پيچيده نيازمند كاركنان بسيار آموزش ديده و حرفه اي است كه بتوانند با اين سيستم آموزش ديده و بتوانند با اين سيستم كار كنند و آن را سرپا نگه دارند. در بيشتر موارد سازمان ها بايد پس از به كارگيري اين تكنولوژي كارگران غير ماهر خود را با افراد ماهر و متخصص جايگزين نمايند(دوبراین،2004). سيستم هاي اطلاعاتي و مزيت رقابتي: تكنولوژي اطلاعات مي تواند وضعيت رقابتي سازمان را بهبود بخشد. در واقع، تحقق مزيت رقابتي به توسعه و تطبيق سريع سازمان به چنين سيستم هايي بستگي دارد. بسياري از سازمان هاي موفق دنيا با طراحي و توسعه پردازشگرهاي مركزي كامپيوتري، سرويس دهنده هاي خودكار به كاركنان و مشتريان و به خدمت گرفتن ساير فناوري هاي نوين كامپيوتري، شبكه هاي كامپيوتري را در عرصه سازمان توسعه داده اند كه مي توانند به سرعت، اطلاعات را انتقال دهند. سيستم هاي پست الكترونيك، توسعه برنامه هايي به شكل نرم افزار براي ايجاد مدارك و اسناد الكترونيكي ايجاد شبكه هاي ارتباطي داخلي و همچنين توسعه اينترنت، انتقال اطلاعات را سرعت مي بخشد. همه اين موارد منتج به جريان افقي اطلاعات درون سازمان مي شود. توسعه شبكه هاي كامپيوتري در سازمان، موانع سنتي كه بر سر راه جداسازي بخش هاي مختلف سازمان وجود داشت را از ميان برداشته و منجر به بهبود عملكرد، كارايي بيشتر، كيفيت بهتر، نوآوري و پاسخ گويي مناسب به مشتري شده است(کرسلی و لینچ،1994). پشتيبان مديريت و سيستم هاي پشتيبان تصميم گيري، مي توانند اطلاعات بهنگام، مناسب و سریع در اختيار مديران قرار دهند تا آنها بتوانند حداقل اشتباه در تصميم گيري كنند. مشابه همين، توسط كاهش سلسله مراتب سازماني كه موجب بهبود كارايي و نهايتاً مزيت رقابتي سازمان را فراهم مي كند يك دليل ساده براي افزايش كارايي در استفاده از سيستم هاي نوين اطلاعات مي تواند كاهش تعداد كاربران مورد نياز جهت اقدامات سازماني باشد. به كمك سيستم هاي نوين اطلاعاتي كلاك و اينتل به ترتيب سلسله مراتب سازماني خود را از 13 به 4 و از 10 به 5 کاهش دادند. سلسله مراتب سازماني، از ميان برداشتن موانع سنتي بين بخش هاي مختلف سازمان، افزايش كيفيت محصول، نوآوري، پاسخ گويي بهتر به مشتريان و...دستاوردهايي است كه از به كارگيري و توسعه جريان افقي اطلاعات و شبكه هاي كامپيوتري حاصل شده است. سيستم هاي نوین اطلاعاتي موجب توسعه سازمان هاي مجازي، توليدات مجازي و سازمان هاي مشتري گرا شده است. سيستم هاي اطلاعاتي نوين و تكنولوژي پيشرفته به سازمان ها اين اجازه را مي دهد كه بدون تحمل هزينه هاي فراوان سفارش هاي دريافتي مشتريان را در اسرع وقت تحويل دهند(شاهنگیان،1384). 2-3- مبانی نظری بانکداری الکترونیک 2-3-1- تعریف بانکداری الکترونیک بانكداري الكترونيك، نوعي خدمت بانكي است كه نخستين بار در سال 1995 در آمريكا مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن به سرعت در ميان كشورهاي توسعه يافته و پس از آن در كشورهاي در حال توسعه گسترش يافت(وندی و همکاران،2005). در مورد بانكداري الكترونيكي تعاريف گوناگوني ارائه شده است كه از آن جمله مي توان به موارد ذيل اشاره نمود: در حقیقت میتوان گفت که پدیده بانکداري الکترونیک از دستاوردهاي تجارت الکترونیک محسوب میشود و با رشد روزافزون حجم تجارت الکترونیک در جهان و با توجه به نیاز تجارت به انجام عملیات بانکی آسان، سریع و دقیق، جهت نقل و انتقال منابع مالی، بانکداري الکترونیک نقش بسیار اساسی در تجارت الکترونیک دارد. بانکداري الکترونیک، اساساً به فراهم آوردن امکان دسترسی مشتریان به خدمات بانکی با استفاده از واسطه هاي ایمن و بدون حضور فیزیکی اطلاق میشود(کهزادي ،0 .(138 بانکداري الکترونیک را میتوان استفاده از تکنولوژي پیشرفته شبکه ها و مخابرات براي انتقال منابع (پول) در سیستم بانکداري معرفی کرد. در واقع بانکداري الکترونیک به معناي یکپارچه سازي بهینه کلیه فعالیت هاي یک بانک از طریق به کارگیري تکنولوژي نوین اطلاعات، مبتنی بر فرآیند بانکی منطبق بر ساختار سازمانی بانک ها است که امکان ارائه کلیه خدمات مورد نیاز مشتریان را فراهم میسازد(ونوس، مختاران، .(1381 بانکداری الکترونیک فراهم آوردن امكان دسترسي مشتريان به خدمات بانكي با استفاده از واسطه هاي ايمن و بدون حضور فيزيكي میباشد(دانیلا و همکاران،2004). بانکداری الکترونیک ارائه مستقيم خدمات و عمليات بانكي به مشتريان از طريق كانال هاي ارتباطي متقابل الكترونيك است(ایبرهیمی،2002). استفاده مشتريان از اينترنت براي سازماندهي، آزمايش و يا انجام تغييرات در حساب هاي بانكي خود و يا سرمايه گذاري در بانك ها براي ارائه عمليات و سرويس هاي بانكي بانکداری الکترونیک نامیده میشود (نکسمی،2004). بانکداری الکترونیکی اصطلاحی است برای پوشش دادن فرآیندی که در آن مشتری ممکن است تعاملات بانکی را به صورت الکترونیکی انجام دهد(اسلوان،2000). بانکداری الکترونیکی را هرگونه خدمات بانکی میدانند که برای مشتری محدودیت حضور فیزیکی در مکان خاصی ایجاد نکند و خدمات بانکی با بکارگیری ابزارهای الکترونیکی انجام شود(لیاو و چونگ، 2000)5. استفاده از تکنولوژی پیشرفته شبکه ها و مخابرات برای انتقال منابع به صورت الکترونیکی بدون نیاز به حضور فیزیکی در بانک بانکداری الکترونیک میگویند(بیکزاد و نادمی،1388). فراهم آوردن امکاناتی برای کارکنان به منظور افزایش سرعت و کارایی در ارائه خدمات بانکی در محل شعبه و فرآیندهای بین شعب و بین بانکی در سراسر دنیا و ارائه خدمات سخت افزاری و نرم افزاری به مشتریان برای استفاده از روش بدون حضور فیزیکی در بانک ها در هر ساعت از شبانه روز از طریق کانال های ایمن و با اطمینان را بانکداری الکترونیک اطلاق میشود(اکبری،1388). 10- بانکداري الکترونیکی شامل تمام کانال هاي الکترونیکی است که مشتریان براي دسترسی به حساب هاي خود و نقل و انتقال وجه بین حساب ها و یا پرداخت صورت حساب هاي خود از آن استفاده میکنند.این کانال ها شامل: اینترنت، موبایل، تلفن، تلویزیون دیجیتال و دستگاه های خودپرداز است(دانداپنی،2008). 11-بانکداري الکترونیک، در واقع، یکپارچه سازي بهینه همه فعالیت هاي یک بانک از طریق بکارگیري فناوري اطلاعات است که امکان ارائه کلیه خدمات مورد نیاز مشتریان را فراهم میکند(بلونت و همکاران، 2005). 2-3-2- بانكداري الكترونيكي و خدمات الكترونيكي در واقع بانكداري الكترونيكى شامل كليه كانال هاي الكترونيكي است كه مشتريان براي دسترسي به حساب هايشان و انتقال پول يا پرداخت صورت حساب هايشان از آن استفاده كنند، اين كانال ها عبارتند از تلفن، اينترنت، موبايل و تلويزيون ديجيتال که بانكداري الكترونيك را به عنوان يك ارتباط الكترونيكي بين بانك و مشتري به منظور آماده سازي مديريت و كنترل مبادلات مالي تعريف مي كند(نث، شرک و پارزینگر، 2001). در بسياري از موارد بانكداري الكترونيك را بانكداري الكترونيكي مجازي نيز مي نامند و اين بخاطر انجام امور بانكي به صورت مجازي و دور از شعب بانكي است. به عبارتي بانكداري مجازي عبارتست از ارائه خدمات بانكي به كمك ابزارهاي جديد تكنولوژي مختلف و متفاوت از ابزار بانكداري سنتي كه به شيوه هاي مختلفي از قبيل دستگاه هاي خودپرداز، بانكداري تلفني، بانكداري خانگي و بانكداري اينترنتي صورت مي پذيرد(نث، شرک و پارزینگر، 2001). بانكداري الكترونيك، فرصت ها و چالش هايي را ايجاد مي كند. اين نوع بانكداري موجب توسعه حيطه دسترسي جغرافيايي بانك مي شود. سهولت كار براي مشتري و افزايش هزينه مبادلات را كاهش مي دهد. بانكداري الكترونيك از بسياري جهات مشابه روش پرداخت سنتي است، اما تفاوت مهم آن با سيستم هاي سنتي در اين است كه به مشتريان اجازه مي دهد كه به اطلاعات دسترسي داشته باشند و عمليات و مبادلات بانكي خود را بدون توجه به مكان و با استفاده از كامپيوترهاي شخصي و نرم افزارهاي كاربردي و شبكه هاي ارتباطات از راه دور انجام دهند. روشن است كه تكنولوژي موجب توانا ساختن مشتري از طريق دستيابي به اطلاعات قابل مقايسه مي شود. اين امر به مشتريان اجازه مي دهد كه با يك كليك روي ماوس عرضه كنندگان خدمات را تغيير دهند. گذر از بانكداري به شيوه سنتي به سمت ارائه خدمات بانكداري اينترنتي مستلزم سرمايه گذاري و پذيرش تغييرات فراوان بانك ها است، اما تحقيقات نشان داده است كه همواره سرمايه گذاري در فناوري اطلاعات منجر به افزايش بهره وري نشده است؛ پس اينكه چه سيستمي مي تواند اين خدمات را به خوبي به مشتريان ارائه دهد و نيز ميزان استقبال و استفاده واقعي مشتريان از اينگونه خدمات موضوع مهم و اساسي است (فرجيان،1385). 2-3-3- تاریخچه بانكداري الكترونیكي يكي از وظايف اصلي بانك هاي سنتي كه موجب تداوم آن تا عصر حاضر شده است، نگهداري پول از سوي بانك ها است. بانك هاي قبلي كه به عنوان موسسات سپرده گذار معرفي مي شدند، محل مطمئني براي نگهداري پول، طلا و ديگر اجناس با ارزش مشتريان بودند. با ظهور چك در سال 1865 ميلادي اين نقش گسترش يافت و شامل وظايف مربوط به اتاق پاياپاي شد(سیمون و ویکتور،1994). از سال1913 به بعد عمليات اتاق پاياپاي در برخي از كشورهاي پيشرفته مانند امريكا (با تأسيس فدرال رزرو) به صورت متمركز درآمد. اين امر به دليل كاهش ريسك و همچنين حذف عمل كسر هزينه از مبلغ چك ها باعث ايجاد ثبات بيشتر در سيستم بانكي شد. در اوايل دهه 1960 نوع ديگري از خدمات به نام كارت هاي اعتباري به صورت گسترده اي مورد قبول عموم مردم قرارگرفت. گرچه پردازش چك ها و كارت هاي اعتباري به مرور خودكار شدند، با اين وجود تا آن زمان حجم زيادي از اسناد كاغذي توليد مي شد از اين رو از فن آوري پيچيده مخابراتي به عنوان راه حل اين مشکل استفاده شد كه در نتيجه با تأسیس اتاق هاي پاياپاي خودكار كه از سيستم انتقال الكترونیكي منابع استفاده مي كردند، ساختار سيستم بانكي يك بار ديگر دچار تحولي عمده شد و به تبع آن استفاده از روش هاي پرداخت و ماشين هاي خودپرداز در دهه90 به سرعت رشد كرد(سیمون و ویکتور،1994). فن آوري تصوير به حدي پيچيده و پيشرفته شد كه بانك ها مي توانستند بدون نياز به اسناد كاغذي، اطلاعات مربوط به پرداخت ها را بين خود مبادله كنند. در واقع با این كار مبادله الكترونیکی داده ها به جاي پردازش اسناد كاغذي مورد استفاده قرارگرفت(سیمون و ویکتور،1994). با توجه به مطالب گفته شده، وظايف بانک ها به طور كلي در سه بخش اصلي قابل تقسيم بندي است كه عبارتند از: 1- نگهداري از سپرده هاي مشتريان 2- انتقال منابع از يك حساب به حساب ديگر 3-ارائه وام به مشتريان قابل اعتماد بانك كه نياز به وام دارند. آنچه كه در سه وظيفه يادشده مشترك است، واژه اي به نام پول است. تحولاتي كه در دو دهه گذشته در صنعت بانكداري به وجود آمده است، باعث ايجاد تغييرات عمده اي در شکل پول و سیستم هاي انتقال منابع شد و مفاهيمی تحت عنوان پول الكترونیكي و انتقال الكترونیکی منابع را ارائه كرد. اين دو مفهوم در واقع ايجاد كننده نوع جديدي از بانكداري تحت عنوان بانكداري الكترونيك هستند(صادقی،1383). 2-3-4- سیر تحولات بانکداری الکترونیک فناوری بانک ها، طی دوره های چهارگانه ای به تکامل رسیده است؛ هر یک از دوره ها بر جنبه ای متفاوت از کار دلالت دارند. در هر دوره کامپیوتر و نرم افزار تا حدی جایگزین انسان و کاغذ شده است. هر دوره از تکامل، به مدیران سیستم های بانکی این امکان را داده است که اوقات تلف شده را در شرایط کار رقابتی به حداقل برسانند و در گستره بالاتری به ارائه خدمات بپردازند (مهدی بصیری و نرگس ربیع، 1386). این دوره های چهارگانه عبارتند از: 1-اتوماسیون پشت باجه: در این دوره با استفاده از کامپیوترهای مرکزی اطلاعات و اسناد کاغذی تولید شده در شعب به صورت بسته ای به مرکز ارسال و پردازش روی آنها انجام میگرفت. در این دوره کاربرد اصلی کامپیوتر محدود به ثبت دفاتر و تبدیل کاغذ به فایل های کامپیوتری است. این تکنولوژی در دهه 1960 رواج داشت و این امکان را فراهم کرد تا دفاتر و کارت ها از شعب حذف شوند و گردش روزانه حساب ها در پایان وقت هر روز به کامپیوترهای مرکزی برای به روز شدن ارسال گردد. پیشرفت اتوماسیون پشت باجه در دهه1970 باعث شد که به جای ارسال اسناد کاغذی به مرکز، عملیات روزانه شعب از طریق ثبت آنها بر روی رسانه های مغناطیسی به مرکز ارسال گردد. در این دوره عملیات اتوماسیون تأثیری بر رفاه مشتریان بانک ها ایجاد نکرد و تأثیر رقابتی نیز بین بانک ها برجای نگذاشت. تنها اثر اتوماسیون در این دوره ایجاد دقت و سرعت در موازنه حساب ها و حذف دفاتر و کارت های حساب از شعب بانک ها بود(مهدی بصیری و نرگس ربیع،1386). 2-اتوماسیون جلوی باجه: این دوره از زمانی آغاز میشود که کارمند شعبه در حضور مشتری عملیات بانکی را به صورت الکترونیکی ثبت و دنبال میکند. از اواخر دهه 1970 امکان انتقال اینترنتی اطلاعات از طریق به کارگیری ترمینال ها در جلوی باجه فراهم آمد. این ترمینال ها که به ظاهر شبیه به کامپیوترهای شخصی امروزی بودند از طریق خطوط مخابراتی به کامپیوترهای بزرگ مرکزی متصل میشدند. در این دوره بانک ها مجبور بودند برای نیل به اتوماسیون جلوی باجه، شبکه های مخابراتی اختصاصی داشته باشند در حالی که شبکه های مخابراتی موجود در اختیار و انحصار شرکت های دولتی بود و استفاده از آنها نه تنها از نظر تکنولوژیک محدود، بلکه بسیار گران و پرهزینه بود در این دوره، سرعت دسترسی کارکنان بانک ها به حساب های مشتریان و سرعت انتقال اطلاعات افزایش یافت و ارائه خدمات به مشتریان بهبود یافت ولی هنوز تمایل به استفاده از اسناد کاغذی وجود داشت. هنوز تمامی کارها از طریق کارمندان بانک ها و توسط ورود اطلاعات و گردش حساب ها به ترمینال ها صورت میگرفت، درنتیجه نمی شد تعداد کارکنان بانک ها را کاهش داد. نرم افزارهایی نیز که در این دوره به کار گرفته میشد کماکان غیریکپارچه بود(مهدی بصیری و نرگس ربیع،1386). 3-متصل کردن مشتریان به حساب هایشان: در این دوره که از اواسط دهه 1980 آغاز شد امکان دسترسی مشتریان به حساب هایشان فراهم گردید؛ یعنی مشتری از طریق تلفن یا مراجعه به دستگاه خودپرداز و استفاده از کارت هوشمند یا مغناطیسی و یا کامپیوتر شخصی به حسابش دسترسی پیدا میکند و ضمن انجام عملیات دریافت و پرداخت، نقل و انتقال وجوه را به صورت الکترونیکی انجام میدهد. در این دوره وجود نیروی انسانی در شعب بانک ها هنوز الزامی است. هنوز پول کاغذی در جریان است و واریز و دریافت پول هنوز یکی از فعالیت های کاری است. سیستم های تلفنی امکان استفاده 24 ساعته مشتریان را فراهم میسازد و محدودیت کار بانک ها تنگنای جدی مشتریان نیست. گسترش ظرفیت های کاری در دوره سوم برای بانک ها نسبتا ارزان تمام میشود. در این دوره مشتری کماکان برای دریافت دیگر خدمات بانکی شامل وام، خدمات بیمه ای و غیره بایستی به شعب مراجعه کند و فقط عملیات بانکداری خرد مثل دریافت های مشتریان، بدون مراجعه به بانک انجام میشود. کارت های اعتباری و هوشمند به معنای واقعی و به صورت کاملا الکترونیکی محقق نشده و به عبارت دیگر بخشی از فرآیند الکترونیک وارد عملیات بانکی و سیستم های مکانیزه شده است. در واقع میتوان گفت در این دوره عملیات بانکی نیمه الکترونیکی شد.دو مشکل اساسی در این دوره به چشم میخورد؛ یکی عدم یکپارچگی سیستم های مکانیزه و ناهماهنگی آنها برای ارائه خدمات به مشتریان و دیگری عدم وجود و تکامل خطوط مخابراتی مطمئن و پروتکل های ارتباطی مربوطه برای متصل نمودن مشتری به شعب و شعب بانک ها به یکدیگر است (مهدی بصیری و نرگس ربیع،1386). 4- یکپارچه سازی سیستم ها و مرتبط کردن مشتری با تمامی عملیات بانکی: این دوره با جمع بندی بخش های نرم افزاری و سخت افزاری در دوره های پیشین به صورت واقعی ارتباط بین بانک و مشتریانش را برقرار میکند. دوره چهارم به یکی از دو وجه زیر تاکید دارد(مهدی بصیری و نرگس ربیع، 1386). - تلاش برای استاندارد سازی نرم افزاری و سخت افزاری در سیستم های کامپیوتری موجود برای رسیدن به یک سیستم یکپارچه - تلاش برای راه اندازی سیستم های یکپارچه صرف نظر از سیستم های جزیره ای که قبلاً به وجود آمده اند مهم ترین نقطه تمایز این دوره با دوره سوم در این است که بانک ها قصد دارند در این دوره نیروی انسانی شاغل در بخش های هماهنگ کننده سیستم های جزیره ای را آزاد کنند. در این دوره پول الکترونیک کاملا پیاده سازی شده است. در این دوره مشتریان حتی برای دریافت وام یا خدمات بیمه ای و دیگر سرویس های بانکی بی نیاز از مراجعه به بانک میباشند(مهدی بصیری و نرگس ربیع،1386). 2-3-5- سطوح بانکداری الکترونیک بانکداري الکترونیکی را میتوان بر اساس دامنه و فضاي اصلی انتقال الکترونیکی وجوه و فناوري اطلاعات و ارتباط به دو سطح تقسیم کرده و مورد بررسی قرار داد: الف- بانكداري الكترونيكي مصرف كننده (بانكداري الكترونيكي در سطح مشتري) ب- بانكداري الكترونيكي بين بانكي الف- بانکداري الکترونیکی مصرف کننده (در سطح مشتري) منظور از بانکداري الکترونیکی مصرف کننده، آن بخش از بانکداري الکترونیکی است که توسط اشخاص و مشتریان حقیقی بانک مورد استفاده قرار میگیرد. به بیان دیگر، آن بخش از بانکداري است که مشتریان و مصرف کنندگان نهایی با آن سر و کار دارند. اين بخش از بانكداري الكترونيكي از قسمت هاي زير تشكيل شده است(گودرزي وزبیدي ،1387): ماشين خودپرداز ماشين هاي پايانه فروش (كارت خوان) بانكداري تلفني بانكداري اينترنتي بانكداري خانگي ماشین های خودپرداز(ATM) یکی دیگر از روش هاي نوین در بانکداري الکترونیک، استفاده از دستگاه خودپرداز است. انجام بسیاري از امور بانکی، از طریق خودپرداز امکان پذیر است. با توجه به اینکه شخص با در دست داشتن کارت خود و با وارد کردن شماره رمز، باید در محل دستگاه حضور داشته باشد، موارد ایمنی آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از روش هاي دیگر در بانکداري الکترونیکی، دستگاه فروش نقطه اي میباشد که به طور وسیع در فروشگاه ها و مراکز خدماتی مورد استفاده قرار میگیرد. در این شیوه، مشتري با استفاده از کارت هوشمند و قرار دادن آن در دستگاه و با وارد کردن رمز خود، میتواند براي خرید کلیه کالاها و خدمات خود به جاي پول نقد از کارت استفاده کند(ناظمی، مرتضوي، راحتی،1384). ماشین های پایانه فروش(دستگاه های POS) ماشينهاي پايانه فروش به معني انتقال الكترونيكي وجوه در نقطه فروش مي باشد. به عبارت ديگر دستگاه هايي است كه طبق آن يك مشتري در نقطه اي از زمان و مكان كه در آنجا كالا يا خدماتي را مي خرد با استفاده از اشكال مختلف تعيين هويت ايمن وحلقه اتصال الكترونيكي مطمئن، وجه را از حساب خود از يك بانك يا موسسه مالي، به فروشنده منتقل مي كند(کراسبی،2002). دستگاه كارت خوان سيستمي است كه به طور پيوسته از مركز شبكه مجوز لازم را جهت انجام معامله اخذ مي نمايد. مكانيسم كار بدين صورت است كه فروشنده كالا كارت را از كارت خوان ماشين عبور مي دهد و سپس مبلغ فروش را وارد دستگاه مي كند، آنگاه دارنده كارت با وارد كردن شماره شناسايي خود و امضاي صورت حساب چاپ شده توسط دستگاه معامله را تائيد مي كند و بالاخره صورت حساب بطور اتوماتيك به حساب بدهكار شخص خريدار و بستانكار شخص فروشنده منظور مي شود(کراسبی،2002). بانکداری تلفنی بانكداري تلفني عبارت است از انجام يك معامله تجاري خرده بين بانك و مشتريان از طريق تلفن. در حال حاضر بانک ها با نصب بردهاي الکترونیکی بر روي تلفن بانک رایانه هاي مرکزي شبکه هاي داخلی و شبکه هاي متمرکز، امکان پاسخگویی خودکار به مشتریان را فراهم کرده اند، کاربران با در اختیار داشتن تلفن هاي مجهز به سیستم تن- از طریق ایجاد ارتباط با تلفنبانک- امکان دریافت صورتحساب و آگاهی از موجودي حساب خود را دارند(سیمون و ویکتور،1994). در بانكداري تلفني معمولاً سه روش اصلي مورد استفاده قرار مي گيرد: پاسخ صوتي براي اين منظور مشتري شماره رايانه مركزي را مي گيرد، پس از برقراري ارتباط، رايانه بانك به طور گويا از مشتري مي خواهد كه شماره حساب و شماره عبور را وارد كند. پس از تائيد اين مرحله مشتري مي تواند با فشار دادن كليدهای شماره گير تلفن، اطلاعات مختلف مانده، گردش حساب خود را دريافت نموده و يا دستور پرداخت را صادر نمايد(سیمون و ویکتور،1994). تشخيص صدا بعضي از سيستم ها صداي تماس گيرنده را تشخيص مي دهد و پس از تشخيص صداي مشتري، متعاقباً پاسخ متناسب را به دستورات او مي دهد. در اين سيستم مشتري با رايانه بانك تماس برقرار مي كند، رايانه پس از تائيد صداي مشتري به او اجازه مي دهد دستورات لازم را نظير دريافت گزارش مانده حساب، گردش حساب و دستور پرداخت را به صورت شفاهي صادر نماید(سیمون و ویکتور،1994). تلفن هاي قابل برنامه ريزی تلفن هاي قابل برنامه ريزي به تماس گيرنده اجازه مي دهد كه با استفاده از كليدهاي تلفن به حسابش در بانك دسترسي داشته باشد. رايانه بانك پس از مراحل كنترلي، به مشتري اجازه استفاده و برنامه ريزي در مورد حسابش را مي دهد(سیمون و ویکتور،1994). بانکداري اینترنتی بانکداري اینترنتی را میتوان به معنی انجام کلیه عملیات بانکی از طریق وب سایت ایجاد شده توسط بانک در اینترنت دانست(فورست،2000). در حال حاضر بانكداري خانگي از طريق اينترنت به وسيله كارت هاي بدهكاري مدرن مانند كارت هوشمند صورت مي پذيرد. اين كارت ها فهرستي از خدمات مالي همچون چك الكترونيكي، پرداخت صورت حساب ها و ساير خدمات بانكداري خرده را كه به وسيله بانك ها ارائه مي شود به نمايش گذارده است. تركيب رايانه هاي خانگي وكارت هاي حافظه دار رايانه اي سبب شده كه بتوان اطلاعات مربوط به حساب ها را بر روي آنها منتقل نمود. بانك ها مي توانند بر روي شبكه وب، براي نمايش اطلاعات در مورد بانك و خدماتشان يك صفحه اختصاصي اينترنتي ايجاد كنند و علاوه بر آن به مشتريان اجازه دهند كه بسياري از اعمال را انجام دهند. از طريق اين صفحه اختصاصي اينترنتي، موسسات ممكن است به سپرده گذاران اختيار دهند كه مانده حساب خود را كنترل كنند، درخواست وام نمايند و ساير معاملات را از طريق اينترنت انجام دهند(معاونت برنامه ريزي و بررسي هاي اقتصادي وزارت بازرگاني،1384). بانکداري خانگی مشتریان بانک ها از طریق رایانه هاي شخصی و با استفاده از مودم و همچنین یک خط تلفن میتوانند به اطلاعات رایانه مرکزي بانک ها در اینترنت و یا اینترانت دسترسی پیدا کرده و آنگاه عملیات بانکی خود را انجام دهند. به عبارت دیگر بانکداري خانگی عبارت است از انجام تقریباً کلیه عملیات بانکی از طریق رایانه هاي شخصی موجود در منازل و با استفاده از خطوط مخابراتی(کراسبی،2004). ب- بانکداري الکترونیکی بین بانکی انتقال الکترونیکی وجوه بین بانک ها در کشورهاي مختلف به شیوه هاي گوناگون انجام میشود. یک شیوه جهانی انتقال الکترونیکی وجوه، استفاده از شبکه سوئیف است. بانک هاي عضو در این شبکه بانک به راحتی میتوانند به انتقال الکترونیکی وجوه بین خود بدون محدودیت مرز و در سطح بین المللی اقدام نمایند. سوئیفت به طور معمول براي نقل و انتقال بین المللی پول بین بانک ها مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر سوئیفت، کشورهاي پیشرفته براي انتقال الکترونیکی وجوه بین بانک هاي خود از سیستم هاي داخلی نیز استفاده میکنند. در ایران نیز اطلاعات بانکی در سطح بین الملل و خارج از کشور از طریق شبکه بین المللی سوئیفت انجام میشود، اما در داخل کشور تبادل اطلاعات از طریق شبکه تبادل اطلاعات بانکی (شتاب) و مرکز هماهنگی تبادل اطلاعات بین بانکی (مهتاب) صورت میگیرد(گودرزي وزبیدي ،1387). 1860554140200043942021844000 ماخذ:( انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی،1384) نمودار شماره2-1: سطوح بانکداری الکترونیک 2-3-6- بانکداری الکترونیکی در ایران توسعه و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح جهان، همچنین ورود رایانه های شخصی و احساس نیاز به مکانیزه کردن عملیات بانکی در سال های پایانی دهه 1960 باعث شد بانک ها فعالیت گسترده ای را برای استفاده از سیستم های رایانه ای آغاز نمایند. اولین کارت بانکی در ایران در سال 1370 توسط بانک تجارت صادر شد که از نوع بدهکاری بوده و به چک بانک تجارت معروف شد، پس از آن بانک سپه با نصب هفت ماشین خودپرداز اقدام به صدور کارت های بانکی نمود. اولین اقدام جدی در زمینه بانکداری الکترونیکی را میتوان عضویت ایران در شبکه بین المللی سوئیفت در سال 1371 دانست. از سوی دیگر، تصویب طرح جامع اتوماسیون بانکی در سال 1372 به عنوان زیر بنا و زمینه ساز ارائه خدمات نوین بانکی و حرکت به سوی بانکداری الکترونیکی در ایران به شمار می آید. از دیگر اقدام های انجام شده در این زمینه میتوان به ایجاد شبکه ماهواره ای مخابرات بانکی در قالب VAST پس از تصویب طرح جامع، همچنین ایجاد شبکه تبادل اطلاعات بانکی(شتاب) توسط بانک مرکزی در سال 1381 به منظور راه اندازی و راهبری سوئیچ ملی برای اتصال شبکه پرداخت بانک ها به یکدیگر و ایجاد زمینه لازم برای انجام مبادلات بین بانکی الکترونیکی اشاره کرد. در جدول 2-1 و2- 2 ،سال عضویت در شبکه شتاب و اقدام های انجام شده بانک های تجاری در زمینه بانکداری الکترونیک ارائه شده است(گودرزي وزبیدي ،1387). جدول2-1: سال عضویت بانک های تجاری در شبکه شتاب نام بانکتجارترفاهسپهصادراتملتملیسال عضویت138313841383138113831383 ماخذ: بانک مرکزی. جدول2-2: اقدام های انجام شده هر یک از بانک های تجاری در زمینه بانکداری الکترونیکی نام بانکتجارتماشین خودپرداز(ATM)، پایانه فروش(POS)، پایانه شعبه(pin pad)، کارت بدهکاری، ارسال صورتحساب از طریق اینترنت(Email).رفاهماشین خودپرداز(ATM)، پایانه فروش(POS)، پایانه شعبه(pin pad)، کارت بدهکاری، اطلاع رسانی از طریق تلفن.سپهماشین خودپرداز(ATM)، پایانه فروش(POS)، پایانه شعبه(pin pad)، کارت بدهکاری، تلفن بانک، ارائه صورتحساب از طریق(SMS).صادراتماشین خودپرداز(ATM)، پایانه فروش(POS)، پایانه شعبه(pin pad)، کارت بدهکاری، تلفن بانک، اینترنت بانک.ملتماشین خودپرداز(ATM)، پایانه فروش(POS)، پایانه شعبه(pin pad)، کارت بدهکاری، تلفن بانک، ارائه صورتحساب از طریق(SMS).ملیماشین خودپرداز(ATM)، پایانه فروش(POS)، پایانه شعبه(pin pad)، کارت بدهکاری، تلفن بانک، اینترنت بانک. ماخذ:( انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی،1384) 2-3-7- مقایسه بانکداری الکترونیک و بانکداری سنتی بانكداري الكترونيكي را مي توان استفاده از فناوري پيشرفته شبكه هاي ارتباطي و مخابراتي جهت انتقال وجوه در سيستم بانكداري معرفي نمود. در كشورهاي پيشرفته دنيا مذاكرات بين خريدار و فروشنده، سفارش خريد، حمل ونقل كالا، ترخيص از گمرك به صورت الكترونيكي پشتيباني مي شود و روش هاي نقل و انتقال پول به صورت الكترونيكي و حمل و نقل براساس درخواست الكترونيكي است كه در اين راستا بانكداري الكترونيكي از اركان اصلي و لازمه تحقق اين امر مي باشد. آنچه در مقایسه بانکداري الکترونیکی با بانکداري سنتی قابل توجه است، ویژگی فعال و آینده نگر بانکداري الکترونیکی است. بانکداري سنتی با دیدي محافظه کارانه سعی مینماید به شیوه هاي مختلف هزینه هاي بانکی را کاهش دهد، در صورتی که بانکداري الکترونیکی ضمن ارائه جامع خدمات بانکی به دنبال توسعه و تحول با هدف جلب رضایت مشتري بوده و براي افزایش درآمد از طریق ارائه خدماتی که در قبال آنها کارمزد دریافت میدارد و سیاست گذاري میکند. بنابراین، در بانکداري الکترونیکی هر چند که کاهش هزینه هاي بانکی نیز مورد توجه قرار میگیرد، اما اصلی ترین هدف، رشد درآمد بانک از طریق ارائه خدمات متنوع است(معاونت برنامه ريزي و بررسي هاي اقتصادي وزارت بازرگاني،1384). جدول2-3: مقایسه ویژگی های بانکداری الکترونیکی و بانکداری سنتی بانکداری الکترونیکبانکداری سنتیبازار نامحدود از لحاظ مکانی رقابت نام هاي تجاري ارائه خدمات گسترده ارائه خدمات متنوع بر اساس نیاز، سفارش مشتري و نوآوري بانک هاي چند منظور مجهز به امکانات الکترونیکی تمرکز بر هزینه و رشد درآمدکسب درآمد از طریق کارمزداز نظر زمانی نامحدود و 24 ساعته وجود رابطه نزدیک و تنگاتنگ بین بانکیبه دلیل استفاده از رایانه، حجم کاغذ و نیروي انسانی به شدت کاهش می یابدبازار محدودرقابت بین بانکهاارائه خدمات محدودارائه خدمات به یک شکل خاصمتکی بر شعبتمرکز بر هزینهکسب درآمد از طریق حاشیه سوددر قید ساعات ادارينبود رابطه نزدیک و مرتبط بین بانکیبه دلیل وجود ساختار مبتنی بر کاغذ، به تعداد زیادي نیروي انسانی نیاز دارد ماخذ: (انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیک،1384) 2-3-8- مشكلات و محدوديت هاي بانكداري سنتي در نظام سنتی بانکداري، تعاریف و پیش فرض ها با یک جامعه غیر متحرك قابل انطباق است. شعب با تعدادي کارمند در تخصص هاي مختلف عملیات بانکی، فعالیت هاي مربوط به درخواست هاي مشتریان را بین خود تقسیم نموده و براي ایجاد امکانات مناسب براي گردش اطلاعات و اعمال کنترل ها، روش ایجاد نسخه هاي مختلف از اسناد و ثبت اطلاعات اسناد در دفاتر را دنبال میکنند. خدمات به مشتریان نیز بر اساس شناخت ظاهري و اطلاعات از فعالیت هاي اقتصادي آنان در محدوده جغرافیایی شعب تعریف و اعمال میگردد. افتتاح حساب جاري، اعطاي تسهیلات و ارائه خدمات کمی پیچیده تر بانکی مثل پرداخت از طریق تلفن یا فاکس، همه بر اساس حصول شناخت مسئولین ذیربط در شعبه از مشتري به صورت تعریف شده و یا غیر رسمی میباشد. خدمات دیگري که در بانک های پیشرفته به عنوان یک فعالیت عادي تلقی میشود، مثل دستور پرداخت دوره اي، در یک روش سنتی بانکداري به عنوان خدمات اضافی و یا لطف در حق مشتري محسوب میگردد و رویه تعریف شده اي براي آن در بانک موجود نیست (حسینی، 1379). مشتریان بانک هاي سنتی فقط در ساعات باز بودن شعب و با مراجعه به محل شعب امکان دریافت خدمات را دارند. البته دریافت خدمات براي یک مشتري در رابطه با حساب وي فقط در یک شعبه از صدها شعبه بانک امکان پذیر است. با تغییر در روش زندگی جوامع، تحرك فیزیکی مشتریان بانک و متنوع شدن درخواست هاي خدمات بانکی، اینگونه بانکداري ناتوانی خود را به اثبات میرساند(حسینی، 1379). محدودیت هاي زمانی، مکانی ومرزها، صف هاي طولانی و اتلاف وقت مشتریان از معایب بانکداري سنتی است(گیاناکودکی،1999). در بانکداري سنتی دستور انتقال وجوه با استفاده از اسناد کاغذي صورت میگیرد. به علاوه جهت پردازش اطلاعات از نظر عملیاتی به نیروهاي زیادي نیاز است. یکی از معایب بانکداري سنتی تاخیر موجود در پردازش چک ها میباشد، در این زمینه بانک ها می بایستی با بکارگیري امکانات مناسب این تاخیر را به حداقل ممکن برسانند (شیخانی،1379). در واقع سیستم هاي مالی تجارت بر جریان پیچیده اسناد کاغذي متکی هستند، این حالت بسیار کند، پرهزینه و پر خطا است (انکتاد،2001). براساس تخمین سازمان ملل متحد سالانه حدود460 میلیارد دلار صرف پردازش اسناد کاغذي مربوط به تجارت بین المللی میگردد. ظهور بانکداري الکترونیکی و سیستم هاي پرداخت الکترونیکی، فرصت خوبی براي ایجاد استاندارهاي جدید و هماهنگ کردن سیستم هاي پرداخت مختلف فراهم میسازد. یک کاربرد اینترنت در بخش مالی عبارت از بانکداري از راه دور است که در آن هزینه ها اساسا پایین تر از هزینه هاي بانکداري معمولی است. این میتواند براي موسسات کشورهاي در حال توسعه در طول یک دوره زمانی، صرفه جویی قابل ملاحظه اي فراهم آورد(انکتاد،2001). جدول2-4: مزایا و معایب بانکداری سنتی مزایامعایب- از دید عموم مردم این شیوه خدمت امنیت بیشتری دارد.- فرهنگ استفاده از آن عمومی و متداول گشته است.- احتمال دسترسی افراد متفرقه به اطلاعات محرمانه بانک محدود و مشکل است.- هزینه ارائه خدمات زیاد است.- تولید آمار و اطلاعات به کندی انجام میشود.- در شعب و مناطق خاصی خدمات ارائه میگردد.- ارائه خدمات به کندی و با صرف زمان زیادی انجام میشود.- احتمال اشتباه در تولید آمار و اطلاعات زیاد است.- سفرهای درون شهری و ترافیک افزایش می یابد.- پس از افتتاح اولیه حساب، قابلیت دسترسی به خدمات از هر شعبه امکان پذیر نمیباشد. ماخذ: (انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیک،1384) 2-3-9- مزايا و منافع حاصل از به كارگيري بانكداري الكترونيكي پیشرفت ها در فناوري اطلاعات و ارتباطات منجر به انقلاب در صنعت پرداخت در حوزه بانکداري شده است و اقتصاد سنتی را به اقتصاد شبکه اي و مبتنی بر دانش تبدیل نموده است که فرایندهاي اصلی کسب و کار را بهبود میبخشد و موجب دستیابی به بخش ها و بازارهاي جدید میشود(هو و همکاران،2003) و به علاوه هزینه هاي اداري و عملیاتی را کاهش میدهد(یو و همکاران،2007). با رشد روز افزون معاملات تجارت الکترونیکی در سطح جهان و نیاز به حضور بانک ها جهت نقل و انتقال منابع مالی، بانکداري الکترونیکی به عنوان بخشی تفکیک ناپذیر از تجارت الکترونیکی و داراي نقش اساسی در اجراي آن است. آشکارترین حضور تجارت الکترونیکی در حوزه بانکداري و خدمات مالی است (یوسافزای و همکاران، 2003). به جرات میتوان گفت که بدون بانکداري الکترونیکی، تجارت الکترونیکی نیز محقق نخواهد شد. در اکثرکشورهاي پیشرفته، بانک ها خدمات آنلاین بانکی را جهت مشتریان خود از طریق اینترنت فراهم آورده اند و مشتریان بدون نیاز به حضور در بانک غالب کارهاي بانکی خود را با اتصال به صفحه اصلی وب سایت ویژه بانک و با استفاده از رمز مخصوص خود انجام میدهند(تانا و همکاران،2005). تقریبا به ترتیب 40 درصد و47 درصد کاربران اینترنتی اروپایی و آمریکایی از اینترنت براي انجام عملیات بانکی استفاده میکنند(گوریو و همکاران،2007). براساس تحقیقات انجام شده در زمینه انتقال الکترونیکی وجوه، مهم ترین ویژگی ها و مزایاي سیستم هاي انتقال الکترونیکی وجوه عبارت از امنیت، سرعت، آسان بودن و سادگی، هزینه کم، کاهش اشتباهات انسانی، بهره وري و کارایی، بهبود مدیریت وجوه و نقدینگی، و بهبود روابط با مشتریان میباشد(معاونت برنامه ریزي و بررسی هاي اقتصادي وزارت بازرگانی،1382). به علاوه ایجاد یک سیستم پرداخت الکترونیکی مبتنی براینترنت، فرصت هایی جهت ایجاد مجموعه هاي جدیدي از روابط ملی و جهانی تجاري را فراهم می آورد(کرد،1996). مهم ترین مزایاي بانکداري الکترونیکی نسبت به بانکداري سنتی عبارت است از: هزینه پایین فعالیت و عملیات، دسترسی به بازار جهانی و راحتی بیشتر براي مشتریان میباشد. بانکداري الکترونیکی نه تنها ظرفیت خدمات بانکی را افزایش داده بلکه هزینه عملیات بانکی را نیز کاهش داده است (شرستا،2000). عمده ترین مزیت بانکداري الکترونیکی، عرضه خدمات بانکی بدون وجود محدودیت هاي زمانی، مکانی و مرزها است که براي بانک و مشتري مفید است. همچنین به دلیل هزینه پایین تبلیغات جهانی در اینترنت، بانک هاي کوچک نیز میتوانند حوزه کسب و کار خود را گسترش دهند. بانک ها همچنین به کمک شبکه کامپیوتري میتوانند تاریخچه مبادلات مشتریان خود را تجزیه و تحلیل کنند و اطلاعات ارزشمندي را در مورد نیازها و ترجیحات آنان کسب نمایند و بر این اساس قادرند خدمات سفارشی بدون تماس فیزیکی با مشتري به آن ها ارائه کنند(گیاناکودی،1999). بانکداري الکترونیکی درصدد است تا دسترسی راحت تري به خدمات بانکی براي مشتریان فراهم سازد. بانکداري الکترونیکی هم براي مشتري و هم براي بانک سودمند است زیرا مشتري میتواند از هر مکانی در سراسر جهان از خدمات بانکی استفاده نموده و از سوي دیگر بانک نیز میتواند خدمات خود را ارزان تر ارائه کند. این مزایا نیاز به افتتاح شعب فیزیکی را حذف کرده و بانک هاي مجازي را شکل میدهد که به طریقه الکترونیکی فعالیت میکنند. مشتري میتواند از طریق بانکداري الکترونیکی در24 ساعت شبانه روز و 365 روز سال حساب خود را کنترل کند و نیازي به رجوع فیزیکی به بانک و انتظار کشیدن در صفوف طولانی ندارد، چرا که بانک همیشه باز است. به عبارت دیگر به واسطه بانکداري الکترونیکی، مشتریان میتوانند به راحتی عملیات بانکی را خارج از ساعات اداري معمول و بدون لزوم حضور فیزیکی در شعبه انجام دهند. از طرفی بانکداري اینترنتی به بانک ها امکان میدهد که در مناطق جغرافیایی جدید، بازارهاي جدید و قلمرو محصولات جدید فعالیت نمایند(ویر و همکاران،2007). به نظر نث، شرك و پارزینگر، عمده ترین مزایاي بانکداري اینترنتی براي مشتریان عبارت است از: صرفه جویی در هزینه ها: انجام بانکداري اینترنتی کم هزینه بوده و از ساختار با هزینه پائین برخوردار است. ساختار هزینه بانکداري اینترنتی به مشتري اجازه میدهد تا با استفاده از خدمات بانکداري اینترنتی سود برده و هزینه هایش را کاهش دهد .براي مثال نرخ بهره بانکی در بانک اینترنتی نسبت به بانک اصلی و مادر حدود 5/3 درصد کمتر است(نث، شرک و پارزینگر،2001). دسترسی به خدمات اضافی و بیشتر: سایت هاي مبادله اي اینترنتی به مشتریان امکان دیدن تراز حساب ها و صورت هاي مالی بانک را میدهد .امکان ارسال وجوهات و پرداخت صورتحساب ها به طریقه اینترنتی نیز مهیا میباشد .مشتریان میتوانند به اطلاعات حساب هاي بانکی شان بصورت آنلاین دسترسی داشته باشند و اطلاعات لازم را به صورت کارآتر و متناسب با نیازشان بازیابی نمایند(نث، شرک و پارزینگر، 2001). خرید اینترنتی راحت و آسان: بانک هاي اینترنتی امکان درخواست هاي وام فوري و امکان مبادله سهام را از طریق وب سایت خود فراهم میکنند. این کار سبب رضایت خاطر مشتریان میشود(نث، شرک و پارزینگر،2001). مهمترین مزیت بانکداري الکترونیکی از دیدگاه مشتري صرفه جوئی در وقت از طریق خودکارکردن پردازش خدمات بانکی و معرفی ابزارهاي مناسب براي مدیریت وجوه نقد مشتریان میباشد(نث، شرک و پارزینگر،2001). مهمترین مزایاي بانکداري الکترونیکی براي شرکت به شرح زیر میباشند: کاهش هزینه هاي دستیابی و استفاده از خدمات بانکی افزایش راحتی و صرفه جویی: امکان انجام مبادله در 24 ساعت شبانه روز و بدون نیاز به تعامل فیزیکی با بانک وجود دارد. 3- دسترسی مداوم و سریع به اطلاعات: شرکت ها میتوانند دسترسی راحت تري به اطلاعات داشته و حساب هاي متعدد خود را با فشردن کلید ماوس چک کنند. مدیریت بهتر وجوهات نقدي: بانکداري الکترونیکی چرخه وجوه نقد را سرعت بخشیده و کارایی فرایندهاي تجاري را افزایش میدهد. مشتریان خصوصی بانکداري الکترونیکی به دنبال مزایاي متفاوتی نسبت به شرکت ها میباشند. تحقیقی که در سال2001 توسط الادوانی صورت گرفته، حاکی است که این نوع مشتریان در پی دستیابی به خدمات سریع تر، ساده تر و قابل اتکاتر بودند. از جمله مزایاي بانکداري الکترونیکی براي این نوع مشتریان به شرح زیر میباشد(ویر و همکاران،2007). کاهش هزینه ها راحتی: همه مبادلات بانکی میتواند در مکان دلخواه مشتري(بانک، منزل و اداره) صورت بگیرد. مدیریت وجوهات: مشتریان میتوانند وضعیت حساب هاي مختلف خود را به راحتی از طریق اینترنت مشاهده نموده و از تجزیه و تحلیل ها استفاده کنند. این کار به مدیریت بهتر وجوهات منجر میشود (لوستیک،2003). از دیدگاه گراو بانکداري الکترونیکی براي مشتریان شخصی، نهادي و خود بانک مزایاي متعددي دارد که در جدول شماره2-5 به طور خلاصه بیان شده است(گوران،2002). جدول2-5 : مزایای بانکداری الکترونیکی بانکمزایابانک- بهبود ذهنیت بازار از بانک-اجراي فناوري هاي نوین-کاهش هزینه هاي مبادله-پاسخ سریعتر و بهتر به تغییرات و تکامل بازار-افزایش نفوذ در بازار-استفاده از اینترنت براي تبلیغات و فروش محصول مالی جدیدمشتریان-کاهش هزینه در دسترسی و استفاده از خدمات بانکی-افزایش راحتی و صرفه جویی در وقت-افزایش سرعت مبادلات بانکی-ادارة بهتر وجوهات نقديمشتریان نهادی-کاهش هزینه در دسترس و استفاده از خدمات بانکی-دسترسی سریع و مداوم به اطلاعات-افزایش راحتی و صرفه جویی در وقت-افزایش سرعت مبادلات ماخذ: (انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیک،1384) 2-3-10- معایب بانکداری الکترونیک با تمامی ویژگی‏هایی که استفاده از بانکداری الکترونیک دارد مانند هر تکنولوژی معایبی برای آن قابل تصور است. برخی از معایت بانکداری الکترونیک عبارتند از: امنیت پایین شبکه: در سال‏های اخیر سرمایه‏گذاری‏های مناسبی در زمینه‏ کامپیوترهای شخصی، مودم‏ها و پکیج‏های نرم افزاری انجام شده تا دسترسی افراد به اینترنت و انجام معاملات الکترونیکی هر چه‏ بیشتر فراهم شود. اما تجهیزات نقل و انتقال الکترونیکی و شبکه‏ها میتواند توسط دیگران کنترل و ردگیری شود. موضوعی که در اینجا مطرح است امنیت در شبکه‏ها و تبادل اطلاعات بین مشتری و بانک است. بانک‏ها می‏بایست به بررسی مداوم و ارزیابی خطر دسترسی دیگران به‏ اطلاعات مشتریان بپردازند و شاید آماده باشند تا خسارت افشای‏ اطلاعات شخصی افراد را بپردازند(نث، شرک و پارزینگر،2001). ضرورت آشنایی با فن‏آوری: برای استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی لازم است که‏ افراد با فن‏آوری اطلاعات و تجهیزات مرتبط با آن آشنایی نسبی‏ داشته باشند. با توجه به همگانی بودن استفاده از خدمات بانکداری‏ الکترونیک شاید آموزش و آشنایی برخی از اقشار جامعه با این‏ فن‏آوری دشوار باشد(نث، شرک و پارزینگر،2001). کاهش روابط اجتماعی: رشد سریع بانکداری اینترنتی و ترغیب عموم به استفاده از خدمات آن، بر روابط اجتماعی تأثیر منفی خواهد گذاشت. چرا که‏ امروزه افراد بدون ترک محل کار قادرند از طریق کامپیوتر شخصی، تلفن یا صحفه تلویزیون به انجام معاملات بانکی بپردازند. اما آیا این‏ امر با طبیعت و فطرت انسانی همخوانی دارد و افراد واقعا می‏خواهند همه روز را در خانه یا محل کار باشند؟ شاید عده کمی‏ به دلیل مشغله زیاد کاری فرصت انجام امور روزانه خود را نداشته‏ باشند. برای این گونه افراد بانکداری الکترونیکی راه مناسبی است‏ اما برای دیگر افراد خصوصا بازنشستگان، افراد غیر شاغل و مادران‏ خانه‏دار، حضور در محل بانک و ملاقات با دیگران میتواند در کاهش انزوا، یکنواختی و تکرار امور روزمره مؤثر باشد(نث، شرک و پارزینگر،2001). عدم ارائه برخی خدمات: اینترنت موقعیت‏های بسیاری برای مشتریان فراهم میکند. اما نمیتواند کلیه خدماتی که در شعب ارائه میشود (از جمله چک‏ مسافرتی و بانکی) در اختیار افراد قرار دهد. جدول2-6 : مزایا و معایب بانکداری الکترونیک مزایامعایب- هزینه ارائه خدمات پایین است. - پس از افتتاح اولیه حساب، قابلیت دسترسی به خدمات از هر شعبه امکان پذیر است. – ارائه خدمات به سرعت و با صرف زمان اندک انجام میشود. - تولید آمار و اطلاعات به سرعت انجام میشود. – سفرهای درون شهری و ترافیک کاهش می یابد. – احتمال اشتباه در تولید آمار و اطلاعات اندک است. - نیازمند فرهنگ سازی در جامعه است. – در صورت دسترسی افراد متفرقه به اطلاعات محرمانه، ریسک بانک افزایش می یابد. – موانع و مشکلات قانونی نظیر امضای دیجیتالی و غیره وجود دارد. – ریسک های بانکی بالاخص ریسک شهرت افزایش می یابد. ماخذ: (انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیک،1384) 2-3-11- ذینفعان بانکداری الکترونیکی حوزه تأثیر صنعت بانکداری به دلیل نقش حیاتی آن در اقتصاد، بسیار گسترده است، لذا فناوری اطلاعات از کانال صنعت بانکداری ذینعفان گسترده ای را در برمیگیرد که در شکل صفحه بعد نشان داده شده است. مزایای فناوری اطلاعات برای هر یک از ذینفان به صورت زیر است: بانک ها: مهمترین مزیت توسعه فناوری اطلاعات برای بانک ها کاهش هزینه، افزایش بهره وری، افزایش رضایت مشتریان، افزایش دقت و امنیت، امکان گزارشگری و مدیریت بهتر کسب و کار و مواردی از این قبیل است(دیواندری،1389). خانوارها: مهمتربن مزیت توسعه فناوری اطلاعات برای خانوارها کاهش هزینه های جا به جایی، افزایش سهولت استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی، عدم نیاز به جابه جایی پول نقد، امکان گزارشگری و مدیریت موجودی است(دیواندری،1389). تأمین کنندگان خدمات پرداخت: توسعه بانکداری الکترونیکی موجب توسعه تجارت الکترونیکی و در نتیجه افزایش تراکنش های الکترونیکی خواهد شد(دیواندری،1389). تأمین کنندگان سخت افزار و نرم افزارهای بانکی: افزایش عرضه و تقاضای بانکداری الکترونیکی در ایران موجب خواهد شد تأمین کنندگان سخت افزار و نرم افزار با کمک افزایش میزان تولید و ارائه خدمات، هزینه خدمات خود را کاهش دهند و امکان رقابت بین المللی را برای خود میسر کنند. همچنین توسعه بازار داخلی موجب میشود امکان انجام نوآوری های فناورانه برای تأمین کنندگان میسر شود. البته در ادبیات سیاست گذاری توسعه تاکید زیادی بر سوق دادن تامین کنندگان داخلی به سمت بازارهای جهانی میشود که در تدوین گزینه های سیاستی باید این امر مدنظر قرارگیرد(دیواندری،1389). فروشندگان کالا و خدمات: با توسعه خدمات بانکداری الکترونیک امکان توسعه هر چه بیشتر تجارت الکترونیکی فراهم میشود که فروشندگان میتوانند از کانال های الکترونیکی نیز در توسعه کسب و کار خود بهره ببرند(دیواندری،1389). نهادهای سیاست گذار: توسعه بانکداری الکترونیکی علاوه بر جنبه های فوق، دارای منافعی عمومی در سطح جامعه نیز است(دیواندری،1389). 2-3-12-تاثير توسعه بانکداري الکترونیکي توسعه بانکداري الکترونيکي زمينه هاي لازم را براي حذف روش ها و شيوه هاي مبتني بر نظام هاي ديوان سالارانه فراهم مي کند. نگرش شعارگونه مشتري مداري که اکثر بانک ها آن را بيان مي کنند، به واقعيتي عملي تغيير پيدا خواهد کرد. در واقع انتظار مشتري از يک بانک پيشرو و پويا، ارائه بهترين خدمات در کوتاه ترين زمان است. بانکداري الکترونيکي به مشتري اين امکان را مي دهد تا در مقابل تنوع خدمات قادر به گزينش باشد(لوستیک،2003). بانکداري الکترونيکي يکي از بزرگترين ابزارهاي موثر در فرايند تجارت الکترونيکي است. از همين رو گسترش کمي وکیفي بانکداري الکترونيکي نقش به سزايي در تجارت الکترونیکي بر جاي خواهدگذاشت. بانک هايي که گرايش به سمت بانکداري الکترونيکي دارند، هميشه در پي يافتن راه ها و روش هاي گسترش کمي و کیفي خدمات خود هستند و در اين ميان از پيشرفت هاي ساير رقبا نيز غافل نخواهند ماند(لوستیک،2003). بانکداري الکترونيکي رقابت تجارتي ميان بانک هاي عامل را گسترش مي دهد و اين در نهايت موجب رونق اقتصادي بانک و بهره مندي بيش از پيش مشتري خواهد شد. در بانکداري الکترونيکي مديريت اين امکان را خواهد داشت که با نظارت دقيقي روند افت یا افزايش جايگاه بانک را در عرصه تجارت و رقابت به صورت دقيق مورد بررسي و تحليل قرار دهد(لوستیک،2003). 2-4- مبانی نظری عملکرد بانک ها منظور از عملکرد بانک ها در این تحقیق حجم سپرده های بانکی، تسهیلات پرداختی و سود و زیان بانک هاست. 2-4-1- تعریف سپرده های بانکی به کلیه وجوهی که توسط مردم در بانک سرمایه گذاری میشود را سپرده میگویند(بهمند و بهمنی،1374). 2-4-1-1- انواع سپرده های بانکی امروزه سپرده های بانکی در بانکداری متعارف، تنوع فراوانی دارند؛ اما در تقسیم بندی کلی، به سه گروه سپرده های جاری، پس انداز و مدت دار تقسیم میشوند و دارای ویژگی های زیر هستند(ساعدی،1390). سپرده جاری : حساب جاری در عملیات بانکداری ماهیت قرض دارد و مانند حساب جاری در بانک های متعارف است و همانند آن ها خدمات حساب جاری را در اختیار صاحب حساب میگذارد و به موجودی این گونه حساب ها هیچ سودی تعلق نمیگیرد. استفاده از حساب جاری، افزون بر حفظ پول در بانک، موجب تسهیل پرداخت ها و بی نیازی صاحب حساب از حمل و نگهداری وجوه نقدی میشود(ساعدی، 1390). سپرده پس انداز: حساب پس انداز نیز ماهیت قرض دارد و همچون حساب پس انداز در بانکداری متعارف است با این تفاوت که در بانکداری بدون ربا، به صاحبان حساب پس انداز، بهره ای پرداخت نمیشود. این حساب این امکان را به مردم میدهد که وجوه مازاد بر نیاز خود را به هر میزانی باشد به بانک بسپارند و هرگاه نیاز داشتند، از بانک دریافت کنند(ساعدی،1390). سپرده سرمایه گذاری مدت دار: رابطه بانک و صاحب سپرده در حساب های سرمایه گذاری، رابطه وکالت است. بانک ها وجوه این حساب را به وکالت از صاحبان سپرده در امور مشارکت، مضاربه، اجاره به شرط تملیک، معاملات اقساطی، مزارعه، مساقات، سرمایه گذاری مستقیم، معاملات سلف و جعاله به کار میگیرند. بانک ها بازپرداخت اصل سپرده سرمایه گذاری مدت دار را تعهد و منافع حاصل از عملیات مذکور را طبق قرارداد، متناسب با مدت و مبلغ سپرده با رعایت سهم منابع بانک، پس از کسر هزینه ها و حق الوکاله بین صاحبان سپرده ها تقسیم میکنند(ساعدی،1390). 2-4-2- تعریف تسهیلات پرداختی بانک ها منظور از تسهیلات اعم از ریالی و ارزی شامل تامین مالی(تسهیلات اعطایی) اشخاص حقیقی و حقوقی میباشد(رشیدی، نجات،1390). 2-4-2-1- انواع تسهیلات پرداختی بانک ها اعطای تسهیلات بخش مهمی از عملیات هر بانک را تشکیل میدهد و این قسمت از لحاظ اقتصادی حائز اهمیت زیادی میباشد و تحت عناوین: قرض الحسنه، مضاربه، مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی، سرمایه گذاری مستقیم، مزارعه، مساقات، فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، سلف، خرید دین و جعاله، تسهیلاتی را به بخش های کشاورزی، صنعت ومعدن، ساختمان و مسکن، بازرگانی، خدمات و صادرات اعطا میکنند(ساعدی،1390). 2-4-3- تعریف سود و زیان بانک ها سود برابر با تفاوت درآمد از هزینه است که با درآمد رابطه مستقیم و با هزینه رابطه معکوس دارد. هرگاه میزان هزینه از درآمد بیشتر باشد آن را زیان میگویند(جان بزرگی،1391). 2-4-3-1- نحوه محاسبه سود و زیان با استفاده از جمع درآمدهای مشاع بانک که شامل سود تسهیلات اعطایی، مشارکت ها و اوراق مشارکت و وجه التزام دریافتی از محل تسهیلات اعطایی میباشد میتوان با محاسبه سود علی الحساب پرداختی به سپرده گذاران از درآمدهای مشاع و تفاوت سود قطعی و علی الحساب پرداختی به سپرده گذاران، سهم بانک از درآمدهای مشاع را بدست آورد و سپس با جمع کردن با درآمدهای غیر مشاع که شامل سود تسهیلات اعطایی، درآمد کارمزد، نتیجه مبادلات ارزی و سایر درآمدهاست جمع درآمد بانک بدست می آید که با کسر کردن هزینه هایی همچون هزینه های اداری و عمومی، هزینه های مطالبات مشکوک الوصول، هزینه های مالی، هزینه کارمزد و سایر هزینه ها از جمع درآمدهای بانک، سود یا زیان بانک بدست می آید(ساعدی،1390). 2-5- پیشینه پژوهش بررسی متون نشان میدهد که پژوهش در زمینهی فناوری اطلاعات و بانکداری الکترونیک هنوز در ابتدای مراحل رشد و گسترش خود میباشد، به همین دلیل پژوهشها همچنان به بررسی زمینهها یا آزمون نتایج پروژههای کارکردهای فناوری اطلاعات در سازمانها و شرکتها میپردازند و حجم گستردهای از پژوهشها به تعریف و شناسایی مفاهیم، مؤلفهها و تبیین ماهیت فناوری اطلاعات و بانکداری الکترونیک اختصاص یافته است. در ادامه به برخی از تحقیقاتی که در مورد کارکردهای فناوری اطلاعات و بانکداری الکترونیک انجام گرفته اشاره میکنیم. و سپس به بررسی پژوهشهایی که در زمینهی زیرساختهای بانکداری الکترونیک صورت گرفته میپردازیم. 2-5-1- پژوهش های خارجی 2-5-1-1- فناوری اطلاعات و کارکردهای آن مارگاریتا پاگانی(2005) تحقیقی در خصوص پذیرش فناوري اطلاعات در شرکت های موجود در کشور آمریکا انجام داده است. این تحقیق با تکیه بر 5 عامل غیر فنی موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات در شرکت ها، انجام شده است. این پنج فاکتور عبارتند از مفید بودن، تطابق و سازگاري با تجربیات گذشته کاربران و نیازهاي مشتریان بالقوه، راحتی استفاده، قابلیت آزمایش آن بر اساس مفاهیم پایه اي موجود و اینکه نتایج آن چقدر مشاهده پذیر و قابل رویت و مقبول دیگران است. این شرکت ها شامل شرکت توزیع محصولات صنعتی، شرکت فروشنده نرم افزار و سرویس هاي آن، شرکت تولیدکننده محصولات پزشکی، شرکت سخت افزار شبکه و مخابرات، شرکت خدمات تفریحی و نمایشی بودند که طبق نتایج بدست آمده از این تحقیق اصلی ترین عامل در بخش غیرفنی در مدل پذیرش فناوري اطلاعات در شرکت ها، سرویس به مشتري میباشد. این عامل که در زمان فعلی که برنامه هاي کاربردي بر روي وب مجتمع تر و در نتیجه پیچیده تر میشوند، ضرورتش بیشتر حس میشود، یعنی کاربر براي دسترسی به فناوری اطلاعات نیاز به پشتیبانی بیشتري دارد. این بخش یکی از عوامل اساسی در فاکتور کاربري آسان در مدل پذیرش فناوري اطلاعات میباشد. ارسلی، مهتپ و ترن(2005) با انجام تحقیقی متوجه شدند که بانک ها با ارائۀ مزایاي متنوع و خدمات رقابتی و تجدید ساختار خدماتشان به سوي استفاده از تکنولوژي سریع و فناوری اطلاعات در جهت برآورده کردن نیازهاي در حال تغییر مشتریان، در حال گسترش یافتن از میان مرزها هستند. به دلیل این اقدامات، ماهیت خدمات بانکداري و ارتباط با مشتریان دستخوش تغییرات شده است. محیط بسیار رقابتی و به سرعت در حال تغییري که بانک ها مجبور به فعالیت در آن هستند آنها را به سوي تجدید نظر در نگرششان به سوي رضایت مشتري و بهینه سازي کیفیت خدمات سوق میدهد. فریسن(2006) با انجام مطالعه ای به این نتیجه دست یافت که برخلاف سابقه تاریخی کاربرد دیگر فناوری ها در سازمان ها و اداره امور دولتی که با امکان بزرگ کردن مقیاس همراه بوده اند، فناوری اطلاعات از عدم تمرکز و کاهش مقیاس پشتیبانی میکند. بدین ترتیب از لحاظ فنی دیگر نیازی به سازمان های بوروکراتیک و سلسله مراتبی نیست و واحدهای سازمانی کوچک، هوشمند و منعطف سازمان های جدید را شکل میدهند. از سوی دیگر، افزایش ظرفیت های فناوری اطلاعات در ذخیره و پردازش داده ها عملیات بزرگ مقیاس را امکان پذیر و اقتصادی ساخته است. بنابراین موضوع پشتیبانی از سازمان های دولتی محلی با مقیاس خرد برای ارائه خدمات و گردآوری اطلاعات درباره امور محلی با این توجیه که این سازمان ها کارایی بیشتری دارند، اعتبار چندانی ندارد. زو، کرامر(2010) در تحقیقی مدلی برای سنجش توامندی های فناوری اطلاعات بر عملکرد شرکت ها ارائه کرده اند. در این مدل متغییرهای اندازه شرکت و نوع شرکت به عنوان متغییرهای اساسی در تعیین تاثیر فناوری اطلاعات بر عملکرد شرکت در نظر گرفته اند. زین، کاسیم و مختار(2003) با بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیدند که بهره گیری از فناوری اطلاعات در سازمان ها با تولید اطلاعات لازم برای تصمیم گیری مدیریت به ویژه در سطح استراتژیک، چابکی یا قابلیت مدیریت سریع و آسان تغییرات سازمانی را برای بقا امکان پذیر میسازد. کوپر(2010) با بررسی وضعیت سازمان های مجازی به این موضوع پی بردند که سازمان های مجازی با استفاده از قابلیت های فناوری اطلاعات از جمله امکان واکنش انعطاف پذیر وسریع و همچنین سازمان دادن به کارها به روش های نوین پدید آمده اند. این سازمان ها چابک، دارای قابلیت باز طراحی و با سیستم های عملیاتی مبتنی بر فناوری اطلاعات هستند. در مقایسه با سازمان های سنتی، این سازمان ها دارای مرزهای داخلی و خارجی نامشخص و سیال هستند. سازمان های مجازی به جای سلسله مراتب معمول که نسبتا ثابت و انعطاف ناپذیر است، دارای ساختارهای سازمانی انعطاف پذیر هستند و از تیم های بین بخشی استفاده زیادی میکنند. جورگنسون و استیرو(2000) در مقاله ای با عنوان "بالا بردن محدوده سرعت: رشد اقتصادی آمریکا در عصر اطلاعات"، مطالعه ای در کشور آمریکا در بازه زمانی 1995 تا 1998 به این نتیجه رسیدند که تعمق سرمایه ( چه سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات و چه سرمایه گذاری در غیر فناوری اطلاعات) باعث افزایش 37/2 درصدی رشد متوسط بهره وری نیروی کار شده است. جورگنسون(2001) در مقاله ای با عنوان " تجدید نظری در فناوری اطلاعات" مطالعه ای در کشور آمریکا انجام داده و دریافت بازدهی سرمایه گذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهره وری نیروی کار معادل 11/2 درصد در دوره 1995تا 1999 میباشد. پرهام و همکاران(2005) با سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات و موج خروشان بهره وری در دوره 1995 تا 2000 در استرلیا، نرخ رشد بهره وری کار را 7/3 درصد محاسبه نموده اند و متوجه شدند که بیشترین تاثیر بر رشد بهره وری بعد از بهره وری کل عوامل، سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات دارا میباشد. هارچاایس و همکاران (2002) در مقاله خود با عنوان "فناوری اطلاعات و رشد اقتصادی در کانادا و آمریکا " طبق مطالعاتی که در کشور کانادا انجام دادند به این نتیجه رسید اند که در بازه زمانی 1995 تا 2000 نرخ رشد بهره وری کار معادل 7/1 درصد بوده که بیشترین تاثیر این رشد به خاطر بهره وری کل عوامل بوده است و سرمایه گذاری هایی غیر از فناوری اطلاعات و ارتباطات هیچ تاثیری بر این نرخ نداشته است. سیبلی ( 1977) با مرور نوشته هاي خود در زمینه کارآیی فن آوري اطلاعات به این نتیجه رسید که استفاده از فن آوري اطلاعات موجب افزایش رضایت مندي استفاده کننده، انسجام برنامه هاي ساده تر و سریع تر، پاسخ سریع و روند عملیاتی ساده تر میشود. بهان و هولمز (2000) در تحقیقات خود نیز نشان میدهد که فن آوري اطلاعات در یک سازمان به کارکنان امکان میدهد کارآیی و اثربخشی خود را بالا ببرند و همچنین موجبات اثربخشی سیستم هاي مدیریت کارآتر و پیشرفته تر را در سازمان فراهم نمایند. دفت(2004) نیز یافته هایش بیانگر آن است که هر سازمانی با استفاده از فن آوري اطلاعات میتواند بین ساختار عمودي و افقی سازمان هماهنگی لازم را ایجاد نموده و از فعالیت ها، پشتیبانی لازم را به عمل آورد. هم چنین اعضاي سازمان با استفاده از رایانه میتوانند از طریق دریافت اطلاعات صحیح، به موقع و مناسب، با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و در جهت تأمین هدف مشترك همکاري لازم را ارائه نمایند. به سادگی میتوان دریافت که فقدان اطلاعات صحیح و به موقع تا چه حدي میتواند در فرآیند خط مشی گذاري، برنامه ریزي و اخذ تصمیم هاي درست در سازمان اشکال ایجاد کند. کوپر(2000) نیز در نتیجه ي تحقیقات خود بیان میکند که فن آوري هاي اطلاعاتی میتوانند با ایجاد ساختارهاي نوین و وظایف سازمانی جدید به مسئولیت هاي جدید خود پاسخ گفته و با توجه به اثراتی که از ابعاد اجتماعی و میزان هزینه هاي احتمالی دارند تصمیم گیري نمایند. 2-5-1-2- بانکداری الکترونیک راوي، کار و ساگار (2007) در مطالعه ای، با استفاده از مبانی و ادبیات پژوهش در زمینه پذیرش و با بهره گیري از نظریه هاي مدل پذیرش فناوري، به تبیین رفتار مصرف کنندگان و رتبه بندي عوامل مؤثر در پذیرش بانکداري الکترونیکی از سوي مشتریان بانکی در هند پرداختند. براساس یافته هاي این پژوهش، رتبه بندي عوامل مؤثر بر پذیرش بانکداري الکترونیکی به ترتیب عبارتند از: قصد استفاده از بانکداري الکترونیکی، باور مشتري، هنجارهاي ذهنی، اعتماد به بانک، میل به استفاده، سودمندي منفعت، امنیت و سهولت استفاده میباشد. پيكاراينن و همكارانش(2004)، با هدف شناسايي عواملي كه بر قصد استفاده مشتريان از خدمات بانكداري الکترونیکی تأثير دارند، به انجام پژوهشي با عنوان "شناسايي عوامل تأثيرگذار بر پذيرش بانكداري الکترونیکی توسط مشتريان، تعميم مدل پذيرش تكنولوژی" پرداختند. به اين منظور، آنها با بررسي ادبيات موضوع و انجام مصاحبه هايي با مديران بانك ها در فنلاند، چند عامل را شناسايي كردند. نتايج حاصل حكايت از اين داشت كه سودمندي درك شده ي خدمات بانكداري الکترونیک از سوي مشتريان و اطلاعات ارائه شده در مورد خدمات بانكداري الکترونیکی، بر قصد استفاده مشتريان از اين خدمات مؤثر است. همچنين سطح درآمد افراد نيز، متغير جمعيت شناختي مؤثر بر قصد استفاده مشتريان از خدمات بانكداري الکترونیکی در نظر گرفته شد. نث، شرك و پارزینگر(2001) با مطالعه بر روی مبحث مزایای بانکداری الکترونیکی دریافتند که بانکداري الکترونیکی مزایاي متعددي براي بانک ها و مشتریان به ارمغان می آورد. از جمله اینکه بانک هاي سنتی میتوانند یک پرتال مالی در اینترنت ایجاد کنند. این کار امکان ارائه خدمات و محصولات متنوعی را به مشتریان فراهم میکند. به علاوه اگر تجارت الکترونیکی به خوبی با عملیات بانکداري موجود یکپارچه وهماهنگ شود میتواند به صرفه جوئی هاي عمده و سودآوري بالاتر منجر شود. میو(2003) در مطالعه ای در مورد بانکداری الکترونیکی، مزایاي بانکداري الکترونیکی را چنین برشمرده است: کاهش هزینه هاي عملیاتی بانک ها به دلیل خود کارکردن فرآیندها و تسهیل تصمیمات اعتباري، افزایش شفافیت وگسترش توانایی بانک از طریق خود خدمتی یعنی اینکه بسیاري از فعالیت ها و تکمیل فرم ها توسط خود مشتري در سیستم بانکداري الکترونیکی صورت میگیرد که این موجب کاهش هزینه مبادله، اقتصادي کردن ارائه برخی خدمات به شرکت هاي کوچک و متوسط، دسترسی به اطلاعات مربوط به وام و حساب ها در هر ساعت از شبانه روز میشود. لستسیک(2003) در پژوهشی اولین مزیت بانکداري الکترونیکی براي بانک ها را امکان علامت گذاري تجاري بهتر و پاسخگوئی بهتر به نیازهاي بازار عنوان میکند. بانک هایی که چنین خدماتی(خدمات بانکداري الکترونیکی) را ارائه میکنند به عنوان رهبران بازار در اجراي تکنولوژي شناخته میشوند لذا از تصویر بهتر علامت تجاري سود خواهند برد. توماس پیوتر ویسنیوفسکی(2009) تحقیقی در مورد پذیرش بانکداری الکترونیکی در لهستان در سال 2008 انجام داده است. این پژوهش برای تعیین تجربی فاکتورهای اساسی جهت پذیرش بانکداری الکترونیکی در لهستان طراحی شده است که یافته های این تحقیق حاکی از این است که موسسات مالی میتوانند مشتریان را از طریق فعالیت های برنامه ریزی شده به استفاده از کانال های متنوع خدمات بانکی ترغیب کنند. کلی(2006) در پژوهشی به بررسی تغییرات رخ داده در سیستم پرداخت و بانکداری الکترونیک در ایالات متحده در طی دهه اخیر، در زمینه استفاده از ابزارهای پرداخت در میان خانواده های این کشور میپردازد. سهم پرداخت های الکترونیکی- به وسیله کارت های اعتباری، کارت های بدهی و پرداخت های مستقیم- در ایالات متحده از 25 درصد در سال 1995 به بیش از 50 درصد در سال 2002 رشد کرده است. این مطالعه کوشیده است این تغییر کلی را از منظر رفتار افراد توضیح دهد که در نهایت به این نتیجه میرسد که استفاده و داشتن ابزارهای پرداخت توسط خانواده ها کاملا به سطح درآمد، سن و مشخصات دموگرافیک شان بستگی دارد. بورزکوسکی و کیسر(2006) در مطالعه ای انتخاب مصرف کنندگان در زمان پرداخت و تقاضای ابزارهای پرداخت بانکداری الکترونیک را مورد بررسی و برآورد قرار داده اند. در این مطالعه، یک مدل تقاضای انتخاب گسسته مبتنی بر مشخصات برآورد میگردد که کارت های بدهی، پول نقد، چک و کارت های اعتباری را شامل میشود. بر اساس نتایج این مطالعه، سهم های بازار به طور سیستماتیک همراه با سن، تحصیلات و جنسیت تغییر میکند ولی با درآمد رابطه کمتری دارد که نشان میدهد همراه با درآمد، رقابت ابزارهای پرداخت بیشتر میشود. بورزکوسکی، کیسر و احمد(2006) استفاده مصرف کنندگان از کارت بدهی(ابزار پرداخت بانکداری الکترونیک) را در ایالات متحده مورد بررسی قرار میدهند. بر اساس نتایج این مطالعه، کارت های بدهی به عنوان یک جایگزین اولیه برای پول نقد و چک هستند. احتمال استفاده از کارت های بدهی با افزایش سن کاهش یافته و با افزایش تحصیلات افزایش تحصیلات افزایش می یابد و نرخ استفاده زنان از مردان بالاتر است. سهولت استفاده به عنوان مهم ترین دلیل به کارگیری از کارت بدهی بیان میشود. فراوانی استفاده از کارت بدهی در میان پاسخ دهندگان سالخورده کمتر و برای خانوارهای دارای فرزند بیشتر است. واکر و جانسون(2010) پژوهشی در زمینه علت استفاده یا عدم استفاده مصرف کنندگان از خدمات بانکداری الکترونیک انجام شده داده اند. این دو محقق به بررسی عوامل موثر بر استفاده مشتریان از خدمات بانکداریالکترونیک پرداختند، که این عوامل عبارتند از: توانایی های شخصی مصرف کنندگان، مزایای بانکداری الکترونیک، تمایل به استفاده از خدمات فناوری اطلاعات. آنگولو، هیلگرت و هوگرات(2004) پژوهشی را در زمینه استفاده مصرف کنندگان از تکنولوژی بانکداری الکترونیکی به ویژه در ارتباط با مشخصات و مشاهدات جمعیتی مصرف کننده و رابطه عوامل و ویژگی های محصولات و خدمات منتخب بانکداری الکترونیکی را بررسی میکنند. این مطالعه با ترکیب این داده ها تغییرات رخ داده در استفاده مصرف کنندگان از تکنولوژی های بانکداری الکترونیکی را طی سال های 1995 تا 2003 را مورد بررسی قرار میدهد. از جمله نتایج این مطالعه این است که بین سال های 1995 تا 2002 تعداد تراکنش های کارت بدهی در ایالات متحده حدود 42 درصد در سال رشد کرده است. در سال 2003، تعداد تراکنش های کارت بدهی در نقطه فروش (POS) به 495 میلیون در ماه رسیده که 21 درصد بالاتر ازسال 2002 است. هایاشی، سولیوان و وینر(2003) در تحقیقی صنعت ATM و کارت بدهی در زمینه بانکداری الکترونیک در آمریکا را مورد بررسی قرار میدهند. استفاده از کارت های بدهی در پایانه های فروش با نرخ رشد سالیانه 32 درصد از سال 1995 تا 2002 سریعترین رشد را در میان انواع مختلف روش های پرداخت داشته است. در سال 2002 حدود 12 درصد از همه پرداخت های غیر نقدی توسط کارت های بدهی انجام شده است که در طی پنج سال پنج برابر شده است. در طی این سال ها رشد سالیانه تعداد کارت های بدهی آنلاین 29 درصد و آفلاین 36 درصد بوده است. جراد(2011) از طریق مطالعه اکتشافی جهت شناسایی عوامل موثر بر عدم استفاده مشتریان از بانکداری الکترونیکی انجام داده اند. نتایج این مطالعه نشان میدهد که تقریبا تمامی افرادی که از بانکداری الکترونیکی استفاده نمیکنند از ادراک منفی نسبت به ریسک بانکداری الکترونیکی برخوردار هستند و یا نیازی به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی در خود احساس نکرده اند. بچالی(2003) با انجام تحقیقی در اروپا که طی سال های 1993 تا 2000 به بررسی آثار سرمایه گذاری های فناوری اطلاعات بر عملکرد بانک ها میپردازد و به این نتیجه میرسد که سرمایه گذاری در زمینه خدمات اثر مثبت، در حالی که سرمایه گذاری های سخت افزاری و نرم افزاری اثر منفی بر سودآوری بانک ها دارند. هولدن والبنانی (2004) با انجام مطالعه ای در طی سال های 1996 تا 1997 در انگلستان به این نکته پی برد که تعداد ماشین های خودپرداز نصب شده از سوی بانک ها با کاهش هزینه های نیروی کار و کاهش هزینه های انجام تراکنش تاثیر مثبتی بر سودآوری بانک ها دارد. صیام(2006) در کشور اردن در سال 2006 با مطالعه در زمینه سودآوری خدمات بانکداری الکترونیک به این نتیجه رسید که خدمات بانکداری الکترونیک در کوتاه مدت بر سودآوری بانک ها اثر منفی دارد که این اثر منفی ناشی از سرمایه گذاری بانک ها در زمینه زیر ساخت ها و آموزش کارکنان بوده، اما در بلند مدت این خدمات اثر مثبت بر سودآوری بانک ها خواهد داشت. 2-5-2- پژوهش های داخلی 2-5-2-1- فناوری اطلاعات و کارکردهای آن رسولي و مانيان،(1391) براساس تحليل هاي انجام شده، سهولت استفاده خدمات بانكداري الکترونیکی، امنيت خدمات ارائه شده و لذت بخش بودن استفاده از خدمات بانكداري الکترونیکی، از نظر آماري تأثير معناداري بر قصد استفاده مشتريان از خدمات بانکداری الکترونیکی ندارند. متغيرهاي جمعيت شناختي سن و جنسيت نيز از لحاظ آماري، معنادار نبودند و اثر آنها بر قصد استفاده ي مشتريان از خدمات بانكداري الکترونیک مورد تأييد قرار نگرفت .اين پژوهش و ادبيات غني آن، متغيرهاي سودمندي استفاده از سيستم ها، سهولت استفاده از سيستم ها، لذت بخش بودن و جذابيت استفاده از سيستم ها، امنيت سيستم ها، كيفيت اتصال به اينترنت و ارائه ي اطلاعات كافي در مورد خدمات الکترونیکی ارائه شده را مورد حمايت قرار مي دهد. باقری قادیکلائی(1383) در پایان نامه بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر روی دستمزد و بهره وری نیروی کار (مطالعه موردی صنایع استان تهران) در رساله خود به این نتیجه رسیدند که نسبت استفاده کنندگان از کامپیوتر به کل نیروی کار و نسبت استفاده کنندگان از اینترنت به کل نیروی کار در سطح 5 درصد روی بهره وری نیروی کار تاثیر نداشته است ولی نسبت استفاده کنندگان از اینترنت به کل نیروی کار رابطه معناداری را نشان میدهد و همچنین رابطه معناداری بین دستمزد و فناوری اطلاعات است. جمالی زاده زواره(1385) درپایان نامه بررسی روابط بین هزینه زیر ساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات و بهره وری کل در ایران نتیجه میگیرد که در رساله خود به این نتیجه رسید که ارتباط مثبت و معناداری بین بهره وری کل و هزینه زیر ساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات تایید میشود. همچنین ارتباط مثبت و معناداری بین تولید و هزینه زیر ساخت های فناوری اطلاعات وارتباطات نیز مورد تایید قرار گرفت. همچنین رابطه بلند مدت بین متغییرهای مدل با استفاده از بردار همجمعی جوهانسون تایید شده به نحوی که 1 درصد افزایش در هزینه زیر ساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث افزایش تولید ناخالص داخلی به میزان 113/0 درصد میشود. از سوی دیگر 1 درصد افزایش در هزینه زیر ساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث افزایش میزان بهره وری به میزان 04/0 درصد خواهد شد. شیری(1385) در مقاله استراتژی فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه اقتصادی نتیجه میگیرد دولت های کشورهای در حال توسعه باید یک استراتژی ملی برای گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور خود اتخاذ کنند که در بین این استراتژی ها، استراتژی استفاده داخلی از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای کشورهای بزرگ و بخصوص کشورمان بهترین و موثرترین استراتژی خواهد بود. محمودزاده(1386) دررساله دکترای خود تحت عنوان نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در بهره وری کل عوامل و رشد اقتصادی (مطالعه موردی: کشورهای در حال توسعه منتخب با تاکید بر ایران) به این نتیجه رسید که سرمایه گذاری در غیر از موارد فناوری اطلاعات و ارتباطات، سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات و ارتباطات، سرمایه گذاری انسانی، باز بودن اقتصاد و پس انداز تاثیر مثبت و نرخ تورم تاثیر منفی بر بهره وری کل در ایران دارند. کشش بهره وری کل نسبت به سرمایه گذاری سرانه فناوری اطلاعات و ارتباطات حدود 03/0 بوده و رابطه علیت از سوی متغییرهای توضیحی بر بهره وری کل در بلند مدت برقرار است. همچنین نتایج برای کشورهای در حال توسعه، نشان داد که سرمایه گذاری در مواردی غیر از فناوری اطلاعات و ارتباطات، ضریب نفوذ تلفن ثابت و اینترنت،شاخص شبکه، کاربری اطلاعاتی، مخارج فناوری اطلاعات و ارتباطات و باز بودن اقتصاد تاثیر مثبت ولی نرخ تورم و نرخ رشد جمعیت تاثیر منفی بر بهره وری کل و رشد اقتصادی این کشورها دارند. سرمایه انسانی بر رشد بی تاثیر بوده ولی بر بهره وری کل تاثیر مثبت قابل ملاحظه ای دارد. اثرات مثبت نرخ پس انداز بر بهره وری کل نیز تایید میشود. نتیجه نهایی این رساله این است که فناوری اطلاعات و ارتباطات از سه طریق زیر ساخت، کاربردی و اثرات سریز بر بهره وری کل و رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه تاثیر میگذارد و تناقض بهره وری در این کشورها مشاهده نمیشود. محمود زاده و اسدی(1386) در مقاله اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد بهره وری نیروی کار در اقتصاد ایران بیان میدارد که با استفاده از الگوهای نظری و تجربی، تابع بهره وری نیروی کار با لحاظ فناوری اطلاعات و ارتباطات و با استفاده از داده های سری زمانی1382-1350و به روش حداقل مربعات معمولی برآورد شد. نتایج برآورد نشان میدهد بهره وری کل و سرمایه گذاری در مواردی غیر از فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشترین تاثیر را بر بهره وری نیروی کار در اقتصاد ایران دارند. اثر سرمایه گذاری انسانی و سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهره وری نیروی کار مثبت و معنادار است ولی اثرگذاری ها در مقایسه با متغییرها کمتر است. نتایج این مطالعه در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات با بیشتر مطالعات تجربی در کشورهای در حال توسعه سازگار است. محمدی(1382) معتقد است که با رشد سازمان ها و پیچیده تر شدن محیط آنها و نیز افزایش رقابت میان سازمان ها، به کارگیري فن آوري اطلاعات در هر سازمان و در میان واحدها در جهت افزایش کارآیی و اثربخشی هماهنگی ایجاد میکند. فتحی و همکاران (1386) در پژوهش هاي مرتبط نشان داده اند که استفاده از فن آوري اطلاعات امکان دستیابی بهتر و سریع تر به اطلاعات را فراهم و موجب توسعه نیروي انسانی از طریق صرفه جویی در وقت، هزینه و سوق دادن نیروي انسانی به فعالیت هاي مفید میگردد. در بسیاري از مطالعات مرتبط با کاربري فن آوري اطلاعات نیز تصدیق شده است که این فن آوري به رشد افزوده در سطح سازمان کمک میکند. مهدوي(1385) مطالعات و تحقیقات انجام شده در زمینه اثربخشی نیز نشان میدهد که فن آوري اطلاعات بر عملکرد آنان تأثیر داشته و عملکرد کارکنان در اثر آموزش بهبود یافته و طی کردن دوره هاي آموزشی کاربرد رایانه بر عملکرد کارکنان تأثیر مثبت داشته و موجب بازدهی بیشتر آنان میشود. فلاح همت آبادي(1382) تحقیقی در مورد تأثیر فناوري اطلاعات بر ابعاد ساختار سازمانی انجام داد، نشان میدهد که فن آوري اطلاعات با تمرکز در تصمیم گیري هاي استراتژیک رابطه معنادار و مثبتی دارد. رجبی خوزانی (1387) نتایج تحقیق نیز حاکی از آن است که دوره هاي آموزشی فن آوري اطلاعات و ارتباطات بر روي خلاقیت کارآموزان مراکز فنی حرفه اي شهرستان اصفهان تأثیر مثبت داشت. محمدي(1382) نیز امروزه براي تصمیم گیري درست، در اختیار داشتن اطلاعات دقیق و به روز ضرورت دارد و در صورتی میتوان از چنین اطلاعاتی برخوردار بود که دانش و هنر استفاده از سیستم هاي اطلاعاتی در دسترس باشد و زمانی از کارکنان یک سازمان جهت تصمیم گیري میتوان انتظار تصمیم مؤثر و منطقی داشت که دانش و فن استفاده از فن آوري اطلاعات براي آنان فراهم باشد. 2-5-2-2- بانکداری الکترونیک بیدآباد و الهیاری فرد(1384) در پژوهشی با عنوان بهای تمام شده خدمات بانکی در بانکداری سنتی و نوین به مقایسه هزینه بانکداری سنتی، نیمه مکانیزه اینترنتی(ماشین های خودپرداز) و اینترنتی، با استفاده از داده های بانک ملی ایران و با لحاظ شاخص های بین المللی در بانکداری اینترنتی برای دوره 1379 تا 1381 میپردازند. یافته های این پژوهش نشان میدهد که متوسط بهای تمام شده هر تراکنش در بانکداری سنتی و نیمه مکانیزه، بیش از صد برابر هزینه تمام شده هر تراکنش در بانکداری اینترنتی است. همچنین میزان صرفه جویی در هزینه های پرسنلی حاصل از به کارگیری بانکداری اینترانتی و اینترنتی نسبت به وضع موجود(بانکداری سنتی و نیمه مکانیزه) بانک ملی ایران به قیمت های سال 1383 به ترتیب 2291و4447 میلیارد ریال است. محمود بابازاده(1384) در پایان نامه خود با عنوان بررسی موانع ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران با استفاده از روش تحقیق توصیفی(پرسشنامه ای) به این نتیجه دست یافته است که سطح پایین آگاهی مردم از مزایای بانکداری الکترونیکی، ضعف ساختار حقوقی در ورود به محیط الکترونیکی، ساختار دولتی بانک های تجاری و تخصصی، ضعف زیر ساخت ها، پایین بودن سطح تقاضا برای بانکداری الکترونیکی و عرضه ناکافی خدمات بانکداری الکترونیکی، موانع اصلی ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران است. بامداد و مهرآبادي(1387) نیز پژوهشی در مورد سنجش کیفیت خدمات، در یکی از زمینه هاي بانکداري الکترونیک پرداختند و رضایت مشتریان از کیفیت خدمات خودپردازهای بانک ها را مورد بررسی قرار دادند. نوری(1386) در مقاله "بانکداری الکترونیک در ایران: موانع، مشکلات و چالش های پیش رو" بیان میدارد که توسعه بانکداری الکترونیک در ایران را میتوان به صدور کارت های دارای موجودی، ارائه برخی از خدمات از طریق پایانه های خودپرداز وپایانه های فروش محدود دانست و از این رو هر گونه مقایسه بانکداری الکترونیک ایران با کشورهای دیگر نیز محدود به شاخص های مذکورخواهد بود. ایران در مقایسه با کشورهای پیشرفته، هم از نظر تعداد و هم از نظر نسبت جمعیت، شکاف درخور توجهی با این کشورها دارد، لیکن از نظرنسبت(تعداد ATM و POS به یک میلیون نفر) هنوز هم شکاف بین ایران و سایر کشورهای مشابه از تفاوت معناداری برخوردار است. در صورتی که سایر شاخص های مربوط به حوزه بانکداری الکترونیک، اعم از بانکداری اینترنتی، کارت های اعتباری و .... نیز مدنظر قرار گیرد، این شکاف بیشتر نیز میباشد. این امر در مقایسه با کشور ترکیه که از نظر جغرافیایی و جمعیتی وضعیت مشابهی با ایران دارد، نمود بیشتری دارد. براتي(1388) درمقاله ای به مطالعه اثر بانكداري الكترونيكي بر سودآوري سيستم بانكي(مطالعه موردي بانك صادرات ايران) میپردازد. اين مقاله با استفاده از شاخص هاي عمده بانكداري الكترونيكي به بررسي تأثير آن ها برسودآوري بانك پرداخته است.كاربرد بانكداري الكترونيكي درصنعت بانكداري كشور هنگامي مفيد ارزيابي مي شود كه سرمايه گذاري هاي انجام شده از سوي بانك ها در اين زمينه سودآوري آنها را افزايش دهد. مدل به كار رفته در اين پژوهش بر مبناي نظريه ساختارگرايي بوده كه در آن بازده كل دارايي به عنوان متغير وابسته و شاخص تمركز بازار بانك، اندازه بانك، تعدادماشين هاي خودپردازهای بانك، تعداد پايانه هاي فروش، تعداد پايانه هاي شعب به عنوان متغيرهاي توضيحي تعريف مي شوند. برآورد مدل با استفاده از داده هاي تلفيقي مربوط به بانك صادرات ايران در 28 استان كشور براي دوره زماني 1380-1388 دهد بر اساس مدل اثر تصادفي با استفاده از نرم افزار stataبرآورد مي شود. نتايج نشان مي دهد شاخص تمركز بازار بانك، اندازه بانك، تعداد ماشين هاي خود پرداز و تعداد پايانه هاي فروش، اثر مثبت و معناداری بر سود آوري بانك داشته است. اما تعداد پايانه هاي شعب داراي اثر منفي بر سودآوري بانك داشته است. حسین بختیاري(1387) در پژوهشی تحت عنوان " کاربردهاي فناوري RFID در بانکداري الکترونیکی" به نظریه عمومی در زمینه استفاده از برچسب هاي RFID در دسته چک ها و کارت هاي بانک مشتریان اشاره دارد تا آن ها بتوانند در مراجعات بعدي به سرعت شناسایی شوند. همچنین براي ردیابی و بهینه سازي مدیریت مدارکی که جابجا میشوند نیز این فناوري کاربرد مناسبی دارد. فناوري RFID نسل بعدي کارت هاي اعتباري تماسی به شمار می آید که به صورت غیر تماسی عمل میکند. مهمترین مزیت کارت هاي هوشمند بدون تماس سرعت بالا و امنیت بیشتر آن هاست. مهدي جنیدي و عبدالرضا بیگی نیا (1387) در پژوهشی تحت عنوان " ارائه مدلی به منظور پذیرش بانکداري اینترنتی(مورد مطالعه: بانک ملت)" با هدف ارائه مدلی براي تبیین پذیرش بانکداري اینترنتی و با توسعه مدل پذیرش فناوري (TAM) و تئوري رفتار برنامه ریزي شده (TPB) و اعتماد انجام گرفته است. مدل پذیرش فناوري و رفتار برنامه ریزي شده از رایج ترین مدل هایی است که بطور گسترده و وسیع براي تشریح عوامل اثرگذار بر پذیرش سیستم هاي اطلاعاتی و فناوري اطلاعات و ارتباطات توسط کاربران و مشتریان مورد استفاده قرار گرفته است. دراین پژوهش از اعتماد به عنوان سازه اي دیگر که تاثیري بسزا در پذیرش بانکداري اینترنتی دارد به منظور توسعه TPB,TAM استفاده شده است. محمد سعیدي مهرآباد و محمد رضا جهانگردي (1388) در پژوهش خود تحت عنوان "چالش هاي فرا روي بانکداري الکترونیکی درایران" به عنوان یکی از مهم ترین زیر ساخت هاي توسعه با رویکرد اقبال مردم به این بانک ها به بررسی چالش هاي فرا روي بانکداري الکترونیکی پرداخته است که مهمترین چالش ها را چنین برشمرده است: عموم مردم دلیل عدم استقبال خود از بانک هاي مجازي را، عدم وجود نرم افزارهاي مناسب میدانند و در مرحله ي بعد به عدم اطمینان و عدم اعتماد به امنیت مالی در بهره برداري از اینترنت اشاره کرده اند. علی ثریایی، سید علی سجادي و سیده مرضیه سجادي (1389) در پژوهشی تحت عنوان "بررسی و مقایسه پذیرش تکنولوژي بانکداري اینترنتی بین مشتریان بانک ملی ایران و بانک سامان طبق مدل TAM" اظهار میدارند پذیرش و مورد قبول واقع شدن خدمات بانکی اینترنتی در بسیاري از نقاط جهان سرعت گرفته است. یکی از مهمترین مدل هاي کاربردي در مطالعه میزان پذیرش سیستم اطلاعات از جانب مشتري مدل پذیرش تکنولوژي TAM است که به بررسی این مدل در دو بانک مورد مطالعه پرداخته اند. امینی(1385) تحقیقی با عنوان بررسی و شناسایی موانع و چالش ها در مسیر توسعه و بهبود بانکداری الکترونیکی در بانک پارسیان انجام داده است .در این تحقیق متغیرهای تکنولوژیکی، مدیریتی، سازمانی و هزینه ای مورد بررسی قرار گرفته و چالش ها، مشکلات، موانع و مزایای پیشروی بانکداری الکترونیک را مورد بررسی قرار میدهد. در پژوهش موردنظر عوامل موثر در ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیکی در بانک پارسیان متغیرهای مستقل میباشد که به چهار دسته عوامل تکنولوژیک، مدیریتی، سازمانی و هزینه ای تقسیم میشوند و بانکداری الکترونیک نیز متغیر وابسته تحقیق میباشد که محقق تاثیر متغیرهای مستقل تحقیق را بر روی آن بررسی کرده است. حسنی(1386) تحقیقی با عنوان ارزیابی رضایت مشتریان از خدمات نوین بانکداری الکترونیکی بانک صادرات موردی استان مازندران انجام داده است. در این پژوهش به بررسی میزان رضایت مشتریان بانک صادرات استان مازندران از خدمات نوین آن پرداخته است، به طوری که با استفاده از فرایند یک تحقیق توصیفی – پیمایشی بر این سوال تاکید شده است آیا مشتریان از خدمات نوین بانک صادرات مازندران رضایت دارند؟ و میزان رضایت آنان در چه سطحی است؟ ایراندوست(1384) تحقیقی تحت عنوان بررسی میزان اثربخشی تبلیغات تلویزیونی خدمات نوین بانکداری بانک ملت صورت داده است. وی در این تحقیق با بررسی مدل های اثربخشی تبلیغات و بدست آوردن شاخص های مرتبط، دو فرض یه تحقیق که شامل تبلیغات تلویزیونی خدمت جام از ا ثربخشی برخوردار است و تبلیغات تلویزیونی خدمت ملت کارت از اثربخشی برخوردار است، با استفاده از پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته است. بیاتی(1384) تحقیقی تحت عنوان ارائه چارچوبی جهت الکترونیکی کردن ارائه خدمات به مشتریان در یک بانک منتخب ارائه نموده است. وی در این تحقیق در ابتدا با یک نگرش فرایندی، ابعاد الکترونیکی شدن را برای هر یک از فرایندهای کلیدی ارائه خدمات به مشتریان در بانک تعیین و سپس عوامل الکترونیکی شدن را شناسایی نموده و بعد از آن مراحل بلوغ الکترونیکی فرایندهای بانکداری شناسایی شده و پس از تدوین این چارچوب صحت آن مورد بررسی قرار گرفته و سپس فرایندهای الکترونیکی شدن و میزان مطلوب آن در بانک پارسیان مورد ارزیابی قرار گرفته است. 2-6- مقایسه تحقیق حاضر با سایر تحقیقات انجام شده ما در این قسمت با مقایسه این تحقیق با تحقیقات انجام شده توسط دیگران در تلاش هستیم تا پی به این نکته ببریم که چه تحقیقاتی با موضوع این تحقیق شباهت و چه تحقیقاتی با موضوع این تحقیق تفاوت دارد. 2-6-1-مقایسه با تحقیقات خارجی با بررسی تحقیقات خارجی مشابه با تحقیق حاضر میتوان فهمید که نث، شرک و پارزینگر با انجام تحقیق که در زمینه مزایای بانکداری الکترونیک انجام داده اند متوجه شده اند که بکارگیری بانکداری الکترونیک موجب صرفه جویی های عمده و سودآوری بیشتر میشود و تحقیقی که میو در سال 2003 در همین زمینه انجام داده است وی را به این نتیجه رسانده است که بانکداری الکترونیک موجب کاهش هزینه های عملیاتی و سودآوری بیشتر میشود. کلی در سال 2006 با بررسی تحقیقات رخ داده در سیستم پرداخت و بانکداری الکترونیک در ایالات متحده مشخص کرد که تعداد ابزارهای پرداخت الکترونیک همچون کارت های اعتباری و کارت های بدهی از سال 1995تا سال 2002 از 25 درصد به بیش از 50 درصد رشد کرده است. تحقیقاتی که بچالی در سال 2003، هولدن والبنانی در سال 2004، کوزاک در سال 2005 و صیام در سال 2006 در زمینه تاثیر فناوری اطلاعات بر سودآوری و عملکرد بانک ها انجام داده اند از نظر موضوعی مشابه تحقیق حاضر میباشند که با انجام مطالعات و بررسی ها متوجه شده اند که ارتباط مثبتی بین سطح فناوری اطلاعات بکاررفته در بانک ها و سودآوری بانک ها و عملکردشان وجود دارد. با مطالعه دیگر تحقیقات خارجی که در زمینه های زیر پژوهش انجام داده اند با تحقیق حاضر مغایرت یافت شد. تحقیقاتی که در زمینه عوامل پذیرش فناوری اطلاعات از سوی مشتریان، شناسایی عواملی که بر قصد استفاده مشتریان از خدمات بانکداری الکترونیکی تاثیر دارند، بررسی تاثیر بانکداری الکترونیک بر امکان علامت گذاری تجاری بهتر و پاسخگویی بهتر به نیازهای بازار، شناسایی عوامل موفقیت در بانک های الکترونیکی و غیر الکترونیکی، بررسی استفاده مصرف کنندگان از کارت های بدهی، مطالعه عوامل تاثیر گذار بر انتخاب روش های پرداخت در بانکداری الکترونیک انجام شده است با این تحقیق تفاوت های فاحشی دارد. 2-6-2- مقایسه با تحقیقات داخلی با بررسی تحقیقات داخلی قابل درک است که تحقیقاتی با موضوعاتی از جمله مقایسه بهای تمام شده خدمات بانکداری سنتی با بهای تمام شده خدمات بانکداری نوین، موانع ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیک، موانع، مشکلات و چالش های پیش رو بانکداری الکترونیک، کاربرد فناوری RFID در بانکداری الکترونیک، ارائه مدلی برای پذیرش بانکداری النترنتی، ارزیابی رضایت مشتریان از خدمات نوین بانکداری الکترونیک با تحقیق حاضر از نظر موضوعی تفاوت دارد و وجه اشتراکی بین موضوعات این تحقیقات و تحقیق حاضر وجود ندارد ولی این در حالی است که در تحقیقاتی که توسط براتی در سال 1388 به بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر سودآوری بانک ها و تحقیقی که توسط آتوسا زبیدی در ارتباط با موضوع تاثیر فناوری اطلاعات بر عملکرد بانک ها پرداخته شده است از نظر موضوعی با تحقیق حاضر مشابهت دارد. منابع: امینی، بی بی اکرم . بررسی موانع و چالش ها در مسیر توسعه و بهبود بانکداری الکترونیکی در بانک پارسیان پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، سال 1385 ایراندوست، پویا پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تهران، سال 1384 بابازاده، محمود. بررسی موانع ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، سال 1384 باقری قادیکلائی، مهیار. بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر روی دستمزد و بهره وری نیروی کار(مطالعۀ موردی صنایع استان تهران)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، سال 1383 بامداد،ن.و رفیعی مهرآبادي، ن.بررسی رضایت مشتریان از کیفیت خدمات خودپرداز بانک ها پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی مدیریت58-39،31، سال 1387 بانک مرکزی و بانکداری الکترونیک،بانکداری الکترونیک،1387،3،22. بختیاري، حسین، کاربردهاي فناوري RFIDدر بانکداري الکترونیکی، دومین کنفرانس جهانی بانکداري الکترونیکی، ایران، تهران، سال 1387 براون، ارنست. زمینه تکنولوژی، ارزیابی تکنولوژی برای استفاده مدیران - ترجمه محمد زنجانی، سازمان مدیریت صنعتی، سال 1379. بهان، ماکیت و هولمز، دیانا..آشنایی با تکنولوژي اطلاعات(مجید آذرخش و جعفر مهرداد ، مترجمان). تهران: انتشارات سمت، سال 1385 بهمند، محمد و بهمني، محمود، بانكداري داخلي، تهران، مؤسسة عالي بانكداري،1374 ش. پزشکی،دباغ رضایی، نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در رشد، سال1384 ثریایی، علی، سجادي، سید علی و سجادي، سیده مرضیه، بررسی و مقایسه پذیرش تکنولوژي بانکداري اینترنتی بین مشتریان بانک ملی ایران و بانک سامان طبق مدل TAM اولین کنفرانس دانشجویی فناوري اطلاعات ایران، ایران، تهران، سال 1389 جمالی زاده زواره، مهدی. بررسی روابط بین هزینه زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات و بهره وری کل در ایران. پایان نامۀ دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، سال 1385 جنیدي، مهدي و بیگی، عبدالرضا، ارائه مدلی به منظور پذیرش بانکداري اینترنتی مورد مطالعه:بانک ملت ،پنجمین کنفرانس بین المللی مدیریت فناوري اطلاعات و ارتباطات، ایران، تهران، سال 1387 حافظ نیا، محمدرضا. مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران، انتشارات سمت، چاپ اول، سال 1377 حسنی، گروه کارشناسان بانک صادرات، بانکداری الکترونیک تهران، دایره آموزش بانک صادرات، سال 1386 حسینی، مژگان؛ چشم انداز بانکداری الکترونیکی در ایران- قدم های بلند و استوار، تهران، اولین همایش بانکداری الکترونیکی، سال 1379 خاکی، غلامرضا. روش تحقیق با رویکرد پایان نامه نویسی. تهران، انتشارات بازتاب، چاپ چهارم، سال 1387 خاکی، غلامرضا. روش تحقیق در مدیریت. تهران، انتشارات بازتاب، چاپ چهارم، سال 1388 دفت، ریچارد ال. مبانی تئوري و طراحی سازمان(علی پارسائیان و محمد اعرابی، مترجمان). تهران: دفتر پژوهش هاي فرهنگی ، سال 2004 دلاور ،علي،روش تحقيق در روان شناسي و علوم تربيتي ، نشر ويرايش ، چاپ هيجدهم،تهران، سال 1384 رابینز، استیفن پی. مبانی رفتار سازمانی(علی پارسائیان و محمد اعرابی، مترجمان).تهران دفتر پژوهش هاي فرهنگی، سال 2000 رجبی خوزانی، مهدي.بررسی تأثیر دوره هاي آموزشی فناوري اطلاعات و ارتباطات بر روي خلاقیت کارآموزان مرکز فنی و حرفه اي شهر اصفهان. پایان نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه اراك، سال 1387 رسولي، هادی، مانيان، ا. طراحي سيستم استنتاج فازي براي انتخاب خدمات بانكداري الكترونيك (مطالعه ي موردي: بانك سپه). نشريه ي مديريت فناوري اطلاعات،4(21):41-64، سال1391 ساعدی، مهدی، استفاده از ابزارهای بانکداری الکترونیک خارج از شعب در بانک ملی ایران. نشریه بانک ملی، شماره 176، سال 1390 سعیدي مهرآباد، محمد جهانگردي، محمدرضا ، چالش هاي فرا روي بانکداري الکترونیکی درایران، اولین کنفرانس ملی مهندسی و مدیریت زیر ساختها، ایران، تهران، سال 1388 شاهنگيان ، سيد محمد حسين، مديريت اطلاعات و اطلاع رساني ، تهران : دفتر پژوهش هاي فرهنگي، سال 1384 شاهنگيان،احمد ،فناوري اطلاعات در سازمان ، ماهنامه تدبير ، شماره124 ، انتشارات سازمان مديريت صنعتي ، تهران، سال 1384 شیخانی،سعید،راه های توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران، " تهران، اولین همایش بانکداری الکترونیکی،صص153-166، سال 1379 شیری، بهزاد. استراتژی فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه اقتصادی، ماهنامه تدبیر شماره 172، شهریور، سال 1385 صادقی، تورج، بررسي موانع شکل گيري بانكداري الكترونیک در ايران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی،1383 صرافی زاده، اصغر، فناورى اطلاعات در سازمان (مفاهيم و كاربردها)، انتشارات امير، سال 1385 عبادی،رحیم، فناوری اطلاعات و آموزش و پرورش، موسسه توسعه فناوری آموزش مدارس هوشمند تهران، سال 1384 عکاسی، عباس و فرزین، محمد حسن، وضعیت بانکداري الکترونیکی و بانکداري مجازي در ایران، دومین کنفرانس جهانی بانکداري الکترونیکی، ایران، تهران،سال 1387 فتحی، سعید؛ حسینی، سید حمید خداداد و الهی، شعبان.ارائه الگوي رابطه فناوري اطلاعات و عملکرد شرکت هاي تجاري: فراتحلیلی بر عوامل اندازه گیري در معماري بهره وري. فصلنامه299-263، پژوهشنامه بازرگانی،42، سال 1386 فرجيان سهى، مرجان، بررسى عوامل مرتبط با قصد استفاده مشتريان از بانكدارى اينترنتى، سال 1385 فلاح همت آبادي، کامران. تأثیر فناوري اطلاعات بر مسائل ساختاري سازما ن تمرکز در تصمیم گیري، پیچیدگی سازمانی و رسمیت سازمانی(مطالعه موردي: شرکت همکاران سیستم). پایان نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، سال 1382 قدسي، سيد حسام؛ بررسي اقتصاد تاثير فناوري اطلاعات بر عملكرد وبهره وري بنگاه هاي اقتصادي مورد مطالعه بانك هاي خصوصي پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه تهران . دانشكده اقتصاد، سال 1387 کهزادی، نوروز وضعیت بانکداری الکترونیک در ایران و جهان، سال 1382 کهزادي، نوروز، بانکداري الکترونیک، پیش نیازها، محدودیتها و روش پیادهسازي آن در ایران (قسمت اول)، پیک توسعه، شماره 27 ، تابستان 1380 گودزي، آتوسا، زبیدي، حیدر،بررسی تاثیرگسترش بانکداري الکترونیکی بر سودآوري بانک هاي تجاري، فصلنامه پژوهش هاي اقتصادي ایران، سال دهم ، شماره 35 /، صص 141-111،1387 لاودن، کنت سی و پرایس.نظام هاي اطلاعات مدیریت سازمان و فن آوري (حمید محسنی،مترجم). تهران: انتشارات کتابدا، سال 2000 لطفی، محمد، فناوری اطلاعات و تسهیل تجارت ملی، موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی تهران، سال 1377 اللهیاری فرد، محمود.خدمات بانکداری الکترونیک و نیازهای اجرایی آن. تهران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی، پژوهشکده پولی و بانکی،سال 1384 محمدي، فاطمه.. شناخت فن آوري اطلاعات. ماهنامه تکنولوژي آموزشی، سال 1384 محمودزاده، محمود، اسدی، فرخنده. اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد بهره وری نیروی کار در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره43، سال1386 محمودزاده. نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در بهره وری کل عوامل و رشد اقتصادی. رسالۀ دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران علوم تحقیقات، سال1386 مصطفی ادیبی، پویا، سیدي، سیدمسعود و ایران بان، سید جواد، مطالعه نیازمندي های مشتریان در بانکداري الکترونیکی توسط ابزار QFD و AHP (مورد کاوي در بانک ملی شیراز)، دومین کنفرانس جهانی بانکداري الکترونیکی، ایران، تهران، سال1387 معاونت برنامه ريزى و بررسی هاى اقتصادى وزارت بازرگانىگزارش انتقال الكترونيكى وجوه و بانكدارى الكترونيكى در ايران، تهران، انتشارات وزارت بازرگانى، سال1384 معاونت برنامه ریزی و بررسی های اقتصادی؛ کنکاشی در تجارت الکترونیکی، تهران، وزارت بازرگانی- معاونت برنامه ریزی و بررسی های اقتصادی، سال 1382 موسوي،رضا،نقش فناوري اطلاعات دربهره وري،اولين همايش سراسري مديريت،باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامي واحد فيروزكوه، سال1386 مهدوي، محمد نقی. تکنولوژي اطلاعات و اطلاعات تکنولوژي. نشر چاپار، سال1385 ناظمی، شمس الدین، مرتضوي، سعید، راحتی، تکتم، نقش شیوه هاي نوین ارائه ي خدمات بانکی در جذب مشتري و بهبود کارایی سیستم بانکی مطالعه موردي بانکهاي سپه شهرستان مشهد، پژوخشنامه علوم انسانی و اجتماعی، سال پنجم، شماره190، سال 1384. وزارت بازرگانی، انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداري الکترونیکی، تهران، معاونت برنامه ریزي و امور اقتصادي، سال 1384 ونوس، داور، مختاران، ماهرخ، بانکداري الکترونیک و ضرورت توسعه آن در ایران، ماهنامه مدیریت، سال 1387 منابع لاتین: Adoption of Banking Channels In Hong Kong, (2002). International Journal of Bank adoption of Internet Banking in Hong Kong—implications for the banking Amberg Michael and Zimmermann Frank, "Enabling Virtual Workplaces with Advanced Workflow Management System", In Igbaria Magid and Tan Margaret (Eds.), The virtual Workplace; Idea Group Publishing,1998,pp.108-124 analysis working paper, PP. 200-209-(2009) Anguelov Christoslav, E., M. A. Hilgert and J. M. Hogarth, 2004,"U.S. Consumers and Electronic Banking,1995–2003”, Federal Reserve Bulletin Winter, (2004). Arasli, H., Mehtap-Smadi, S. and Turan Katircioglu, S. (2005), "Customer Service Quality in the Greek Cypriot Banking Industry", Managing Servi Quality,15(1), 41-56. assurance metric development framework for electronic bill presentment and payment systems using transaction and workflow analysis, Decision Support Systems, 41, pp. 242– 261(2001). Beccalli,E.(2003). Information Technology and Economic Performance: Some Evidence from EU Banking Industry. Available at: www.fana.org/stockholm/papers/ITbanks-paper.pdf. Blount, Y., Castleman, T., & Swatman, P. (2005). Employee development strategies in the B2C banking enviroment: two australian case stadies. Melbourne: Deakin University. Borzekowski, R. and E. K. Kiser , (2006), "The Choice at the Checkout: Quantifying Demand Across Payment Instruments",April 2006, EDS Working Paper,no. 2006 - 17,FederalReserveBoard. Washington, D.C. Castells, M. 2001. The Internet galaxy. Oxford: Oxford. CHANARON, J-J., JOLLY, D. AND SODERQUIST, K. "TECHNOLOGICAL MANAGEMENT: A TENTATIVE ESEARCH AGENDA", INT. J. TECHNOLOGY MANAGEMENT, VOL.23,NO.6, (2002) PP.618-629. Chung-Hoon, P., Young-Gul, K. (2003). Identifying key factors affecting consumer purchase behavior in an online shopping context. International Journal of Retail & Distribution Management, 31 (1):16-29 Clegg, C. et al. (1997). Information technology: A study of performance and the role of human and organizational factors. Ergonomics 40 (9): 851-871. Columba, F., (2003), "Transaction technology innovation And demandfor overnight deposits in Italy", Bank of Italy, Economic Research Department and University of Rome, Tor Vergata. Computers, 19, pp. 241–256. Cooper, R. B. W. (2000). Information technology development creativity: A case study of attempted radical change. MIS Quarterly, 24 (2), 245-274. Cooper, W. W., and Muench, M. L.( 2000). Virtual organization: Practice and the literature. Journal of Organizational Computing & Electronic Commerce 10 (3): 89-209. Crede, Andreas(1996); "Electronic Commerce and the Banking Industry: the Requirements and Opportunities for New Payment Systems Using the Internet", JCMC, Vol. 1, Issue 3. Daniela Rusu & Octavian Dospinesc(2004), The Adoption Electronic Banking Services in Developing Countries, Department of Business Information Systems . Bd Carol Inr, PP. 20-35. Druker, The Essential druker. Oxford, UK:Butterworh-Heinemann;(2002). Data Systems, 103, 6, pp. 423-433. . Dubrain ,a. (2004).10-minuteguide to leadership.new york:macmillam Spectrum / alpha book. Duff,A. (2001).Information society studies.London:Routledge. Edwin Cheng, T. C., D. Y.C. Lam, and A. C.L. Yeung. (2006). Adoption of internet banking: an empirical study in Hong Kong. Decision Support Systems 42 (3): 1558-1572. Evans, J. R. and King, V. E. (1999), "Business-to-Business Marketing and the World Wide Web: Planning, Managing, and Assessing Web Sites", Industrial Marketing Management, 28, 343-58. Frissen, P. (2006). The Virtual state: Postmodernism, information and public administration. In The Governance of Cyberspace, edited by Brian D. Loader. London: Routledge. 111-125. Fumiku, Hayashi. and E. Klee,( 2003), "Technology Adoption and Consumer Payments: Evidence from Survey Data", Payments System Research,Federal Reserve Bank of Kansas City, Review of Network Economics,Vol. 2, Issue 2, June 2003. Fumiku, Hayashi. R. Sullivan and E. Stuart Weiner, (2003), "A Guide to the ATM and Debit Card Industry", Payments System Research Department, Federal Reserve Bank of Kansas City. Furst, Karen, "Internet Banking Developments and Prospects", Economic and Gerrard, P., et al. (2006). Why consumers are not using Internet Banking: a qualitative Study. Journal of Services Marketing, 20 (3): 160-168 Gerrard, P. ; Cunningham, J. ; Devlin, J. 2011, "Why Consumers are not Using Internet Banking: A Qualitative Study", Journal of Services Marketing , Vol. 20 (2/3), pp. 160-168. Giannakoudi, S. (1999); "Internet Banking: The Digital Voyage of Banking and Money in Cyberspace", Information & communications Technology Law, Vol. 8, No. 3, p.p. 205-239. Grauer,M. (2002).Information technology. In International encyclopedia of business and management,edited by M.Warner.2nd ed.Australia:Thomson Learning.3014-3024. Grimshaw David J., and Kwok Standy,"The Business Benefits of The Virtual Organizations", In Igbaria Magid and Tan Margaret(Eds.),The virtual Workplace;Idea Group Publishing,(1998),PP.45-70 Guerrero, Mario Mart.nez, Egea, José Manuel Ortega, and Gonz.lez Mar.a Victoria Rom.n (2007); “Application of the latent class regression methodology to the analysis of Internet use for banking transactions in the European Union”, Gurau, C. (2002);" Online Banking in Transition Economies: the Implementation and Development of Online Banking Systems in Romania", International Journal of Bank Marketing, Vol. 20, No. 6,pp 285-296. Harchaoui, Tarek M. et al. (2002), “Information technology and economic growth in Canada and the U.S.”, Monthly Labour Review, Oct (2002), 125(10), pp. 3-12. Heeks, R. (2003). Success and failure rates of eGovernment in developing / transitional countries: Overview. [On line] (7 Jan. 2004). Heeks,R. (2000)b.Reprint.Better information age reform: Reducing the risk of information systems failure. In Reinventing Government in the Information Age,edited by Richard Heeks.London:Routledge.1999.75-109. Ho, Danny C. K., Au, K. F., and Newton, Edward (2003); "The Process and Consequences of Supply Chain Virtualization", Industrial Management & Ho, simon& Victor T.F.Ng, (1994), Customer Risk perceptions of Electronic payment system, International journal of Bank Marketing, Vol.12, No. 8, pp.26-38. Holden,K. and El-Bannany,M.(2004). Investment in Information Technology Systems and Other Determinants of Bank Profitability in the UK,Applied Financial Economics,vol 14,pp.361-365 Ibrahimi, Shahed (2002), The Obstacles of Electronic Banking in Iran, Information Systems.vol 15. Issue 3.pp 223-236. Institute for the Future. (2002) ten-year forecast. California: Institute for the Future. Jorgenson, Dale W, Ho, Mun S. & Stiroh Kevin J (2003). Lesson From The US Growth Resurgence. Journal of Policy Modeling pp453-470. Jorgenson, Dale W. & Kevin J. Stiroh(2000). "Raising The Speed Limit: U.S. Economic Growth in the Information age," Bookings Economic Activity, 1/PP. 125-211. Jorgenson, Dale W(2001). Information Technology & the U.S Economy.The American Economic Review, march( 2001), 91(1), pp1-32. Kajaluoto.h,Kaoivumaki.t,and Salo.j,(2003),”Individual in difference privat banking:empirical evidence from finlandhngs of the 3,th hawii international conference on system sciences(H1CSS),big island,Hawaii,p196. Kambil, A., and Short, J. E. (1994). Electronic integration and business network redesign: A roles-linkage perspective. Journal of Management Information Systems 10 (4): 59-83. kearsly,g.and lynch,w. (1994).educational technology:leadership perspectives. englewood cliffs,new jersey :educational technology publications,inc. Klee and Elizabeth, "Families’ Use of Payment Instruments During a Decade of Change in the U.S. Payment System", Working paper,Board of Governors of the Federal Reserve System, February16,(2006) Leavitt, H. J., and Whisler, T. L. (1958). Management in the 1980’s. Harvard Business Review 36 Liton, RE & Others, Projecting the economic impact of the Internet, American Economic Review, vol. 91, no 2, pp314-317,(2005). Lustsik, O.(2003);" E-banking in Estonia: Reasons and Benefits of the Rapid Growth", University of Tartu,Working Paper, No. 21. Margherita Pagani, Mobile and Wireless Systems Beyond 3G: Managing New Business Opportunities, IRM Press ,(2005) Marketing, Vol. 23, No.3, PP. 255-272. Minijoon, J., Shaohan, C. (2001). The key determinants of Internet Banking service quality: a content analysis. International journal of bank marketing, 19 (7):.276-29 Mu, Y.(2003); "E-Banking: Status, Trends, Challenges and Policy Implication", Nath, R., Schrick, P., and Parzinger, M.(2001);"Bankers Perspectives on Internet Banking", E-service Journal, pp21-36. Nexhmi Rexha (2004), The Impact of The Relational Plan on Adoption of Electronic Banking, Journal of Services Marketing, Pp 20-42. Oliner, Stephen D. & Sichel, Daniel E. (2003). Information Technology & Productivity: Where are We Now & Where are We Going?. Journal of Policy Modeling 25(2003), pp477-503. Overby, J. W. and Min, S. (2001), "International SupplyChain Management in an Internet Environment: a Network-Oriented Approach to Internationalization", International Marketing review, 18 (4), 392-419. P.Candace Dians, E-Commerce and M-Commerce Technologies, University of Richmond, USA, IRM Press, (2005). Parham, D., Roberts, P. and Sun, H. (2001), Information Technology and Australia’s Productivity Surge, Productivity Commission Staff Research Paper, AusInfo,Canberra. Pikkarainen, T., et al. (2004). Consumer acceptance of online banking: anextension of the technology acceptance model. Internet Research, 14(3): 224-235. Polasik, Michal, Piotr Wisniewski, Tomasz, 2009, "Empirical analysis of internet banking adoption in Poland", Poland, international journal of bank marketing, vol. 27, no. 1, pp. 35-52 Polatoglu, V.N., Ekin, S. (2001). An empirical investigation of the Turkish consumer acceptance of internet banking services. International journal of Bank Marketing, 19 (4): 156-165. Ravi, V., M. Carr, and N. V. Sagar. 2007. Profilng of internet banking users in India using intelligent techniques. Journal of Services Research 6 (2): 61-73 Scott Morton, M. S. (2008b) .Introduction to The corporate of the 1990s: Information technology and organizational transformation. New York: Oxford University Press. 3-23. Scott Morton,M.S.(1991a).Foreword to the corporate of the 1990s:Information technology and organizational transformation.New York:Oxford University Press. sector”, International Journal of Information Management,27,pp. 336–351. Sharma,A. ,and Jain,R.(2003).A dictionary of information technology.India:CB Shresta, R.(2000); "E-Banking in Nepal", HTTP//:www .ncm.edu.np/ bmag1e banking.html. Siam,A.Z.(2006).Role of the Electronic Banking Services on the profits of Jourdanian Banks, American Journal of Applied Sciences,3(9),pp.1999-2004 Sibley, E. H. (1977). The Impact of database technology on business systems, information processing. Proceedings of IFIP Congress 77, ed. Bruce Gilchrist, North-Holland, New York , 589-596.Spectrum / alpha book System for Group Decision Making". International Journal of Tannaa, G.B., Gupta, M., Rao, H.R, and Upadhyaya, S. (2005); “Information Tansey, D,T., Darnton,G. and Wateridge, J. (2003). "Business, Information, Technology and Society". Routledge, London and New York. First ed Thesis for MA, Faculty of Management & Accounting, Allameh Tabatabaei Travica, B., Cronin, B. (1995). "The Argo: A Strategice Information Turban, E. and Wetherbe ,J. (2004). " Information Technology for UNCTAD (2001);"E-Finannce and SME in Developing and Transition Economics", UNCTAD Expert Meteeing, Geneva, October. University; Tehran. PP. 25-48. (In Persian) Unktad (2001) Electronic Commerce and Development Report 2001 UNCATD publication.Usability in design for eStatements in eBanking services” Walker, R. , & L. Johnson, 2010, "Why Consumers Use and Do not Use Technology – Enabled Services, journal of service marketing, vol. 20, no. 2,pp. 125-135 Wang, Y., Lo, H., & Hui, Y. (2003). The Antecedents of Service Quality and Product Quality and their Influences on Bank Reputation: Evidence from Banking Industry in China. Managing Service Quality , 13, 72-83. Ward,J. ,and Peppard,J.(2002).Strategic planning for information systems.3rd ed.England:Wiley. Weir, Catherine, McKay, Iain, and Jack, Mervyn (2007); “Functionality and Wendy W.N. Wan, Chung-Leung Luk, Cheris W.C. Chow (2005), Customers'World Bank. Yiu, Chi Shing, Grant, Kevin, and Edgar, David (2007);” Factors affecting the Yousafzai, Shumaila Y., Pallister,John G., and Foxall, Gordon R. (2003); “A Zain, M., Lassin, N. M., and Mokhtar, E. (2003). Use of information technology and information systems for organizational agility in Malaysian firms. Singapore Management Review 25 (1): 69-83. درگاه های مجازی: ccs.mit.edu/21c/iokey.html http://www.grc.nasa.gov/WWW/Purchase/Sectio n_508_def.htm www.sciencecoalition.org/glossary/glossary_main.htm