صفحه محصول - پیشینه و مبانی نظری صنعت برق وظایف و ماموریت صنعت برق ایران و انتقال و فوق توزیع

قیمت 42٬000 تومان
پرداخت و دانلود

توضیحات

پیشینه و مبانی نظری صنعت برق وظایف و ماموریت صنعت برق ایران و انتقال و فوق توزیع (docx) 40 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 40 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

مبانی نظری وپیشینه تحقیق صنعت برق وظایف و ماموریت صنعت برق ایران و انتقال و فوق توزیع فصل دوم: مرور مطالعاتي......................................................................................9 2-1. مقدّمه...............................................................................................................................10 2-2. تاریخچه صنعت برق ایران ..............................................................................................11 2-3.وظایف و ماموریت صنعت برق ایران................................................................................12 2-4.صنعت برق ایران تا پایان سال 1392.................................................................................13 2-4-1.تولید نیروی برق .....................................................................................................13 2-4-2.تولید نیروگاه های کشور...........................................................................................15 2-4-3.سوخت مصرفی نیروگاه ها........................................................................................17 2-5.انتقال و فوق توزیع............................................................................................................17 2-5-1.انتقال انرژی الکتریکی..............................................................................................18 2-5-2.توزیع انرژی الکتریکی.............................................................................................19 2-5-3.شبکه توزیع نیروی برق...........................................................................................20 2-6.شرکتهای برق منطقه ای....................................................................................................23 2-6-1.ساختار سازمانی شرکتهای برق منطقه ای................................................................24 2-7.هدفمندی یارانه ها در ایران.............................................................................................24 2-8.کارایی و مفهوم آن..........................................................................................................26 2-9.تحلیل پوششی داده ها.....................................................................................................26 2-8-1.انواع الگوهای( DEA )........................................................................................28 2-10.تحلیل پوششی داده های شبکه ای.................................................................................29 2-10-1.انواع مدلهای ساختار شبکه ای.............................................................................29 2-11.پیشینه تحقیق................................................................................................................33 -1 مقدمه برق به عنوان صنعت زیر بنایی در فرآیند توسعه اقتصادی کشور و ایجاد زیر ساخت های توسعه نقشی ارزنده و اساسی دارد و بستر های لازم را برای پویایی و رشد کشور در زمینه های گوناگون اقتصادی ، صنعتی ، فرهنگی و اجتماعی را فراهم می سازد . برای داشتن صنعت برق هوشمندتر و پویا تر در فرآیند توسعه اقتصادی کشور و همچنین ایجاد زیر ساختهای توسعه ، ارزیابی و تجزیه کارایی صنعت برق در سه مرحله تولید ، انتقال و توزیع را با توجه به موقعیت جغرافیایی در هر منطقه تحت پوشش ضروری تلقی می شود . یکی از ابزارهای مناسب و کارآمد در زمینه ارزیابی کارایی نسبی ، تحلیل پوششی داده‌ها می‌باشد که به عنوان یک روش غیر پارامتری به منظور محاسبه کارایی واحدهای تصمیم گیرنده استفاده می‌شود. امروزه استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده‌ها با سرعت زیادی در حال گسترش بوده و در ارزیابی سازمانها و صنایع مختلف مانند صنعت بانکداری، پست، بیمارستانها، مراکز آموزشی، نیروگاهها، پالایشگاه‌ها و... استفاده می‌شود. استفاده از مدلهای تحلیل پوششی داده‌ها علاوه بر تعیین میزان کارایی نسبی، نقاط ضعف سازمان را در شاخصهای مختلف تعیین کرده و با ارائه میزان مطلوب آنها، خط مشی سازمان را به سوی ارتقای کارایی و بهره وری مشخص می‌کند [13] . 2-2 تاریخچه صنعت برق ایران در سال 1279 هجري شمسي يك موتور برق 12 اسبي 110 ولت از خارج از كشور خريداري و در “بالا خيابان مشهد” نصب شد تا براي روشنايي حرم مطهر حضرت‌ امام‌رضا(ع) مورد استفاده قرار گيرد. اما اولين مجوز تاسيس يك كارخانه برق در كشور به يك بازرگان ايراني به نام حاج‌حسين آقا امين‌الضرب داده شد . حاج امين‌الضرب اقدام به تاسيس اولين كارخانه برق عمومي در تهران كرد. تهران تا سال 1283 هـ.ش فاقد برق بود. از اين زمان به بعد چند خيابان عمده تهران داراي برق شدنددر اين هنگام شهرداري تهران مسووليت تهيه، نصب ،‌تعمير و نگهداري تأسيسات مربوط به روشنايي معابر را برعهده داشت و به اين منظور در شهرداري تهران واحدي به نام “اداره روشنايي” ايجاد شد. تا اينكه در سال 1315 با تصويب اساسنامه مؤسسه برق شهرداري تهران،‌اداره روشنايي شهرداري به مؤسسه برق تهران تبديل شد و به عنوان يك مؤسسه مستقل زيرنظر شهرداري به انجام وظايف خود پرداخت.در واقع تا سال 1341 براي مديريت برق كشور سازمان واحدي وجود نداشت و تصميمات كلان از طريق وزارت كشور و سازمان برنامه و بودجه به شهرداريها و مؤسسات خصوصي يا دولتي متولي برق در شهرستانها ابلاغ و اعمال مي‌شد. با افزايش تقاضا و خارج شدن توليد و مصرف برق از وضعيت محدود منطقه‌اي و بخصوص ايجاد نيروگاههاي آبي در برنامه سوم عمراني كشور كه از مهرماه 1341 به اجرا گذاشته شد، صنعت برق اهميت بيشتري يافت و ايجاد سازمان مستقلي براي توسعه اين صنعت لازم تشخيص داده شد. به اين منظور در دي‌ماه 1341 سازمان برق ايران تأسيس شد. توسعه سريع صنعت برق فكر ايجاد وزارتخانه‌اي براي تأمين آب و برق موردنياز كشور را ايجاد كرد و برهمين اساس در 22 اسفند 1342 وزارت آب و برق تأسيس شد. در تيرماه 1344 قانون توسعة مؤسسات برق غيردولتي به تصويب مجلسين شوراي ملي و سنا (مجلسين وقت)‌رسيد. همين طور براساس ماده 2 قانون سازمان برق ايران در سال 1346 به وزارت آب و برق اجازه داده شد تا كشور را از نظر تأمين برق،‌بدون الزام به پيروي از تقسيمات كشوري به مناطقي تقسيم و به تدريج نسبت به تأسيس شركتهاي برق منطقه‌اي اقدام كند [14] . در سال 1348 نيز شركت توانير با مسؤوليت توسعة‌تأسيسات توليد، انتقال و عمده فروشي برق تشكيل شد . در 28 بهمن 1353 با محول كردن برنامه‌ريزي جامع و هماهنگ‌كردن فعاليت انرژي در سطح كشور به وزارت آب و برق اين وزارت به وزارت‌ نيرو تغيير نام يافت و در همان سال و سال بعد تغييراتي در اساسنامه شركت توانير ايجاد شد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي و با شرايط جديدي كه در صنعت برق از نظر كيفي و كمي ايجاد شد مسأله تغييرات در ساختار صنعت برق اهميت ويژه‌اي يافت و سرانجام شركت توانير در مهرماه سال 1374 به سازمان مديريت توليد و انتقال نيروي برق ايران(توانير) تبديل و وظايف و مأموريتهاي معاونت امور برق وزارت نيرو به اين سازمان محول و پست مديرعامل اين سازمان به معاونت امور برق داده شد [14] . 2-3 وظایف و ماموریت صنعت برق ایران [15] سیاست‌گزاری، برنامه ریزی، اجرا و توسعه طرح‌های تولید، انتقال و توزیع انرژی برق در شهرها و روستاهای سراسر کشور بررسی و تدوین پیشنهادهای لازم در زمینه راهبردها، سیاست‌ها، برنامه‌ها، قوانین و آیین‌نامه‌های صنعت برق و تعرفه‌های بهای مصرف و اشتراک برق به طور سالیانه جهت ارایه به دولت و مجلس واجرای آنها برنامه‌ریزی جهت انجام طرح‌های تحقیقاتی و پژوهشی مرتبط با فعالیت شرکت و هماهنگی و برنامه ریزی آموزشی به منظور ارتقاء سطح علمی کارکنان صنعت برق کشور جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی و ایجاد زمینه‌های لازم برای مشارکت بخش خصوصی در اجرای طرح‌های تولید و انتقال برق در سراسر کشور. عضویت در کمیته و کنوانسیون‌های جهانی انرژی و کسب و تبادل اطلاعات لازم به منظور استاندارد کردن وارتقاء فعالیت‌های صنعت برق کشور هدفمند کردن میزان مصرف برق و یارانه‌ها برابر استانداردهای جهانی سیاست گزاری، نظارت و هماهنگی بین شرکت‌های زیرمجموعه به منظور اجرای به موقع طرح‌های برق در راستای پیشبرد اهداف کلان صنعت برق کشور 2-4 صنعت برق ایران تا پایان سال 1392 2-4-1 تولید تولید اولین ، اصلی ترین و مهم ترین بخش صنعت برق تولید نیرو می باشد ، از سوئی هزینه بر بودن زیاد واحدهای تولیدی و از سوی دیگر نقشی که این واحدها در تامین برق به عهده دارند ایجاب می کند که همواره احداث نیروگاه های جدید و سرویس و نگهداری از واحدهای قدیمی با دقت و وسواس کافی و برنامه ریزی هر چه صحیح تر و روز آمدتر صورت گیرد . کمبود ظرفیت تولیدی نیروگاه های کشور ، اثرات نامطلوب خاموشی برق را در پی دارد که گاه ضربات جبران ناپذیری به پیکره اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی کشور وارد می کند .نیروگاه های برق ، انرژی حاصل از سوخت های فسیلی ، آب پشت سد ها ، آب و بخار اعماق زمین ، خورشید ، حرکت باد و . . . . را به انرژی الکتریکی تبدیل می کنند . با توجه به محدودیت منابع انرژی فسیلی در جهان ، همواره افزایش میزان استفاده از منابع تجدید پذیر مد نظر متخصصان و صاحبنظران صنعت برق می باشد . از طرفی مشکلات حاصل از آلاینده های زیست محیطی ، اهمیت کاهش استفاده از سوخت های فسیلی را دو چندان می کند . در این راه ، سعی می شود از آخرین دست آوردهای علمی و فناوری در صنعت برق استفاده شود [16]. با توجه به موارد اشاره شده ، خط مشی های زیر مورد توجه دست اندرکاران و مدیران صنعت برق کشور می باشد : در راستای اهداف بخش برق در دولت افزایش ظرفیت تولید برق کشور توسط نیروگاه های انرژی نو و تجدید پذیر مانند برقابی ، بادی ، خورشیدی ، امواج و . . . تا سظح 1% کل ظرفیت نیروگاهی کشور مد نظر است . استفاده از نیروگاه های چرخه ترکیبی که فناوری پیشرفته و راندمان بیشتر و آلایندگی کمتری دارند ، در دستور کار قرار دارد . جهت افزایش قابلیت اطمینان ، انعطاف پذیری و استفاده از ذخیره تولید شبکه در ساعات کم باری ، احداث نیروگاه های تلمبه ذخیره ای در برنامه کاری قرار دارد .در کوتاه مدت از سیستم های الکترونیک قدرت بر اساس سیلیکون برای کنترل و پایش برق ، استفاده می شود . یکپارچه سازی تولیدات غیر متمرکز و ذخیره سازی محلی در قلب معماری جدید شبکه که برای بازار رقابتی آینده مناسب باشد ، مد نظر است . افزایش تولید همزمان برق و حرارت با (CHP) با هدف افزایش بهره وری سوخت و همچنین توسعه تولید پراکنده ( DG ) تا سطح 3000 مگاوات با هدف تامین مصرف محلی و کاهش تلفات شبکه توزیع مد نظر می باشد [16] . خاطر نشان می سازد که طبق اهداف بخش برق دولت در نظر است بازده نیروگاه های حرارتی سالانه حداقل 1% افزایش یابد بطوری که بازده این نیروگاه ها در پایان برنامه پنجم به 41% برسد . بطور کلی توسعه صنعت برق با توجه به مسایل حفاظتی محیط زیست همسو با کشورهای در حال توسعه از اهداف کوتاه مدت صنعت برق کشور است . طبق بررسی های کارشناسی تا 25 سال آینده نیاز جهانی انرژی حدود 60 درصد افزایش می یابد ومنابع انرژی های فسیلی تا پایان قرن 21 میلادی به اتمام می رسد . از این رو با رویکرد به جدیدترین فن آوری ها باید ایده ، طرح ، برنامه و اجرای کار به گونه ای انجام شود که همواره انرژی برق بصورت مطمئن و پایدار و هماهنگ با محیط زیست تولید شود . در این راستا برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت در بخش های تولید ، نظارت و هماهنگی با کلیه واحد های مرتبط صنعت برق و وزارت نفت ( در زمینه سوخت نیروگاه ها ) جهت تامین برق مطمئن و اقتصادی بر عهده معاونت برنامه ریزی و توسعه شرکت توانیر نهاده شده است . همچنین اجرای طرح های بهینه سازی نیروگاه های موجود به ویژه افزایش توان تولیدی نیروگاه های قدیمی و ممیزی انرژی و فعالیت های کاهش هزینه تولید ، افزایش ایمنی پرسنل و تجهیزات و حفظ و نگهداری محیط زیست ، با توجه به حجم عظیم سوخت مصرفی این قبیل نیروگاه ها ، از اهداف معاونت هماهنگی تولید شرکت توانیر است . برای تعامل مثبت و دو سویه با سازمان حفاظت محیط زیست ، تفاهم نامه ای بین سازمان مزبور و وزارت نیرو مبادله شده است [16] . 2-4-2.تولید نیروگاه های کشور نیروگاه بخاری در سال 1392 مجموع ظرفیت نامی نیروگاه های بخاری 15830 مگاوات بوده است و 5/22% درصد از کل نیروگاه های کشور را تشکیل می دهند و میانگین قدرت عملی و تولید ناویژه این نیروگاه ها در سال 1392 به ترتیب 15315 مگاوات و 89664 میلیون کیلووات ساعت بوده است . ضریب بهره برداری از این نیروگاه ها 1/64 درصد و متوسط راندمان 1/37 درصد و مقدار سوخت مصرفی 7713 میلیون متر مکعب گاز طبیعی ، 286 میلیون لیتر گازوئیل و 15263 میلیون لیتر نفت کوره بوده است [16] . نیروگاه های گازی در سال 1392 مجموع ظرفیت نامی نیروگاه های گازی 24715 مگاوات بوده است لازم به توضیح است که در سال های اخیر به این نوع نیروگاه ها به لحاظ قیمت نازل تر ، افزایش راندمان (با تبدیل آنها به چرخه ترکیبی) و امکان ساخت داخل برای بیشتر تجهیزات اصلی و جانبی توجه خاصی مبذول شده است . ظرفیت نیروگاه های گازی 2/35 درصد ظرفیت کل نیروگاه های کشور را تشکیل می دهند . در سال 1392 میانگین قدرت عملی و تولید ناویژه این نیروگاه ها به ترتیب 20048 مگاوات و 66039 میلیون کیلووات ساعت بوده است . ضریب بهره برداری 2/43 درصد ، متوسط راندمان 4/29 درصد و سوخت مصرفی 15053 میلیون متر مکعب گاز طبیعی و 6176 میلیون لیتر گازوئیل بوده است [16] . نیروگاه چرخه ی ترکیبی در سال 1392 ظرفیت نامی در نیروگاه های چرخه ترکیبی به 17850 مگاوات رسید که نسبت به سال قبل 4/13 درصد افزایش داشته است . در صنعت برق این نیروگاه ها به لحاظ راندمان بالا وآلایندگی کمتر زیست محیطی مورد توجه می باشند . سهم این نیروگاه ها از مجموع ظرفیت نیروگاه های کشور معادل 4/25 درصد می باشد . در سال 1392 میانگین قدرت عملی 14814 مگاوات ، تولید ناویژه 87135 میلیون کیلووات ساعت ، ضریب بهره برداری 9/70 درصد ، متوسط راندمان 6/45 درصد و میزان سوخت مصرفی 13882 میلیون متر مکعب گاز طبیعی و 5703 میلیون لیتر گازوئیل بوده است [16] . نیروگاه های دیزلی در سال 1392 نیروگاه های دیزلی با قدرت نامی 439 مگاوات نیز در چرخه تولید انرژی الکتریکی کشور مشارکت داشته اند که سهم آن از جمع قدرت نصب شده کشور معادل 6/0 درصد بوده است . تولید ناویژه این نیروگاه ها در سال 1392 به میزان 71 میلیون کیلووات ساعت و مصرف سوخت آن ها 20 میلیون لیتر گازوئیل بوده است [16] . نیروگاه های برقابی در سال 1392 ظرفیت نیروگاه های برقابی به 10265 مگاوات بالغ گردید که نسبت به سال قبل 3/5 درصد رشد داشته است . این نیروگاه ها 6/14 درصد از مجموع ظرفیت نیروگاه های کشور را به خود اختصاص داده اند . نظر به اینکه استحصال برق از طریق احداث سدها ، کنترل سیلاب ها، تامین آب کشاورزی و شرب ، عدم مصرف سوخت ، عدم آلودگی زیست محیطی ، سهولت بهره برداری ، مصرف داخلی ناچیز ، توقف و راه اندازی سریع ، کنترل فرکانس شبکه ، هزینه تعمیر و نگهداری ناچیز و امکان ساخت تجهیزات نیروگاهی در داخل کشور را به همراه دارد ، از این رو وزارت نیرو توجه خاص به توسعه این قبیل نیروگاه ها دارد . با 3/16 درصد رشد نسبت به سال قبل ، تولید ناویژه این نیروگاه ها در سال 1392 به 14470 میلیون کیلووات ساعت رسید و ضریب بهره برداری آن ها حدود 1/16 درصد بوده است [16] . نیروگاه های اتمی و تجدید پذیر انرژی های پاک و تجدیدپذیر به دلیل ویژگی های خاص آن ها سخت مورد توجه قرار گرفته است. پروژه های مربوطه دارای پیشرفت خوبی بوده است . ظرفیت پروژه های اتمی و تجدیدپذیر در سال 1392 به میزان 1181 مگاوات ، تولید برق آن در سال مزبور ، 4813 میلیون کیلووات ساعت بوده است [16]. تولید ناویژه انرژی برق تولید ناویژه انرژی برق کشور در سال 1392 جمعا 262192 میلیون کیلووات ساعت بوده است که نسبت به سال قبل 1/3 درصد رشد داشته است . از این میزان تولید 4/ 49 درصد توسط نیروگاه های تحت مدیریت وزارت نیرو و 6 / 50 درصد به وسیله نیروگاه های غیر وزارتنیرو حاصل شده است . ترکیب تولید نیروگاه های کشور عبارت است از 6/92 درصد به وسیله نیروگاه های حرارتی ، 5/5 درصد از طریق نیروگاه های برقابی و 9/1 درصد توسط نیروگاه های اتمی و تجدید پذیر ، با عنایت به سیاست برون سپاری و خصوصی سازی در صنعت برق شاهد افزایش سهم ظرفیت و تولید نیروگاه های بخش خصوصی در سال های اخیر می باشیم که این سیاست در سال 1392 ادامه یافته است و در آینده نیز این افزایش چشمگیر خواهد بود [16] . 2-4-3 سوخت مصرفی نیروگاه ها سوخت اصلی که در بیشتر نیروگاه های کشور مصرف می شود ، گاز طبیعی می باشد و سوخت جایگزین آن برای نیروگاه های بخاری ، نفت کوره وبرای نیروگاه های گازی و چرخه ترکیبی، گازوئیل می باشد . نیروگاه های بخاری ایرانشهر و زرند و همچنین نیروگاه های گازی کهنوج ، کنارک ، چابهار ، زاهدان ،شاهرود، شیرکوه و گناوه به علت متصل نبودن به شبکه گاز کشور ، فقط سوخت مایع مصرف کرده اند. جمع مصرف سوخت در سال 1392 مقدار 36648 میلیون متر مکعب گاز و 27449 میلیون لیتر سوخت مایع بوده است . مصرف سوخت گاز به دلایل مختلف نسبت به سوخت مایع برتری دارد ، از جمله می توان به کاهش اثرات سوء زیست محیطی ، سهولت بهره برداری و هزینه های کمتر و نگهداری اشاره کرد . بنابراین اقدامات گسترده ای برای ایجاد امکانات گاز رسانی به نیروگاه ها صورت گرفته است [16] . سوخت مصرفی نیروگاه های کشور در سال 1392 به شرح زیر است میلیون [11] : گاز 36648 میلیون مترمکعب ( معادل 6/ 56 درصد از کل سوخت ) گازوئیل 12186 میلیون لیتر ( معادل 5/ 18 ) درصد از کل سوخت ) نفت کوره 14263 میلیون لیتر ( معادل 9/ 24 ) درصد از کل سوخت ) کل انرژی برق تولید شده کشور در سال 1392 بالغ بر 262 میلیارد کیلووات ساعت بود که حدود 255 میلیارد کیلو وات ساعت آن توسط نیروگاه های وزارت نیرو و بخش خصوصی و مابقی توسط صنایع بزرگ تولید گردید . افزایش کل تولید نسبت به سال قبل 1/3 درصد بوده است . تولید سرانه برق کشور به 3388 کیلو وات ساعت با 9/1 درصد رشد نسبت به سال 1391 رسیده است. راندمان حرارتی نیروگاه های حرارتی کشور از 2/37 درصد در سال 1391 به 0/37 درصد درسال 1392 رسید [11] . 2-5 انتقال و فوق توزیع محل احداث نیروگاه های بزرگ برق کشور با توجه به عوامل مختلف فنی ، اقتصادی و اجتماعی تعیین می گردد از جمله این عوامل وجود منابع سوخت ، آب و فاصله با مناطق مسکونی ( به لحاظ جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی ) و . . . .می باشد . از آنجا که غالبا تجمع این عوامل در مجاورت مراکز مصرف برق امکان پذیر نیست لذا خطوط انتقال به عنوان رساننده نیرو از مراکز تولید به مراکز مصرف عمل می کند . بعلاوه احداث پست های انتقال و فوق توزیع به منظور افزایش یا کاهش ولتاژ به گونه ای که با مراکز تولید و مصرف سازگاری ایجاد نمایند ، نیز ضروری است و علل احداث و توسعه خطوط انتقال و فوق توزیع وپست های مربوط به طور خلاصه به شرح زیر است : پاسخگویی به نیاز مصرف رو به افزایش مشترکین ، مستلزم افزایش قدرت تولید نیروگاه ها و ظرفیت خطوط و پست های انتقال و فوق توزیع می باشد . افزایش پایداری و قابلیت اطمینان سیستم رساندن نیروی برق به نقاط مختلف کشور بر حسب نیاز مصرف کنندگان با داشتن تلفات انرژی ایجاد ارتباط با کشور های مجاور و مبادله انرژی با آن ها استفاده از اختلاف افق بین نقاط دوردست کشور در جهت استفاده بهینه از تاسیسات برق احتراز از پراکندگی نیروگاه های کوچک محلی که هزینه های سنگینی را به اقتصاد کشور تحمیل می نماید و بهره برداری از آنها دشواری های زیادی دارد . در حال حاضر سطوح متداول ولتاژ انتقال و فوق توزیع در سیستم بهم پیوسته برق کشور از 400 و 230 کیلو ولت برای خطوط انتقال و پست های مربوطه و 132 ، 66 ، 63 کیلوولت برای خطوط و پست های فوق توزیع ضمنا شبکه بهم پیوسته برق علاوه بر آنکه در سطوح کشور پهناور ایران جاری است با کشور های همجوار ترکیه ، ارمنستان ، پاکستان ، افغانستان ، آذربایجان ، ترکمنستان ، عراق و منطقه نخجوان مبادله انرژی مینماید [11] . 2-5-1 انتقال انرژی الکتریکی انتقال و تحویل انرژی الکتریکی تولید شده در نیروگاه های برق به شبکه های توزیع برق توسط پست ها و خطوط انتقال و فوق توزیع برق صورت می گیرد . خطوط و پست های انتقال و فوق توزیع برق علاوه بر پاسخگویی به مشترکین برق سراسری ، در افزایش پایداری شبکه و مبادله انرژی الکتریکی با کشورهای همسایه ، نقش بسزایی دارند . انتقال انرژی الکتریکی شامل کلیه مباحث پس از تولید برق در نیروگاه و قبل از تحویل آن به خطوط فشار متوسط و فشار ضعیف می شود . موارد مهم که در سال های اخیر مطرح گردیده چنین است : به دلیل وسعت و موقعیت جغرافیایی کشور در منطقه ، شبکه برق ایران عملا می تواند مرکزیت و راهبردی شبکه برق کشور های همسایه را به عهده بگیرد ، زیرا صنعت برق ایران تجربه بسیار زیادی در برقراری ارتباط با شبکه های برق کشور های همجوار و مبادلات انرژی الکتریکی ، از جمله جمهوری آذربایجان ، ارمنستان ، ترکیه ، ترکمنستان ، افغانستان ، پاکستان و عراق را دارد . هم اکنون هفت کشور فوق به ایران متصل هستند و این مشابه حالتی است که در گذشته برای اروپا به وجود آمده بود . تاکنون ولتاژ خطوط انتقال نیروی برق کشور در سطوح 400 و 230 کیلو ولت است ، اما اخیرا پروژه های خط و پست با ولتاژ 765 کیلو ولت از جنوب کشور به مرکز به تصویب رسیده ومراحل مطالعاتی خود را سپری می کند . تا پایان سال 1392 ، از مجموع 17985 نفر کل کارکنان شرکت های برق منطقه ای 2/58 درصد در معاونت های انتقال و بهره برداری ( 9589 نفر ) و طرح و توسعه ( 881 نفر ) ، مشغول کارند [11] . طول خطوط انتقال و فوق توزیع به ترتیب به 50215 و 69304 کیلومتر مدار رسید . ظرفیت پست های انتقال و فوق توزیع به ترتیب به 125908 و 91108 مگاوات آمپر رسید . طول خطوط و ظرفیت ترانسفورماتورهای شبکه توزیع فشار متوسط و ضعیف به ترتیب 714 هزار کیلومتر و 100368 مگاوات آمپر رسید که به ترتیب رشد 8/2 و 1/5 درصدی نسبت به سال پیش را نشان می دهد . طول خطوط شبکه فیبر نوری 16095 کیلومتر در حال بهره برداری ، 1757 کیلومتر آماده بهره برداری 1773 کیلومتر نیز در دست اقدام می باشد . تبادل انرژی الکتریکی در طی سال 1392 برابر 11586 میلیون کیلووات ساعت صادرات و 3707 میلیون کیلووات ساعت واردات بوده است . تلفات انرژی برق از 16/15 درصد در سال 1391 به 78/14 درصد در سال 1392 بالغ گردید . 2-5-2 توزیع انرژی الکتریکی بخش توزیع نیروی برق رابط بین صنعت برق و مشترکان است و نقشی چند سویه بر عهده دارد : نخست خدمت رسانی به مشترکان و تامین رضایت ایشان و فروش انرژی برق به عنوان یک کالای اقتصادی ، دوم ایفای نقش فنی برای نگهداری ، راهبردی و توسعه شبکه های توزیع و سوم حفظ ارتباط و هماهنگی با بخش های بالادست صنعت برق به طوری که موجبات ادامه فرایند تولید و عرضه برق حاصل گردد و راه توسعه این صنعت هموار شود . بخش توزیع نیروی برق که مرحله نهایی از زنجیره برق مشتریان می باشد همواره با رشد مداوم و تغییر مستمر و سریع رفتار مصرف کنندگان از نظر کمی و کیفی مواجه بوده است [11] . 2-5-3 شبکه توزیع نیروی برق انرژی الکتریکی در سطوح فشار متوسط و فشار ضعیف توزیع می گردد که وضعیت هر یک تا پایان سال 1392 به شرح زیر می باشد : شبکه فشار متوسط به طور معمول شبکه فشار متوسط دارای ولتاژ 20 کیلو ولت میباشد و در بعضی نقاط کشور از شبکه های 33 و 11 کیلو ولت هم برای توزیع برق استفاده می شود . خطوط فشار متوسط ، انرژی الکتریکی را از پست های فوق توزیع انتقال می دهند و همچنین شبکه های فشار متوسط برق مورد نیاز مشترکین سنگین و پر مصرف نظیر کارخانه ها ، مراکز کشاورزی ، خدماتی و . . . را به طور مستقیم تامین می نمایند . تلاش دست اندر کاران شبکه های توزیع بر آن است که برای کاهش تلفات و خاموشی ها و تامین برق مطمئن و با کیفیت و جلب رضایت مندی مشترکان برق ، از روش های نوین علمی و عملی بهره گیری کنند ، به طوری که در سال 1392 شبکه های فشار متوسط توسعه پیدا کرد و به موازات آن اقدامات لازم برای بهینه سازی آن ها به عمل آمد.طول شبکه های فشار متوسط کشور با رشد 0/2 درصد نسبت به سال قبل به 8/388 هزار کیلومتر رسید است [16] . خطوط فشار ضعیف برق مصرف کنندگان عادی بوسیله خطوط فشار ضعیف تامین می شود . این خطوط آخرین قسمت از زنجیره گسترده و پیوسته برق رسانی کشور است که برق را به مصرف کنندگان نهایی می رساند . خطوط فشار ضعیف کشور دارای ولتاژ 380 ولت سه فاز و 220 ولت تک فاز و فرکانس 50 هرتز می باشد . این شبکه بیشتر دارای خطوط هوایی است . به جز در بعضی از مناطق شهرهای بزرگ که دارای مشکلاتی از قبیل خطوط ، تراکم بافت شهری و سایر محدودیت ها هستند که از شبکه زمینی استفاده شده است . در سال 1392 طول خطوط فشار ضعیف با رشد 6/3 درصد نسبت به سال قبل به 325 هزار کیلومتر رسیده است [16] . پست های توزیع تبدیل ولتاژ فشار متوسط به فشار ضعیف جهت استفاده مصرف کنندگان بخش های خانگی و مشترکان کم مصرف به وسیله پست های توزیع انجام می شود . پست های توزیع در شبکه به دو صورت زمینی ( نصب در محوطه سر پوشیده ) و هوایی ( نصب در هوای آزاد و بر بالای پایه ها ) می باشد . پست های زمینی به محدوده داخل شهرها و در جاهای که مشترکین با مصارف سنگین وجود دارند اختصاص دارد و ویژگی آنها ظرفیت بالاتر نسبت به پست های هوایی و قابلیت مانور روی شبکه از طریق تجهیزات نصب شده در کنار آنها می باشد . با افزایش تعداد و متوسط مصرف مشترکین ، تعداد پست های توزیع اعم از پست های زمینی و هوایی نیز افزایش یافته است به نحوی که در پایان سال 1392 تعداد و ظرفیت ترانسفورماتورهای زمینی به ترتیب به 32914 دستگاه و 24459 مگاولت آمپر رسید . همچنین متوسط ظرفیت هر یک از پست های زمینی 743 کیلو ولت آمپر بود . در ضمن تعداد و ظرفیت ترانسفورماتورهای هوایی نصب شده نیز به ترتیب 535121 دستگاه و 75910 مگاولت آمپر بالغ گردید که متوسط ظرفیت هر پست هوایی بالغ بر 142 کیلوولت آمپر می باشد . رشد تعداد و ظرفیت ترانسفورماتورهای توزیع نسبت به سال قبل به ترتیب 2/5 و 1/5 درصد بوده است . نکته ای که درطراحی شبکه های توزیع به عنوان یک شاخص توسعه ای به آن توجه می گردد ، ظرفیت نصب شده ترانسفورماتورها به ازای هر مشترک است که این شاخص در پایان سال 1392 حدود 3/3 کیلو ولت آمپر بود [16] . تراز تولید و مصرف انرژی الکتریکی در سال 1392 مصرف انرژی الکتریکی بالغ بر 203088 میلیون کیلووات ساعت بوده که نسبت به سال 1391 افزایش 6/4 درصد را نشان می دهد . مصارف انرژی الکتریکی در بخش های مختلف در بیشتر کشور های جهان ، مصرف کنندگان انرژی الکتریکی به بخش های خانگی ، عمومی ، سایر مصارف ، صنعتی ، کشاورزی و روشنایی معابر تقسیم بندی می شوند . در پایان سال 1392 تعداد مشترکین و مصرف انرژی الکتریکی به ترتیب 30287 هزار مشترک و 203088 میلیون کیلووات ساعت بوده است که نسبت به سال قبل به ترتیب 3/5 و 6/4 درصد رشد داشته اند [16] . بخش خانگی مصارف انرژی الکتریکی در این بخش عمدتا جهت روشنایی و به کار اندازی لوازم الکتریکی خانگی و دستگاه های خنک کننده می باشد . در سال 1392 سهم مصرف انرژی این بخش 7/31 درصد بوده است . تعداد مشترکین و مصرف انرژی خانگی به ترتیب 24671 هزار مشترک و 64379 میلیون کیلو وات ساعت بوده است که نسبت به سال قبل به ترتیب از رشدی معادل 1/5 و 9/4 درصد برخوردار بوده است . متوسط مصرف انرژی هر مشترک خانگی در این سال 2610 کیلو وات ساعت بوده که نسبت به سال 1391 معادل 2/0 درصد افزایش داشته است . بخش عمومی شامل مصرف کنندگان : ادارات دولتی ، مجلس ، قوه قضاییه ، مصارف اشتراکی واحدهای مسکونی و غیر مسکونی ، ارتش ، آرامگاه ها ، گورستان ها ، مراکز فرهنگی ، مراکز آموزشی ، حسینیه ها ، مساجد ، مراکز ورزشی ، گرمابه ها ، سرد خانه ها ، پمپاژ و تصفیه خانه های آب شرب شهری و روستایی ، شبکه های فاضلاب ، نانوایی هاو . . . می باشد . در سال 1392 تعداد مشترکین در این بخش با رشدی معادل 6/8 درصد به سال قبل به رقم 1283 هزار مشترک و مصرف انرژی الکتریکی با 1/ 0 درصد افزایش به رقم 17831 میلیون کیلو وات ساعت رسید . در این سال متوسط برق مصرفی هر مشترک عمومی 13898 کیلووات ساعت بوده که نسبت به سال قبل معادل 8/7 درصد کاهش داشته است .سهم مصرف انرژی الکتریکی این بخش حدود 8/ 8 درصد از کل مصرف بوده است [16] . بخش کشاورزی تعداد مشترکین بخش کشاورزی با رشدی معادل 4/7 درصد نسبت به سال قبل به رقم 330 هزار مشترک و مصرف انرژی الکتریکی با رشدی معادل 6/4 درصد به 33103 میلیون کیلو وات ساعت رسید . در سال 1392 متوسط مصرف هر مشترک در بخش کشاورزی 100312 کیلو وات ساعت بوده که نسبت به سال قبل حدود 7/2 درصد کاهش داشته است . سهم انرژی این بخش معادل 3/ 16 درصد از کل مصرف بوده است [16] . بخش صنعتی تعداد مشترکین بخش صنعتی نسبت به سال قبل با افزایش معادل 7/4 درصد به 194 هزار مشترک و مصرف انرژی نیز با رشدی معادل 3/5 درصد به 70634 میلیون کیلووات ساعت بالغ گردید . متوسط مصرف هر مشترک صنعتی 364093 کیلووات ساعت بوده که حدود 37/ 0 درصد افزایش را نشان می دهد. سهم مصرف این بخش 8/ 34 درصد بیشترین سهم را نسبت به سایر بخش ها داشته است [16] . بخش سایر مصارف در سال 1392 تعداد مشترکان این بخش با رشدی معادل 5/5 درصد نسبت به سال قبل به رقم 3810 هزار مشترک و مصرف انرژی الکتریکی نیز با افزایشی معادل 2/ 6 درصد به رقم 13377 میلیون کیلووات ساعت بالغ گردید . متوسط مصرف هر مشترک این بخش 3511 کیلووات ساعت بوده که 6/ 0 درصد نسبت به سال 1391 کاهش داشته است . سهم مصرف این بخش نیز حدود 6/6 درصد از کل مصرف بوده است [16] . روشنایی معابر در سال 1392 مصرف برق روشنایی معابر به رقم 3765 میلیون کیلووات ساعت رسید که نسبت به سال قبل 6/3 درصد کاهش یافته است [16] . در پایان سال 1392 ، 100 درصد جمعیت شهری و 6/ 99 درصد خانوار روستایی از نعمت برق برخوردار شده اند. تعداد روستاهای برقدار شده در پایان سال 1392 به 55191 روستا رسید . تعداد مشترکین برق کشور با رشد 3/5 درصد نسبت به سال قبل به 30287 هزار مشترک رسید . مصرف برق مشترکین با رشد 6/ 4 درصد نسبت به سال 1391 مجموعا 203 میلیارد کیلووات ساعت بوده است . 2-6 شركتهاي برق منطقهاي شرکت هاي برق منطقهاي در حاليکه از شركتهاي زيرمجموعه و تابعه شرکت مادر تخصصي توانير هستند در محدوده جغرافيايي تحت مديريت خود نقش کارفرمايي دارند و وظيفه مديريت و هماهنگي واحدهاي زيرمجموعه و تامين توليد، انتقال و فروش برق (در سطح واحد) را برعهده دارند. نگهداري و بهرهبرداري از خطوط و پستهاي 400 و 230 کيلوولت و خطوط و پستهاي فوق توزيع 132، 66 و 63 کيلوولت و همچنين توسعه خطوط و پست هاي انتقال و فوق توزيع منطقه زيرنظر معاونت برنامهريزي و توسعه شبكه توانير و با استفاده از خدمات مشاوران و پيمانکاران مناسب از مسئوليتهاي اين شركتها ميباشد. مالکيت تاسيسات توليد، انتقال در منطقه نيز به شرکتهاي برق منطقهاي تعلق دارد. اين شركتها بصورت شرکتهاي سهامي اداره مي شوند و 100 درصد سهام آنها به صورت دولتي و در اختيار شرکت توانير ميباشد. طبق اساسنامه جديد شرکتهاي برق منطقه اي، نمايندگي سهام در مجامع عمومي شرکت برعهده اعضاي هيات مديره شرکت مادر تخصصي توانير و رياست آن بر عهده معاونت امور برق و انرژي ميباشد [16]. 2-6-1ساختار سازماني شركتهاي برق منطقه اي از آنجائيكه شركتهاي برق منطقهاي داراي اهداف، ماموريتها، وظایف و نوع فعاليتهاي همسنخ و مشابه ميباشند و تفاوت آنها غالبا به حجم فعاليت و گستردگي جغرافيايي برميگردد، لذا ساختار سازماني كلي اين شركتها از الگوي ساختاري واحدي پيروي مينمايد. اين ساختار واحد با درنظر گرفتن سياستهاي ساختار سازماني وزارت نيرو در كميته تشكيلات شركتهاي برق منطقهاي متشكل از مديركل و معاون در امور سازماندهي دفتر توسعه مديريت و بهرهوري شركت توانير و معاونين منابع انساني كليه شركتهاي برق منطقه-اي طراحي و به تصويب هيات مديره شركت توانير رسيده است. تفاوت در حجم فعاليت و گستردگي جغرافيايي شركتها نيز در سازمان تفصيلي و سقف پستهاي سازماني مصوب هر شركت در نظر گرفته شده است [12] . 2-7 هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران یکی از مهمترین بخش‌ها و نمایان‌ترین بخش طرح تحول اقتصادی است که به تغییر فرایند دادن یارانه‌ها می‌انجامد. در این فرایند با حذف تدریجی یارانه‌ها از مواد سوختی، مواد خوراکی، آب، برق و سایر اقلام در ایران نوع دادن تغییر می‌کند که بخشی از این یارانه‌های حذف شده ۶۰ درصد در سال ۱۳۹۰ به صورت نقدی به مردم پرداخت می‌شود و سایر درآمد این کار صرف کارهای عمرانی و فرهنگی می‌شود. این کار در اواخر دهه ۱۳۸۰ به اجرا گذاشته شد و بخش عمده آن در دهه ۱۳۹۰ انجام شد. از هدفمندسازی یارانه‌ها به عنوان بزرگترین طرح تاریخ اقتصادی ایران نام برده می‌شود. در تاریخ ۲۷ آذر ۱۳۸۹، محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت ایران با حضور در تلویزیون دولتی ایران، آغاز اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها را رسماً اعلام کرد. او گفت که از صبح روز ۲۸ آذر، حامل‌های انرژی، آب و نان در سراسر ایران با بهای جدید ارائه خواهند شد [17] . جدول قیمت‌ها در جدول 2-1 تغییر قیمت‌های حامل‌های انرژی پیش از آغاز هدفمندی یارانه‌ها و در ابتدای مرحله اول و دوم هدفمندی به تومان آمده‌است. قیمت‌های برق، گاز طبیعی و آب به صورت پلکانی محاسبه می‌شود. مثلا قیمت برق در مرحله اول هدفمندی از ۳۰ تومان برای هر کیلو وات ساعت برای مصرف کمتر از یکصد کیلووات ساعت در ماه تا ۲۱۰ تومان برای مصرف بیشتر از ۶۰۰ کیلووات و در مرحله دوم بین ۴۰٫۲ تا ۴۱۰ تومان متغیر بوده‌است. در این جدول میانگین قیمت پرداختی توسط مشترکان خانگی کشور آمده است.با وجود افزایش قابل توجه قیمت‌های حامل انرژی در این چند سال هنوز یارانه قابل توجهی برای حامل‌های انرژی پرداخت می‌شود. به گفته مقامات وزارت نیرو در سال ۱۳۹۲ قیمت تمام‌شده هر کیلووات ساعت برق حدود ۱۳۰ تومان بوده که فقط ۴۳ تومان آن را مشترکان می‌پردازند [17] . جدول 2- 1 : تغییر قیمت‌های حامل‌های انرژی نام حامل انرژیواحدپیش از آغاز هدفمندیآغاز مرحله اولبنزینلیتر۱۰۰۴۰۰ سهمیه‌ای۷۰۰ آزادبنزین سوپرلیتر۱۵۰۵۰۰ سهمیه‌ای ۸۰۰ آزادگازوئیللیتر۱۶٫۵۱۵۰ سهمیه‌ای ۳۵۰ آزاد(نفت سفید (مصرف خانگیلیتر۱۶٫۵۱۰۰نفت کورهلیتر۹٫۵۲۰۰سی‌ان‌جیمترمکعب۴۰۳۰۰گاز مایع کپسولی (خانگی )کیلوگرم۵٫۷۱۸۰گاز مایع بالک(مصرف حمل‌ونقل )کیلوگرم۴۰۵۴۰گاز طبیعی خانگیمترمکعب۱۳٫۲میانگین قیمت مصرف زمستانی:۷۰میانگین قیمت مصرف تابستانی:۱۲۰برق خانگیکیلووات ساعت۱۲٫۹۴۵ تا ۷۵آب خانگیمترمکعب۱۲۷۲۶۲سوخت هواپیما (ایرلاین‌های ایرانی)لیتر۱۰۰۴۰۰ 2-8 کارایی و مفهوم آن کارایی1 مفهومی بسیار مهم ولی پیچیده (از بعد عملیاتی برای ارزیابی آن با لحاظ همه عوامل موثر بر آن) می باشد که بیشتر از طرف سه حوزه مهندسان ، مدیران و اقتصاد دانان مورد بررسی قرار گرفته است . این اصطلاح ابتدا در حوزه مهندسی و ترمودینامیک مطرح شد ، اما بعد ها وارد سایر حوزه ها گردید . برای مهندس کارآیی ممکن است نسبت ستاده به نهاده یا نسبت ستاده به ظرفیت اسمی باشد . در حالی که مدیر مالی نسبت هزینه استاندارد به هزینه واقعی را جهت محاسبه کارایی به کار می برد . این در حالی است که وقتی اقتصاددان به کارآیی بنگاه اشاره می کند ، عموما منظور خود را با تشکیل دو نسبت بیان می کند : در اولین نسبت ، بنگاه در حصول حداکثر ستاده ممکن با یک مجموعه نهاده معین (حداقل نهاده با ستاده معین) بیان شده است که ، وی این نسبت را بهره وری یا کارایی فنی می نامند . برای این منظور معمول است که تنها ستاده ها و نهاده هایی را در این کسر وارد کنیم که خاصیت فیزیکی داشته باشند . اما برای بحث در مورد نسبت دوم باید به این حقیقت توجه کرد که حل مشکلات فنی تولید برای بنگاه کافی نیست ، بلکه بنگاه باید به طرز مناسبی عملکرد خود را با قیمت های بازار تطبیق دهد . در این حالت نیز تعریف کارایی مشابه حالت قبل است با این تفاوت که این بار مقدار ارزشی نهاده ها و ستاده ها با توجه به قیمت بازاری آنها برای محاسبه کارایی مورد استفاده قرار می گیرد [18] . 2-9 تحلیل پوششی داده ها تحليل پوششي داده ها 2 ، يك روش برنامه ريزي رياضي، براي ارزيابي كارآيي واحدهاي تصميم گيرنده اي (DMU) 3 است كه چندين ورودي و چندين خروجي دارند. اندازه گيري كارآيي به دليل اهميت آن در ارزيابي عملكرد يك شركت يا سازمان همواره مورد توجه محققين قرار داشته است. در سال 1957 ، فارل با استفاده از روشي همانند اندازه گيري كارآيي در مباحث مهندسي، به اندازه گيري كارآيي براي واحد توليدي اقدام كرد. موردي كه فارل براي اندازه گيري كارآيي مد نظر قرار داد، شامل يك ورودي و يك خروجي بود. چارنز ، كوپر و رودز ديدگاه فارل را توسعه دادند و الگويي را ارائه كردند كه توانايي اندازه گيري كارآيي با چندين ورودي و خروجي را داشت. اين الگو، تحت عنوان تحليل پوششي داده ها، نام گرفت و اول بار، در رساله دكتراي ادوارد رودز و به راهنمايي كوپر تحت عنوان ارزيابي پيشرفت تحصيلي دانش آموزان مدارس ملي آمريكا در سال 1976، در دانشگاه كارنگي مورد استفاده قرار گرفت [19] . -12954011087101- Efficiency 2-Data Envelopment Analysis (DEA)3-Decision Making Units (DMU) 001- Efficiency 2-Data Envelopment Analysis (DEA)3-Decision Making Units (DMU) از آن جا كه اين الگو توسط چارنز، كوپر و رودز ارائه گرديد، به الگوي (CCR) كه از حروف اول نام سه فرد ياد شده تشكيل شده است، معروف گرديد، و در سال 1978، در مقاله اي با عنوان اندازه گيري كارآيي واحدهاي تصميم گيرنده، ارائه شد [20] . استفاده از الگوي تحليل پوششي داده ها، براي ارزيابي نسبي واحدها ، نيازمند تعيين دو مشخصه اساسي، ماهيت الگو و بازده به مقياس الگو مي باشد كه در زير به تشريح هر يك پرداخته مي شود: الف . ماهیت ( دیدگاه ) ورودی ، در صورتي كه در فرآيند ارزيابي، با ثابت نگه داشتن سطح خروج يها، سعي در حداقل سازي ورودي ها داشته باشيم، ماهيت الگوي مورد استفاده ورودي است. ب . ماهیت ( دیدگاه ) خروجی ، در صورتي كه در فرآيند ارزيابي با ثابت نگه داشتن سطح ورود يها، سعي در افزايش سطح خروجي داشته باشيم، ماهيت الگو مورد استفاده خروجي است. در الگوي (DEA) ، با ديدگاه ورودي، به دنبال به دست آوردن ناكارآيي فني به عنوان نسبتي مي باشيم كه بايستي در ورودي ها كاهش داده شود تا خروجي، بدون تغيير بماند و واحد در مرز كارآيي قرار گيرد. در ديدگاه خروجي، به دنبال نسبتي هستيم كه بايد خروجي ها افزايش يابند، بدون آن كه تغيير در ورود يها به وجود آيد تا واحد مورد نظر به مرز كارآيي برسد [19] . در الگوی (CCR) 1 ، مقادیر بدست آمده براي كارآيي در دو ديدگاه مساوي هستند؛ ولي در مدل (BCC) 2 ، این مقادير متفاوت هستند. علت انتخاب ديدگاه براي يك الگو (DEA) ، در ارزيابي نسبي عملكرد واحد ها اين است كه در بعضي موارد، مديريت واحد هيچ كنترلي بر ميزان خروجي ندارد و مقدار آن از قبل مشخص و ثابت است. مانند نيروگاه برق در اين موارد ميزان ورودي ها، به عنوان متغير تصميم مي باشد؛ بنابراين، ديدگاه ورودي مورد استفاده قرار مي گيرد. و بر عكس در بعضي از موارد ميزان ورودي ثابت و مشخص است و ميزان توليد ( خروجي ) متغير تصميم است در چنين شرايطي، ديدگاه خروجي مناسب مي باشد. در نهايت انتخاب ماهيت ( دیدگاه ) ورودي و خروجي، بر اساس ميزان كنترل مدير، بر هر يك از ورودي ها و خروجي ها تعيين مي گردد [19] . بازده به مقياس الگوي مورد استفاده: بازده به مقياس بيانگر پيوند بين تغييرات ورودي ها و خروجي هاي يك سيستم مي باشد. يكي از توانايي هاي روش تحليل پوششي داده ها، كاربرد الگوهاي مختلف، متناظر با بازده به مقياس هاي متفاوت و هم چنين اندازه گيري بازده به مقياس واحدها است. بازده به مقياس ثابت: بازده به مقياس ثابت، يعني هر مضربي از ورودي ها همان مضرب از خروجي ها را توليد مي كند. الگوي (CCR) ، بازده به مقياس واحدها را ثابت فرض مي كند؛ بنابراين واحدهاي كوچك و بزرگ، با هم مقايسه مي شوند[19]. -571511182351- Charnes, Cooper, Rhodes (CCR)2- Banker ,Charnes,Cooper (BCC)001- Charnes, Cooper, Rhodes (CCR)2- Banker ,Charnes,Cooper (BCC) بازده به مقياس متغير: بازده به مقياس متغير يعني هر مضربي از ورودي ها، مي تواند همان مضرب از خروجي ها يا كمتر از آن و يا بيشتر از آن را، در خروجي ها توليد كند. الگوي (BCC) ، بازده به مقياس را، متغير فرض مي كند [19] . 2-8-1 انواع الگو هاي ( DEA ) الگوهای (DEA) ، به طور كلي عبارتند از: الگوي ؛ (CCR) الگوی ( BCC) و الگوی جمعی . الگوی (CCR ( همان گونه که در قسمت های قبل عنوان شد نام اين الگو از حروف اول، نام سه محقق به وجود آورندة آن يعني چارنز، كوپر و رودز گرفته شده است و به عنوان پايه اي، براي شكل گيري ساير الگوها در DEA مطرح مي باشد. اين الگو، داراي بازده ثابت به مقياس است و سعي دارد، با انتخاب وزن هاي بهينه، براي متغيرهاي ورودي و خروجي واحد تحت بررسي، كسر كارآيي اين واحد ( واحد صفر ) را، به گونه اي بيشتر كند كه كارآيي ساير واحدها، از حد بالاي يك، تجاوز نكند [19] . معادله (1) برای مدل CCR تحلیل پوششی داده ها می باشد [21] . 3676650372745(معادله 1)00(معادله 1) EkCCR=max . r=1surYrk s.t i=1mviXik=1 r=1suiYij- i=1mviXij ≤0 . j=1….n ur , vi ≥ ε , r=1, ….s , i=1, ….,m اگر Xiji=1,…,m و Yrjr=1,…,s ، i امین ورودی و r امین خروجی DMUj باشند به طوریکه j=1,….,n در این صورت مدل DEA برای محاسبه کارایی نسبیK ، DMU با فرض بازده به مقیاس ثابت ، ( که همان مدل CCR است ) می باشد . در این مدل EkCCR کارایی K ، DMU را نشان می دهد ، ur و vr به ترتیب وزن هایی برای r امین خروجی و i امین ورودی هستند ، که با حل مدل برنامه ریزی خطی فوق تعیین می شوند . و ε عدد ارشمیدسی کوچک است که برای جلوگیری از تخصیص وزن های صفر به فاکتورهای خروجی و ورودی نامطلوب وارد می شود [21] . 2-10 تحلیل پوششی داده هاي شبکه اي براي سیستم هایی که از چندین مرحله مرتبط با یکدیگر تشکیل شده اند مدل معادله (1) عملکرد مراحل جداگانه را نادیده می گیرد در نتیجه کارایی EkCCR به درستی عملکرد مجموعه مراحل سازنده را نشان نمیدهد. مطمئنا مدل معادله (1) می تواند براي محاسبه کارایی هر مرحله به طور مستقل به کار رود اما ارتباط بین کارایی کل سیستم و کارایی مراحل آن را نشان نمی دهد. سیستم هایی که در آنها بیش از یک مرحله مرتبط با یکدیگر وجود دارد شبکه نامیده میشوند . براي محاسبه کارایی یک سیستم شبکه، به یک مدل DEA شبکهاي نیاز داریم. بر خلاف مدل DEA مرسوم، مدل DEA شبکه اي شکل استانداردي ندارد بلکه شکل آن بستگی به ساختار شبکه مورد نظر دارد. براي سیستم هایی که از دو مرحله مرتبط به صورت سري تشکیل شدهاند، کائو و هوانگ یک مدل DEA را براي محاسبه بطور همزمان کارایی سیستم و مراحل سازنده آن توسعه دادند یکی از نتایج جالب این است که کارایی سیستم در واقع محصول کارایی آن دو مرحله است. مدل آنها میتواند به مواردي با بیش از دو مرحله نیز گسترش پیدا کند. ناکاراترین مرحله در سیستم میتواند به این طریق شناسایی شود [21] . 2-10-1 انواع مدلهاي ساختار شبکه اي ساختار سري: در یک واحد تصمیم گیري چند بخشی وقتی فعالیت بخشها در امتداد یکدیگر قرار می گیرد، سیستم ساختار سري دارد . در این حالت ورودي کل سیستم به بخش اول وارد می شود و خروجی نهایی سیستم از آخرین بخش خارج می شود. براي ارزیابی عملکرد هر بخش از سیستم هاي دو بخشی به راحتی می توان مدل هاي تحلیل پوششی داده هاي معمول را به کار برد تا بطور مستقل کارایی هر بخش اندازه گیري شود. اما در حالتی که واحد تصمیم گیري داراي چندین بخش است به کار گیري مدلهاي رابطه اي پیشنهاد می شود. تفاوت عمده بین مدلهاي مستقل و مدلهاي رابطه اي در اختصاص دادن ضرائب وزنی به داده هاي یکسان است. زیرا اهمیت به کار گیري داده ها در مکانهاي مختلف متفاوت است. نکته جالب در مدل رابطه اي این است که کارایی کل سیستم توسط اندازه کارایی بخشهاي آن بدست می آید. ضمنا براي سیستمهاي سري که از تعداد بخشهاي بیشتري تشکیل می شوند با توسعه مدل می توان ارزیابی کارایی را به راحتی انجام داد [21] . -310515-356235003286125-161925Zjt,f00Zjt,f1771650-161925Zjk,t00Zjk,t5295900-161925Yrj00Yrj-238125-161925Xij00Xij415290023876000208597523812500529590023812500-12382523812500319087523812500121920023812500451485099695q00q244792599695p00p438150996951001 415290021018500208597521082000529590021082000319087521082000121920021082000-12382521082000 1162050212725شکل 2-1: مدل شبکه چند مرحله ای با ساختار سری00شکل 2-1: مدل شبکه چند مرحله ای با ساختار سری Xij و Yrj به ترتیب ورودی ها و خروجی ها مستقیم واحد j ام را نشان می دهند . Zjk,t بردار محصولات واسطه ای از بخش K به بخش t است و Zjt,f بردار محصولات واسطه ای از بخش t به بخش f است . تعداد محصولات واسطه برای هر بخش می تواند متفاوت از بخشهای دیگر باشد. 2638425389255(معادله 2)00(معادله 2)معادله (2) برای ساختار سری مدل شبکه چند مرحله ای می باشد [21] . Ek=max . r=1surYrk s.t i=1mviXik=1 r=1suiYij- i=1mviXij ≤0 . j=1….n r∈0(1)urYrj(1) + f∈M(1)wfZfj(1)-i∈I(1)viXij(1) ≤0 . j=1….n r∈0purYrjp + f∈MpwfZfjp-i∈IpviXijp + f∈Ip-1wfZfjp-1 ≤0 . p=2,….q-1 , j=1 .…n r∈0(q)urYrj(q) -i∈I(q)viXij(q)+f∈I(q-1)wfZfj(q-1) ≤0 . j=1….n ur , vi , wf ≥ ε , r=1, ….s , i=1 , ….m , f=1, ….g Zpjt ، d ام امین خروجی واسطه ای از بخش t-1 به بخش t برای واحد j ام است . نکته قابل توجه این است که مجموع محدودیت های بخش ها از یک سیستم ، مساوی با محدودیت سیستمی است ، بنابراین محدودیت سیستم زائد است و می تواند حذف شود . به طور کلی تعداد محدودیت ها در این مدل مساوی است با nh . ساختار موازي: در یک واحد تصمیم گیري چند بخشی هر گاه فعالیت بخشها به صورت موازي در کنار یکدیگر قرار گیرند، سیستم ساختار موازي دارد. 3114675142875Yr100Yr11847850142875Xi100Xi11466850349250025241252921001001 4124325403860Yr00Yr3114675403860Yrp00Yrp1847850403860Xip00Xip666750325120Xi00Xi37433257683500182880076835001828800768350030480007683500 4019550344170 r=1, ….,s00 r=1, ….,s209550344170 i=1, ….,m00 i=1, ….,m14668502940050077152529400500374332529273500304800029273500252412583185p00p 3114675131445Yrq00Yrq1847850131445Xiq00Xiq2524125280670q00q 3048000393700018288003937000 1076325271780شکل 2-2: مدل شبکه چند مرحله ای با ساختار موازی00شکل 2-2: مدل شبکه چند مرحله ای با ساختار موازی در این ساختار، ورودي کل بین تمامی بخشها تقسیم می شود و خروجی کل از خروجی تمام بخشها حاصل می شود. Xij i=1, ….,m ورودی کلی واحد تصمیم گیریj ام j=1,…,n است Xijt مقدار ورودی اختصاص یافته به بخش t ام در واحد تصمیم گیری j ام است . Yrj خروجی کلی واحد jام می باشد . و Yrjt مقدار خروجی تولید شده توسط بخش t ام واحد j ام است [21] . معادله (3) برای ساختار موازی مدل شبکه چند مرحله ای می باشد [21] . 3133725330835(معادله3)00(معادله3) Ek = max . r=1surYrk s.ti=1mviXij=1 r=1suiYij- i=1mviXij≤0 . r=1suiYrjp- i=1mviXijp≤0 , p=1,…,q , j=1,….,n ur , vi ≥ ε , r=1, ….s , i=1 , ….m . با اضافه کردن skt و sk قیود را استاندارد می کنیم . کمکی سیستم ، sk ، مساوی مجموع کمکی همه بخش های سیستم ، skt ، است . به عبارت دیگر t=1hskt = sk . زیرا محدودیت های سیستم زائد هستند و از مجموع محدودیت بخش ها به دست می آیند . کمکی سیستم ، sk ، متمم کارایی سیستم ، Ek است . 2-11 پیشینه تحقیق پژوهش های بسیاری در مورد شبکه تحلیل پوششی داده ها انجام شده است . وانگ و همکارانش [22] با استفاده از مدل دو مرحله ای DEA 16 بانک چین را برای دوره 2011- 2003 مورد ارزیابی قرار دادند به منظور یافتن تاثیر اصلاحات بانکی بر ناکارامدی سیستم بانکی . آوکیران [23] ، 16بانک خارجی را در برابر 32 بانک داخلی کشور چین را با شبکه پوششی داده ها پویا بعد از اصلاحات عمده بررسی کردند . کائو و همکارانش [24] از برنامه نویسی چند هدفه برای حل شبکه تحلیل پوششی داده ها استفاده کرده است . لین و همکارش [25] بانک های داخلی تایوان را با روش شبکه تحلیل پوششی داده ها را به منظور شناسایی منابع اصلی ناکارآمدی بررسی کردند. وانک [26] بهره وری بنادر برزیل را با شبکه دو مرحله ای تحلیل پوششی داده ها اندازه گیری کردند . کوک و همکارانش [ 27] اندازه گیری عملکرد را با شبکه دو مرحله ای تحلیل پوششی داده ها بررسی کردند . فاکویاما و همکارش [28] روش شبکه تحلیل پوششی داده ها را برای شناسایی وضعیت بهره وری هر DMU پیشنهاد کردند . چن و همکارش [29] نقص های اندازه گیری بهره وری را با شبکه تحلیل پوششی داده بررسی کردند . یانگ و همکارانش [30] کارایی فنی بخش فولاد چین را با مدل DEA شبکه در طول سالهای 2010- 2006 اندازه گیری کردند و نتایج نشان داد بهره وری فولاد غرب چین روند کاهشی و فولاد شرق چین روند افزایشی داشته است . چن و همکارش [31] یک مدل شبکه تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی عملکرد زنجیره تامین معرفی کردند . لوزانو [32] مدل شبکه تحلیل پوششی داده ها براساس اسلک (SBM) برای فرآیندهای شبکه های عمومی پیشنهاد داد . لوزانو و همکارانش [33] یک روش جهت فاصله برای مقابله با مشکلات شبکه DEA پیشنهاد دادند واز این روش برای داده های سال 2008 فرودگاه اسپانیا استفاده کردند کوک و همکارانش [34] به منظور گسترش ساختار شبکه تحلیل پوششی داده ها ورودی هایی که در هرمرحله اضافه می شوند و خروجی هایی که در بعضی از مراحل از سیستم جدا می شوند را بررسی کرده اند . دا و همکارانش [35] به بررسی تجزیه بهره وری با ساختار شبکه موازی DEA برای هر واحد پرداختند . یو و همکارش [36] یک مدل دو مرحله ای DEA با ورودی های اضافی در مرحله دوم و بخشی از محصولات میانی به عنوان خروجی نهایی پیشنهاد می کند و برای اولین بار از وضعیت غیر تعاونی به منظور تعیین مرزهای بالایی و پایینی کارایی زیر واحدهای تصمیم گیری در مراحل مختلف استفاده می کند . کاظمی و همکارش [37] یک مدل واحد کلی و یکپارچه برای ارزیابی بهره وری تولید با استفاده از شبکه تحلیل پوششی داده ها معرفی کرده اند . تاوانا و همکارش [38] یک چارچوب واحد و یکپارچه برای حل مشکلات شبکه DEA با استفاده از مدل NEBM ترکیبی از شعاعی و غیر شعاعی اقدامات بهره وری پیشنهاد میکنند . یانگ و همکارش [39] مدل سری دو مرحله ای و مدل چند منظوره فازی را به منظور ارزیابی شعب بانک های تایوان به کار بردند . نتایج نشان داد ناکارامدی مدیریتی با خصوصی سازی شعب بانکهای دولتی جبران می شود . دیسپوتیس و همکارش [40] روش جدیدی را برای تخمین نمره کارایی مراحل سیستم به منظور کارایی کل پیشنهاد می کنند . وانک و همکارش [41] کارایی بانکهای برزیل را با شبکه دو مرحله ای تحلیل پوششی داده ها اندازه گیری کردند . لیانگ و همکاران [42] شبکه دو مرحله ای تحلیل پوششی داده ها ، که در آن تمام خروجی های مرحله اول تنها ورودی های مرحله دوم می باشد را توسعه داده اند . ژائو و همکاران [43] مدلی را برای اندازه گیری عملکرد شبکه حمل و نقل شهری با شبکه تحلیل پوششی داده ها ارئه دادند . تن و همکارش [44] مدل شبکه DEA پویا با ساختار شبکه ای براساس رویکرد اندازه گیری اسلک را ارائه دادند. و از آن برای داده های برق ایالات متحده استفاده کردند . پژوهشهای انجام شده در صنعت برق ایران آماده ورضایی [45] کارایی زیست محیطی شرکتهای برق منطقه ای ایران را با مدل ستانده های مطلوب و نامطلوب تفکیک ناپذیر تحلیل پوششی داده ها انجام دادند . نتایج نشان داد میزان انتشار دی اکسید کربن به عنوان ستانده ی نامطلوب اثر معناداری بر امتیاز کارایی شرکتهای برق دارد . کاظمی و عزیزی [46] کارایی نیروگاه های تولید برق را با مدل داده های غیر قابل کنترل بررسی کردند . علیرضایی و رجبی [47] بهره وری شرکت های برق منطقه ای ایران را با در نظر گرفتن شرایط تحریم بررسی کردند . نتایج نشان داد روش استفاده شده در پژوهش ابزار مناسبی برای تحلیل شرایط موجود شرکتهای برق منطقه ای می باشد. خسروی و شاهرودی [48] کارایی شرکتهای برق منطقه ای ایران را در دو مرحله طرح و توسعه و بهره وری با استفاده از شبکه تحلیل پوششی داده ها اندازه گیری کردند نتایج نشان داد شرکتهای برق منطقه ای اصفهان ، زنجان و کرمان در هر دو مرحله کارایی واحد دارند . حسین زاده و رضوی [49] عملکرد نیروی انسانی شرکتهای برق منطقه ای ایران را با روش DEA فازی اندازه گیری کردند . نتایج نشان داد بالا بودن تحصیلات نیروی انسانی شرکتهای برق منطقه ای تاثیر مهمی بر افزایش بهره وری این شرکتها دارد . عمرانی و همکاران [50] مدلی برای ارزیابی کارایی شرکتهای مدیریت تولید ، شرکتهای برق منطقه ای و شرکتهای توزیع برق ارائه دادند. نتایج نشان داد وضعیت کارایی شرکتهای برق ایران مطلوب می باشد . عباسی و ابراهیم [51] شرکتهای توزیع برق ایران را در سال 1384 تحلیل و ارزیابی کردند . نتایج نشان داد شرکتهای توزیع برق استان اردبیل ، غرب تهران ، شمال تهران و مرکز تهران به عنوان کاراترین شرکتها و شرکتهای توزیع برق استانهای خوزستان ، هرمزگان ، بوشهر و کهکیلویه و بویر احمد کمترین سطح کارایی را داشته اند . قادری و همکاران ]52[ با استفاده از روش DEA و (COLS)26 شرکت توزیع برق ایران را مورد ارزیابی قرار دادند .نتایج نشان داد شرکتهای مورد مطالعه عملکرد مناسبی داشته اند. پژوهش های انجام شده صنعت برق ، خارج از ایران سلن ]53 [ ، با روش DEA کارایی نسبی 21 شرکت توزیع برق ترکیه را در طول دوره 2009- 2002 را تجزیه و تحلیل کردند نتایج نشان داد بهترین استراتژی برای بهبود بهره وری در بازار ترکیه خصوصی سازی تمام شرکت های توزیع دولتی است. یاداو و همکارانش ]54 [، ارزیابی عملکرد نسبی بخش توزیع برق دولت هند برای دوره 2005-2008 را با روش DEA انجام دادند ونتایج نشان داد تدوین و فرموله کردن سیاست های مؤثر در مقررات ، تعیین و تجزیه کارایی اقدامات مناسب جهت بهبود رقابت در تاسیسات برق می باشد . کائو ]21[، بررسی اندازه گیری کارایی و تجزیه از سیستم های چند مرحله ای ونتیجه بدست آمد تجزیه کارایی تصمیم گیرندگان را قادر به شناسایی مراحلی که باعث عدم کارایی سیستم می شوند و به طور موثر در بهبود عملکرد سیستم نقش دارند . پارادی و همکارانش ]55[، با استفاده از ارزیابی دو مرحله ای تحلیل پوششی داده ها ، بهره وری در مقیاس شعب و تأثیر موقعیت جغرافیایی و اندازه بازار 816 شعبه فعال یک بانک بزرگ کانادا در سراسر کشور اندازه گیری شد و نتایج نشان داد که سه بعد مهم ارزیابی عملکرد شعب : تولید ، سودآوری ، و واسطه گری است. روش ارزیابی عملکرد ، مدیران را قادر می سازد تا به وضوح نقاط قوت و ضعف در سازمان خود را تشخیص دهند. ابراهیم نژاد و همکارانش ]56 [، یک مدل DEA سه مرحله ای با ارتباط دو مرحله مستقل موازی به مرحله نهایی سوم ارائه دادند و نتایج بدست امده را با مطالعه موردی در صنعت بانکداری تحلیل کردند. کائو و همکارش ]57 [، از یک مدل رابطه ای شبکه DEA برای اندازه گیری کارایی22 بانک تجاری تایوان در دوره 2009-2011 استفاده کردند .تجزیه و تحلیل مدل پیشنهادی افزایش بازده دوره را در سه سال نشان می دهد که اجرای برنامه های اصلاحی در بانک های تایوان عامل این بهبود می باشند . دامپوس و همکارش ]58 [از تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی و بهینه سازی بهره وری اطلاعات حسابداری دولت محلی یونان استفاده کردند و نتایجی به منظور کاهش بودجه پیاده سازی، از مجموعه داده ها ی شهرداری یونان در دوره 2002-2009 استخراج شد . چن و همکارانش ]59[، با استفاده از تجزیه و تحلیل شبکه پوششی داده ها کارایی کارخانه سوزاندن زباله در تایوان برای داده های نمونه از سال 2006 را به منظور افزایش کارایی و کاهش آلودگی ارزیابی کردند. نتایج نشان می دهد که بهبود کارایی فعالیت بازیافت از فعالیت های تولید برق به منظور افزایش عملکرد کلی در کوره های زباله سوز تایوا ن با اهمیت تر است . لائو ]60[، امکان استفاده از تحلیل پوششی داده ها (DEA) برای اندازه گیری کارایی شبکه توزیع برق استرالیا به عنوان یک روش جایگزین برای بهینه سازی مسیرهای تحویل و برنامه از طریق برنامه ریزی خطی بررسی کردند حاصل این پژوهش در تجزیه و تحلیل شبکه خرده فروشی با استفاده از DEA به عنوان یک ابزار تحلیلی کارامد ، انعطاف پذیر و همخوانی نتیجه با استفاده از روش های بهینه سازی سنتی می باشد. آتاناساپولوس و همکارانش ]61 [از تحلیل پوششی داده ها برای اهداف ایستگاه های برق استفاده کردند و نتایج نشان داد که تجزیه و تحلیل پوششی داده ها مدیران را برای توسعه سیاستگذاری ، قادر به شناسایی پاسخ از واحدهای تولیدی مانند نیروگاه به اولویت های مختلف از خدمات مورد تقاضا ، هزینه ها و آلودگی می کند. پیرز و همکارش]62[ کارایی و تغییرات بهره وری پس از اصلاحات را برای 14 شرکت توزیع برق پرو برای دوره 1996-2006 اندازه گیری کردند ، تجزیه و تحلیل نشان داد که بهبود در کارایی و بهره وری توزیع برق در پرو رخ داده است. راموس و همکارانش ]63[ تغییرات بهره وری در بخش توزیع برق برزیل را با استفاده از تحلیل پوششی داده ها (DEA) از 18 شرکت در دوره 1998- 2005 انجام دادند و نتایج تحقیق نشان داد تغییرات فنی رشد متوسط 2.1 درصد در سال، در حالی که کارایی فنی عملکرد سالانه رشد منفی داشته است . آبوت ]64[ بهره وری و کارایی صنعت برق را که در طول 30 سال گذشته در استرالیا رخ داده بود را ارزیابی کردند و نتایج نشان داد که عملکرد صنعت برق استرلیا بهبود یافته است. وانگ و همکارانش ]65[ یک مدل تجزیه و تحلیل کارایی تجربی DEA را برای تحلیل کارایی و عملکرد از صنعت آب و برق و اثرات قیمت بر عملکرد آن ها ارائه دادند . نتایج حاصل از مطالعه را برای صنعت برق هنگ کنگ استفاده کردند . یاداو و همکارانش ]66 [با استفاده از روش غیر پارامتری تجزیه و تحلیل مرزی کارایی به ارزیابی عملکرد نسبی 29 بخش توزیع برق دولت هند پرداختند که نتایج نشان داد ناکارآمدی بسیاری از تاسیسات به دلیل عدم کارایی مقیاس در عدم کارایی فنی می باشد . یاداو و همکارش ]67[ با استفاده از تحلیل پوششی داده ها ورودی گرا عملکرد 29 بخش توزیع برق دولت هند را ارزیابی کردند و بخش های کارامد و ناکارامد این حوزه را برای بهبود در آینده تعیین نمودند. تن و همکارش ]68[ با استفاده از یک فرمول جدید تجزیه بهره وری هزینه ،به مقایسه شرکت های تولید نیروی برق ژاپن و ایالات متحده پرداختند که نتایج نشان داد تفاوت های نا چیزی در راندمان فنی وجود دارد . ژینوس و هکارانش ]69[ به تجزیه کامل عامل تغییرات بهره وری به همراه مشتقات جزئی با استفاده از مجموعه داده های تولید برق بخار ایالات متحده پرداختند ونتایج نشان داد علت نا کارامدی قدیمی بودن تکنولوژی زیر بنایی می باشد . پومبو و همکارش ]70[ کارایی و بهره وری 12شرکت توزیع آب و برق کلمبیا را قبل و بعد از سال 1994بررسی کردند . نتایج نمرات کارایی DEA اثر مثبت سیاست اصلاحات را نشان می دهد . لینز و هکارانش ]71[ به منظور یکپارچه سازی چشم انداز شرکت های توزیع برق برزیل از ابزار تجزیه و تحلیل DEA دو مرحله ای برای اندازه گیری کارایی استفاده کردند . لی و همکارانش ]72 [کارایی اقتصادی 24 شرکت عرضه نیروی برق در چین را با تحلیل پوششی داده ها اندازه گیری کردند و نتایج نشان داد که شرکت های برق قدرت هبی، چینگهای، نینگزا، پکن و شانگهای در بالاترین سطح کارایی واحد در طول دوره (2003-2010) هستند . منابع و ماخذ فهرست منابع فارسی : 1- محمدی یزدی ، حمید .، (1389)، اندازه گیری و تجزیه و تحلیل رشد بهره وری کل عوامل تولید در صنعت برق ایران(1387-1373) ،پایان نامه کارشناسی ارشد ،دانشگاه اصفهان، اصفهان ،1 ، 1389 2- فلاحی محمد .، ارزیابی کارایی شرکت های توزیع برق در ایران ، مجله تحقیقات اقتصادی ، 1384 ، 71 ، 279-320 3- باغبان ، عادله.، ارزیابی و رتبه بندی پیمانکاران و ارتقاء پیمانکاران ناکارا با رویکرد تحلیل پوششی داده های خاکستری – مورد مطالعه پیمانکاران گروه مپنا ، پایان نامه کارشناسی ارشد ،دانشگاه علامه طباطبائی ، تهران ،1، 1390 4- سالنامه آمار تفصیلی صنعت برق ایران ویژه مدیران 1385 ، شرکت مادر تخصصی توانیر ، 1386 5- سالنامه آمار تفصیلی صنعت برق ایران ویژه مدیران 1386 ، شرکت مادر تخصصی توانیر ، 1387 6- سالنامه آمار تفصیلی صنعت برق ایران ویژه مدیران 1387 ، شرکت مادر تخصصی توانیر ، 1388 7- سالنامه آمار تفصیلی صنعت برق ایران ویژه مدیران 1388 ، شرکت مادر تخصصی توانیر ، 1389 8- سالنامه آمار تفصیلی صنعت برق ایران ویژه مدیران 1389 ، شرکت مادر تخصصی توانیر ، 1390 9- سالنامه آمار تفصیلی صنعت برق ایران ویژه مدیران 1390 ، شرکت مادر تخصصی توانیر ، 1391 10- سالنامه آمار تفصیلی صنعت برق ایران ویژه مدیران 1391 ، شرکت مادر تخصصی توانیر ، 1392 11- سالنامه آمار تفصیلی صنعت برق ایران ویژه مدیران 1392 ، شرکت مادر تخصصی توانیر ، 1393 12- سالنامه صنعت برق ایران 1391 ، شرکت مادر تخصصی توانیر ، 1392 13- سایت اینترنتی ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد ، مقاله تحلیل پوششی داده ها ، ‏۳۱ ژانویه ۲۰۱۴ www.fa.wikipedia.org/wiki/ 14- سایت اینترنتی شرکت توانیر ، درباره توانیر ، 15 نوامبر 2014 http://www.tavanir.org.ir/page_preview.php?page_id=p11 15- سایت اینترنتی وزارت نیرو ، درباره وزارت نیرو ، 15 نوامبر 2014 http://www.moe.gov.ir/ 16- سالنامه صنعت برق ایران 1392 ، شرکت مادر تخصصی توانیر ، 1393 17- سایت اینترنتی ویکی پدیا ، دانشنامه آزاد ، هدفمندسازی یارانه ها در ایران ، 17 نوامبر 2014 www.fa.wikipedia.org/wiki/ 18- پورکاظمی محمد حسین ، حیدری کیومرث، استفاده از تحلیل پوششی داده ها (DEA) در ارزیابی کارایی نیروگاههای حرارتی تولید برق کشور ، مدرس ، 1381 ، 6 (1)، 54- 35 19- خواجوی شکراله، سلیمی فرد علیرضا ، ربیعه مسعود .،کاربرد تحلیل پوششی داده ها (DEA) در تعیین پرتفویی از کارآترین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ، 1384 ،22(2) ،15-1 45- آماده حمید ،رضایی علی .، اندازه گیری کارایی زیست محیطی با استفاده از مدل کارایی سراسری ستانده ی مطلوب و نامطلوب تفکیک ناپذیر سراسری در بخش تولید انرژی الکتریکی شرکتهای برق منطقه ای،فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی ،1390 ،30، 154- 125 46- کاظمی متین رضا ، عزیزی رزا .، مدل بندی عوامل غیر قابل کنترل در اندازه گیری کارایی شرکتهای برق منطقه ای ایران ، مجله کیفیت بهره وری صنعت برق ایران،1391 ،1(1)،63 - 57 47- علیرضایی محمدرضا ،رجبی تنها معصومه .، اندازه گیری رشد بهره وری شرکتهای برق منطقه ای با در نظر گرفتن شرایط تحریم و سیاستگذاری های مربوطه ، مجله کیفیت و بهره وری صنعت برق ایران ، 1392، 2(3) ، 9-1 48- خسروی محمدرضا ، شاهرودی کامبیز .، کاربست مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای در سنجش کارایی بخش انتقال نیروی صنعت برق ایران ، مدیریت صنعتی ، 1393، 6(2)، 272- 253 49- حسین زاده فرهاد ، رضوی مریم .، ارزیابی عملکرد شرکتهای برق منطقه ای کشور با استفاده از DEA فازی ، سومین همایش ملی تحلیل پوششی داده ها ، فیروزکوه ، 1390 50- عمرانی هاشم ، بیرق رامین ، سلیمانپور مقصود.، طراحی سیستم ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکتهای برق منطقه ای ایران با استفاده از روش تحلیل پوششی داده های شبکه ای، بیست و هشتمین کنفرانس بین الملی برق ، 2013 ، تهران ، ایران 51- عباسی ابراهیم ، ابراهیم شمین .، تحلیل و ارزیابی کارایی شرکتهای توزیع برق ایران در سال 1384 ، مجله تحقیقات اقتصادی، 1384، 40(4)، 98- 87 52- قادری فرید ، آزاده محمد علی ، عمرانی هاشم .، ارزیابی عملکرد شرکتهای توزیع برق با روشهای تحلیل پوششی داده ها DEA و حداقل مربعات معمولی تصحیح شده (COLS) ، مجله ی علمی و پژوهشی شریف ، 1387، (43)، 142-137 فهرست منابع غیر فارسی : 20. Charnes A , Cooper WW , Rhodes E . Measuring the efficiency of decision making units . European journal of operational research . 1978 ; 2,( 4): 429 – 444 21 . Kao C. Efficiency decomposition for general multi-stage systems in data envelopment analysis. European Journal of Operational Research. 2014;232:117-24. 22.Wang K, Huang W, Wu J, Liu Y-N. Efficiency measures of the Chinese commercial banking system using an additive two-stage DEA. Omega. 2014;44(0):5-20. 23.Avkiran NK. An illustration of dynamic network DEA in commercial banking including robustness tests. Omega.2014. 24.Kao H-Y, Chan C-Y, Wu D-J. A multi-objective programming method for solving network DEA. Applied Soft Computing. 2014;24(0):406-13. 25.Lin T-Y, Chiu S-H. Using independent component analysis and network DEA to improve bank performance evaluation. Economic Modelling. 2013;32(0):608-16. 26.Wanke PF. Physical infrastructure and shipment consolidation efficiency drivers in Brazilian ports: A two-stage network-DEA approach. Transport Policy. 2013;29(0):145-53. 27.Cook WD, Liang L, Zhu J. Measuring performance of two-stage network structures by DEA: A review and future perspective. Omega. 2010;38(6):423-30. 28.Fukuyama H, Mirdehghan SM. Identifying the efficiency status in network DEA. European Journal of Operational Research. 2012;220(1):85-92. 29.Chen Y, Cook WD, Kao C, Zhu J. Network DEA pitfalls: Divisional efficiency and frontier projection under general network structures. European Journal of Operational Research. 2013;226(3):507-15. 30.Yang W, Shao Y, Qiao H, Wang S. An Empirical Analysis on Regional Technical Efficiency of Chinese Steel Sector based on Network DEA Method. Procedia Computer Science. 2014;31(0):615-24. 31.Chen C, Yan H. Network DEA model for supply chain performance evaluation. European Journal of Operational Research. 2011;213(1):147-55. 32.Lozano S. Alternative SBM Model for Network DEA. Computers & Industrial Engineering. 2015 . 33.Lozano S, Gutiérrez E, Moreno P. Network DEA approach to airports performance assessment considering undesirable outputs. Applied Mathematical Modelling. 2013;37(4):1665-76. 34.Cook WD, Zhu J, Bi G, Yang F. Network DEA: Additive efficiency decomposition. European Journal of Operational Research. 2010;207(2):1122-9. 35.Du J, Chen Y, Huo J. DEA for non-homogenous parallel networks. Omega.2014. 36.Yu Y, Shi Q. Two-stage DEA model with additional input in the second stage and part of intermediate products as final output. Expert Systems with Applications. 2014;41(15):6570-4. 37.Matin RK, Azizi R. A unified network-DEA model for performance measurement of production systems. Measurement. 2015;60(0):186-93. 38.Tavana M, Mirzagoltabar H, Mirhedayatian SM, Farzipoor Saen R, Azadi M. A new network epsilon-based DEA model for supply chain performance evaluation. Computers & Industrial Engineering. 2013;66(2):501-13. 39.Yang C, Liu H-M. Managerial efficiency in Taiwan bank branches: A network DEA. Economic Modelling. 2012;29(2):450-61. 40.Despotis DK, Koronakos G. Efficiency Assessment in Two-stage Processes: A Novel Network DEA Approach. Procedia Computer Science. 2014;31(0):299-307. 41.Wanke P, Barros C. Two-stage DEA: An application to major Brazilian banks. Expert Systems with Applications. 2014;41(5):2337-44. 42.Li Y, Chen Y, Liang L, Xie J. DEA models for extended two-stage network structures. Omega. 2012;40(5):611-8. 43.Zhao Y, Triantis K, Murray-Tuite P, Edara P. Performance measurement of a transportation network with a downtown space reservation system: A network-DEA approach. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review. 2011;47(6):1140-59. 44.Tone K, Tsutsui M. Dynamic DEA with network structure: A slacks-based measure approach. Omega. 2014;42(1):124-31. 53. Celen A. Efficiency and productivity (TFP) of the Turkish electricity distribution companies: An application of two-stage (DEA&Tobit) analysis. Energy Policy. 2013;63:300-310 54. Yadav VK, Chauhan YK, Padhy NP, Gupta HO. A novel power sector restructuring model based on Data Envelopment Analysis (DEA). Electrical Power and Energy Systems. 2013;44:629-37. 55. Paradi JC, Rouatt S, Zhu H. Two-stage evaluation of bank branch efficiency using data envelopment analysis. Omega. 2011;39:99-109. 56. Ebrahimnejad A, Tavana M, Lotfi FH, Shahverdi R, Yousefpour M. A three-stage Data Envelopment Analysis model with application to banking industry. Measurement. 2014;49:308-19. 57. Kao C, Liu S-T. Multi-period efficiency measurement in data envelopment analysis: The case of Taiwanese commercial banks. Omega. 2014;47:90-8. 58. Doumpos M, Cohen S. Applying data envelopment analysis on accounting data to assess and optimize the efficiency of Greek local governments. Omega. 2014;46:74-85. 59. Chen P-C, Chang C-C, Yu M-M, Hsu S-H. Performance measurement for incineration plants using multi-activity network data envelopment analysis: The case of Taiwan. Journal of Environmental Management. 2012;93:95-103. 60. Lau KH. Measuring distribution efficiency of a retail network through data envelopment analysis. International Journal of Production Economics. 2013;146:598-611. 61. Athanassopoulos AD, Lambroukos N, Seiford L. Data envelopment scenario analysis for setting targets to electricity generating plants. European Journal of Operational Research. 1999;115:413-28. 62. Pérez-Reyes R, Tovar B. Measuring efficiency and productivity change (PTF) in the Peruvian electricity distribution companies after reforms. Energy Policy. 2009;37:2249-61. 63 . Ramos-Real FJ, Tovar B, Iootty M, Almeida EFd, Jr HQP. The evolution and main determinants of productivity in Brazilian electricity distribution 1998–2005: An empirical analysis. Energy Economics. 2009;31:298-305. 64. Abbott M. The productivity and efficiency of the Australian electricity supply industry. Energy Economics. 2006;28:444-54. 65. Wang JH, Ngan HW, Engriwan W, Lo KL. Performance based regulation of the electricity supply industry in Hong Kong: An empirical efficiency analysis approach. Energy Policy. 2007;35:609-15. 66. Yadav VK, Padhy NP, Gupta HO. A micro level study of an Indian electric utility for efficiency enhancement. Energy. 2010;35:4053-63. 67. Yadav VK, Padhy NP, Gupta HO. Performance evaluation and improvement directions for an Indian electric utility. Energy Policy. 2011;39:7112-20. 68. Tone K, Tsutsui M. Decomposition of cost efficiency and its application to Japanese-US electric utility comparisons Socio-Economic Planning Sciences. 2007;41:91-106. 69 . Genius M, Stefanou SE, Tzouvelekas V. Measuring productivity growth under factor non-substitution: An application to US steam-electric power generation utilities. European Journal of Operational Research. 2012;220:844-52 70. Pombo C, Taborda R. Performance and efficiency in Colombia's power distribution system: Effects of the 1994 reform. Energy Economics. 2006;28:339-69. 71. Lins MPE, Sollero MKV, Calôba GM, Silva ACMd. Integrating the regulatory and utility firm perspectives, when measuring the efficiency of electricity distribution. European Journal of Operational Research. 2007;181:1413-24. 72 . Li J, Li J, Zheng F. Unified Efficiency Measurement of Electric Power Supply Companies in China. sustainability. 2014;6:779-93. 73. Park J , Kim JW , Chang JH , Jin YG , Kim NS . Estimation of speech absence uncertainty based on multiple linear regression analysis for speech enhancement . 2015; 87 : 205-211 .