پاورپوینت جلسه پنجم نظریات توسعه ( توسعه نیافتگی ) (pptx) 22 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 22 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
بنام خدا
جلسه پنجم : نظریات توسعه ( توسعه نیافتگی )
مقدمه
سابقه نظری
- نظریه سرمایه داری مارکس
تبیینی از بهره کشی جهان سوم
تبیین هایی برای توسعه نیافتگی
- نظریه امپریالیسم لنین
- نظریه وابستگی :
* مقدمه
1. نظریه پل باران
2 . نظریه آندره فرانک (ناتمام)
3.نظریه والرشتاین (ناتمام)
نظریات توسعه نیافتگی : مقدمه
در نزد مارکس ، ساختار قشربندی اجتماعی ، نابرابری ها و تضادهای اجتماعی یکی از عوامل مهم تغییر و توسعه اجتماعی محسوب می شود
مارکس اهمیت زیادی به متغییر نابرابری و تضاد اجتماعی می دهد
صاحب نظران توسعه نیافتگی به تاسی از مارکس اهمیت زیادی به نابرابری های درون و بین جوامع به عنوان عامل توسعه نیافتگی جهان سوم می دهند
در خصوص امکان توسعه و صنعتی شدن جهان سوم در بین صاحب نظران توسعه نیافتگی اختلاف نظر وجود دارد
- برخی مثل آندره فرانک امکان توسعه جهان سوم را غیر ممکن و برخی نیز توسعه سرمایه داری صنعتی را در مقیاس وسیع ممکن می دانند
نظریه سرمایه داری مارکس
در حالیکه از دیدگاه نوسازی سوال این است که :
- « آیا کارآفرینانی هستند که بتوانند سرمایه مازاد را مصرف کنند ؟ »
سوال مارکس این است که :
- « این سرمایه مازاد ابتدا توسط چه کسی ایجاد می شود ؟»
پاسخ مارکس :
- سرمایه دار از طریق بهره کشی از کارگر این سرمایه مازاد را به دست می آورد
* توضیح مکانیسم کسب سرمایه مازاد یا بهره کشی با استفاده از نظریه ارزش اضافی
استدلال سه گانه مارکس در تبیین سرمایه داری :
* مرحله اول استدلال : تحلیل روش تولید سرمایه داری و نشان دادن تناقضات درونی سرمایه داری
که باعث نابودی این نظام نیز خواهد شد
*مرحله دوم استدلال : نشان دادن اینکه تناقضات درونی سرمایه داری ، سبب دو قطبی شدن جامعه
(طبقه بورژوا و طبقه کارگر) و در نتیجه تشدید تضادهای طبقاتی می شود
* سومین مرحله استدلال ، نشان دادن اینکه با افزایش تضاد و مبارزه طبقاتی ، انقلاب اجتماعی به
نفع طبقه کارگر رخ می دهد و جامعه از فاز سرمایه داری خارج و وارد مرحله سوسیالیسم می شود
مرحله اول استدلال : تحلیل روش تولید سرمایه داری
انباشت سرمایه ناشی از رقابت در نظام سرمایه داری دو نتیجه در بر دارد :
1. تراکم و تمرکز ثروت در دست طبقه کوچک اما حاکم بورژوا
2. تزاید فقر در بین طبقه بزرگ اما پرجمعیت کارگر
مارکس در اثبات قانون تزاید فقر که اساس پیشگویی او از نظام سرمایه داری را تشکیل می دهد از چهار مفهوم بهره می گیرد :
1. ارزش اضافی یا استثمار
2. اضافه جمعیت نسبی
3. بحران یا دور تجاری
4. نسبت نزولی سود
- این چهارمفهوم ، تناقضات درونی یا نیروهای دیالکتیک هستند که سرمایه داری آنها را دردرون خود می پروراند و بدینوسیله اسباب نابودی خود را فراهم می آورد
تبیینی از بهره کشی جهان سوم
سرمایه داری تجاری
استعمارگرایی قدیم
استعمارگرایی جدید
سرمایه داری تجاری
انباشت سرمایه از طریق تجارت ، داد وستد و چپاول
دوره نخست رشد سرمایه داری از اوایل قرن 16 تا اواخر قرن 18 ادامه داشته است
کی (1975) و امین (1976) ، نقش طبقه تجار اروپایی را دراین دوره تحلیل کرده اند
- تجاراروپایی از طریق نخبگان و رهبران محلی اهداف تجاری خود را دنبال می کردند
یکی از رایج ترین اشکال سرمایه داری تجاری ، تجارت برده بوده است
تجارت برده شامل یک سیستم مبادله سه ضلعی (اروپا- امریکا - افریقای غربی) بوده است
- نقشه مسیر تجارت برده
- استفاده از بردگان به عنوان نیروی کار ارزان قیمت
پیامدهای تجارت برده :
- تضعیف اقتصادی کشورهای افریقایی و حوزه کارائیب
* تضعیف نیروی کار محلی /بردگان نیروی کار بوده اند
* ضعیف شدن پول محلی
- وابستگی اقتصادی کشورهای افریقایی و حوزه کارائیب به دولت های اروپایی
* وابستگی به صدور منابع (محصولات زراعی و نیروی کار) و واردات کالاهای دستی از جامعه سرمایه داری
- تضعیف ساختار سیاسی جامعه افریقا
* جدایی بین نخبگان و رهبران محلی و توده ها